AMD heeft de gigahertz-koorts goed te pakken. Klokken ze de nieuwe Phenom II quad, tripel en dualcores al keurig tot 3,2 GHz, de nieuwe 965 BE loopt op 3,4 GHz. Dat is iets meer dan Intel nu kan bieden bij de Core i7. Betekent dit dat AMD eindelijk Intel echt bij kan houden in het topsegment?

De Phenom II 965 Black Edition (BE) is de nieuwe topprocessor van AMD. Met 3400 MHz is hij lekker hoog geklokt. Al komt deze snelheid met een prijs: een tdp van 140 watt om precies te zijn. U kunt dus beter direct een goede koeler kopen voor dit energiemonster. Overklokken moet met deze Black Edition een fluitje van een cent zijn. Immers: de gebruiker is vrij een hogere multiplier in te stellen. Standaard staat deze op 17 –17 x 200 = 3400 – maar volgens AMD moet deze met goede – lees: high-end – luchtkoeling gemakkelijk op 20 kunnen staan.

Upgradevriendelijk

Behalve een hoge kloksnelheid biedt de Phenom II ondersteuning voor ddr2- en ddr3-geheugen. Dat is met name handig voor mensen die graag stap voor stap opwaarderen. De AM3-processor past dus nog in een AM2-moederbord, al gebruikt u dan niet het volle potentieel van de processor.

Haasje over

We testen de Phenom II in combinatie met een MSI 790FX GD70-moederbord, 4GB Adata 1600 MHz ddr3-geheugen en een ATI Radeon 4870 512MB videokaart. Als koeler gebruiken we een Spire TherMax II-koeler.

De combinatie van de vernuftige geheugencontroller en de hoge kloksnelheid zorgt voor prima prestaties, zo zien we in Cinebench R10. De AMD zet daar een uiterst nette score neer van 14.316. Daarmee scoort de Phenom ongeveer 1000 punten lager dan de Core i7 920. Vergeet echter niet dat de Core i7 acht threads kan verwerken én over triple channel ddr3 beschikt. De AMD moet het doen met vier threads en twee geheugenkanalen.

In onze Everest bechmark blijkt al snel dat de Phenom II sneller is dan de QX9770 en zelfs vaak de Core i7 920 overtreft. Zeker bij gigahertz-intensieve applicaties scoort de AMD goed. Dat is natuurlijk niet vreemd met 3,4 miljard kloktikken per seconde. Echter, bij floating point-berekeningen wint Intel standaard de race. En dat geldt ook voor de Super Pi-test waar AMD simpelweg slecht scoort. 20 seconden over de test van 1 miljoen decimalen en 20 minuten en 28 seconden voor de 32-miljoen test.

De PCMark Vantage-test rondt de AMD glorieus af met maar liefst 6522 punten. Dat is een erg nette score, zeker gezien het feit dat een Core i7 965 ongeveer 1000 punten meer haalt met een vergelijkbare videokaart en harde schijf. Ook de 3DMark-test laat zien dat deze AMD zich goed thuis voelt in een gamingplatform. Een cpu-score van 11800 is absoluut niet slecht. Met een ATI Radeon 4870 512MB haalt het totale systeem een score van 9367.

Overklokken

Hoe klokt het nieuwe vlaggenschip van AMD? Met een vrij instelbare multiplier en een standaardsnelheid van maar liefst 3,4 GHz zouden we de 4 GHz-barriere graag eens doorbreken met een AMD. Echter, het lukt ons niet de Phenom II 965 stabiel op 4 GHz te krijgen. Zelfs met 1,55 volt – en erg hoge temperaturen – blijven we blue-screens zien als we een stabiliteitstest doen. Echter, 3,9 GHz bij 1,45 volt vormt geen probleem en daarmee klokt deze nieuweling evengoed – maar relatief gezien dus een stuk slechter - als eenPhenom II 955 BE. En dan rijst de vraag: heeft de 965 bestaansrecht?PluspuntenMinpuntenConclusie

AMD heeft op dit moment de hoogst geklokte processor in handen. Een standaardsnelheid van 3,4 GHz is indrukwekkend, al komt het met een prijs: 140 watt TDP. De hoge kloksnelheid zorgt er wel voor dat AMD de Core i7 in principe kan bijhouden. In spellen scoort de Phenom II goed, beter dan de QX9770 en de i7 920. Ook zijn de algemene prestaties goed. Toch zien we niet veel nut voor de 965. De overklokcapaciteit valt namelijk behoorlijk tegen. Sterker nog: de maximale overklok is in ons geval gelijk aan die van de 955... en dat maakt de keuze gemakkelijk: schaf een 955 aan en investeer het overgebleven bedrag in een goede koeler.SocketSocket AM3Aantal cores4KernDenebFabricageproces45 nmKlokfrequentie (GHz)3Front Side Bus-GeheugencontrollerDDR3-1333Level-2-cache (KB)2Level-3-cache (KB)664-bit ExtensiesjaHyperthreadingneeVirtualisatiejaTDP (Watt)140

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.