Lezen is een heerlijk tijdverdrijf, maar je hebt vast niet altijd zin om zo’n dikke, zware pil vast te houden of mee te nemen. En dan komt de e-reader om de hoek kijken. Enkele voordelen: lekker licht, je kunt heel veel boeken in één keer meenemen, je hebt geen extra licht nodig en de e-reader gaat wekenlang mee op één acculading.

Tip 01: Technologie

Een e-reader heeft een scherm van e-ink, oftewel elektronische inkt. Andere benamingen zijn elektronisch papier of digitale inkt, met alle begrippen wordt hetzelfde bedoeld. In tegenstelling tot een lcd-scherm verbruikt elektronisch papier veel minder stroom en reflecteert het het licht vrijwel net zo als normaal papier. Hierdoor kun je ook in zonlicht prima een boek op je e-reader lezen. Er bestaan veel verschillende e-ink-technologieën, maar in de meeste e-readers wordt gebruikgemaakt van electroforetische displays. Dit houdt in dat pixels op het scherm individueel aan- en uitgezet kunnen worden door middel van kleine elektrische stroompjes. Dit zie je als je in een e-book de pagina omslaat, de pixels veranderen als het ware van zichtbaar naar onzichtbaar. Doordat dit vrij traag gaat, is elektronisch papier niet geschikt voor snel wisselende beelden en is het vooralsnog alleen mogelijk bij zwart-wittoepassingen. Maar het is daarmee wel prima om een digitaal boek te lezen.

©PXimport

Kleur

©PXimport

Tip 02: Kindle

Er is een aantal merken die e-readers produceren. Wel zijn er tegenwoordig een stuk minder spelers dan een aantal jaar geleden. Het gros van de markt is tegenwoordig verdeeld over de twee grootste merken: Kobo en Amazon Kindle. Beide fabrikanten verkopen e-readers in verschillende formaten en prijsklassen.

Het is belangrijk om te weten dat je een Kindle moet bestellen bij Amazon, en dus niet in een Nederlandse (web)winkel kunt kopen. Ook gebruikt Amazon met de Kindle een ander bestandsformaat dan Kobo, PocketBook en Denver. Om boeken te downloaden, kun je terecht bij Amazons eigen e-bookdienst. Het nadeel van Amazon Kindle is dat je de boeken die via Amazon hebt gekocht of gehuurd niet zomaar op een andere e-reader kunt lezen. Wel is er een Kindle-app voor Android en iOS, waardoor je de gekochte boeken ook op deze apparaten gemakkelijk kunt lezen. Je vordering wordt bijgehouden, en bij een actieve internetverbinding gesynchroniseerd naar andere Kindle-apparaten of andere apparaten met de Kindle-app.

©PXimport

Tip 03: Bestandsformaten

Een open formaat voor e-books is epub. Dit formaat wordt gebruikt door Nederlandse bibliotheken en aanbieders, zoals Kobo, Bruna en Bol.com. Doordat dit een open en veelgebruikt formaat is, zijn er ontzettend veel boeken in epub-indeling beschikbaar.

Op vrijwel alle e-readers kun je overigens pdf-bestanden lezen en de meeste modellen ondersteunen ook Word- en html-bestanden. Neem voordat je een e-reader aanschaft even een kijkje bij de verschillende aanbieders om te zien of jouw favoriete boeken voor dat type apparaat beschikbaar zijn.

©PXimport

Toch epub op Kindle?

©PXimport

Abonnementen

©PXimport

Tip 04: Display

Heb je een e-readermerk op het oog, dan kun je gaan kijken naar je hardware-voorkeuren. Belangrijk daarbij is de grootte en de resolutie van het scherm. Wil je een klein en licht apparaat dat je gemakkelijk in je tas kunt stoppen en mee kunt nemen? Ga dan voor een e-reader met een beeldschermdiagonaal van maximaal 6 inch. Dit formaat zit tussen een normale smartphone en een kleine tablet in. Apparaten van dit formaat wegen vaak nog geen 200 gram, een stuk minder dan een normaal boek dus. De resolutie van een e-inkscherm wordt in ppi weergegeven, wat staat voor pixels per inch. Een budget-e-reader beschikt vaak over zo’n 150 ppi, een duurdere e-reader heeft vaak een pixel-dichtheid van 300 ppi. Zo’n hogere resolutie betekent dat de letters scherper zijn waardoor het aangenamer is om te lezen.

©PXimport

Tip 05: Meer eigenschappen

Denk er ook van tevoren over na of in het donker wilt kunnen lezen. Je kunt een lampje op je e-reader bevestigen, maar er zijn ook e-readers met geïntegreerde verlichting zodat het scherm oplicht in het donker. Belangrijk daarbij is ook hoe zwak de verlichting ingesteld kan worden. Wil je ’s avonds in het donker lezen, dan is een scherm al snel te fel verlicht. Dit kom je niet tegen in de specificaties, maar zul je vooral moeten ontdekken door reviews op fora te lezen.

Alle recente e-readers werken met een touchscreen. Je slaat je pagina’s om door op een zijde van het scherm te tikken of te vegen. De duurste e-readers van Kindle en Kobo hebben hiervoor zowel een touchscreen als knoppen naast/onder het scherm.

©PXimport

Tip 06: Verbindingen

Vrijwel elke e-reader heeft een wifi-verbinding zodat je gemakkelijk e-books uit een online winkel kunt downloaden. Op sommige apparaten kun je die wifi-verbinding ook gebruiken om ermee op internet te surfen. Verwacht hier niet te veel van, want bewegende elementen of afbeeldingen worden in principe niet goed weergegeven op je e-reader (zie tip 1). Mocht je geen beschikking hebben over wifi, dan bevatten de e-readers veelal ook een usb-poort waarmee je boeken van je pc naar het apparaat kunt kopiëren. Ben je veel onderweg, en wil je a la minute boeken kunnen downloaden, dan kun je kiezen voor een e-reader met 3G of 4G. Maar je kunt het dan ook slimmer aanpakken: download eerst op je smartphone (via 3G/4G) het boek dat je wilt lezen. Zet dan een wifi-hotspot op je smartphone op en verzend het boek naar je e-reader.

©PXimport

Tip 07: Andere functies

Heb je de belangrijkste zaken op een rijtje gezet, dan kun je de specifieke functies van de e-readers bekijken. Sommige dingen kunnen namelijk best handig of waardevol voor je zijn. Amazon laat in zijn Kindle-producten bijvoorbeeld zien hoelang het nog duurt voordat een hoofdstuk of boek uit is. Dit past de e-reader constant aan jouw leessnelheid aan, zodat je weet of je nog nét even het hoofdstuk uit kunt lezen of dat je het voor een volgend moment moet bewaren. Verder hebben vrijwel alle e-readers een woordenboek ingebouwd. Als je een woord niet kent, kun je erop tikken zodat je de betekenis ervan kunt opzoeken. Bij sommige e-readers kun zelfs een persoonlijke woordenlijsten aanleggen en jezelf overhoren. Elke e-reader kan bovendien de lettergrootte aanpassen en bij veel apparaten heb je ook nog keus uit een aantal lettertypes.

©PXimport

Tip 08: Waterdicht

Als je een e-reader mee wilt nemen op vakantie, dan is het handig om een robuust model te kiezen die tegen zon, zee en strand kan. Sommige e-readers zijn spatwaterbestendig, andere e-readers kun je zelfs in het (zwem)bad lezen. De mate van waterdichtheid wordt aangeduid met een code. Dit begint altijd met IP, dit staat voor International Protection (Rating). Na de IP-letters komen één, twee of drie cijfers. Het eerste cijfer bepaalt hoe een apparaat tegen inslag en aanraking is beschermd, 0 betekent totaal geen bescherming, 6 betekent dat de behuizing van een apparaat dichtgetimmerd is en er dus zelfs geen stofdeeltjes binnen kunnen dringen. Het tweede cijfer gaat over de waterdichtheid, 0 betekent geen bescherming, 9 is vochtdicht en betekent dat een apparaat te gebruiken is bij een vochtigheidsgraad van 90%. Bij de IP-code staat vaak geschreven hoe lang en hoe diep je het apparaat in het water kunt gebruiken. Het derde cijfer gaat over mechanische krachten, maar wordt bij veel apparaten niet genoemd. Als er een x staat op de plek van een cijfer, dan betekent dit dat de fabrikant hier geen mededeling over doet of dat het niet van toepassing is.

©PXimport

Bladmuziek

©PXimport

Kooptips

Amazon Kindle

©PXimport

Kobo Aura H2O (Edition 2)

PocketBook Inkpad 3

©PXimport

Hartstikke leuk als je betaalbare smartphone er prachtig uitziet en heel veel kan, maar je hebt er weinig meer aan als hij (te) snel beschadigd raakt door een val of water. Oppo ziet een gat in de markt van budgettoestellen: de 279 euro kostende Oppo A5 Pro 5G kan tegen een stootje en is waterdicht. In deze review lees je hoe de telefoon bevalt.

De propositie van de Oppo A5 Pro is interessant. Robuuste, waterdichte smartphones zijn doorgaans óf prijzig óf komen lomp over. De A5 Pro is geen van beide. Het toestel oogt en voelt als een reguliere betaalbare smartphone en weegt met 194 gram ook niet bovengemiddeld zwaar. Sterker nog, het gewicht valt alleszins mee als je weet dat de A5 Pro een accucapaciteit heeft die groter is dan gebruikelijk. Waar veel toestellen over een 5000 mAh-accu beschikken, zit er in dit Oppo-toestel een 5800 mAh-accu. Waarover zo meteen meer.

De behuizing van de A5 Pro is IP66-, IP68- en IP69-gecertificeerd. Dat wil zeggen dat het toestel geen schade oploopt als je hem onderdompelt of onder een waterstraal houdt. Stof vormt ook geen probleem. Extra prettig is dat het toestel geen klepje nodig heeft voor zijn usb-c-poort. Oppo schermt ook met extra stevig glas, al merken we dat niet direct. Volgens de fabrikant kan de A5 Pro ook overweg met extreme temperaturen, wat in Nederland lastig te testen is maar een fijne gedachte kan zijn als je naar een heel warm land op vakantie gaat.

©Rens Blom

Beter te testen is Oppo's belofte dat het scherm te bedienen is met natte handen, vette vingers en de meeste (motor)handschoenen. Dat lukt alle drie inderdaad. De techniek van Oppo herkennen we uit verschillende OnePlus-smartphones. Oppo en OnePlus zijn dan ook zusterbedrijven.

De valbestendigheid testen is altijd wat spannend met een door de fabrikant uitgeleende smartphone, maar gelet op Oppo's claims hebben we de A5 Pro dan maar een paar keer expres vanaf borsthoogte laten vallen op een houten vloer en vlonderplanken op het dakterras. Dat leverde geen zichtbare schade op. Volgens Oppo is de smartphone zo ontwikkeld dat de binnenkant – voor ons onzichtbaar – ook minder schadegevoelig is dan andere smartphones.

©Rens Blom

De Oppo A5 Pro is valbestendig.

Prima specificaties

De stevige behuizing maakt de Oppo A5 Pro interessant voor wie onhandig is (of genoemd wordt) of veel buiten ontspant of werkt. Maar in al die gevallen wil je niet alleen een robuuste telefoon, maar ook een fijne telefoon. Dat is de Oppo A5 Pro op veel vlakken. Bijster snel is 'ie niet, maar gelet op de prijs kunnen we niet klagen over de prestaties. Het grote werkgeheugen (8 GB) zal helpen. Complimenten aan Oppo voor de ruime opslagcapaciteit van 256 GB; dat zien we nog niet vaak in dit prijssegment.

De 50 megapixel-camera is prima, maar niet bijzonder. De tweede camera is een portretsensor waar je niet veel aan hebt. Het 6,67inch-LCD-scherm is buiten goed afleesbaar, maar oogt met zijn resolutie van 1604 bij 720 pixels minder scherp dan we graag zien. Veel andere toestellen hebben een Full-HD-scherm.

©Rens Blom

Het scherm van de Oppo A5 Pro 5G kan lekker fel, maar oogt niet zo scherp.

Lange accuduur

Door de lagere schermresolutie verbruikt de Oppo A5 Pro wel minder stroom dan concurrerende smartphones. Dat gegeven plus de grotere accucapaciteit resulteert in een uitstekende accuduur. Wij kunnen de Oppo-telefoon bijna twee volle dagen gebruiken. Accustress hebben we daarom niet ervaren. Opladen kan het toestel lekker snel, namelijk met maximaal 45 watt. Je dient wel zelf de juiste adapter te kopen, want in de doos zit alleen een usb-c-kabel.

Zes jaar updates

De tijd dat een betaalbare smartphone maar heel kort updates kreeg, is gelukkig voorbij. Ook Oppo hanteert een prima updatebeleid. De A5 Pro kan rekenen op drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. De Oppo-software oogt wat druk en promoot wel heel graag commerciële apps en games, maar er valt mee te werken.

©Rens Blom

Oppo stopt de software vol commerciële apps en games.

Conclusie: Oppo A5 Pro kopen?

De Oppo A5 Pro is een vreemde eend in de bijt, maar op een positieve manier. Voor een sympathieke prijs koop je een smartphone die tegen een stootje én tegen water kan en erg lang meegaat op een accuduur. Op de specificaties ligt minder nadruk, maar ook die zijn – los van de schermresolutie – prima. Een lang updatebeleid maakt de prettige gebruikerservaring compleet.

Je borden, bekers, bestek, zelfs je houten spatels zijn kurkdroog als de vaatwasser zijn programma heeft afgewerkt. Alleen dat vermaledijde plastic bakje is nog helemaal nat. Lastig, helemaal als je het even bent vergeten en een flinke plens waswater over de onderste lade kiepert. Waarom blijft plastic altijd zo lang nat in de vaatwasser, en wat kun je eraan doen?

Lees ook: Hoe maakt een vaatwasser de vaat eigenlijk droog? Alle technieken uitgelegd

Waarom droogt plastic zo slecht? 

Dat plastic zo slecht droogt, heeft alles te maken met temperatuur. Kunststof is bijzonder slecht in het vasthouden van warmte. Dat is handig als je je prakje snel wilt invriezen, maar een stuk minder als je het aan de lucht wilt laten drogen. Je hebt ongetwijfeld weleens gemerkt dat glazen en borden nog een hele tijd warm blijven nadat de deur van de vaatwasser open gaat. Dat helpt bij het verdampen van het overtollige water. Plastic is binnen een mum van tijd weer op kamertemperatuur, dus dat warmte-effect is er vrijwel niet. 

Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om het probleem iets kleiner te maken. 

Zet de deur open

De meeste vaatwassers zetten de deur automatisch op een klein kiertje als ze klaar zijn. Binnenin blijft het nog een hele tijd warm (dat is goed) en vochtig (dat is niet goed), waardoor het water op het plastic nog steeds niet goed droogt. Gooi de deur meteen lekker ver open, zodat de warme, vochtige lucht uit de vaatwasser kan ontsnappen en het water op het plastic sneller verdampt.

©Miele

Gooi die deur lekker open als het programma klaar is.

Extra dry

Nee, we hebben het niet per se over je gin-glazen: veel vaatwassers hebben een Extra Dry-programma, of iets met een soortgelijke naam. Bij die programma's wordt het drooggedeelte van het programma verlengd. Dat geeft het plastic de kans wat langer warm te blijven en meer water aan de lucht af te geven, zodat het droger is als de deur eenmaal open gaat. 

Zeoliet

Sommige moderne vaatwassers gebruiken zeolietkorrels. Zeoliet is een mineraal dat warmte afgeeft zodra het in aanraking komt met water. Het klinkt een beetje als een marketingbabbel, maar het zeoliet onttrekt continu vocht uit de lucht, waardoor er juist warme, droge lucht overblijft – een beetje zoals in je wasdroger. Het gevolg: plastic komt er een stuk droger uit. Vaatwassers die zeoliet gebruiken zijn doorgaans wel een stukje duurder. 

Glansspoelen

Glansspoelmiddel zorgt er niet alleen voor dat je glazen en kopjes er mooi uitzien, het helpt ook bij het drogen. Het laat het water makkelijker van het servies aflopen, waardoor er minder achterblijft. Gebruik je los glansspoelmiddel? Controleer dan regelmatig of het reservoir nog gevuld is. En als je merkt dat plastic toch slecht droogt, probeer dan eens een ander merk — het effect kan per middel verschillen.

©photopixel

Glansspoelmiddel is niet alleen handig voor glazen, het helpt ook tegen nat plastic.

Theedoek

Hoe fijn een vaatwasser ook is, soms gaat er niets boven de goede oude theedoek. Vooral plastic met een vreemde vorm, zoals diepe bakjes, deksels met clips of aparte drinkflessen, kan lang vocht vasthouden. Neem die er eerst even uit als je langs de vaatwasser loopt en haal de theedoek er even langs, dat scheelt je bij het uitruimen van de vaatwasser een hoop irritatie. 

Conclusie

Het is nooit lekker om de bovenste lade van de vaatwasser open te trekken en een hele plons water over je schone, droge vaat te zien stromen, alleen omdat er een plastic dekseltje nog vol water stond. Dat plastic snel afkoelt en water daardoor niet zo makkelijk verdampt is nu eenmaal zo, maar met een extra lang droogprogramma, genoeg tijd en voldoende glansspoelmiddel zorg je er wel voor dat kunststof zo snel mogelijk droogt. En anders zijn er altijd nog vaatwassers met zeolietkorrels – en theedoeken, natuurlijk.