AMD heeft de gigahertz-koorts goed te pakken. Klokken ze de nieuwe Phenom II quad, tripel en dualcores al keurig tot 3,2 GHz, de nieuwe 965 BE loopt op 3,4 GHz. Dat is iets meer dan Intel nu kan bieden bij de Core i7. Betekent dit dat AMD eindelijk Intel echt bij kan houden in het topsegment?

De Phenom II 965 Black Edition (BE) is de nieuwe topprocessor van AMD. Met 3400 MHz is hij lekker hoog geklokt. Al komt deze snelheid met een prijs: een tdp van 140 watt om precies te zijn. U kunt dus beter direct een goede koeler kopen voor dit energiemonster. Overklokken moet met deze Black Edition een fluitje van een cent zijn. Immers: de gebruiker is vrij een hogere multiplier in te stellen. Standaard staat deze op 17 –17 x 200 = 3400 – maar volgens AMD moet deze met goede – lees: high-end – luchtkoeling gemakkelijk op 20 kunnen staan.

Upgradevriendelijk

Behalve een hoge kloksnelheid biedt de Phenom II ondersteuning voor ddr2- en ddr3-geheugen. Dat is met name handig voor mensen die graag stap voor stap opwaarderen. De AM3-processor past dus nog in een AM2-moederbord, al gebruikt u dan niet het volle potentieel van de processor.

Haasje over

We testen de Phenom II in combinatie met een MSI 790FX GD70-moederbord, 4GB Adata 1600 MHz ddr3-geheugen en een ATI Radeon 4870 512MB videokaart. Als koeler gebruiken we een Spire TherMax II-koeler.

De combinatie van de vernuftige geheugencontroller en de hoge kloksnelheid zorgt voor prima prestaties, zo zien we in Cinebench R10. De AMD zet daar een uiterst nette score neer van 14.316. Daarmee scoort de Phenom ongeveer 1000 punten lager dan de Core i7 920. Vergeet echter niet dat de Core i7 acht threads kan verwerken én over triple channel ddr3 beschikt. De AMD moet het doen met vier threads en twee geheugenkanalen.

In onze Everest bechmark blijkt al snel dat de Phenom II sneller is dan de QX9770 en zelfs vaak de Core i7 920 overtreft. Zeker bij gigahertz-intensieve applicaties scoort de AMD goed. Dat is natuurlijk niet vreemd met 3,4 miljard kloktikken per seconde. Echter, bij floating point-berekeningen wint Intel standaard de race. En dat geldt ook voor de Super Pi-test waar AMD simpelweg slecht scoort. 20 seconden over de test van 1 miljoen decimalen en 20 minuten en 28 seconden voor de 32-miljoen test.

De PCMark Vantage-test rondt de AMD glorieus af met maar liefst 6522 punten. Dat is een erg nette score, zeker gezien het feit dat een Core i7 965 ongeveer 1000 punten meer haalt met een vergelijkbare videokaart en harde schijf. Ook de 3DMark-test laat zien dat deze AMD zich goed thuis voelt in een gamingplatform. Een cpu-score van 11800 is absoluut niet slecht. Met een ATI Radeon 4870 512MB haalt het totale systeem een score van 9367.

Overklokken

Hoe klokt het nieuwe vlaggenschip van AMD? Met een vrij instelbare multiplier en een standaardsnelheid van maar liefst 3,4 GHz zouden we de 4 GHz-barriere graag eens doorbreken met een AMD. Echter, het lukt ons niet de Phenom II 965 stabiel op 4 GHz te krijgen. Zelfs met 1,55 volt – en erg hoge temperaturen – blijven we blue-screens zien als we een stabiliteitstest doen. Echter, 3,9 GHz bij 1,45 volt vormt geen probleem en daarmee klokt deze nieuweling evengoed – maar relatief gezien dus een stuk slechter - als eenPhenom II 955 BE. En dan rijst de vraag: heeft de 965 bestaansrecht?PluspuntenMinpuntenConclusie

AMD heeft op dit moment de hoogst geklokte processor in handen. Een standaardsnelheid van 3,4 GHz is indrukwekkend, al komt het met een prijs: 140 watt TDP. De hoge kloksnelheid zorgt er wel voor dat AMD de Core i7 in principe kan bijhouden. In spellen scoort de Phenom II goed, beter dan de QX9770 en de i7 920. Ook zijn de algemene prestaties goed. Toch zien we niet veel nut voor de 965. De overklokcapaciteit valt namelijk behoorlijk tegen. Sterker nog: de maximale overklok is in ons geval gelijk aan die van de 955... en dat maakt de keuze gemakkelijk: schaf een 955 aan en investeer het overgebleven bedrag in een goede koeler.SocketSocket AM3Aantal cores4KernDenebFabricageproces45 nmKlokfrequentie (GHz)3Front Side Bus-GeheugencontrollerDDR3-1333Level-2-cache (KB)2Level-3-cache (KB)664-bit ExtensiesjaHyperthreadingneeVirtualisatiejaTDP (Watt)140

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.