ID.nl logo
De handigste robot-hulpjes in het huishouden
© Reshift Digital
Huis

De handigste robot-hulpjes in het huishouden

Drukdrukdruk. Heb je meer me-time nodig? Misschien moet je dan een robotstofzuiger of grasmaaierrobot aanschaffen. In ruil voor de investering krijg je extra tijd die je aan leukere dingen kunt spenderen. In dit artikel zetten we alle robot-hulpjes voor je op een rijtje zodat je een beredeneerde keuze kunt maken.

Tip 01: Budget bepalen

Wil je een robotstofzuiger aanschaffen? Goed idee! Het aanbod is echter zo uitgebreid dat het niet eenvoudig is om een keuze te maken. In eerste instantie raden we je aan om voor een A-merk te gaan. Onder andere Neato, iRobot, LG, Philips, Samsung, Miele, Hoover en Dirt Devil zijn betrouwbare fabrikanten met meerdere modellen. Ook het budget is niet onbelangrijk. Je hebt toestellen van honderd euro, maar ook van negenhonderd euro. Uiteraard is er ook een verschil in kwaliteit. De premium robotstofzuigers zuigen niet enkel krachtiger maar hebben ook stevigere borstels, een grotere ‘zelfredzaamheid’, een hepa-filter, meer programmeermogelijkheden of extra sensoren. Instapmodellen zijn vaak iets luidruchtiger, komen minder goed in de hoeken en zijn minder geschikt als je een huisdier hebt. Houd er bovendien rekening mee dat je ook nog altijd een gewone stofzuiger nodig hebt. Een robot is niet geschikt voor de bank, trappen, radiatoren of je auto. Beschouw een robotstofzuiger dus eerder als een handigheid om extra tijd te winnen.

©PXimport

Tip 02: Welke ondergrond?

Robotstofzuigers houden het meest van een droge, gladde, harde ondergrond, zoals een tegel- of gietvloer, parket of laminaat bijvoorbeeld. Heb je een vast tapijt of vloerkleed? Kies dan een exemplaar met een hogere zuigkracht én de juiste borstel. Bepaalde robotstofzuigers lopen immers vast op een hoogpolig tapijt. Laat je de robot los op de bovenverdieping en komt hij in de buurt van een trap? De meeste robots hebben sensoren aan de onderzijde waardoor je stofzuiger niet naar beneden valt, maar netjes terugdraait. Let wel, het is nog altijd nodig grondig op te ruimen. Houd ook rekening met rondslingerend speelgoed, losse kabels of hindernissen zoals stoelen of bijzettafeltjes. Wil je dat de robotstofzuiger onder je kasten of sofa rijdt? Dan moet je ook rekening houden met de hoogte.

©PXimport

Tip 03: Verboden gebied?

Met uitzondering van de allergoedkoopste robotstofzuigers krijg je bij de meeste toestellen een dockingstation. Via deze basis kan de stofzuiger zijn accu opladen na een stofzuigbeurt. De ideale positie van zo’n laadstation is uit het zicht, maar vlak bij een stopcontact. De meeste stofzuigers vinden – zodra de accu bijna leeg is – hun weg naar het laadstation erg eenvoudig terug. Een geavanceerde robot rijdt na het opladen zelfs terug naar de plek waar hij voor het laatst gestofzuigd heeft om het proces vanaf daar te hervatten. Wil je een bepaald gebied afbakenen? Dan heb je een klein toestelletje nodig dat een zogenoemde virtuele muur creëert. Dat is vooral handig als je grote open ruimtes hebt en niet wilt dat je stofzuiger door de Lego- of Playmobil-creaties van zoon- of dochterlief rijdt. Bij bepaalde robotstofzuigers krijg je standaard één of meerdere virtuele muren meegeleverd, bij andere kun je ze apart aanschaffen.

©PXimport

Scherm plekken waar de stofzuigrobot niet mag komen af met een virtuele muur

-

Tip 04: Onderhoud

Een robotstofzuiger heeft geen stofzuigerzak, maar een compact opvangbakje. Maak er een gewoonte van om dat na elke stofzuigbeurt te legen. Je doet er goed aan om het bakje af en toe eens met een sopje te reinigen. Zorg er wel voor dat het helemaal droog is voor je het weer terug in de stofzuiger zet. Daarnaast is het verstandig om pakweg om de drie maanden het stoffilter te vervangen. Op die manier is de uitblaaslucht schoner en dat is vooral een must voor mensen met allergieën. Om de levensduur van je toestel te verlengen, ontdoe je bij voorkeur ook de borstels regelmatig van haren en pluizen. Bepaalde fabrikanten leveren hier een speciaal accessoire voor mee. Is een roterend borsteltje echt versleten? Dan kun je het eenvoudig vervangen.

©PXimport

Tip 05: Slimme toestellen

Een instapmodel start zodra jij op de startknop duwt. Een ietwat geavanceerdere robotstofzuiger kun je programmeren, zodat hij dagelijks of wekelijks op een bepaald tijdstip uitrijdt. Soms krijg je er zelfs een afstandsbediening bij zodat je ‘t toestel vanuit je luie stoel kunt starten. Mag het nog wat meer? Er zijn ook slimme toestellen die je met je smartphone kunt verbinden. Via een bepaalde app kun je ze vervolgens erg eenvoudig programmeren en van een afstand bedienen. Echte toptoestellen laten je via de app zelfs zien waar ze allemaal geweest zijn. Sommige robots – de LG Hom-Bot Turbo+ en Dyson 360 Eye – zijn zelfs uitgerust met camera’s.

©PXimport

Tip 06: Dweilen

Ben je meer op zoek naar een robot die kan dweilen? Dat kan ook – al schept het woord ‘dweilrobot’ misschien verkeerde verwachtingen. Het toestel heeft een compact waterreservoir waardoor de microvezeldoek aan de onderkant automatisch bevochtigd wordt. Het is dus eerder nat afnemen dan echt dweilen. Een dergelijke robot is erg stil en uiterst geschikt voor badkamers en keukens. Dankzij de beperkte hoogte kunnen de meeste dweilrobots ook goed onder kasten, bedden of stoelen komen. Ook handig is dat je vaak kunt kiezen tussen droog of nat vegen. Het aanbod van dweilrobots is momenteel nog wel nog beperkt. De iRobot Braava- en Scooba-reeksen zijn behoorlijk populair. Net zoals een robotstofzuiger, keert ‘ie na de dweilbeurt automatisch terug naar het laaddock.

©PXimport

Ook voor nat vegen bestaan handige hulpjes: de zogenoemde dweilrobots

-

Tip 07: Ramen lappen

Niks zo vervelend als vuile ramen. Gelukkig bestaat ook daar een huishoudrobot voor: een automatische ramenwasser lapt je ramen binnen én buiten. Tegelijkertijd! Let wel, deze investering is enkel interessant als je een huis met erg grote ramen hebt. Bovendien moet je erg veel geduld hebben, want een volledige schoonmaakbeurt duurt een tijd. Marktleider van dienst is Ecovacs met de Winbot-serie. Het prijskaartje? Reken al snel op zo’n driehonderd euro.

©PXimport

Tip 08: Mobiele stomerij

Mag het nog wat gekker? Schrijf dan de FoldiMate maar op je verlanglijstje. Dit uit de kluiten gewassen apparaat – vergelijk het met een wasmachine – stoomt je hemden, T-shirts of andere kledingstukken in minder dan één minuut kreukvrij en vouwt ze vervolgens ook op. Het enige wat jij moet doen, is het kledingstuk aan één van de vijftien speciale haken bevestigen. Let wel, het toestel komt op zijn vroegst in 2018 op de markt en zou zo’n 700 tot 850 dollar moeten gaan kosten. De LG Syler valt eveneens in de categorie ‘vreemde huishoudrobots’. Deze kledingcabine stoomt en ontkreukt je kostuum, hemd of blouse om het vervolgens ook op te frissen en te desinfecteren. Vandaag lachen we er nog een beetje om, binnen tien jaar kunnen we misschien niet meer zonder.

©PXimport

Tip 09: Groot of klein?

Voor je verschillende merken gaat vergelijken, is het belangrijk om te weten hoe groot je gazon precies is. Een tuin van zo’n tweehonderd vierkante meter vereist namelijk een andere maaier dan een van achthonderd of tweeduizend. Het draait simpelweg om de kracht van de motor. Ook de complexiteit van je tuin speelt mee. De ene maaier kan beter overweg met hellingsgraden dan de andere. Heb je zowel een voor- als achtertuin? Of onderbreekt een uitgestrekt terras je tuin? Dan is het belangrijk om een toestel te kiezen dat verschillende zones aankan.

©PXimport

Een beetje robotmaaier heeft tegenwoordig een kinderslot, antidiefstalbeveiliging en app

-

Tip 10: Meer dan maaien

De prijzen van de grasmaaierrobots variëren sterk, van pakweg zeshonderd euro tot een paar duizend euro. De populairste merken? Robomow, Husqvarna, Viking en Ambrogio. Het verschil zit ‘m niet enkel in de capaciteit, maar ook in het gebruiksgemak, de maaibreedte en kwaliteit. Hoe meer toeters en bellen, hoe hoger het prijskaartje. Wil je niet meer met een kantenmaaier aan de slag? Kies dan voor een toestel dat uitblinkt op het gebied van randmaaien. Een antidiefstalfunctie kunnen we je ten zeerste aanraden. Hierdoor geeft je maaier een alarm wanneer iemand hem optilt. Sterker nog, een maaier met antidiefstalbeveiliging werkt ook met een pincode waardoor een gestolen exemplaar simpelweg niet bruikbaar is. Geavanceerde toestellen zijn zelfs voorzien van een gps-tracker. Een andere meerwaarde is een maaier met app. Op die manier is het veel eenvoudiger om de robot te programmeren. Dat gaat uiteraard ook via het display op de maaier zelf, maar dat is toch iets omslachtiger. Heb je kinderen of een huisdier? Dan is een maaier met kinderslot een must. Tenslotte vinden we het ook een goed idee om te kiezen voor een toestel met bredere wielen. Dat vergemakkelijkt het oprijden van hellingen. Bovendien verklein je op die manier de kans op vastrijden. De meeste merken bieden optioneel wielen met betere grip aan.

©PXimport

Tip 11: Installatie

De installatie van een robotmaaier vergt wel wat tijd. Begin er dus niet aan als je gehaast bent. Moeilijk is de klus niet: de meeste fabrikanten leveren duidelijke handleidingen in boekvorm en vaak ook in de vorm van filmfragmenten op dvd. In eerste instantie moet je bepalen waar je je dock gaat plaatsen. Dat kan op een verharding, maar dat is geen must. Je hebt wel een stopcontact in de buurt nodig. Vervolgens moet je de perimeterdraad plaatsen. Dat is een begrenzingskabel waarmee je het maaigebied van je gazon aangeeft. Bij oudere modellen was het nodig om de draad in te graven, bij de hedendaagse robotmaaiers volstaat het om de draad met de bijgeleverde krammen op de grond te bevestigen. Na verloop van tijd trekken ze vanzelf in de grond. Heb je hier of daar een boom, bloemenborder of struik? Plaats er dan eilandjes van draad omheen. Na de installatie van de perimeterdraad kun je een testrit doen en hier en daar eventueel wat bijstellen. Zodra de draad juist zit, kun je echt beginnen relaxen. De robotmaaier zal kriskras over je gazon rijden en zich omdraaien als hij een draad nadert.

©PXimport

Tip 12: Onderhoud

Het onderhoud van een grasmaaierrobot valt erg mee, zeker in vergelijking met een maaier met een benzinemotor. Nat gras kan soms wat aankoeken. Het is raadzaam om je robot daarom af en toe te controleren en eventuele grasresten uit de behuizing onderaan te verwijderen. In principe volstaat het om jaarlijks het mes (of de messen) te vervangen. Dat is bij de meeste maaiers kinderspel en neemt amper drie minuten tijd in beslag. Na verloop van tijd kan het ook zijn dat je de batterij moet vervangen. Ook dit kun je zelf, maar het is eveneens mogelijk om het door een vakman uit het tuincenter te laten uitvoeren. Zodra het maaiseizoen voltooid is – meestal rond oktober – maak je de maaier goed schoon en zet je hem binnen in je tuinberging of garage zodat-ie niet te kampen krijgt met vrieskou. Dat is immers niet goed voor je accu.

©PXimport

Kooptips

Soort: Robomow RX20u****Prijs: € 649,– Compacte tuin? De Robomow RX20u is ideaal voor tuinen van tweehonderd tot driehonderd vierkante meter. Het toestel heeft een maaibreedte van zo’n achttien centimeter en is uitgerust met een kinderslot, ecomodus, diefstalbeveiliging en maaischema. Via de Robomow-app (enkel voor Android) bedien je het toestel zelfs van afstand. Volgens de makers installeer je de perimeterdraad van deze Robomow RX20u in minder dan één uur. Het lichtgewicht (7,5 kg) kan bovendien maximaal vijf zones aan.

Soort: iRobot Braava 390t****Prijs: € 370,– De Braava 390t kan zowel nat als droog vegen. Om een overzicht van de ruimte te krijgen, plaats je de meegeleverde navigatiekubus centraal in de ruimte op een tafel of kast. Het toestel onthoudt op die manier waar het al geweest is. De Braava 390t is fluisterstil en kan goed overweg met hoeken en wanden. Nog een troef is dat-ie erg laag is en dus ook onder je kasten of sofa kan schoonmaken. Enig minpunt: hij heeft erg veel tijd nodig om een volledige leefruimte onder handen te nemen.

©PXimport

Soort: Neato Botvac D3+ connected****Prijs: € 509,– Op zoek naar een intelligente robotstofzuiger? Zodra je de Neato Botvac D3+ connected op je wifi-netwerk hebt aangesloten, kun je ‘m via de app op je smartphone starten of programmeren. Achteraf krijg je zelfs een visueel overzicht van alle plekken waar de robot gestofzuigd heeft. Andere interessante kenmerken: deze robotstofzuiger kan goed met hoeken overweg, heeft een hepa-filter en kan zonder problemen een laagpolig tapijt aan. Met een geluidsniveau van zo’n 59 dB is-ie bovendien iets stiller dan gemiddeld.

▼ Volgende artikel
Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst
© Rens Blom
Zekerheid & gemak

Review Philips Hue Bridge Pro: dé bridge voor de toekomst

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Fantastisch
Conclusie

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Plus- en minpunten
  • Werkt via wifi en ethernet
  • Veel krachtiger en dus toekomstbestendiger
  • Kan veel meer lampen, accessoires en lampen aansturen
  • Migreren vanaf reguliere Bridge is zo gepiept
  • Eenmalige meerprijs t.o.v. normale Bridge

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

De oude, witte bridge naast de nieuwe Bridge Pro.

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

▼ Volgende artikel
Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig
© fizkes - stock.adobe.com
Huis

Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Wat gaan we doen?

In dit artikel lossen we geen concrete problemen op, maar helpen je goed voor te bereiden op allerlei mogelijke computer­storingen. We leggen uit welke tools je het best altijd in je EHBO-kistje houdt, van hardwaretools tot handige softwareprogramma’s.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Netwerkproblemen? Het kan ook zo simpel zijn als een kapotte netwerkkabel.

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Met een precisieset met verwisselbare bits kun je al je apparatuur openmaken.

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Een netwerk­set, met onder meer een krimptang, netwerk­tester en kabelstripper.

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Een multimeter is veelzijdig en hoeft niet zo duur te zijn.

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Een ‘blue screen of death’: Windows in paniek, maar wat is de oorzaak? Overigens gaat Microsoft dit scherm na 40 jaar wijzigen: het wordt zwart met kortere teksten.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Met YUMI maak je eenvoudig een multibootstick.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Na de ‘installatie’ van een distributie kun je gerust een ­volgende op de stick kwijt.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Check eerst nog even enkele opties in Ventoy.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Distributies op Ventoy: niet moeilijker dan de iso-bestanden naar de VENTOY-partitie kopiëren.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Een geheugen­test vanaf de bootstick (Memtest86+ vanuit Avira Rescue systeem).

Onmisbare reddingstools

Dé ideale troubleshooting-toolkit bestaat misschien niet, maar met de volgende aanbevelingen kom je wel dicht in de buurt. Het handige is dat je ze met YUMI of Ventoy gewoon samen op één bootstick zet. Keuzestress is dus overbodig.

GParted Live: grafische partitiebeheerder om te schalen, formatteren of herstellen.

Puppy Linux (bijvoorbeeld Ubuntu-editie): lichte Linux-distributie voor toegang tot systemen met beperkte hardware, zoals oudere pc’s.

Norton Bootable Recovery Tool, Avira Rescue System of een soortgelijke oplossing: opstartbare antivirus voor het opschonen van zwaar geïnfecteerde systemen.

CloneZilla Live: tekstgebaseerde tool voor disk-imaging en klonen van schijven voor back-ups en migratie.

MemTest86+: platformonafhankelijke geheugentest om RAM-problemen op te sporen.

SystemRescue: Linux-gebaseerde omgeving met uiteenlopende tools voor systeemherstel, partitiebeheer, dataherstel en netwerkdiagnose.

Hiren’s BootCD PE: tal van populaire troubleshootingtools in een vertrouwde Windows-desktopomgeving op basis van Windows 10 PE.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Je kunt bijvoorbeeld vanuit de verkenner in Hiren’s BootCD PE alle gewenste portable apps opstarten.

AIO-pakketten

We vestigen graag de aandacht op twee all-in-onepakketten; beide waardevolle aanvullingen op de tools uit het kader ‘Onmisbare reddingstools’.

Het eerste is The PortableApps.com Platform: een grafisch menu waarmee je selectief honderden portable apps kunt installeren (lees: uitpakken) op je bootstick. Download het bijbehorende .paf.exe-bestand (www.portableapps.com/download) en start het op je systeem. Kies Nieuwe installatie / Portable en verwijs naar je ingeplugde bootstick. Bevestig met Installeren. Start daarna Start.exe op de stick: er verschijnt een menu. Klik op Apps / Meer apps / Op categorie. Scrol bijvoorbeeld tot bij Hulpprogramma’s en vink alle gewenste tools aan. Klik op Installeren om ze aan je stick toe te voegen. Binnen een actieve distributie op je stick start je Start.exe op en navigeer je door het PortableApps-menu.

Een heel ander AIO-platform is Medicat usb (www.medicatusb.com). Deze toolkit bevat verschillende besturingssystemen, waaronder Linux-partities en een WinPE-versie met tientallen handige portable apps. Op de site vind je ook een link naar een post op het forum GBAtemp waar je instructies vindt om de talrijke bestanden (circa 26 GB) op je bootstick te krijgen. Het hele proces duurt even, maar je hebt dan ook een uiterst krachtige toolkit voor diagnose en herstel.

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Quick Assist: afstandsovername en chatgesprek in volle gang.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.

AnyDesk: een gebruiksvriendelijke en flexibele tool voor afstandsbeheer.