ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Review: De Lumia 950 XL is een prachtig eerste Windows 10 Mobile-toestel

De Lumia 950 is de eerste Lumia waar Windows 10 Mobile op draait, en dat maakt 'm voor ons al heel speciaal. Maar er zijn genoeg andere redenen om dit premium-toestel te kopen, want de telefoon is alles wat je in een Lumia wil zien. Dit is onze review van de Lumia 950 XL.

De mobiele variant van Windows 10 is altijd een beetje het ondergeschoven kindje van Microsoft geweest. Het bedrijf pakte flink uit met de desktop-variant van het OS, maar over de mobiele versie is het altijd erg stil geweest. Aanvankelijk werd nog gezegd dat Windows 10 Mobile 'nog in 2015' zou uitkomen, maar naast de Lumia 950 is het OS nog steeds niet te downloaden. Inmiddels wordt Windows 10 wel uitgerold onder andere gebruikers van oudere Lumia's, dus kun je daar zelf binnenkort ook van genieten.

Maar de Lumia 950 is de eerste échte telefoon met Windows 10, die bovendien standaard wordt geleverd met het besturingssysteem erop. Er zijn twee varianten van het toestel: De 950, van 5,2", en de grotere 950 XL van 5,5". Wij gingen met die laatste aan de gang.
 

Geen premium uiterlijk

Wie vaker Lumia-toestellen heeft gehad zal in z'n nopjes zijn met de 950, want het toestel lijkt qua uiterlijk erg veel op oudere modellen.

Dat betekent dat je een telefoon krijgt die vrij fors is en nogal dik aanvoelt, maar zeker niet te zwaar in de hand ligt. Die extra dikte (de telefoon is 8,2 mm dik) heeft vooral te maken met de achterkant, die je los kan halen. Dat op zichzelf is tegenwoordig al een zeldzaamheid, want veel moderne smartphones hebben alleen nog maar een afgesloten behuizing. Microsoft lijkt zich tegen die trend af te zetten, en laat je de achterkant niet alleen verwijderen maar ook nog vervangen.

©PXimport

Lekker customizen

De Lumia's zijn op veel manieren te customizen

Dat betekent dat er online nog veel meer achterkantjes te krijgen zijn in allerlei kekke kleurtjes en patronen. Zo kun je je telefoon een stuk persoonlijker maken, en of je het feloranje of knalgroen nou mooi vindt of niet, we vinden die keuzevrijheid in ieder geval een groot goed.

Er is nog iets te verwijderen aan het toestel: de batterij. Ook dat komt steeds minder voor - grotendeels ook omdat batterijen niet écht meer verwijderd hoeven te worden - en dat vinden we ook erg prettig. Dat je de sim-kaart vervolgens alleen kunt wisselen nadat je de batterij hebt verwijderd, vinden we een overkomelijk kwaad.

Achter de behuizing vind je bovendien nog de ruimte om een micro-sd-kaart in het toestel te zetten, waardoor je de standaard 32 GB aan ruimte makkelijk kunt uitbreiden.
 

Gigantische lens

Aan de rest van het toestel valt vooral de gigantische camera aan de achterkant op, die de kleine lens en de flitser samen in een obsceen grote cirkel bundelt. Het nut van de grote camera ontgaat ons een beetje, maar het geeft op z'n minst aan dat deze telefoon veel prioriteit geeft aan fotografie - daarover later meer.

©PXimport

De grote lens geeft wel aan hoe serieus de camera van dit toestel is

Je ziet dat ook terug aan de camera-knop aan de zijkant, een overblijfsel van de vroegste Lumia-toestellen die toen nog door Nokia werden gemaakt en die zich ook vooral richtten op fotografie. Met die knop kun je overal de camera oproepen en in landschapsmodus een foto maken. In het midden aan de zijkant zitten nog drie knoppen, om het volume te regelen en de telefoon aan te zetten.
 

Usb-C

Aan de onderkant zit een usb-aansluiting, en ook dat is een opvallende: De Lumia 950 wordt namelijk opgeladen en aangesloten met usb-C 3.1. Dat maakt de oplader universeel, omdat je er ook video-output mee kunt geven of de nieuwe Continuum-functie kunt bedienen.
 

Continuum

Dat is gelijk een mooi bruggetje naar één van de spannendste features van de Lumia 950: Continuum. We gaan hier niet alle details over de complexe functie geven, die kun je hier allemaal teruglezen. Maar in het kort betekent Continuum dat je een Windows 10-toestel op een beeldscherm kunt aansluiten om het te gebruiken als computer.

Continuum is een feature die speciaal voor Windows 10 ontwikkeld is, en is deel van Microsofts strategie om de grens tussen computers en telefoons te vervagen. Sterker nog: Continuum maakt van je telefoon juist een computer, door apps als Office of Mail uit te vergroten op een volledig beeldscherm.

©PXimport

Display Dock nodig

Daarvoor heb je wel een Continuum Display Dock nodig, een speciale hub die je met hdmi- of displaypoort kunt koppelen aan een beeldscherm, en waar je muizen, toetsenborden en usb-sticks op kunt aansluiten. Die Display Dock kost € 99,-, maar wordt voorlopig nog gratis meegeleverd als je nu de Lumia koopt.
 

Vervelende praktijk

Op papier is Continuum een stuk bruikbaarder dan in de praktijk...

Helaas mag Continuum op papier een erg handige functie zijn, in de praktijk is het dat allerminst. Er is nog maar een handjevol apps beschikbaar, waardoor je effectief alleen Microsofts eigen apps kunt gebruiken (Office, Mail, OneDrive en Edge). Andere apps zoals Twitter of Evernote kun je alleen via Edge gebruiken, maar helaas is de processor niet krachtig genoeg om meerdere van zulke apps naast elkaar gebruiken.

Bovendien heeft Continuum nog net iets te veel kinderziektes, waardoor apps plotseling afsluiten en het geheel een frustrerende ervaring oplevert. Als je echter vooral Microsoft-apps gebruikt en vooral veel kleine dingen doet op je pc, kan de functie veel toevoegen.
 

Windows Hello

Een andere handige feature die exclusief voor Windows 10 is, is Windows Hello. Dat is een biometrische inlogmogelijkheid waarmee je je telefoon kunt ontgrendelen via gezichtsherkenning.

Nu proberen we bij PCM al ruim 10 jaar om goede gezichtsherkenning op onze laptops en computers te krijgen, maar met webcams en verschillende besturingssystemen en software van derde partijen is dat nooit succesvol geweest. Tot nu, want Windows Hello werkt verbazingwekkend goed. Je kunt de software zo instellen dat hij minimaal of juist maximaal veel van je gezicht leert, zodat je ook in donkere omgevingen meteen kunt inloggen.

©CIDimport

Ongemakkelijk

Inloggen met je gezicht gaat verrassend goed

Als je de telefoon aanzet, scant de camera meteen je gezicht en logt je na een paar seconden meteen in. Dat is handig, al zullen sommige gebruikers de seconde extra die dat kost ook weer niet willen missen en liever inloggen met hun pincode. Dat lukt op de kleine Lumia 950 nog wel, maar op de grotere 950 XL is dat met één hand nét iets teveel moeite... dus kiezen we daar liever voor het biometrisch inloggen.
 

Hardware

De Lumia 950 is Microsofts premium telefoon, en dat betekent dat je de beste specificaties mag verwachten. Die zitten absoluut in de 950, want de Snapdragon 810-processor (of de Snapdragon 808 in de 950) in combinatie met het 3 GB werkgeheugen maken de telefoon erg snel. Wel is het vervelend dat veel apps op de achtergrond automatisch afsluiten, waardoor je ze telkens moet herladen als je op en neer gaat tussen programma's.
 

Kraakhelder scherm

Het is met name het scherm dat met kop en schouders boven de rest van de specificaties uit steekt, want het 5,5"-scherm met OLED-resolutie is schitterend. Omdat het gaat om een OLED-resolutie zie je vooral grote kleurcontrasten, maar ook diepe zwart-weergaven, en dat is zeker in Windows 10 Mobile erg mooi omdat dat over het algemeen een erg donkere skin heeft.

Ook de grote helderheid van het scherm is uitstekend, hij krast niet en laat verrassend weinig vingerafdrukken achter. Dit is een scherm dat we absoluut vaker in smartphones willen zien!
 

Belabberde accuduur

Maar waar we zo'n fan zijn van het scherm, zijn we allerminst te spreken over de batterijduur van het toestel. Daar haal je met de Lumia 950 XL krap een halve dag mee als je 'em intensief gebruikt. Dat zou je niet verwachten van een accu van 3340mAh, maar deels door het heldere scherm en vermoedelijk door Windows 10 haal je echt veel te weinig batterijduur uit je toestel.
 

Windows 10

Windows voelt nog als bèta

Het echte pronkstuk van de Lumia 950 XL is Windows 10, de definitieve versie van het besturingssysteem waar we al sinds de aankondiging op wachten.

Hoewel Microsoft met Windows 7 en Windows 8.1 Mobile al meerdere keren probeerde om nu écht een gedegen concurrent van Android en iOS te worden, is dat tot nu toe nog niet gelukt. Met Windows 10 probeert het bedrijf dat weer, maar de veranderingen die dat gaan doen vind je vooral achter de schermen.

Windows 10 maakt gebruik van Universal Apps for Windows, een framework dat het mogelijk maakt voor ontwikkelaars om één app te maken voor zowel de smartphone als voor desktops en zelfs de Xbox One. Daar merk je in de praktijk weinig van terug, en omdat Windows 10 nog zo nieuw is zien we voorlopig zelfs nog geen stijging in het aantal nieuwe apps.

©PXimport

Betere instellingen

Wel zijn er wat kleine maar belangrijke dingen veranderd aan Windows 10. De voornaamste zijn de 'instellingen', die van oudsher een chaotisch allegaartje bleek te zijn. Windows 10 schept verwarring in die chaos, door de instellingen in verschillende menu's en submenu's in te delen. Ook is er een betere zoekfunctie beschikbaar waarmee je instellingen snel terug kunt vinden - een hele verademing.
 

Ook de UI is makkelijker te customizen

Andere nieuwigheden zijn het verbeterde notificatiescherm, waarmee je op sommige berichten zoals van Facebook direct vanuit het home-scherm kunt reageren. Ook is het aantal toggles aan de bovenkant uitgebreid van 4 naar 12, waardoor je niet meer telkens de instellingen in hoeft te duiken als je je bluetooth aan wil zetten.
 

Persoonlijker

De meest in het oog springende veranderingen zijn de nieuwe manieren om het toestel te personaliseren. Je kunt nu zelf een achtergrond instellen en de transparantie van de tegels wijzigen, waardoor de UI veel persoonlijker én mooier wordt. Daarmee is Windows 10 in ieder geval qua uiterlijk één van de mooiste besturingssystemen - al is dat natuurlijk een kwestie van smaak...

Er zitten nog wel een behoorlijk aantal kinderziektes in Windows 10, die er eigenlijk bij de vele Technical Previews al uit gehaald hadden moeten worden. Apps sluiten soms willekeurig af, soms start de camera-app helemaal niet op, en dat zorgt allemaal voor een vervelende gebruikerservaring.
 

De beruchte 'app-gap'

Je komt maar moeilijk om de beruchte 'app-gap' heen

Toch kun je niet schrijven over Windows 10 zonder te praten over de onvermijdelijke 'app-gap', het grote gat in apps tussen het OS en concurrerende OS'en Android en iOS. Of dat een probleem is, is voor iedereen anders - echte fans van de Lumia hebben zich nooit laten tegenhouden door het gebrek aan applicaties, maar wie altijd iOS of Android heeft gebruikt komt helaas nog altijd van een koude kermis thuis.

Veel apps bestaan nog niet voor Windows Mobile, dus als je een Nest-thermostaat of Hue-lampen in huis hebt moet je het doen met (vaak minder goede) apps van derde partijen. Applicaties als Snapchat zijn überhaupt niet beschikbaar op Windows 10.

Misschien heb je daar wel helemaal geen problemen mee. In dat geval: Mooi! Maar wie graag veel specifieke apps gebruikt zal toch even moeten slikken met Windows' mobiele Store. Of dat een probleem is, moet je zelf uitmaken.

Scherm5,7" 2560 x 1440 pixels OLED  CPUSnapdragon 810 2 GHz  RAM3 GB  Opslag32 GB Micro-sd  Camera20 MP (achter) 5 MP (vóór) f/1,9  Accu3,340mAh Verwisselbaar  Grootte151 x 78 x 8,1 mm 165 gram  KleurZwart/wit Verwisselbare achterkant  OSWindows 10 Mobile  ExtraWindows Hello (biometrisch inloggen) Continuum (Display Dock nodig)

Conclusie

De Lumia 950 XL is een bijzonder fijne telefoon waar zeker Lumia-fans erg mee in hun nopjes zullen zijn. Van het pragmatische uiterlijk tot het uitstekende beeldscherm en de sterke camera is het apparaat een ode aan wat de telefoons zo mooi maakt. Bovendien is het de eerste telefoon met Windows 10 Mobile, en hoewel daar nog wat werk mee aan de winkel is zijn we daar allerminst ontevreden mee. Wel is de accuduur van het toestel erg slecht - gelukkig maar dat je 'em kunt verwisselen...

Uitstekend
Plus- en minpunten
  • Prachtig scherm
  • Snel
  • Windows 10 heeft potentie
  • ... maar Windows 10 heeft ook nog werk te verrichten
  • Accuduur is erg matig
▼ Volgende artikel
AOC komt met breed aanbod nieuwe gaming-monitoren voor Black Friday
Huis

AOC komt met breed aanbod nieuwe gaming-monitoren voor Black Friday

AOC en AGON by AOC introduceren een nieuwe reeks monitoren die uiteenloopt van snelle esports-panelen tot ultrawide-schermen en 4K-modellen voor gamers die beeldkwaliteit vooropstellen. Daarmee richt het merk zich niet op één type gebruiker, maar op verschillende speelstijlen en budgetten.

Black Friday is bij uitstek het moment waarop veel gamers kijken naar een upgrade van hun setup. Monitoren verouderen namelijk niet zo snel als andere pc-componenten: een goed scherm kan jaren meegaan en is vaak de belangrijkste kwaliteitsboost die je kunt maken, zowel voor games als voor dagelijks gebruik. Een hogere verversingssnelheid maakt beweging vloeiender, een betere contrastverhouding haalt details naar voren, en een groter scherm kan letterlijk het verschil maken tussen een spel spelen en er middenin zitten. Dat maakt deze periode ideaal om iets te kiezen dat past bij hoe je speelt, werkt of kijkt, zonder dat je meteen het duurste model hoeft te nemen.

Oled voor wie beeld én snelheid belangrijk zijn

Aan de top van de line-up introduceert AOC twee QD-oledmonitoren. De AGON PRO AG276QZD2 heeft een 27-inch QHD-paneel met een verversingssnelheid van 240 Hz en een extreem lage responstijd van 0,03 ms. Dat maakt het scherm vooral geschikt voor competitieve shooters en snelle arena-games, waarbij vloeiende bewegingen en diepe contrasten belangrijk zijn. De adviesprijs is 449 euro.

Wie een groter beeldoppervlak wil, komt uit bij de AGON PRO AG326UD. Dit model biedt een 31,5-inch UHD-paneel met dezelfde QD-oledbeeldkwaliteit, maar dan met meer schermruimte voor RPG's en openwereldspellen. Dankzij PiP- en PbP-ondersteuning leent het scherm zich ook goed voor creatief werk of multitasken. De adviesprijs van dit scherm bedraagt 649 euro.

Snelle QHD-schermen voor het middensegment

Onder de oledtoplaag brengt AOC verschillende QHD-modellen die snelheid combineren met een vriendelijker prijskaartje. De Q27G4ZR is een 27-inch Fast IPS-monitor met een verversingssnelheid tot 260 Hz, bedoeld voor gamers die een competitief voordeel zoeken zonder meteen de hoofdprijs te betalen. Wie liever een betere HDR-ervaring heeft, kan terecht bij de Q27G3XMN/BK met miniLED-achtergrondverlichting en DisplayHDR 1000-ondersteuning. Voor wie vooral een degelijke allround QHD-monitor wil, is er de Q27G4XF met 180 Hz en een ergonomische standaard.

De AOC Q27G3XMN/BK met miniLED-scherm.

welke monitor past bij jouw manier van spelen?

Je speelt snelle shooters en competitieve titels
Kies een model met hoge verversingssnelheid, zoals de Q27G4ZR of de U27G4R in 320Hz-modus.

Je geniet van verhaalgedreven spellen en open werelden
Oled of ultrawide geeft daarin het meeste sfeer: AGON PRO AG326UD of CU34G4.

Je gebruikt je scherm ook voor werk of contentcreatie
Kijk naar 4K of multitasking-mogelijkheden: U27G4R of opnieuw de AG326UD.

Je zoekt vooral een goede prijs-prestatieverhouding
Dan kom je uit bij Q27G4XF of zelfs de betaalbare 27G4HRE.

Ultrawide en curved voor meer immersie

Voor spelers die het liefst worden ondergedompeld in hun gamewereld, introduceert AOC twee curved-modellen die je blik letterlijk verbreden. De CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel met UWQHD-resolutie en een gebogen 1500R-vorm, waardoor het beeld licht om je heen krult. Dat geeft een natuurlijker kijkhoek en maakt het makkelijker om details in je perifere zicht op te pikken; handig in simulators, openwereldgames en story-driven gameplay waarin overzicht en sfeer veel toevoegen.

De CQ32G4VE doet iets vergelijkbaars, maar dan in een traditionelere beeldverhouding: 31,5 inch met QHD-resolutie en eveneens 180 Hz. Daarmee is het een toegankelijke optie voor wie wel de gebogen kijkervaring wil, maar niet per se ultrawide hoeft. In beide gevallen ligt de nadruk minder op pure reactietijd en meer op beleving.

De AOC CU34G4 beschikt over een 34-inch ultrawide-paneel.

4K met flexibiliteit voor zowel scherpte als reactietijd

Tussen alle nieuwe modellen valt de U27G4R vooral op door zijn flexibiliteit. Dit 27-inch scherm toont 4K-games met een verversingssnelheid van 160 Hz, wat zorgt voor scherpe details zonder aan snelheid in te boeten. Maar het meest bijzondere is de Dual Mode: met één instelling kan de gebruiker schakelen naar Full HD bij 320 Hz. Daarmee biedt het scherm twee speelstijlen in één apparaat: één voor wanneer je beeldkwaliteit en detail wilt, en één voor wanneer elke milliseconde telt in competitieve matches. HDMI 2.1-ondersteuning maakt 'm bovendien geschikt voor PS5 en Xbox Series X, zonder kunstgrepen of compatibiliteitsgedoe.

De flexibele AOC U27G4R.

Betaalbaar instappen met hoge verversingssnelheid

Onder aan de line-up bevinden zich twee modellen die vooral gericht zijn op toegankelijkheid zonder dat de speelervaring eronder lijdt. De 27G4HRE (27 inch) en 24G4HRE (24 inch) bieden allebei een verversingssnelheid van 200 Hz, waardoor bewegingen soepel en responsief blijven, ook bij competitieve titels of snelle camerabewegingen. De beeldkwaliteit is eenvoudiger en de resolutie lager dan bij de duurdere modellen, maar dat is precies het idee: zoveel mogelijk hertzen per euro. Met adviesprijzen van 109 euro en 89 euro openen deze schermen de deur voor gamers die hun eerste gamingmonitor willen kopen of voor wie een tweede scherm zoekt voor een slaapkamer, werkkamer of LAN-omgeving.

▼ Volgende artikel
Het oog wil ook wat: Betere schermkwaliteit in Windows 11 voor een rustiger beeld
© ID.nl
Huis

Het oog wil ook wat: Betere schermkwaliteit in Windows 11 voor een rustiger beeld

Niemand ontkomt aan ouder wordende ogen. Kleine letters, fel wit licht en drukke schermen maken het werken op de pc steeds vermoeiender. Windows 11 biedt gelukkig een schat aan verborgen opties om de tekst te vergroten, het contrast te verhogen en je vermoeide ogen rust te geven.

In Windows 11 pas je zonder extra software de beeldkwaliteit eenvoudig en snel aan, zodat alles weer prettig leest. Het type monitor of het tijdstip van de dag maakt daarbij niet uit. Bovendien profiteer je van nieuwe hulptechnologieën zoals live-ondertiteling en de Verteller met helder geluid.

Eerst pak je de algehele schaalinstelling aan, want die bepaalt hoe leesbaar alle vensters, apps en pictogrammen zijn. Klik op Start, ga naar Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Onder het kopje Schaal stel je met het keuzemenu een percentage in, bijvoorbeeld 125 of 150. Gebruik daarna de optie Aangepaste schaal, via het pijltje rechts van het keuzemenu, als de standaardpercentages niet bevallen: typ bijvoorbeeld 138 en kies Toepassen.

Scrol in het menu Beeldscherm iets omlaag naar Resolutie; kies altijd de aanbevolen waarde om te voorkomen dat de letters korrelig worden. Zodra schaal en resolutie kloppen, vormt dit de basis voor verdere verfijning, daarmee bespaar je jezelf voortaan eindeloos turen en inzoomen.

Hier kun je het algehele zoomniveau van je systeem instellen.

Rustiger beeld

Fel wit licht werkt als een spotlight op vermoeide netvliezen, daarom verdient de ingebouwde donkere modus je aandacht. Ga naar Instellingen /Persoonlijke instellingen /Kleuren. Selecteer in het vervolgkeuzemenu Donker; Windows past zowel de taakbalk als systeemvensters onmiddellijk aan, zodat grote witte vlakken verdwijnen.

Vind je dat nog niet uitgesproken genoeg? Activeer dan een contrastrijk thema. Scrol omlaag naar Contrastthema’s en druk op Bewerken. Kies bijvoorbeeld Woestijn voor zachte beige tinten of Schemering voor hoog contrast met paarse accenten. Klik op Opslaan als en vervolgens Toepassen zodat je altijd kunt terugkeren naar het standaardthema zonder instellingen kwijt te raken. Controleer tot slot of de websites zich aanpassen door in Edge het instellingenvenster te openen, naar Vormgeving te gaan en Donker als standaardthema te kiezen. Zo genieten je ogen overal van een rustiger beeld, terwijl kleuren toch voldoende onderscheid blijven bieden voor tabellen, grafieken en programmeervensters, zelfs tijdens een lange avond achter het scherm.

Contrastthema’s zorgen voor een scherpere verdeling tussen licht en donker.

Haarscherpe letters

Zelfs met de juiste schaal kan tekst nog wazig lijken, vooral op oudere monitoren. Windows 11 bevat daarom de ClearType-tuner waarmee je de pixelweergave precies op je beeldscherm afstemt. Typ ClearType in het zoekvak op de taakbalk en selecteer ClearType-tekst aanpassen. Vink ClearType inschakelen aan, klik op Volgende en doorloop de vijf testpagina’s. Lees steeds aandachtig welk tekstblok het scherpst oogt en bevestig na elke keuze met Volgende. Zodra je op Voltooien klikt, slaat Windows de subpixelmatrix permanent op, zodat letterranden niet meer rafelen.

Wil je daarnaast een groter basislettertype? Open dan Instellingen / Toegankelijkheid /Tekstgrootte. Schuif de balk naar rechts, controleer het voorbeeld en druk op Toepassen. Deze instelling schaalt alleen letters op, niet het volledige venster, zodat lay-outs intact blijven.

Maak ook gebruik van het nieuwe variabele systeemlettertype Segoe Fluent. Schakel naar Persoonlijke instellingen, open Lettertypen en klik op de downloadlink voor Segoe UI Variable als die nog ontbreekt. Dankzij het variabel gewicht en de breedte blijft de tekst leesbaar bij elke resolutie en zoomfactor. Dat is vooral nuttig voor programmeeromgevingen en uitgebreide spreadsheets, ook tijdens presentaties op grote projectieschermen.

ClearType-lettertypes zijn speciaal gemaakt om zo duidelijk zichtbaar mogelijk te zijn.

Nachtlamp optimaal afstellen

Blauw licht verstoort niet alleen de slaapcyclus, maar prikkelt ook vermoeide ogen. Windows 11 beschikt over de instelbare functie Nachtlamp die de kleurtemperatuur automatisch naar warm oranje verschuift.

Open Instellingen /Systeem /Beeldscherm. Schakel de schuifregelaar Nachtlamp in. Klik vervolgens op het pijltje ernaast om het vervolgmenu te openen; hier bepaal je met een eenvoudige schuif hoe warm het scherm wordt. Een waarde rond 45 maakt het beeld zachter zonder dat foto- en videokleuren onherkenbaar worden.

Schakel Nachtlamp instellen in en zet daarna Schema op Zonsondergang tot zonsopgang als je pc locatiegegevens mag gebruiken. Werk je op een geïsoleerd netwerk, kies dan Aangepast schema en vul je gebruikelijke werktijden in. Windows onthoudt de laatste handmatige wijziging, dus als je incidenteel een kleurkritische taak uitvoert, kun je de nachtlamp vanuit het Actiecentrum tijdelijk uitschakelen door op de tegel Nachtlamp te klikken. Vergeet niet dat de functie per monitor instelbaar is; bij een multi-monitoropstelling profiteer je optimaal door alle schermen dezelfde temperatuur te geven. Dan hoef je nooit meer handmatig te schuiven tijdens een laat avondje.

 Sneltoetsen voor moeiteloos comfort

Sneltoetsen voorkomen onnodig zoeken in menu’s, zeker als letters al te klein ogen. De belangrijkste combinaties voor leescomfort beginnen met de Windows-toets.

Zo vergroot je het scherm direct met Windows-toets+Plus en verklein je met Windows-toets+Min.

Spring naar de instellingenapp met Windows-toets+I.

Schakel de schermlezer in of uit met Ctrl+Windows-toets+Enter, terwijl Ctrl+Windows-toets+L Live Captions aanzet.

Wil je snel contrast wisselen tijdens een presentatie, druk dan op Alt+Shift+Prtsc; bevestig het dialoogvenster met Enter en het hoogcontrastthema staat aan.

Vergeet niet Windows-toets+Esc om Vergrootglas af te sluiten voor je een zware game start.

Door deze toetscombinaties te onthouden, werk je vloeiend door, zonder gedoe met muisroutes of vermoeide ogen. Zelfs op laptops met krappe touchpads en fletse schermen.

Nooit meer zoeken

Het muispijltje kwijtraken kost frustratie én tijd. Ga daarom naar Instellingen, open Bluetooth en apparaten en kies Muis. Klik op Aanvullende muisinstellingen, selecteer het tabblad Aanwijzers en wijzig het schema naar Windows Zwart (extra groot)(systeemschema) voor maximale zichtbaarheid. Bevestig met OK. De aanwijzer ligt nu duidelijk boven drukke achtergronden.

Ga vervolgens naar Tekstcursor in het menu Toegankelijkheid in de hoofdinstellingen van Windows 11. Zet de schakelaar Tekstcursorindicator aan, kies een opvallende kleur en vergroot de indicatorbreedte tot twee pixels. Wanneer je nu een Word-document bewerkt, verschijnt naast de dunne verticale streep een helder blokje dat direct opvalt. Met deze instellingen zie je veel sneller waar je typt. Bovendien spaar je je ogen doordat minder heen-en-weerbeweging nodig is tijdens intensief bureaubladwerk.

Raak je vaak je cursor kwijt? Geef deze een fel kleurtje en je ziet hem altijd staan.

Snel inzoomen

Wanneer zelfs vergrote fonts tijdelijk onvoldoende zijn, biedt de Vergrootglas-tool soelaas. Druk op Windows-toets+Plus om het hulpmiddel direct te starten. Een zwevende balk verschijnt; hier stel je met Plus en Min het zoomniveau per stap van tien procent in. Voor volledige schermvullende vergroting selecteer je Volledig scherm; beweeg de muis dan om desoriëntatie te voorkomen.

Heb je snel een getal in Excel nodig, typ dan Ctrl+Alt+I voor de Inverted-weergave; de kleuren keren om, waardoor hoog contrast ontstaat zonder de rest van Windows te beïnvloeden. Sluit het Vergrootglas met Windows-toets+Esc om resources vrij te maken. Door deze sneltoetsen in het geheugen te prenten, schakel je binnen seconden tussen normaal en ingezoomd beeld zonder losse hulpmiddelen of browserplug-ins.

Met het vergrootglas kun je tijdelijk inzoomen, ook als de app zelf dat niet meteen toelaat.

Verteller en ondertitels

Zelf lezen is niet altijd de snelste optie; af en toe laten voorlezen ontlast bovendien je ogen. Windows 11 levert daarom Verteller mee. Druk op Ctrl+Windows-toets+Enter om de schermlezer te starten. Een blauwe rand markeert het actieve element. Gebruik Ctrl+Caps Lock+K om de huidige paragraaf te laten voorlezen en pauzeer met Ctrl. Stel het spreektempo in door Caps Lock+Plus of Caps Lock+Min te drukken totdat de stem comfortabel klinkt. Ga naar Instellingen /Toegankelijkheid en klik op Verteller voor meer instellingen. Denk aan het automatisch aanzetten van de Verteller voordat je bent ingelogd en de knop die je gebruikt om het te bedienen.

Als je liever zelf leest maar wel ondertiteling wilt in vergaderingen, activeer dan de functie Live bijschriften via Ctrl+Windows-toets+L. Windows toont boven in beeld realtime tekst van elk audiosignaal, ook offline. Binnen het Ondertitels-venster klik je op Instellingen, en vervolgens op Voorkeuren / Bijschriftstijl voor extra opties voor lettergrootte en uiterlijk. Combineer beide tools door Verteller het ondertitelingsvenster te laten voorlezen. Zo krijg je tegelijk visuele en auditieve feedback en verminder je vermoeidheid na lange Teams-sessies op elke werkdag.

De Verteller en ondertiteling komen goed van pas als je even niet of juist wel je ogen wilt gebruiken.

Fris beeld in tien minuten

Met enkele gerichte aanpassingen transformeer je Windows 11 dus in een omgeving die je ogen ontziet. Door eerst de schaal, de resolutie en het ClearType juist te zetten, creëer je een stabiele basis. Donkere of contrastrijke thema’s verminderen fel licht, terwijl grotere cursors en tekstindicatoren voorkomen dat je de aanwijzer kwijtraakt.

Het Vergrootglas springt bij voor detailwerk en Verteller of Live Captions leveren auditieve rustmomenten. Voeg Nachtlamp en handige sneltoetsen toe en je beschikt over een compleet arsenaal dat zonder extra software werkt. Zo blijft computeren comfortabel, ongeacht leeftijd, monitor of werkritme, zelfs bij lange dagelijkse lees- of intensieve programmeersessies.