Dag grote grijze kast! Je hoeft je bureau echt niet meer te vullen met een enorme computer, het kan allemaal veel kleiner. Mini-pc's zijn de computerkasten van vandaag. Veelzijdig, net als een gewone desktop, maar dan veel compacter. Makkelijk als je weinig ruimte hebt, en ideaal als je het scherm van een laptop veel te klein vindt en het comfort waardeert van een grotere monitor. Verder kun je ze voor tal van andere taken inzetten. Je creativiteit is de enige limiet!

De opbouw van een computer is nu veel simpeler en compacter dan een tiental jaren geleden. Geen wirwar van draden en allerlei insteekkaarten met. Die verandering hebben we vooral aan de steeds krachtigere laptoptechniek te danken. Kleinere onderdelen, zuinige processors en compacte ssd’s en harde schijven. Maar die hoeven niet direct aan een accu en een scherm gekoppeld zijn, een kastje en een adapter zijn ook prima! En dat is precies wat je ziet bij de mini-pc’s.

Deze computers zijn in veel gevallen gebaseerd op de techniek die in laptops wordt gebruikt. Dat biedt behoorlijke voordelen: niet alleen zorgt dat voor een aanmerkelijk compactere behuizing, ook zorgt het ervoor dat er minder warmte ontstaat. Dat maakt dat er minder intensief gekoeld hoeft te worden, waardoor de gemiddelde mini-pc erg stil is. Het kleine formaat maakt mini-pc’s ook zeer geschikt om bij een televisie te plaatsen, ideaal om een echt slimme smart-tv te maken.

Wat zijn de punten waar je op moet letten als je wilt overstappen op iets kleiners, zonder al te veel compromissen? We geven wat algemene tips en vergelijken 12 modellen.

Compact

Sommige modellen zijn zo compact dat ze ook achter een monitor gemonteerd kunnen worden. Daarvoor wordt vaak een beugel meegeleverd die op de vesa-montagepunten van een scherm geplaatst kan worden. Op deze manier kun je eenvoudig een eigen all-in-one maken, die vaak krachtiger en veelzijdiger is dan een all-in-one die je als complete computer bij een winkel koopt.

Nadelen

Minicomputers hebben natuurlijk niet alleen maar voordelen. Het nadeel van een kleine computer is dat er veel minder ruimte is voor aansluitingen. Als je het vergelijkt met een gewone desktop-pc is het aantal usb-aansluitingen vaak stukken lager. Op een grote pc heb je algauw acht of meer van die aansluitingen tot je beschikking. Bij een mini-pc blijft het vaak bij slechts vier. Ook als je kijkt naar het aantal monitoraansluitingen hebben de kleintjes vaak minder te bieden, meestal zijn het er twee. Voldoende voor de meeste gebruikssituaties, maar wil je een uitgebreide schermopstelling, dan kom je toch vaak uit bij een gewone desktopkast.

Pure kracht

Ook op pure kracht boet je in bij een kleinere pc. Heb je behoefte aan een uiterst snelle pc met dubbele videokaart en een processor met tien rekenkernen, dan kom je toch echrt uit bij een klassieke desktop. De meeste mini-pc’s zijn gebaseerd op mobiele processors en die zijn minder snel dan de standaardmodellen voor desktops. Dat merk je als je met zware software zoals video- en fotobewerking aan de slag gaat. Voor games zijn de prestaties in de meeste gevallen ook niet toereikend. Een ander nadeel is dat er meestal nauwelijks ruimte is voor uitbreidingen. Je kunt mogelijk een keer het geheugen opwaarderen of de schijf veranderen door een andere, maar daar blijft het wel bij.

Afraders

Mini-pc’s uit het instapsegment zijn vaak van wel heel minimalistische specificaties voorzien. Ze zijn bijvoorbeeld met een Intel Celeron-processor of een Pentium uitgerust; chips die alleen maar voor heel simpele taken geschikt zijn. Zoek je een computer die je alleen voor wat internetten gebruikt, dan kun je hier prima mee uit de voeten. Maar heb je meer wensen, dan heb je een snellere machine nodig. Bijvoorbeeld op basis van een chip uit de Intel Core-serie. Let op, over het algemeen geldt: hoe zuiniger een processor is, hoe trager die is. Een Core-processor uit de Y-serie is het traagst, de U-serie processors zijn iets sneller, de T’s nog wat krachtiger en zonder toevoeging of met de letter K het snelst. Ook kiezen sommige fabrikanten er helaas nog voor om hun mini-pc’s te voorzien van een harde schijf. Dat maakt ze vervelend traag. Beter kies je voor een model dat beschikt over een ssd. Die biedt vaak aanmerkelijk minder opslagruimte dan een variant met hdd, maar de hogere snelheid maakt het een veel fijnere pc om mee te werken.

Verschijningsvormen

Je hebt mini-pc’s in grofweg drie verschillende vormen: nuc, barebone en stick-pc. Nuc is een term van Intel en staat voor ‘next unit of computing’. Het uiterlijk van een klein vierkant doosjes, is door veel fabrikanten geïmiteerd en dat betekent dat je niet alleen bij Intel terechtkunt voor een computer in de nuc-categorie.

Nieuwer zijn de stick-pc’s. Dat zijn computers in de vorm van een wat grote usb-stick. In de plaats van een usb-aansluiting, hebben ze een hdmi-connector. Ze zijn bedoeld om direct op een monitor of televisie aangesloten te worden. Ze zijn zo klein dat ze achter het scherm vrijwel onzichtbaar worden.

Een klassiekere vorm is de zogenaamde barebone. De bekendste fabrikant hiervan is Shuttle, dat mini-pc’s maakt met volwassen uitbreidingsmogelijkheden. In zo’n barebone past een echte desktop-processor, een videokaart en nog veel meer. Duurder, groter en krachtiger. Ideaal voor veeleisende gebruikers!

Ockel Sirius B Black Cherry

De Ockel Sirius B Black Cherry is de nieuwste telg uit de koker van Ockel, die zelfs in je broekzak past. Hij is voorzien van een Intel Atom X5-Z8300 en 4 GB werkgeheugen en heeft een ingebouwde eMMC van Samsung van 64 GB als opslag. Dat is uit te breiden met een micro-sd-kaartje van maximaal 128 GB. Dit alles is voldoende voor de meeste algemene computertaken, zoals tekst- en beeldbewerking en voor het afspelen van muziek en video. Er zijn maar twee usb-poorten, waarvan één van het 3.0-type. We raden een usb-hubje aan om meer dan alleen een toetsenbord en muis aan te kunnen sluiten. Door het kleine formaat van de Sirius B Black Cherry ontbreekt een netwerkaansluiting, maar gelukkig heeft hij wel een wifi-ac-module aan boord. Hij heeft geen actieve koeling en is dus helemaal stil.

Ockel Sirius B Black Cherry

Prijs
€ 325,-

Website
www.ockelproducts.com

©PXimport

MSI Cubi N-033WE

Voor een bedrag van net geen 250 euro is deze mini-computer van MSI de jouwe. Voor dat geld krijg je letterlijk en figuurlijk een minimalistische computer. Hij wordt aangedreven door een Intel Celeron N3060-processor. Dat is een chip uit de grabbelbak bij Intel en ongelofelijk traag. Dat wordt wel een beetje gecompenseerd door de opslag. Dat is slechts 32 GB groot en gebaseerd op flash. Dat is weliswaar minder snel dan een echte SSD, maar het zorgt er voor dat de Cubi best vlotjes werkt. Door de beperkte capaciteit is er nauwelijks ruimte voor je bestanden. Als je handig bent kun je die nog wel vervangen door een groter exemplaar. In het binnenwerk is ruimte voor zowel een mSata-ssd als een 2,5inch-schijf. De kleine standaard opslag is een behoorlijk nadeel. Ook het werkgeheugen loopt snel vol, dat meet maar 2 GB. Voor de koppeling met een draadloos netwerk wordt alleen de oude 802.11n-standaard gebruikt, bedraad netwerken kan wel via gigabit. In totaal biedt het kastje vier usb3.0-aansluitingen en voor een koppeling met een scherm is er hdmi en vga.

MSI Cubi N-033WE

Prijs
€ 249,-

Website
http://eu.msi.com

©PXimport

Acer Revo Base

Deze kleine koektrommel heeft een stijlvol uiterlijk meegekregen. De combinatie van wit en zilver maakt dat hij zonder hoofdbrekens in het zicht geplaatst kan worden. Hoewel de Revo Base gloednieuw is, heeft hij betrekkelijk oude techniek aan boord: een Core i5-5200U. Dat is een chip uit de vijfde generatie, terwijl de zevende al op de markt is. Desondanks is dit nog een vrij vlotte processor. Het werkgeheugen is 8 GB groot, ruim voldoende en de opslag is met 1 TB erg ruim. Helaas is het een gewone harde schijf en dat maakt hem in de praktijk sloom. Met vier usb3.0-poorten heb je vlotte aansluitmogelijkheden onder handbereik. Netwerken kan via gigabit en 802.11ac en schermen koppel je via hdmi en displayport.

Acer Revo Base

Prijs
€ 599,-

Website
www.acer.nl

©PXimport

4Launch Mini PC NUC 220 i3 120

Ondanks zijn mini-uiterlijk hebben we hier met een vlotte machine te maken. Dat is te danken aan de Intel Core i3-6100U-processor. Dat is een mobiele chip, uit de Skylake-generatie van Intel. In dit geval wordt hij gecombineerd met 8 GB werkgeheugen en dat betekent dat hij niet direct begint te stotteren, ook niet als je een keer een wat zwaardere klus uitvoert. Ook de opslag is vlot, er is namelijk gekozen voor een 120 GB grote ssd van Kingston. Heb je veel foto’s en video’s dan loop je wel snel tegen die beperkte opslagcapaciteit op. Over de aansluitmogelijkheden zijn we goed te spreken. Vier keer usb 3.0 en twee schermaansluitingen (hdmi en mini-displayport). Netwerken kan via een vaste gigabitaansluiting en 802.11ac-wifi.

4Launch Mini PC NUC 220 i3 120

Prijs
€ 549,-

Website
www.4launch.nl

©PXimport

HP Elite Slice

De HP Elite Slice is een heel bijzondere computer, je kunt hem namelijk stapelen. De Slice is standaard uitgerust met een Core i3-6100T processor, 4 GB geheugen en een langzame harde schijf van 500 GB. Je kunt ook kiezen voor een 220 euro duurdere variant met i5-processor en een ssd van 256 GB. Je kunt de mini stapelen met een Bang en Olufsen-audio-module, dvd-rom-module en een vesa-plaat waarmee je hem kunt monteren. Bijzonder is dat de slice beveiligd kan worden met behulp van de ingebouwde vingerafdruklezer. Randapparatuur kun je koppelen via de vertrouwde usb-aansluitingen. Daarnaast biedt hij twee keer usb-c, en zijn hdmi en displayport aanwezig voor monitoren.

HP Elite Slice

Prijs
€ 725,-

Website
www.hp.nl

©PXimport

Lenovo ThinkCentre M700

Deze mini-pc is bedoeld voor de zakelijke markt en heeft daarom een wat minder frivool uiterlijk meegekregen in vergelijk met de andere modellen in dit artikel. Dat maakt dat hij niet alleen met Windows 10, maar ook nog met Windows 7 geleverd kan worden. De oudere versie van het besturingssysteem van Microsoft wordt nog in veel bedrijven toegepast. Standaard is de M700 simpel uitgevoerd met een Core i3-6100T-processor en een 128GB-ssd. Dat maakt het een vlotte werkbak voor niet al te zware taken. Voor slechts zo’n 100 euro extra heb je hem met een veel snellere i5-6400T. Er zijn ook varianten met harde schijf, maar die zouden we je niet aanraden.

Lenovo ThinkCentre M700

Prijs
€ 549,-

Website
www.lenovo.nl

©PXimport

Intel Compute Stick STK2M364CC

Het is misschien wel een van de meest opmerkelijke mini-pc’s in deze test. We hebben het over de Intel Compute Stick STK2M364CC. Waar de meeste van deze stick-computers worden aangedreven door supertrage Intel Atom-processors, heeft dit model een heuse Intel Core-processor aan boord. Het is een Core M3-6Y30. Dat is een chip die ook in veel slanke laptops wordt gebruikt. Die zijn vaak passief gekoeld, deze stick helaas niet. Zo nu en dan hoor je het kleine fannetje snorren. Mocht geld geen probleem zijn: hij is er ook met de snellere Core M5, die kost wel gelijk zo’n 200 euro extra. De opslag is slechts 64 GB groot. Onvoldoende voor veel mediabestanden zoals films, foto’s en muziek. De aansluitmogelijkheden zijn beperkt. Er is een usb3.0-aansluiting, micro-sd en natuurlijk hdmi. Hij wordt gevoed via usb-c en op de adapter zijn nog twee usb 3.0-aansluitingen aanwezig. Handig voor bijvoorbeeld een externe harde schijf. Uiteraard kun je de stick ook aansluiten op een draadloos netwerk, daarvoor heeft hij een snelle 802.11ac-adapter aan boord.

Intel Compute Stick STK2M364CC

Prijs
€ 299,-

Website
www.intel.nl

©CIDimport

4Launch Mini PC NUC 230 i5 120

De basis van deze mini-pc van 4Launch is een Intel-nuc. Hij is voorzien van een snelle Core i5-6260U met een Intel Iris Graphics 540. Die doet het een stuk beter dan de standaard grafische chip in eenvoudiger Intel-processors. Als je niet al te veeleisend bent kun je met gamen hier nog wel een beetje mee uit de voeten. Bij dit model heeft 4Launch gekozen voor een ssd van slechts 120 GB. Als je hem bestelt, dan zouden we opteren voor een wat groter exemplaar. 8 GB geheugen en voldoende aansluitmogelijkheden zijn voorhanden. Dat maakt het een praktische mini-pc die voor veel taken geschikt is.

4Launch Mini PC NUC 230 i5 120

Prijs
€ 649,-

Website
www.4launch.nl

©PXimport

MSI Cubi 2-002EU

De Cubi 2 is van een totaal ander kaliber dan de ook besproken Cubi N van MSI. De trage Celeron is hier ingeruild voor een gloednieuwe Core i5-7200U. Die is standaard voorzien van onder andere hardwarematige decodering voor ultra hd-video. Dat maakt hem interessant als htpc. Als werk-pc vinden we hem minder interessant vanwege het slechts 4 GB grote werkgeheugen. Ook de ssd is met slechts 128 GB wel erg klein. Ondanks het kleine formaat zijn de aansluitmogelijkheden van hoog niveau: vier usb 3.0-aansluitingen, een extra usb 2.0- en usb-c-aansluiting aan de voorkant. Achterop vind je twee keer hdmi én displayport. Een veelzijdig apparaatje.

MSI Cubi 2-002EU

Prijs
€ 599,-

Website
http://eu.msi.com

©PXimport

ASUS GR8-R124Z

Een krachtige gamecomputer, kleiner dan een PlayStation. Dát is de ASUS GR8. Hij is slechts 4,4 cm breed, 23,8 cm hoog en 24,5 cm diep. De uitvoering die we bekijken is het topmodel, voorzien van een lekker snelle Core i7-processor. Helaas een al wat ouder model, maar desondanks komt hij nog vlot uit de startblokken. Dat is mede te danken aan de 128GB-ssd, helaas wel een wat beperkte opslagruimte dus. Hét bijzondere punt van dit model is de GTX 750Ti-videokaart. Die is voldoende voor niet al te veeleisende games op full hd. Helaas is dit ook een al wat ouder model. Ben je bijvoorbeeld op zoek naar een compacte computer voor bij je tv om games te spelen, dan is dit een erg aantrekkelijke keuze. Vind je de ssd te klein, dan is deze erg eenvoudig te vervangen door een groter exemplaar.

ASUS GR8-R124Z

Prijs
€ 899,-

Website
www.asus.nl

Shuttle R8 1710GA

Voor wie echt de allersnelste mini wenst heeft Shuttle de R8 1710GA in het programma. Dit is een zeer exclusief model en hij wordt alleen op bestelling gefabriceerd. Dat heeft deels met het prijskaartje van bijna tweeduizend euro te maken. De specificaties zijn om je vingers bij af te likken. Een supersnelle desktop-Core i7 6700K (die je kunt overklokken) en 16 GB werkgeheugen maken dat weinig taken hem teveel worden. De grafische prestaties zijn in handen van een GTX 1080. Dat is een topkaart en je kunt er heel zware games prima mee spelen. Het systeem biedt meer dan voldoende ruimte voor je games: dankzij een harde schijf van 2 TB én een 256GB-ssd. Het compacte formaat maakt dit ook een ideaal systeem om mee te nemen, bijvoorbeeld naar een lan-party.

Shuttle R8 1710GA

Prijs
€ 1894,-

Website
www.shuttle.eu

©PXimport

MSI Trident-007EU

Dit is misschien wel het interessantste bommetje in deze test. De MSI Trident is een compact systeem, dat bedacht is als mini-pc voor op je bureau of als full hd-game-pc bij je tv. De grafische kracht is te danken aan een snelle Nvidia GeForce GTX 1060-videokaart, die wordt gecombineerd met een i5 6400, 128GB-ssd en een harde schijf van 1 TB voor al je games, video’s en andere spullen. Je kunt hem draadloos aansluiten op je netwerk dankzij de ingebouwde 802.11ac-adapter. Er is ook een luxere versie met een i7 en 256GB-ssd. Die kost zo’n 200 euro meer.

MSI Trident-007EU

Prijs
€ 1299,-

Website
eu.msi.com

Conclusie

Mini-pc’s zijn er in variërende prijsklassen en voor allerlei verschillende doeleinden. Voor minder dan 300 euro heb je een prima school- of kantoormachientje dat je zo achter je monitor kunt wegwerken. Maar we hebben ook gezien dat mini-pc’s geen minimalistische specificaties hoeven te hebben. Geef je wat meer uit, dan komt zelfs lekker gamen binnen bereik. De meest krachtige komt van Shuttle en dat is de R8 1710GA, dat is een superkrachtige machine, die zelfs voor de zwaarste taken en games geschikt is. Kijken we echter ook even met onze portemonnee, dan komt de ASUS GR8 er ook goed uit. Die kost slechts 899 euro en heeft toch best wat grafische kracht aan boord, dankzij de GTX 750Ti. De ideale en toch redelijk betaalbare mini-pc om mee te gamen is de MSI Trident. Wil je een lekkere mediaspeler, dan is de Intel Compute Stick met Core M prima voor een gewone hd-tv. Mits je je niet ergert aan de fan, want dan kun je beter shoppen bij Ockel. Heb je nog wat meer power nodig, voor je 4K-tv bijvoorbeeld, kies dan de Cubi 2 van MSI met zijn gloednieuwe i7 aan boord.

In de tabel (pdf) vind je de testresultaten van de 12 geteste mini-pc's.

©PXimport

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.