SSD-opslagruimte is sneller, zuiniger en stiller dan een conventionele harde schijf en in de meeste gevallen is het een fluitje van een cent om zelf een SSD in te bouwen. Je moet wel even weten waar je bij aanschaf op moet letten.

Tip 01: Waarom SSD

Een Solid State Drive is een type opslagruimte die een paar grote voordelen levert ten opzichte van een traditionele harde schijf. Allereerst is een SSD stukken sneller dan een normale harde schijf (HDD of Hard Disk Drive). Waar een normale harde schijf een bewegende kop heeft om data te lezen en te schrijven, bevat een SSD geen bewegende delen. Lees ook: Overstappen op een SSD

Een SSD is daarnaast een stuk lichter en kleiner dan een normale harde schijf en dit is ook de reden waarom nieuwere laptops vrijwel altijd een SSD hebben ingebouwd.

Vrijwel elke SSD maakt tegenwoordig gebruik van zogenaamd NAND flash-geheugen. Flash-geheugen bestaat al een stuk langer, sinds 1984 wordt het gebruikt in bijvoorbeeld usb-drives, smartphones en digitale camera's. Bijkomend voordeel van het ontbreken van bewegende delen is dat een SSD ook nog eens erg stil is en minder stroom verbruikt. Het grootste nadeel van een SSD was altijd de prijs, maar gelukkig zijn de prijzen per gigabyte de afgelopen jaren sterk gedaald en heb je eigenlijk geen reden meer om niet voor een SSD te kiezen.

©PXimport

Tip 01 Een 256GB-SSD van Samsung

Tip 02: 2,5 of 3,5 inch

Niet elke SSD is geschikt voor elke pc. Bij traditionele harde schijven heb je de keuze uit twee formaten: 2,5 inch voor laptops en 3,5 inch voor desktop-pc's. SSD's zijn vrijwel alleen in het 2,5inch-formaat verkrijgbaar. Om een SSD in een 3,5inch-sleuf te kunnen plaatsen, heb je een adapter nodig. Deze kosten vaak nog geen tientje en sommige kunnen zelfs twee 2,5inch-schijven huisvesten.

©PXimport

Tip 02 Met deze adapter passen er twee 2,5inch-SSD's in één 3,5inch-sleuf.

Tip 03: SATA

Moderne SSD's hebben een SATA3.0-aansluiting, dit betekent dat de doorvoersnelheid maximaal 6 Gbit per seconde is. De daadwerkelijke doorvoer ligt iets lager, namelijk 4,8 Gbit/s. Dit komt overeen met 600 MB per seconde. De termen 6 Gbit/s en 600 MB/s (megabyte dus) worden dan ook doorelkaar gebruikt en betekenen allebei dat de schijf een SATA 3.0-aansluiting heeft, ruimschoots genoeg voor normaal gebruik. Als je een tweedehands SSD koopt, kan het zijn dat het slechts een SATA 2.0- of zelfs SATA 1.0-aansluiting heeft.

Dit is wel een flink verschil: SATA 2.0 heeft een snelheid van 300 MB/s, SATA 1.0 een snelheid van 150 MB/s. De maximale lees- en schrijfsnelheid kan fluctueren per fabrikant, de meesten zitten zo rond 550 MB/s leessnelheid en 530MB/s schrijfsnelheid. Kijk ook even of je moederbord wel een SATA 3.0-aansluiting heeft. Een oude pc met een SATA 1.0- of 2.0-aansluiting heeft niks aan een SSD met SATA 3.0.

©PXimport

Tip 03 Links zie je de SATA-aansluiting van de schijf.

Mac

Mac-gebruikers moeten altijd goed opletten bij de aanschaf van componenten en dat is in het geval van een SSD niet anders. Als je een bepaald model op het oog hebt, verifieer dan even of dit model compatibel is met je Mac. Dit kan door even te zoeken op de website van iFixit. Wil je weten wat het model van je Mac is, klik dan op het Apple-logo en selecteer Over deze Mac. Klik op Meer info en onder de naam staat de modelnaam van je Mac. Vooral bij een adapter moet je even opletten, veel adapters passen namelijk niet in een Mac Pro of iMac. Heb je een MacBook Air, dan kan het zijn dat het vervangen van een SSD lastig is. Nieuwere modellen maken gebruik van een SSD met PCIe-aansluiting en accepteren veelal geen niet-Apple-SSD's.

©PXimport

Op de website van iFixit vind je handleidingen en tips voor het installeren van een SSD in een MacBook Air.

Tip 04: mSATA, M.2 en PCIe

Veruit de meeste SSD's hebben SATA 3.0-aansluitingen, maar sommige netbooks en kleine laptops hebben geen standaard SSD's aan boord. Bij deze apparaten kan het lastiger zijn om je schijf te wisselen. Toch bestaan ook hiervoor SSD-uitbreidingen, deze SSD's hebben geen behuizing en zien eruit als normale printplaten. Zo'n SSD wordt gekenmerkt als mSATA, oftewel mini-SATA. Ook hier heb je weer te maken met doorvoersnelheden, net als bij gewone SSD's. De opvolger van mSATA heeft zich ook alweer aangediend, het heet M.2 en is een stukje kleiner dan mSATA.

Tot slot zijn er nog PCIe-varianten op de markt, deze SSD's steek je in een vrije PCIe-sleuf van je desktop-pc en zijn door de snelle doorvoersnelheid geschikt voor zware toepassingen. Een PCIe-SSD is wel duurder dan een normale SSD.

©PXimport

Tip 04 Een SSD van Crucial met M.2-aansluiting.

Tip 05: Installatie

Het installeren van een nieuwe SSD in een desktop-pc is vaak een kwestie van erin klikken en de pc aanzetten, maar voordat je een SSD in je laptop gaat zetten, is het handig om de gebruiksaanwijzing van je laptop er even bij te nemen. Hier staat waarschijnlijk helder beschreven hoe je in jouw laptop de schijf kunt wisselen. Ook zal hier eventueel worden vermeld of een bepaald type SSD niet compatibel met jouw laptop is.

Als je een component uit je laptop gaat vervangen, moet de laptop echt helemaal uitstaan, de slaapstand is niet genoeg. Zorg ook dat de stroomkabel niet is aangesloten. Zorg er verder voor dat je alle randapparatuur uit je usb-poorten hebt gehaald voordat je begint. Omdat de binnenkant van een computer gevoelig is voor statische elektriciteit, moet je je altijd eerst statisch ontladen voor je de behuizing opent. Je kunt voor een paar euro een koordje kopen die je om je pols doet en aan de andere kant met een geaard voorwerp kunt verbinden. Maar vaak helpt het ook om even de verwarming beet te pakken of een apparaat met een metalen behuizing aan te raken om jezelf te ontladen. Probeer tapijten te vermijden en zorg ervoor dat andere mensen of dieren je niet kunnen aanraken tijdens het installeren.

©PXimport

Tip 05 Een antistatische band om je componenten te beschermen.

Firmware

Oké, de SSD zit in je pc en alles werkt naar behoren. Dit betekent echter niet dat je alles op zijn beloop kunt laten. Fabrikanten brengen regelmatig firmware-updates uit voor producten en voor een SSD is dit niet anders. Een firmware-update is een stukje software met een set met instructies voor de werking van de SSD en wordt op een speciale chip op de SSD opgeslagen.

©PXimport

Zorg ervoor dat je de nieuwste firmware voor je SSD gebruikt.

Tip 06: Reservekopie

Voor je begint met het verwisselen van een harde schijf is het van groot belang dat je een kopie van je gegevens maakt. Ook al ben je niet van plan data van een schijf te verwijderen, tijdens het verwisselen kan altijd iets fout gaan waardoor je schijf onbruikbaar raakt. Het is aan te raden om je belangrijke documenten op een externe harde schijf of usb-drive te kopiëren en deze daarna los te koppelen. Een cd of dvd branden kan natuurlijk ook.

Wil je de gehele inhoud van je harde schijf overzetten op een SSD-variant, dan zijn er twee opties. Als het alleen om documenten gaat, kun je gewoon alle bestanden via Windows Verkenner kopiëren. Als het om de harde schijf met Windows en alle programma's gaat, dan kun je een softwareprogramma gebruiken om een kloon van je harde schijf te maken. Wil je een SSD als externe schijf gebruiken om bijvoorbeeld een schijf te klonen, dan heb je een behuizing nodig met usb-aansluiting. Deze kosten vaak een paar tientjes.

©PXimport

Tip 06 Deze behuizing kost iets meer dan een tientje en sluit je met een usb-kabel aan op je pc.

Tip 07: Niet defragmenteren

Een SSD werkt anders dan een normale harde schijf en heeft slechts één nadeel, namelijk dat de levensduur en kwaliteit bij elke schrijfbeurt ietsje vermindert. Als je een SSD helemaal vult en daarna weer leeghaalt, zal de schijf minder snel zijn dan toen het net uit de verpakking kwam. De SSD-controller, de hardware die in je SSD de schijf aanstuurt en beheert, heeft echter slimme trucs om ervoor te zorgen dat je SSD langer meegaat en goed blijft presteren.

Deze technieken worden steeds beter en daarom zijn nieuwere SSD's vaak een betere optie dan oudere SSD's. Ooit (bij oudere besturingssystemen) moest je normale harde schijven af en toe defragmenteren. Dit was nodig omdat data fysiek op andere plekken van je harde schijf wordt opgeslagen. Het kostte extra moeite voor de schijf om steeds naar andere plekken op het schijfoppervlak te springen. Na defragmentatie merkte je meestal een kleine verbetering van de snelheid. Een SSD heeft geen bewegende delen en defragmenteren is niet alleen overbodig, maar kan een SSD zelfs beschadigen! Niet doen dus.

©PXimport

Tip 07 Het defragmenteren van een SSD kan zelfs fysieke schade opleveren, dit kun je dus niet beter niet doen!

De ingewanden van een SSD

Je denkt misschien dat een SSD volledig bestaat uit opslagruimte, maar er zitten veel meer componenten onder de motorkap. Als je een SSD openschroeft, kun je de ingewanden zien. In de meeste gevallen vervalt echter wel je garantie als je dit doet. Allereerst heb je de SSD-controller die de schijf aanstuurt en commando's van je pc ontvangt.

De controller is meestal verbonden met een kleine hoeveelheid cachegeheugen om te kunnen functioneren en dingen zoals firmware op te kunnen slaan. De fysieke connectie van de SSD met je pc gebeurt in de meeste gevallen via een SATA-connector. In het geval van een SSD worden je documenten niet op een draaiende schijf opgeslagen, maar op meerdere chips met flash-geheugen.

©PXimport

Links zie je de SATA-connector en aan de rechterkant vind je chips met flash-geheugen. In dit geval zijn dat er 32, je ziet er maar acht, maar er zijn vier chips opgestapeld. De chip met het WD-logo is de SSD-controller. De ESMT-chip fungeert als cache.

Tip 08: TRIM

Het equivalent van defragmenteren op een SSD heet TRIM en zorgt ervoor dat een besturingssysteem een SSD kan vertellen welke gegevens op de schijf kunnen worden opgeschoond. TRIM is een commando dat je vanuit je besturingssystemen naar de SSD-controller moet sturen. Windows 8 herkent automatisch of je opslagmedium een HDD of SSD is. Als je bij Systeem en beveiliging / Systeembeheer / De stations defragmenteren en optimaliseren je schijf selecteert en op Optimaliseren klikt, zal Windows een SSD TRIM-commando sturen.

Bij oudere besturingssystemen kan dit anders zijn. Windows Vista maakt geen onderscheid tussen HDD's en SSD's en daarom zal het een SSD doodleuk defragmenteren, pas hier dus heel erg mee op.

De Mac biedt alleen TRIM-ondersteuning voor de geïnstalleerde standaardschijven. Als je een nieuwe schijf installeert, moet je via een omweg TRIM activeren. Dit kan bijvoorbeeld door het programma Trim Enabler te installeren. Klik op Download en installeer het programma. Zet de schuif op Aan en herstart je Mac. Wil je zien hoeveel sneller je SSD is geworden na het aanzetten van TRIM, koop dan de volledige versie voor 10 dollar. Doe voor het activeren van TRIM een benchmarktest door bovenin op Benchmark te klikken en onderin voor Nieuwe benchmark te kiezen. Na de herstart doe je dit nog een keer en vergelijk je de waardes. De nieuwe versie van OS X, El Capitan, krijgt ingebouwde ondersteuning voor TRIM op niet-Apple-schijven.

©PXimport

Tip 08 Windows 8 weet of je schijf een HDD of SSD is en zal een SSD niet gaan defragmenteren, maar een TRIM-commando naar de SSD sturen.

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.