Het toenemen van het aantal computers en andere elektronische apparaten blijkt een ideale voedingsbodem voor Technology Related Anger (TRA). Geweld dus, als gevolg van techniek. De afloop: aan gort geslagen toetsenborden, vertrapte muizen, versplinterde beeldschermen en hier en daar zelfs een dodelijk getroffen pc.

Het toenemen van het aantal computers en andere elektronische apparaten blijkt een ideale voedingsbodem voor Technology Related Anger (TRA). Geweld dus, als gevolg van techniek. De afloop: aan gort geslagen toetsenborden, vertrapte muizen, versplinterde beeldschermen en hier en daar zelfs een dodelijk getroffen pc.

©CIDimport

Dag laptop...

De Sportsman's Bar in Lafayette, Colorado, VS. Het is een middag als alle andere middagen. Een kwartetje klanten keuvelt wat aan de bar, terwijl even verderop een verliefd paartje met een sodawater aan een tafeltje zit. Café-eigenaar George Doughty (48) rommelt met z'n Dell-laptop - zoals hij wel vaker doet als het rustig in zijn tent is. Een zachte vloek. George geeft een ferme tik op het toetsenbord en klaagt hoorbaar over het apparaat. Bijna tien minuten, drie krachttermen en een ram op het beeldscherm later loopt George met z'n laptop naar het midden van het café, zet het apparaat op de vloer en waarschuwt de klanten hun oren te bedekken. De verbaasde omstanders doen wat hen opgedragen wordt en zien vervolgens hoe George een ferm pistool uit zijn broekriem trekt: beng-beng-beng-beng! Na het schiettuig terug in zijn broekriem te hebben gestoken, raapt George doodgemoedelijk de resten van wat eens zijn laptop was bij elkaar en hangt ze op aan een verdwaalde spijker in de muur. Als een jachtsouvenir.

Schietincident

Technology Related Anger (TRA) betekent zoveel als razernij die voortkomt uit slecht functionerende computers en andere elektronische apparaten. Precies, er is een heuse term voor bedacht en dat impliceert dat het fenomeen serieus wordt genomen. Eigenlijk deed George - het verhaal is waar gebeurd - iets wat we allemaal wel eens willen doen. Geduld is soms niet meer op te brengen: haperende installatieprocedures, volstrekt onduidelijke softwareprogramma's, muizen die alle kanten uit wijzen behalve de goede, een tergend langzame internetverbinding en data die in het niets oplost. De ergernis ontstaat deels door het niet begrijpen van de processen van en op de pc en wordt gevoed door de altijd ongelukkige timing van de problemen. Ja, dan zou je je geladen pistool - mocht u er al een hebben - wel eens uit de la van het nachtkastje willen pakken.

Italiaanse woede

9 Tips tegen computeragressie

1. Geef de computer de tijd om het probleem op te lossen voordat uzelf actie onderneemt.

2. Neem de tijd om het probleem te onderzoeken. Als het niet lukt, blijf het dan niet eindeloos proberen.

3. Komt u er niet uit, bel dan een deskundige of de helpdesk voor advies.

4. Gebruik de tijd die u wachten moet totdat het probleem opgelost wordt voor het afmaken van belangrijk papierwerk, voer telefoongesprekken of lees belangrijke documenten nog eens door.

5. Maak altijd backups van belangrijk werk, zodat u kunt doorwerken op een vervangende computer als die van u vastloopt.

6. Bedenk dat het daadwerkelijk slaan van uw computer het probleem alleen maar erger maakt

7. Als u woede voelt opkomen, verlaat dan voor enkele minuten uw bureau, drink even wat, maak een ommetje, praat wat met collega's, kortom zoek even wat afl eiding

8. Bedenk dat schelden en tieren de sfeer op het kantoor nadelig beïnvloed en dat dit, op langere termijn, nadelig voor u uit kan uitpakken

9. Neem geen spanningen van kantoor mee naar huis. Doe 's avond iets actiefs om de spanning kwijt te raken en begin de volgende dag weer fris.

George is daarom niet de enige die met grof geweld een einde maakte aan zijn frustraties over zijn computer. Onlangs nog haalde ook een 68-jarige man uit het Noord-Italiaanse dorpje Cavasso Nuovo het nieuws toen hij zijn pistool tevoorschijn haalde om met vijf welgemikte schoten zijn computer in de vernieling te helpen. Net als George kon deze oude baas er niet meer tegen dat zijn computer om de haverklap crashte. De Italiaan had overigens wel een vergunning voor het pistool, maar dat kon niet voorkomen dat de politie het wapen in beslag nam.

Herkenbaar

Schietincidenten in computeromgevingen zijn in Nederland niet bekend, maar vaststaat dat ook wij wel eens flink uitvallen naar onze computers - wees daarvoor maar eens eerlijk tegenover uzelf of maak eens een wandeling over de werkvloer van een willekeurig kantoor. En anders wijst de poll die we op onze site organiseerden wel in die richting. Op onze vraag of u zich herkent in de reactie van de Italiaanse bejaarde antwoordde meer dan de helft met 'ja'. Bijna 10 procent van deze ja-zeggers bovendien bekent dat er in een bui van grote ergernis ook wel eens wat sneuvelt: een pc (maar liefst 6 procent van alle ondervraagden) of randapparatuur (4 procent). 8 Procent is iets meer 'gelukkig in de afloop' en houdt er ondanks een flinke beuk of wat daarvoor door moet gaan geen materiële schade aan over. De grootste groep evenwel vormen zij die zich beperken tot verbaal geweld: 35 procent. De meer pacifistische antwoorden 'Niet echt, want wat kan mijn pc daar aan doen?' en 'Computeragressie? Ik keur élke vorm van geweld af' tekenen respectievelijk voor 29 en 18 procent. Computerdeskundig als wij zijn, moeten we toegeven dat het laatste percentage ons een beetje verbaast. Want dat je geweld afkeurt, a la, wij tenslotte ook, maar dat je tijdens al je uren in gezelschap van een pc immer je handen thuis weet te houden valt moeilijk voor te stellen...

Psychologe

Wie meer gefundeerde uitspraken over de ernst van TRA wil horen, praat met de in Duitsland woonachtige Marleen Brinks. De sociologe en psychologe verdiept zich al jaren in het fenomeen en concludeert dat het meppen en uitschelden van computers in aanzienlijke mate voorkomt. Ook onderzoeken van uiteenlopende softwarebedrijven en (computer)fabrikanten laten dergelijke beelden zien. Volgens Brinks neemt gelet op het groeiende gebruik van technologie TRA eerder toe dan af. "Hoe meer apparaten, des te vaker die kunnen frustreren." Ze voegt eraan toe dat TRA niet alleen agressie tegen computers behelst, maar ook boosheid dan wel frustratie is die opgewekt wordt door niet of slecht functionerende, technologische hulpmiddelen. Dus het gaat ook om andere machines, zoals scannerkassa's of navigatiesystemen in de auto. De belangstelling die Brinks voor TRA ontwikkelde, heeft alles te maken met met haar functie als data-analiste die ze ooit uitoefende. "Ik werkte op een IT-afdeling en zag collega's met hun pc's praten, ze aaien en op ze schelden. Af en toe vielen er ook wel eens klappen. Ik was benieuwd of dat alleen bij ons op de afdeling was of dat dit elders ook zo gaat."

Net mensen

Volgens Brinks treedt computeragressie op wanneer we gehinderd worden in het bereiken van het doel dat we belangrijk vinden. Frustratie en verhindering in het bereiken van die doelen kunnen allerlei consequenties hebben. Dat gaat van agressie tot berusting tot vluchtgedrag. Sommigen kunnen daar ook werkelijk ziek van worden, depressies en vage psychosomatische klachten ontwikkelen. "De interactie tussen mens en pc lijkt erg op de interactie tussen mensen. Ze geven hun computer ook namen en geloven stiekem dat hij een ziel heeft. Als de computer niet doet wat gewenst is, worden mensen dus boos." Gevraagd naar de grootste veroorzakers van computerwoede noemt Brinks 'slechte scholing, slechte software en slechte hardware'. Ze wijst er op dat de ontwikkelingscycli alsmaar korter worden, dat software vaak zonder uitvoerige tests op de markt komt, dat er sprake is van minderwaardige technische kwaliteit uit het verre oosten en dat personeel slecht voorbereid wordt op de soft- en hardware waarmee het moeten werken. "Maar: het meest agressief zijn IT'ers. Gebruikervaardigheden zijn dus niet de belangrijkste voorspeller van TRA. De IT'er krijgt zo'n apparaat op zijn tafel en weet heel precies wat zo'n ding doet. Als het apparaat vervolgens wat anders doet dan 'afgesproken', wordt het een erezaak. Bovendien kan de IT'er niemand vragen om hulp."

Serieuze aandacht

Volgens Brinks is TRA in Duitsland en Nederland een niet te onderschatten verschijnsel dat nader onderzoek verdient. 'Probleem' is dat TRA zich op de snijvlakken van sociologie, psychologie, geneeskunde en informatica beweegt en er maar een paar wetenschappers zijn die zich ermee bezighouden. Maar omdat stress tot ziekte kan leiden, wordt de aandacht ervoor steeds serieuzer. Brink herinnert zich een collega van haar vader, die zijn praktijk-pc uit het raam gooide. Is dat al laten we zeggen curieus, het wordt nog gekker als Brinks vertelt dat het personeel er juichend naast stond. Zelf kijkt ze er niet meer van op. "Na de publicatie van mijn studie naar TRA heb ik hééél veel post uit de hele wereld gekregen. Strekking: 'Het is allemaal waar wat je schrijft'. Ook die mensen kwamen vaak met soms bizarre voorbeelden uit hun omgeving." Of Brinks zelf wel eens een aanval van TRA heeft moeten weerstaan? "Euh nee, ik praat weliswaar met mijn pc, maar sla hem niet. Ik ben met een IT'er getrouwd. Als mijn pc het niet doet zeg ik: 'Schat, hij print niet. Maak je het weer in orde?'"

Geen andere oplossing...?

Dat laatste kon George, de held aan het begin van dit verhaal, aan niemand vragen. Een paar uur na zijn daad, zo verklaarde George tijdens het verhoor, zag hij ook wel in dat-ie nooit op het apparaat had mogen schieten omdat hij daarmee zijn klanten in gevaar had gebracht. Maar ja, op het moment van zijn daad leek het hem echt de beste oplossing

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 20, jaargang 2009.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar betaalbare slimme verlichting voor jouw woonkamer of tuin? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Philips Hue White and Color Ambiance Festavia

Met dit slimme lichtsnoer van twintig meter kun je een tuin of kamer sfeervol verlichten. Vanuit de Philips Hue-app stuur je de 250 leds aan. Bepaal welke kleuren en scènes je wilt weergeven, waarbij je fraaie tinten in elkaar laat overlopen. Pas verder het dimniveau en de helderheid aan. Dankzij de lengte creëer je opvallende effecten op de gevel of binnenmuur. Daarnaast hang je het snoer net zo makkelijk in een flinke kerstboom. De zwarte kabel valt in dat geval niet op. De configuratie is niet moeilijk, want het verlichtingssysteem communiceert via bluetooth rechtstreeks met een smartphone.

Je kunt de Philips Hue White and Color Ambiance Festavia ook op een geschikte bridge aansluiten. Dat heeft als voordeel dat je de lampjes overal op afstand kunt bedienen. Bovendien laat je de lampjes eventueel met andere slimme apparaten samenwerken. Je gebruikt de lichtslinger zowel binnen als buiten, want de leds zijn weerbestendig. Naast deze uitvoering van twintig meter is er tegen een meerprijs ook een lichtslinger van veertig meter (500 leds) te koop.

Philips Hue White GU10 (2-pack)

Deze slimme spotjes zijn een goed alternatief voor 'domme' ledspots of energieslurpende halogeenlampjes. Ze passen in een standaard GU10-fitting, waardoor je alle oude ledspots een-op-een kunt vervangen. Zeker wanneer je meerdere lampjes combineert, is de opbrengst van 400 lumen per stuk behoorlijk fel. De kleurtemperatuur voor wittinten loopt tot 2700 kelvin. Deze lamp ondersteunt geen kleurenweergave.

De Philips Hue White GU10 communiceert via bluetooth met de Philips Hue-app op je smartphone. Selecteer vervolgens de gewenste helderheid of kies een mooie lichtscène. Zo bevat de app schema's die je helpen om je beter te concentreren of te relaxen. Houd er wel rekening mee dat het bereik van bluetooth beperkt is. Als je de slimme ledspots alsnog vanaf elke plek wilt bedienen, kun je de Philips Hue Bridge overwegen. Hierop sluit je tot vijftig geschikte lampen aan. Je hebt dan ook toegang tot meer functies, zoals geofencing. Kom je 's avonds bijvoorbeeld laat thuis, dan springen de ledspots vanzelf aan.

WiZ A60 (2-pack)

Gebruik deze betaalbare verlichtingsset voor bestaande lampen. Je draait de E27-fitting gewoon in de armatuur van bijvoorbeeld een vloer-, bureau- of tafellamp. Via de WiZ Connected-app verbind je beide peertjes rechtstreeks met jouw wifi-netwerk. Het gebruik van een bridge is dus niet nodig, terwijl je de lampen vanaf overal ter wereld kunt bedienen. Is er geen draadloos netwerk beschikbaar? Geen probleem, want als alternatief stuur je ze via een bluetooth-verbinding aan.

In de app kies je tussen zo'n zestien miljoen kleuren, al kun je ook een warme wittint selecteren. Ook kun je effecten en routines instellen. De lichtsterkte van 806 lumen is voor een doorsnee (woon)kamer ruimschoots voldoende. Nuttig om te weten is dat dit WiZ-product met verschillende smarthomeplatformen overweg kan, waaronder Google Home en Apple HomeKit. Je schaft de twee E27-lampen tegen een kleine meerprijs eventueel inclusief afstandsbediening aan. Hiermee switch je eenvoudig tussen vier vooraf geprogrammeerde scènes en dim de verlichting.

Lees ook: 10 vragen over slimme verlichting

Twinkly Light Tree 3D

Deze lichtgevende kerstboom maakt van jouw tuin een heuse bezienswaardigheid. Met een mast en haringen zet je de slinger met 750(!) ledlampjes stevig vast. Prik vervolgens de bijgesloten stekker in het stopcontact om deze vier meter hoge kerstboom te verlichten. Je kunt als alternatief ook een uitvoering van drie meter of zelfs zes meter kopen. Het product voldoet aan de eisen van de IP44-norm en kan een spatje regen dus prima verdragen.

Zodra de mast eenmaal staat, gebruik je de Twinkly-app op je smartphone om de verlichting te configureren. Dat werkt via een rechtstreekse bluetooth- of wifiverbinding. Je hebt hierbij keuze tussen alle kleuren van de regenboog, maar je kunt desgewenst ook voor warm wit licht kiezen. In de app staan er tientallen fraaie (knipperende) lichteffecten voor je klaar. Bovendien creëer je eventueel ook eigen effecten. Vind je de lampjes te fel, dan verlaag je de helderheid ervan. Stel verder een tijdschema in. Een leuke optie is dat de Light Tree 3D optioneel met andere Twinkly-verlichtingssystemen samenwerkt.

TP-Link Tapo L630 (4-pack)

Voeg met dit prijsvriendelijke 4-pack in één klap kleurenverlichting toe aan bijvoorbeeld je plafond of keuken. Wie niet zoveel lampjes nodig heeft, kan ook een 2-pack overwegen. De TP-Link Tapo L630 heeft een gangbare GU10-fitting, waardoor je oude spotjes in huis eenvoudig kunt vervangen. In de behuizing bevindt zich een wifi-adapter. Hierdoor verbind je de lampen rechtstreeks met het draadloze thuisnetwerk. In tegenstelling tot veel andere slimme verlichtingssystemen heb je dus geen bridge of basisstation nodig.

De kleurtemperatuur loopt van 2200 tot 6500 kelvin, zodat je volop kunt variëren tussen koele en warme wittinten. Verder stel je net zo makkelijk een vrolijk kleurtje in, want je hebt keuze tussen zestien miljoen kleuren. De GU10-spotjes ondersteunen een behoorlijke lichtsterkte van maximaal 350 lumen, maar je kunt ze naar behoefte dimmen. Handig is dat je in de TP-Link Tapo-app desgewenst diverse schema's instelt. Op die manier springt de verlichting 's avonds vanzelf aan. Het is zelfs mogelijk om de lampen af te stemmen op de zonsopgang en -ondergang. Even geen smartphone bij de hand? Geen probleem, want je bedient de Tapo L630 net zo makkelijk met je stem. Dat werkt via Amazon Alexa of Google Assistent.

In de drukke decembermaand wil je iets lekkers op tafel zetten, maar liever niet de hele middag in de keuken staan. De airfryer is dan je beste hulp: één apparaat waarmee je supersnel allerlei snacks en lekkernijen maakt, zonder dat de keuken ontploft. Van kruidnoten tot bladerdeegsterren en mini-kaaskroketjes: fijne feestdagen!

Kleine hapjes, groot gemak

Wie denkt dat de airfryer alleen geschikt is voor friet en kroketten, heeft het mis. Met bladerdeeg, een beetje creativiteit en wat basis-­ingrediënten maak je in korte tijd verrassend veel verschillende gerechtjes. Denk aan mini-saucijzenbroodjes, bladerdeeghapjes met brie en cranberry of kleine pizzarondjes met tomaat en mozzarella.

©ID.nl

Nog meer lekkers voor wie (van) zoet is

Nog meer zoete trek?De airfryer is je beste vriend. Je kunt er mini-appelflappen in bakken, kleine kaneelbroodjes of plakjes appel met kaneel en een beetje honing. Het bakt snel en de suiker karamelliseert mooi zonder dat je extra boter nodig hebt. Voor een feestelijke touch kun je wat poedersuiker of gesmolten chocolade toevoegen zodra deze zoete hapjes uit de mand komen.

Wie het makkelijk wil houden, gebruikt kant-en-klaar deeg of koekjesdeeg: rol kleine balletjes, leg ze in de airfryer en bak ze een paar minuten tot ze goudbruin zijn. Ideaal als snelle zoete traktatie bij de koffie of als dessertje na het eten.

©ID.nl

©ID.nl

Je ideale keukenhulp voor de feestdagen

De airfryer bewijst in december zijn waarde. Je maakt er zonder moeite hapjes mee voor elk moment, van sinterklaasavond tot oud en nieuw. Of het nu gaat om kruidnoten, bladerdeegsterren of kaaskroketjes: met de airfryer is het zo gepiept. Zo blijft er genoeg tijd over voor wat écht belangrijk is: gezelligheid aan tafel.

🎯 Populairste merken airfryer in NL

Philips
Aanrader: Philips 3000 Series NA352/00 Airfryer 9 L Dual Basket. Dubbele mand en ruime inhoud, geschikt voor gezinnen of grotere porties. Reviewscore op Kieskeurig: 8,2.

Tefal
Aanrader: Tefal Dual Easy Fry & Grill EY905D 8.3L XXL Airfryer. Ruim model met twee lades, geschikt voor grotere porties of volledige maaltijden. Reviewscore op Kieskeurig: 8,8.

Inventum
Aanrader: Inventum GF500HLD Airfryer. Betaalbare instapper; handig voor kleinere huishoudens. Reviewscore op Kieskeurig: 9,2.

Princess
Aanrader: Princess Double Basket Airfryer - 8L - 2400W. Dubbele airfryer met twee manden van 4 liter. Meer dan genoeg capaciteit voor een gezin. Reviewscore op Kieskeurig: 8,5.

Ninja
Aanrader: Ninja Airfryer XXL Max Pro. Geschikt voor 3-4 personen. Gelijkmatige resultaten bij friet, groenten en vlees. Dankzij de hogere stand wordt alles extra knapperig. Reviewscore op Kieskeurig: 9,6.

🔟 Over de reviewscores op Kieskeurig.nl
Op Kieskeurig.nl schrijven consumenten reviews over producten. Bij de beoordeling zie je niet alleen het gemiddelde cijfer, maar ook hoeveel reviews er zijn geschreven. Zo krijg je meteen een indruk of de score op basis van één enkele review is of op basis van veel gebruikerservaringen.