Met de MX-reeks biedt Logitech al jarenlang premium invoerapparatuur aan die zonder uitzondering van hoge kwaliteit is. Een paar jaar geleden werd de reeks eindelijk uitgebreid met een toetsenbord en dit jaar is er in de vorm van de MX Keys Mini ook een compact toetsenbord. Wederom een schot in de roos?

Twee jaar geleden introduceerde Logitech de uitstekende MX Keys, het fijnste tekstverwerkingstoetsenbord waar ik tot nu toe op gewerkt heb. Die MX Keys is een full size-toetsenbord met numeriek veld. Op zich geen probleem, maar er zijn goede redenen voor een variant zonder numeriek veld. Zo heb je wellicht behoefte aan een fijn toetsenbord om in je tas meenemen. Een numeriek veld maakt een toetsenbord onnodig lang en daardoor lastig in je tas te stoppen. Een toetsenbord zonder numeriek veld is ook wat ergonomischer doordat je de muis dichter bij je neutrale positie kunt houden. In de vorm van de MX Keys Mini is er nu eindelijk een variant van de MX Keys zonder numeriek veld. De MX Keys Mini is er in drie verschillende kleuren: grafiet, zilvergrijs en roze. Ik heb de grafietvariant getest. Net als de grote variant is de MX Keys Mini een fraai vormgegeven toetsenbord met een uitstekende bouwkwaliteit. Het ontwerp is vrijwel identiek, wel is deze mini-variant net iets hoger, vermoedelijk om een accu met genoeg capaciteit te kunnen plaatsen. Het toetsenbord weegt 506 gram en blijft dankzij rubberen voetjes goed op het bureau liggen. 

©PXimport

©PXimport

Prettig tikken 

Qua tikcomfort is de MX Keys Mini net als de grote variant uitstekend. De platte toetsen maken gebruik van een schaarmechanisme zoals  je van laptops gewend bent. Dankzij een holle inkeping kun je het midden van de toetsen goed op de tast vinden. De toetsen hebben een travel van 1,8 mm en bieden genoeg weerstand voor een fijne klik. De toetsverlichting is net als op de grote variant in zeven niveaus instelbaar. Het enige minpuntje blijft dat Logitech hun toetsenborden in Nederland alleen in een ISO-indeling met rechtopstaande Enter levert. Zelf heb ik liever een in Nederland meer gebruikelijke ANSI-indeling met een liggende Enter. Net als de voorganger is het toetsenbord voorzien van toetsen die zowel van een Windows- als Mac-opdruk zijn voorzien. Handig, zeker omdat je het toetsenbord met drie apparaten kunt koppelen. Het is dan ook een beetje vreemd dat er ook nog een speciale Mac-variant van dit toetsenbord verkrijgbaar is met alleen een Mac-opdruk. Die Mac-variant is er alleen in zilvergrijs en juist niet echt geschikt voor Windows. 

©PXimport

©PXimport

Met de functietoetsen kun je behalve het volume bedienen ook emoticons invoegen, de dicteerfunctie starten en de microfoon dempen. Dat laatste werkt bij mij overigens niet zonder installeren van de Logitech Options-software, de rest van de knoppen heeft ook zonder software gewoon de bedoelde functionaliteit. Iets dat ik niet zo handig vind, is dat er geen normale printscreentoets is. De printscreentoets is vervangen door een toets die een schermknipsel-tool opent waarin je bijvoorbeeld lijnen kunt trekken om een screenshot te maken. Dat werk op zich wel, maar ik zou zelf liever gewoon de snelle toetscombinatie Alt + Printscreen kunnen gebruiken. Helaas is het is tegenstelling tot bij de normale MX Keys ook via de software niet mogelijk om de normale printscreenknop aan de toets toe te wijzen. 

©PXimport

Dongel-verwarring met Bolt 

Tot voorkort maakte Logitech gebruik van de Unifying-ontvanger voor het verbinden van draadloze toetsenborden en muizen. Daarnaast waren sommige producten zoals het normale MX Keys-toetenbord ook compatibel met Bluetooth. Dat Unifying werkte best goed, al is er in het verleden een kwetsbaarheid in het protocol ontdekt en zijn lang niet alle ontvangers hiervoor gepatcht. Unifying kan dus onveilig zijn en potentieel worden afgeluisterd. Recentelijk heeft Logitech daarom de nieuwe Bolt-ontvanger geïntroduceerd. Die is voornamelijk bedoeld voor zakelijke omgevingen en gebruikt een protocol gebaseerd op Bluetooth LE met extra versleuteling. De geteste MX Keys Mini is behalve met bluetooth ook compatibel met deze Bolt-ontvanger.

Kennelijk heeft de introductie van Bolt wel gevolgen voor Unifying, want de MX Keys Mini is niet langer compatibel met de Unifying-ontvanger. En de oudere producten zoals de normale MX Keys zijn ondanks de ondersteuning voor bluetooth dan weer niet compatibel met de Bolt-ontvanger. Wil je toch per se de grotere MX Keys met Bolt gebruiken, dan is die er wel weer in een nieuwe MX Keys for business-variant. Oftewel, met een beetje pech heb je opeens twee Logitech-ontvangers nodig als je met meerdere generaties Logitech-spullen door elkaar werkt. Al staat daar tegenover dat bluetooth tegenwoordig goed werkt en alle luxere Logitech-producten zoals de geteste MX Keys Mini ook via bluetooth werken. Sterker nog: bij de geteste consumentenversie wordt geen usb-ontvanger meer meegeleverd. Voor consumenten lijkt het er dus op dat we in de toekomst vooral Logitech-producten via bluetooth zonder dongels gaan zien.

©PXimport

Zowel de Unifying- als de Bolt-ontvanger (los te koop voor 13 euro) hebben nog een nadeel, want je hebt de bijbehorende software nodig om verbinding met de ontvanger te maken. Dat is vooral in een zakelijke omgeving een nadeel, want je hebt administratorrechten nodig om de Logitech Options software te installeren. Veel bedrijven geven hun medewerkers op de zakelijke pc's geen administratorrechten, dus het hangt van de organisatie af of werknemers Bolt echt kunnen inzetten. Heb je de software geïnstalleerd, dan werkt verbinden via Bolt niet veel anders dan Unifying en kun je een apparaat eenvoudig pairen met de ontvanger. Het geteste toetsenbord kun je overigens met drie verschillende apparaten verbinden. Volgens Logitech is Bolt veiliger dan bluetooth, dus voor sommige organisaties kan dit interessant zijn. Ik kan echter niet beoordelen of Bolt echt veiliger is dan bluetooth of Unifying. Via beide verbindingsmethoden werkt het toetsenbord in ieder geval probleemloos. 

©PXimport

©PXimport

Handige software 

Om alles uit het toetsenbord te halen, dien je Logitech Options te installeren. Hiervoor heb je wel adminrechten nodig. Behalve dat je op deze manier producten kunt koppelen via Bolt of Unifying, kun je ook de functionaliteit van de functietoetsen veranderen. Hierbij heb je uitgebreide mogelijkheden. Zelfs de toetsen voor de achtergrondverlichtingen en volume kun je iets anders laten doen. Je kunt allerlei Windows-functies kiezen, maar ook applicaties starten of toetscombinaties programmeren. Dit kan zelfs per toepassing, waardoor toepassingen met allerlei ingewikkelde toetscombinaties een stuk prettiger in gebruik worden. Het enige dat helaas zoals gezegd niet kan, is de normale printscreentoets gebruiken. 

©PXimport

Conclusie

Net als zijn grote broer is de MX Keys Mini een uitstekend toetsenbord. Het is een prima keuze voor wie iedere dag zijn eigen toetsenbord mee wil nemen naar kantoor. Een beetje vreemd is wel dat de MX Keys Mini hetzelfde kost als zijn grote broer terwijl je minder functies en geen dongel krijgt. Zeker omdat op het moment van schrijven de straatprijs van de normale variant een stuk lager is. Het blijft natuurlijk een premium toetsenbord, maar iets van een tientje prijsverschil had ik wel fair gevonden. Desalniettemin blijft dit wat mij betreft het interessantste compacte toetsenbord dat je momenteel kunt kopen als je niet van plan bent om te gamen. 

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.