Wil je een échte bioscoopervaring in de huiskamer? De belangrijkste vereiste daarvoor is natuurlijk een (heel) groot scherm, liefst 100 inch of meer. Daarvoor hoef je geen projector meer in huis te halen. Deze TCL 98C735 biedt licht, contrast en kleur in overvloed op een 98inch-scherm.

We beginnen maar meteen met een stukje over de afmetingen van deze tv. Een 98inch-toestel is nu eenmaal erg groot, maar vooral ook erg zwaar. Je tilt 'm dus niet zomaar even in de auto, en het gevaarte vervolgens in huis krijgen en opstellen vereist eveneens de nodige planning. Vraag eventueel aan de winkelier om 'm volledig te installeren. Houd er daarnaast rekening mee dat het toestel 2,2 meter lang is. Als je door smalle gangen of traphallen moet, kun je dat het best even op voorhand uitmeten.

Ongeacht of je hem op een meubel zet of aan de muur hangt, denk eraan dat deze televisie bijna 60 kg weegt. Zeker voor wandmontage zal dat een gespecialiseerde beugel en stevige muurankers vereisen. TCL heeft de verpakking zo ontworpen dat het monteren van de voet vrij gemakkelijk is. Je neemt twee stukken verpakking onder de hoeken weg, waardoor de tv rechtop blijft staan in wat er van de doos overblijft. Vervolgens kun je de voeten monteren. Doe je alles zelf, zorg dan dat je in elk geval met z'n tweeën bent om deze kanjer op te stellen. 

Aansluitingen

TCL biedt dezelfde set aansluitingen als op de kleinere C735-modellen. Je vindt vier HDMI-poorten, waarvan twee de volledige HDMI 2.1-bandbreedte van 48 Gbps leveren. Er is ondersteuning voor ALLM, VRR (HDMI VRR, NVIDIA G-Sync compatible en AMD Freesync Premium Pro) en 4K120. Dat zal vooral gamers als muziek in de oren klinken, zeker als je weet dat de input-lag bijzonder laag is: 13,2 ms bij 4K60 en 5,1 ms bij 2K120.

TCL heeft de eARC/ARC-functie op een van de HDMI 2.0-poorten geplaatst. Dat is een slimme zet, want zo verlies je geen HDMI 2.1-poort als je een soundbar of AV-receiver aansluit. Het toestel beschikt over één USB-aansluiting, een composiet video en stereo cinch audio-ingang, optische digitale uitgang, een hoofdtelefoonuitgang, ethernet, wifi en bluetooth. Er is een enkelvoudige tuner voor digitale tv, maar opnemen of live-tv pauzeren is niet mogelijk, ook niet met externe USB-opslag.

©Eric Beeckmans

Local dimming voor uitstekend contrast

TCL kiest voor VA-panelen met een uitstekend contrast, zelfs zonder lokale dimming zien we al 4.550:1, wat een bijzonder goed resultaat is. De kleinere maten van dit model moeten het stellen met global dimming, maar deze versie verdeelt de achtergrondverlichting in 24 x 8 (192) zones. Dat TCL uitstekend werk levert met lokale dimming, zagen we al op de C835, en ook deze 98C735 laat een zeer sterke indruk na. Met lokaal dimmen stijgt het contrast gemakkelijk naar 25.600:1.

De nauwkeurige aansturing van de zones vermijdt opvallend goed dat je zonegrenzen ziet, en levert diep zwart met erg veel schaduwnuances. In beelden met een zeer uitgesproken contrast kun je rond heldere voorwerpen tegen een donkere achtergrond soms toch een vage halo zien. We zaten op amper drie meter van het scherm om echt een bioscoopsfeer te creëren. Dat brengt ook de kijkhoek van het paneel onder de aandacht, want de uiterste randen bekijk je dan al onder een vrij grote hoek. Toch bleek dat geen uitgesproken nadelig effect te hebben. Bij deze enorme schermafmetingen is uniformiteit van groot belang. Die was erg goed, maar niet perfect. In heldere, uniforme beelden zie je mogelijk wat heel vage verticale strepen. Met doorsnee beeldmateriaal viel dat echter nooit op.

Heel veel licht en kleur

De 98inch-versie van de C735 onderscheidt zich niet alleen van zijn kleinere modelgenoten door een beter contrast, maar ook door een veel hogere piekhelderheid. In de zeer nauwkeurig gekalibreerde HDR Film-beeldmodus haalt hij vlot 710 nits op een 10%-venster, en zelfs 800 nits op een 25%-venster. Een volledig wit scherm klokt af op 520 nits.

Ook het kleurbereik is uitstekend: de tv levert 94% van het P3-kleurbereik dankzij de quantum dots in de achtergrondverlichting. Die combinatie levert uitstekende HDR-prestaties, met intense kleuren, knappe lichtaccenten en veel schaduw- en lichtdetail. TCL biedt ook dynamische tonemapping aan om HDR10-beelden in drie stappen nog verder te verbeteren: detail, gebalanceerd en helder. In elke stap offer je lichtnuance (en soms kleur) op voor meer helderheid.

Persoonlijk leek de detail-stap het beste resultaat te geven. Alleen bij zeer helder gemasterde content verloor je er wat contrast mee, dus je kunt het ook uit laten staan. TCL ondersteunt ook HDR10+ en Dolby Vision IQ, en levert zo een heel volledige HDR-ervaring. Ook in SDR kun je rekenen op de Film-beeldmodus voor de beste resultaten.

Goede beeldverwerking

Hoe groter het beeld, hoe belangrijker een goede beeldverwerking is. Elke fout, hoe klein ook, merk je immers veel gemakkelijker op. Gelukkig laat TCL op dat vlak geen belangrijke steken vallen. De processor, die we ook al in de C835 zagen, zorgt voor prima upscaling, al is het resultaat een vrij zacht beeld. Dat leunt iets beter aan bij de stijl van projectie, maar je kunt dat met een lichte verhoging van de scherpte-instelling wat bijspijkeren.

Willekeurige ruis werkt hij vlotjes weg, en ook de blokvorming die je kunt zien in gecomprimeerde video maskeert hij vrij goed. Om kleurstroken in zachte overgangen te vermijden, heeft TCL zelfs een aparte instelling. Die levert mooie resultaten, zelfs in de lastigste testscènes.

Voor sport en games is de bewegingsscherpte van het 120Hz-paneel prima. Alleen het fijnste detail verdwijnt als de actie te snel is. Stoort het gestotter in film pan-beelden je, activeer dan de motion-instellingen. De processor grijpt soms wat te traag in of aarzelt soms, dus zoek een instelling van ‘Verminder trillen’ die je aangenaam vindt (6 tot 10 leek ons de beste keuze).

Geen bioscoopgeluid

Voor de audio van deze televisie is gebruikgemaakt van een 70 watt sterke 2.1-configuratie van Onkyo. Die levert flink wat volume en houdt vervorming goed onder controle. Voor dagelijkse tv, sport en zelfs wat muziek zijn de prestaties ruim goed genoeg. Schakelen we over naar filmsoundtracks of een epische tv-reeks, dan voelen we toch een gemis. De tv mist wat capaciteit in de basweergave: de explosies geven niet dat donderende gevoel van de bioscoop. En ook de surround-ervaring is maar heel beperkt, zelfs bij Dolby Atmos-tracks. Toegegeven, dat geweldige beeld heeft de lat van onze verwachtingen misschien wat te hoog gelegd. Maar wie zijn filmbeleving compleet wil maken, kan het best wat budget reserveren voor een externe audio-oplossing.

Google TV

Als smart-tv-systeem heeft TCL voor Google TV gekozen. Dat betekent dat je naast een enorm beeldscherm ook meteen het ruimste app-aanbod krijgt. Nagenoeg alle internationale en lokale streamingdiensten zijn beschikbaar op dit platform. Daarnaast krijg je ook nog Chromecast en AirPlay 2.  Google levert verder een eindeloze stroom aanbevelingen, gerangschikt per genre, gebaseerd op je kijkgedrag én uit verschillende streamingdiensten.

De quadcore-cpu zorgt voor een vlotte gebruikservaring. TCL biedt sinds kort een overzichtelijk snelmenu voor de instellingen. Ook van bron veranderen gaat vlot via een handig lint onderaan het scherm, waar je overigens ook je favoriete apps in kunt plaatsen.

De ongewone layout en onbekende iconen van sommige toetsen op de bluetooth-afstandsbediening is even wennen. Maar je leert het snel, en dan blijkt de remote best handig. TCL heeft zes sneltoetsen voor apps, waaronder Netflix, Prime Video en YouTube. De andere toetsen hadden we liever zelf geprogrammeerd.

Conclusie

TCL lijkt vastberaden om de concurrenten het vuur na aan de schenen te leggen. Nu heeft het ook de categorie ultragrote beeldschermen én projectoren in het vizier. En met succes. Alleen voor echt filmgeluid met veel surround en basgeluid kun je beter een soundbar nemen, maar afgezien daarvan is deze tv een schot in de roos. De TCL 98C735 biedt je een (bijna) 100inch-beeld voor een wel heel aantrekkelijke prijs. Je kunt 'm inzetten voor film, sport of games in een gewone degelijk verlichte woonkamer, terwijl je geniet van helder, contrastrijk en kleurrijk beeld. Dankzij Google TV heb je bovendien een erg rijke smart-tv-omgeving.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.