De Lumia 950 is de eerste Lumia waar Windows 10 Mobile op draait, en dat maakt 'm voor ons al heel speciaal. Maar er zijn genoeg andere redenen om dit premium-toestel te kopen, want de telefoon is alles wat je in een Lumia wil zien. Dit is onze review van de Lumia 950 XL.

De mobiele variant van Windows 10 is altijd een beetje het ondergeschoven kindje van Microsoft geweest. Het bedrijf pakte flink uit met de desktop-variant van het OS, maar over de mobiele versie is het altijd erg stil geweest. Aanvankelijk werd nog gezegd dat Windows 10 Mobile 'nog in 2015' zou uitkomen, maar naast de Lumia 950 is het OS nog steeds niet te downloaden. Inmiddels wordt Windows 10 wel uitgerold onder andere gebruikers van oudere Lumia's, dus kun je daar zelf binnenkort ook van genieten.

Maar de Lumia 950 is de eerste échte telefoon met Windows 10, die bovendien standaard wordt geleverd met het besturingssysteem erop. Er zijn twee varianten van het toestel: De 950, van 5,2", en de grotere 950 XL van 5,5". Wij gingen met die laatste aan de gang.
 

Geen premium uiterlijk

Wie vaker Lumia-toestellen heeft gehad zal in z'n nopjes zijn met de 950, want het toestel lijkt qua uiterlijk erg veel op oudere modellen.

Dat betekent dat je een telefoon krijgt die vrij fors is en nogal dik aanvoelt, maar zeker niet te zwaar in de hand ligt. Die extra dikte (de telefoon is 8,2 mm dik) heeft vooral te maken met de achterkant, die je los kan halen. Dat op zichzelf is tegenwoordig al een zeldzaamheid, want veel moderne smartphones hebben alleen nog maar een afgesloten behuizing. Microsoft lijkt zich tegen die trend af te zetten, en laat je de achterkant niet alleen verwijderen maar ook nog vervangen.

©PXimport

Lekker customizen

De Lumia's zijn op veel manieren te customizen

Dat betekent dat er online nog veel meer achterkantjes te krijgen zijn in allerlei kekke kleurtjes en patronen. Zo kun je je telefoon een stuk persoonlijker maken, en of je het feloranje of knalgroen nou mooi vindt of niet, we vinden die keuzevrijheid in ieder geval een groot goed.

Er is nog iets te verwijderen aan het toestel: de batterij. Ook dat komt steeds minder voor - grotendeels ook omdat batterijen niet écht meer verwijderd hoeven te worden - en dat vinden we ook erg prettig. Dat je de sim-kaart vervolgens alleen kunt wisselen nadat je de batterij hebt verwijderd, vinden we een overkomelijk kwaad.

Achter de behuizing vind je bovendien nog de ruimte om een micro-sd-kaart in het toestel te zetten, waardoor je de standaard 32 GB aan ruimte makkelijk kunt uitbreiden.
 

Gigantische lens

Aan de rest van het toestel valt vooral de gigantische camera aan de achterkant op, die de kleine lens en de flitser samen in een obsceen grote cirkel bundelt. Het nut van de grote camera ontgaat ons een beetje, maar het geeft op z'n minst aan dat deze telefoon veel prioriteit geeft aan fotografie - daarover later meer.

©PXimport

De grote lens geeft wel aan hoe serieus de camera van dit toestel is

Je ziet dat ook terug aan de camera-knop aan de zijkant, een overblijfsel van de vroegste Lumia-toestellen die toen nog door Nokia werden gemaakt en die zich ook vooral richtten op fotografie. Met die knop kun je overal de camera oproepen en in landschapsmodus een foto maken. In het midden aan de zijkant zitten nog drie knoppen, om het volume te regelen en de telefoon aan te zetten.
 

Usb-C

Aan de onderkant zit een usb-aansluiting, en ook dat is een opvallende: De Lumia 950 wordt namelijk opgeladen en aangesloten met usb-C 3.1. Dat maakt de oplader universeel, omdat je er ook video-output mee kunt geven of de nieuwe Continuum-functie kunt bedienen.
 

Continuum

Dat is gelijk een mooi bruggetje naar één van de spannendste features van de Lumia 950: Continuum. We gaan hier niet alle details over de complexe functie geven, die kun je hier allemaal teruglezen. Maar in het kort betekent Continuum dat je een Windows 10-toestel op een beeldscherm kunt aansluiten om het te gebruiken als computer.

Continuum is een feature die speciaal voor Windows 10 ontwikkeld is, en is deel van Microsofts strategie om de grens tussen computers en telefoons te vervagen. Sterker nog: Continuum maakt van je telefoon juist een computer, door apps als Office of Mail uit te vergroten op een volledig beeldscherm.

©PXimport

Display Dock nodig

Daarvoor heb je wel een Continuum Display Dock nodig, een speciale hub die je met hdmi- of displaypoort kunt koppelen aan een beeldscherm, en waar je muizen, toetsenborden en usb-sticks op kunt aansluiten. Die Display Dock kost € 99,-, maar wordt voorlopig nog gratis meegeleverd als je nu de Lumia koopt.
 

Vervelende praktijk

Op papier is Continuum een stuk bruikbaarder dan in de praktijk...

Helaas mag Continuum op papier een erg handige functie zijn, in de praktijk is het dat allerminst. Er is nog maar een handjevol apps beschikbaar, waardoor je effectief alleen Microsofts eigen apps kunt gebruiken (Office, Mail, OneDrive en Edge). Andere apps zoals Twitter of Evernote kun je alleen via Edge gebruiken, maar helaas is de processor niet krachtig genoeg om meerdere van zulke apps naast elkaar gebruiken.

Bovendien heeft Continuum nog net iets te veel kinderziektes, waardoor apps plotseling afsluiten en het geheel een frustrerende ervaring oplevert. Als je echter vooral Microsoft-apps gebruikt en vooral veel kleine dingen doet op je pc, kan de functie veel toevoegen.
 

Windows Hello

Een andere handige feature die exclusief voor Windows 10 is, is Windows Hello. Dat is een biometrische inlogmogelijkheid waarmee je je telefoon kunt ontgrendelen via gezichtsherkenning.

Nu proberen we bij PCM al ruim 10 jaar om goede gezichtsherkenning op onze laptops en computers te krijgen, maar met webcams en verschillende besturingssystemen en software van derde partijen is dat nooit succesvol geweest. Tot nu, want Windows Hello werkt verbazingwekkend goed. Je kunt de software zo instellen dat hij minimaal of juist maximaal veel van je gezicht leert, zodat je ook in donkere omgevingen meteen kunt inloggen.

©CIDimport

Ongemakkelijk

Inloggen met je gezicht gaat verrassend goed

Als je de telefoon aanzet, scant de camera meteen je gezicht en logt je na een paar seconden meteen in. Dat is handig, al zullen sommige gebruikers de seconde extra die dat kost ook weer niet willen missen en liever inloggen met hun pincode. Dat lukt op de kleine Lumia 950 nog wel, maar op de grotere 950 XL is dat met één hand nét iets teveel moeite... dus kiezen we daar liever voor het biometrisch inloggen.
 

Hardware

De Lumia 950 is Microsofts premium telefoon, en dat betekent dat je de beste specificaties mag verwachten. Die zitten absoluut in de 950, want de Snapdragon 810-processor (of de Snapdragon 808 in de 950) in combinatie met het 3 GB werkgeheugen maken de telefoon erg snel. Wel is het vervelend dat veel apps op de achtergrond automatisch afsluiten, waardoor je ze telkens moet herladen als je op en neer gaat tussen programma's.
 

Kraakhelder scherm

Het is met name het scherm dat met kop en schouders boven de rest van de specificaties uit steekt, want het 5,5"-scherm met OLED-resolutie is schitterend. Omdat het gaat om een OLED-resolutie zie je vooral grote kleurcontrasten, maar ook diepe zwart-weergaven, en dat is zeker in Windows 10 Mobile erg mooi omdat dat over het algemeen een erg donkere skin heeft.

Ook de grote helderheid van het scherm is uitstekend, hij krast niet en laat verrassend weinig vingerafdrukken achter. Dit is een scherm dat we absoluut vaker in smartphones willen zien!
 

Belabberde accuduur

Maar waar we zo'n fan zijn van het scherm, zijn we allerminst te spreken over de batterijduur van het toestel. Daar haal je met de Lumia 950 XL krap een halve dag mee als je 'em intensief gebruikt. Dat zou je niet verwachten van een accu van 3340mAh, maar deels door het heldere scherm en vermoedelijk door Windows 10 haal je echt veel te weinig batterijduur uit je toestel.
 

Windows 10

Windows voelt nog als bèta

Het echte pronkstuk van de Lumia 950 XL is Windows 10, de definitieve versie van het besturingssysteem waar we al sinds de aankondiging op wachten.

Hoewel Microsoft met Windows 7 en Windows 8.1 Mobile al meerdere keren probeerde om nu écht een gedegen concurrent van Android en iOS te worden, is dat tot nu toe nog niet gelukt. Met Windows 10 probeert het bedrijf dat weer, maar de veranderingen die dat gaan doen vind je vooral achter de schermen.

Windows 10 maakt gebruik van Universal Apps for Windows, een framework dat het mogelijk maakt voor ontwikkelaars om één app te maken voor zowel de smartphone als voor desktops en zelfs de Xbox One. Daar merk je in de praktijk weinig van terug, en omdat Windows 10 nog zo nieuw is zien we voorlopig zelfs nog geen stijging in het aantal nieuwe apps.

©PXimport

Betere instellingen

Wel zijn er wat kleine maar belangrijke dingen veranderd aan Windows 10. De voornaamste zijn de 'instellingen', die van oudsher een chaotisch allegaartje bleek te zijn. Windows 10 schept verwarring in die chaos, door de instellingen in verschillende menu's en submenu's in te delen. Ook is er een betere zoekfunctie beschikbaar waarmee je instellingen snel terug kunt vinden - een hele verademing.
 

Ook de UI is makkelijker te customizen

Andere nieuwigheden zijn het verbeterde notificatiescherm, waarmee je op sommige berichten zoals van Facebook direct vanuit het home-scherm kunt reageren. Ook is het aantal toggles aan de bovenkant uitgebreid van 4 naar 12, waardoor je niet meer telkens de instellingen in hoeft te duiken als je je bluetooth aan wil zetten.
 

Persoonlijker

De meest in het oog springende veranderingen zijn de nieuwe manieren om het toestel te personaliseren. Je kunt nu zelf een achtergrond instellen en de transparantie van de tegels wijzigen, waardoor de UI veel persoonlijker én mooier wordt. Daarmee is Windows 10 in ieder geval qua uiterlijk één van de mooiste besturingssystemen - al is dat natuurlijk een kwestie van smaak...

Er zitten nog wel een behoorlijk aantal kinderziektes in Windows 10, die er eigenlijk bij de vele Technical Previews al uit gehaald hadden moeten worden. Apps sluiten soms willekeurig af, soms start de camera-app helemaal niet op, en dat zorgt allemaal voor een vervelende gebruikerservaring.
 

De beruchte 'app-gap'

Je komt maar moeilijk om de beruchte 'app-gap' heen

Toch kun je niet schrijven over Windows 10 zonder te praten over de onvermijdelijke 'app-gap', het grote gat in apps tussen het OS en concurrerende OS'en Android en iOS. Of dat een probleem is, is voor iedereen anders - echte fans van de Lumia hebben zich nooit laten tegenhouden door het gebrek aan applicaties, maar wie altijd iOS of Android heeft gebruikt komt helaas nog altijd van een koude kermis thuis.

Veel apps bestaan nog niet voor Windows Mobile, dus als je een Nest-thermostaat of Hue-lampen in huis hebt moet je het doen met (vaak minder goede) apps van derde partijen. Applicaties als Snapchat zijn überhaupt niet beschikbaar op Windows 10.

Misschien heb je daar wel helemaal geen problemen mee. In dat geval: Mooi! Maar wie graag veel specifieke apps gebruikt zal toch even moeten slikken met Windows' mobiele Store. Of dat een probleem is, moet je zelf uitmaken.

Scherm5,7" 2560 x 1440 pixels OLED  CPUSnapdragon 810 2 GHz  RAM3 GB  Opslag32 GB Micro-sd  Camera20 MP (achter) 5 MP (vóór) f/1,9  Accu3,340mAh Verwisselbaar  Grootte151 x 78 x 8,1 mm 165 gram  KleurZwart/wit Verwisselbare achterkant  OSWindows 10 Mobile  ExtraWindows Hello (biometrisch inloggen) Continuum (Display Dock nodig)

Conclusie

De Lumia 950 XL is een bijzonder fijne telefoon waar zeker Lumia-fans erg mee in hun nopjes zullen zijn. Van het pragmatische uiterlijk tot het uitstekende beeldscherm en de sterke camera is het apparaat een ode aan wat de telefoons zo mooi maakt. Bovendien is het de eerste telefoon met Windows 10 Mobile, en hoewel daar nog wat werk mee aan de winkel is zijn we daar allerminst ontevreden mee. Wel is de accuduur van het toestel erg slecht - gelukkig maar dat je 'em kunt verwisselen...

De OnePlus 15 is een premium smartphone met een megabatterij en dat merk je. Je kunt dit toestel bijna twee volle dagen gebruiken voordat je hem moet opladen, ook bij intensiever gebruik. Een mooi pluspunt, maar wat heeft de telefoon nog meer te bieden? Je leest het in deze OnePlus 15-review.

Het klopt dat er na de OnePlus 13 geen 14 is verschenen. Volgens OnePlus is de 15 niet één, maar twee generaties beter en heet hij daarom de 15. Dat is mooie marketingpraat, want het getal 14 is in thuisland China een ongeluksgetal en wordt daarom vermeden in hotels, adressen en dus ook smartphoneseries. De 15 is dus gewoon de opvolger van de 13, maar voert wel degelijk boeiende vernieuwingen door.

©Rens Blom

Enorme accu...

De reusachtige batterij springt het meest in het oog. De OnePlus 13 had al een bovengemiddeld grote accucapaciteit van 6000 mAh, maar in de 15 zit een 7300mAh-accu. De topsmartphone heeft daarmee ook een veel grotere accu dan de Apple iPhone 17 Pro Max (4823 mAh), Samsung Galaxy S25 Ultra (5000 mAh), Google Pixel 10 Pro XL (5200 mAh) en vrijwel alle andere vlaggenschepen. Enkel Oppo's nieuwe Find X9 Pro – die een adviesprijs heeft van 1299 euro – gaat met zijn 7500mAh-accu de OnePlus 15 voorbij.

Leidt die enorme accu in de OnePlus 15 ook tot een geweldige accuduur? Ja, gelukkig wel. Wij kunnen de smartphone zonder zorgen een hele lange dag intensief gebruiken en dan is hij zeker nog niet leeg als we naar bed gaan. Bij regulier gebruik kun je deze telefoon prima twee dagen gebruiken voordat je laat op de tweede avond een oplader nodig hebt.

... laadt ook snel op

Opladen kan via usb-c of draadloos. Beide methoden komen met een addertje onder het gras. Bedraad opladen kan namelijk met een duizelingwekkende 120 watt, maar alleen als je zelf de juiste OnePlus-adapter koopt. Via een andere goede usb-c-adapter is het laden beperkt tot 36 watt. Niet langzaam, maar ook niet indrukwekkend snel. Voor draadloos geldt hetzelfde. Met een draadloze OnePlus-lader kun je met 50 watt laden, met een andere moderne oplader langzamer. Let erop dat de smartphone geen magnetisch draadloos opladen ondersteunt, tenzij je een geschikt hoesje (met ingebouwde magneetring) koopt. Met zo'n hoesje, bijvoorbeeld van OnePlus zelf, kun je de OnePlus 15 wél aan een MagSafe-oplader hangen. Dat werkt prima, kunnen we uit ervaring zeggen.

©Rens Blom

Bloedsnelle hardware

In een nieuwe premium smartphone verwacht je de beste, nieuwste hardware. OnePlus maakt die belofte waar. De OnePlus 15 draait als een van de eerste telefoons op de Qualcomm Snapdragon 8 Elite Gen 5-processor en die is bloedsnel. Zeker in combinatie met 16 GB werkgeheugen en 512 GB opslagcapaciteit in ons testtoestel. Dit is overigens de duurdere configuratie (1099 euro). In de basisversie (949 euro) zit 12 GB en 256 GB – ook ruim voldoende.

©Rens Blom

Het ontwerp van de smartphone laat eveneens een fijne indruk achter. De OnePlus 15 houdt comfortabel vast, heeft een geweldige vingerafdrukscanner in het display en beschikt over een prachtig oledscherm. Het scherm is met 6,78 inch aan de grote kant, waardoor je het toestel moeilijk met één hand kunt gebruiken. Op de linkerzijkant zit een speciale knop om AI-functies te starten. Als je dat niets vindt, zit de knop niet in de weg.

©Rens Blom

Goede camera's

De OnePlus 15 heeft een hoofdcamera, groothoekcamera en zoomcamera, allemaal met 50megapixel-sensoren. De camera's zijn goed en veelzijdig, maar jammer genoeg niet echt beter dan die van de OnePlus 13. Het nieuwe vlaggenschip moet ook concurrenten als de iPhone 17 Pro en Google Pixel 10 Pro voor zich dulden, met name als het gaat om ver inzoomen en de groothoeklens. Storend? Naar onze mening niet, tenzij je de beste camerasmartphone van dit moment zoekt. Dan is de OnePlus 15 niet de topper voor jou.

Hieronder zetten we een paar fotoseries gemaakt met de OnePlus 15 op een rijtje.

©Rens Blom

©Rens Blom

Updatebeleid kan nog steeds beter

OnePlus heeft zijn updatebeleid voor dure smartphones in de afgelopen jaren verbeterd, maar kan met de OnePlus 15 nog steeds niet tippen aan sommige concurrenten. Het toestel krijgt vier jaar Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Samsung, Apple en Google geven hun dure telefoons zeven jaar complete updates. Bijzonder is dat de Oppo Find X9 Pro vijf om zes jaar updates krijgt, terwijl Oppo en OnePlus zusterbedrijven zijn en dezelfde ColorOS-softwareschil gebruiken. Alhoewel, OnePlus noemt zijn schil OxygenOS. In de praktijk verschilt de software echter nauwelijks met de ColorOS-schil van de Oppo Find X9 Pro, die we na de OnePlus 15 getest hebben.

©Rens Blom

Conclusie: OnePlus 15 kopen?

De OnePlus 15 is een premium smartphone met iets minder goede camera's en een korter updatebeleid dan sommige concurrenten, maar zet daar een fantastische accuduur en bloedsnelle prestaties tegenover. De adviesprijs vanaf 949 euro vinden we voor een vlaggenschip sympathiek.

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.