Er wordt al heel wat jaren geëxperimenteerd met software om muziek te genereren, maar de kunstmatige intelligentie achter AIVA is pas het eerste commerciële product dat echt indruk maakt. We gaan ermee aan de slag.

Zoals een begrijpelijke tekst geen aaneenschakeling is van willekeurige groepen letters, zo is muziek ook geen samenvoeging van toevallige combinaties van noten. Net als taal heeft muziek een eigen syntax, grammatica en stijl. Omdat het bij muziek gaat over toonhoogtes, en dus frequenties, zit er in muziek een wiskundig component. De eerste pogingen om op de computer aangename klanken te produceren, leunden dan ook volledig op deze mathematische wetmatigheden.

Al in de jaren 90 slaagde David Cope erin om het werk van componisten als Bach en Mozart in regels te vangen. Hiermee kon hij ‘nieuw’ werk maken, waarvan zelfs experts niet altijd konden horen dat het geen oorspronkelijke composities waren. Toch bleef het lange tijd bij niet meer dan enkele succesvolle nabootsingen en op een aantal cd’s na, leidde het ook niet tot commerciële producten.

Naast dat mensen muziekstructuren kunnen analyseren, kunnen neurale netwerken dat tegenwoordig ook. Zoals deze netwerken inmiddels hebben leren ‘kijken’ om te bepalen wat bijvoorbeeld een gezicht is, kunnen ze ook worden gebruikt om te leren wat de essentie van aangenaam klinkende muziek is. Dat proces van gezichtsherkenning kan zelfs worden omgekeerd tot gezichtsproductie, en zo kan ook het proces van muziekanalyse worden omgekeerd tot muziekproductie.

Artificial Intelligence Virtual Artist

Het eerste grote succes van deze omkering van analyse tot productie kwam van AIVA (Artificial Intelligence Virtual Artist), een compositiesysteem dat als eerste ter wereld is erkend door een auteursrechtenorganisatie. Sinds 2019 is de AIVA Music Engine voor een breed publiek als freeware en als commercieel product beschikbaar. Inmiddels zijn de mogelijkheden van dit programma dusdanig uitgebreid dat het de moeite van een nadere kennismaking waard is.

Nadat je een gratis account hebt aangemaakt, kun je heel eenvoudig, met een paar muisklikken, een goed klinkend muziekje in een van de verschillende stijlen creëren. Op dit moment zijn er twaalf om uit te kiezen, maar dit aantal groeit gestaag. 

Standaard kom je terecht in Simplified View, waar je kunt kiezen uit vier stromingen (Filmmuziek, Geproduceerde muziek, Easy Listening en Pop/Rock) die elk weer een aantal stijlen kennen, zoals World Music, Ambient Electronic, Songwriter of Heavy Rock. Bij al deze varianten zijn de parameters al door het systeem geselecteerd. 

©PXimport

Na het kiezen van een stijl kun je een aantal parameters instellen, zoals het globale tempo, de duur en het aantal composities. De ruime keuze binnen de diverse parameters geven je een goed beeld van de variatie aan muziek die AIVA binnen een thema kan genereren. 

Dat gezegd hebbende: je kunt dus ook gewoon alles aan AIVA overlaten en het programma een muziekstuk voor je laten maken. De compositie(s) verschijnen vervolgens in je track-overzicht met informatie over de stijl, instrumenten, toonsoort, maatsoort en het tempo.

Meer controle

Wil je meer controle over het eindresultaat, dan kun je bij het genereren van nieuwe muziek kiezen voor Advanced View. Je ziet nu meer specifieke stijlen (onder andere filmmuziek, jazz, pop, rock, tango, ambient en hiphop). Na het kiezen van een stijl, kom je in een scherm terecht waar je zelf een toonsoort kunt kiezen en een keuze kunt maken uit een van de vele instrumentaties.

Welke beschikbaar zijn, hangt af van de gekozen stijl. Ook kun je weer een duur kiezen (voor gratis accounts maximaal drie minuten) en het aantal composities dat moet worden gegenereerd.

Zowel in Simplified View als Advanced View heb je de mogelijkheid om het genereren van een melodie uit te schakelen (handig wanneer je alleen een instrumentaal muziekstuk wilt) en om de percussie uit te zetten in instrumentaties die ritme-instrumenten bevatten.

Wil je nog meer invloed op de compositie uitoefenen, dan kun je in Advanced View een midi-bestand uploaden van een bestaand of eigen nummer en dit als invloed laten gebruiken. AIVA analyseert deze muziek en zal proberen iets te maken dat daaraan verwant is. Buiten de instrumentatie, zul je echter lang niet altijd in staat zijn om het verband te herkennen.

Eigen inbreng

Voor de mogelijkheden die we tot nu toe hebben gezien, heb je absoluut geen muzikale achtergrond nodig. Dat verandert wanneer je een automatisch gegenereerde track zelf te lijf wilt gaan in de editor. Dan is enig muzikaal gevoel wel handig als je zelf de instrumentatie wilt bepalen. Je kunt voor alle door AIVA gekozen instrumenten een alternatief kiezen en ook de geluidsmix en het tempo aanpassen.

Heb je wat meer muzikale bagage, dan kun je de compositie echt helemaal naar je hand zetten. Niet alleen kun je elke gegenereerde noot in duur en hoogte aanpassen, je kunt ook zelf noten toevoegen binnen een bestaande partij of zelfs een hele nieuwe partij aan het stuk toevoegen. 

Dat alles kan bovendien in twee modi: de Editor die je de muziek per partij toont als pianorol, of de Spectator waarin in je alle partijen tegelijk ziet. Hier zit overigens wel een addertje onder het gras, want alleen in het duurste abonnement heb je zelf het auteursrecht van elk gegenereerd werk.

©PXimport

Wat kost AIVA?

AIVA is voor muziekliefhebbers en hobbycomponisten leuk en interessant om mee te experimenteren en levert regelmatig écht goed klinkend materiaal op. De gratis versie is voor deze groepen voldoende. De downloadlimiet van drie nummers per maand vormt geen probleem, omdat je de gecreëerde nummers altijd online kunt beluisteren.

Wil je muziek gebruiken voor iets dat geld oplevert (zoals een YouTube-kanaal), dan heb je minimaal het goedkoopste abonnement nodig (15 euro per maand) en moet je wel een fervent vlogger zijn om dat rendabel te maken. Werk je professioneel met muziek, dan is het duurste abonnement (à 49 euro per maand) nodig, maar dit is nog altijd een stuk voordeliger dan het inhuren van een componist van vlees en bloed.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Nu het weer vroeger donker wordt wil je je huis en haard extra goed beschermen. Zoek je voor jouw woning een betaalbaar slim deurslot? We hebben vijf interessante producten voor je gespot.

Nuki Smart Lock Pro (4e generatie)

Dankzij de Nuki Smart Lock Pro heb je niet langer een sleutel op zak. In plaats daarvan open je het slimme slot met je smartphone óf smartwatch. Je deelt vanuit de Nuki-app eenvoudig digitale sleutels met bekenden. Nuttig voor het geval de buurvrouw tijdens jouw vakantie de kat voert en/of planten water geeft. Als alternatief kun je het deurslot ook op afstand voor iemand ontgrendelen. Heb je wegens volle boodschappentassen geen handen vrij? Geen probleem, want dit slimme slot opent zichzelf zodra je in de buurt bent.

Voor de stroomvoorziening heeft de Smart Lock Pro een oplaadbare batterij. Volgens de fabrikant gaat een enkele acculading ongeveer zes maanden mee. De behuizing bestaat uit aluminium en kan dus wel tegen een stootje. Een pluspunt is dat het apparaat vanwege Matter-ondersteuning moeiteloos met verschillende smarthome-platforms uit de voeten kan. Maak je trouwens geen zorgen over de installatie, want je monteert de Smart Lock Pro op de huidige cilinder aan de binnenzijde van je deur. Schroeven zijn hierbij niet nodig. Vervolgens meld je het slimme slot aan via wifi. Dit product is te koop in een witte en zwarte uitvoering.

Bold Smart Lock SX-33

De Bold Smart Lock vervangt de huidige cilinder van je deur. Het is daarom belangrijk dat je bij aanschaf van dit product rekening houdt met de juiste binnen- en buitenmaat. Voor veel deuren voldoet de hier besproken SX-33 prima, maar wie weet kun je beter de SX-35, SX-43, SX-45, SX-53, SX-55, SX-63 of SX-65 kopen. De fabrikant claimt dat je de installatie binnen enkele minuten voor elkaar krijgt. Je opent de deur via een app op je smartphone, de Bold Clicker of een persoonlijke code.

De communicatie tussen het slimme deurslot en jouw smartphone verloopt via bluetooth. Je kunt de deur dus alleen (automatisch) ontgrendelen zodra je in de buurt bent. Wil je het slot óók op afstand bedienen, dan schaf je de SX-33 inclusief wifi-bridge aan. Er is een vervangbare batterij met een gebruiksduur van zo'n twee jaar ingebouwd. Een voordeel is dat het apparaat voldoet aan de SKG***-standaard. Dieven breken het slot dus niet zomaar open.

Yale Linus

Als je een betaalbaar slim deurslot zoekt, is de afgeprijsde Yale Linus een interessante kandidaat. Je kiest tussen een zwarte en zilverkleurige uitvoering. Dankzij de geïntegreerde bluetooth-adapter kun je dit apparaat automatisch openen en sluiten. Installeer hiervoor de Yale Home-app op je smartphone. Je koppelt de Linus als alternatief ook aan wifi, al heb je daarvoor wel deze bridge nodig. Voor de energievoorziening gaan er in de behuizing vier AA-batterijen. Die levert de fabrikant mee. De batterijen zijn goed voor een gebruiksduur van tussen de zes en negen maanden.

Geef vanuit de app andere gezinsleden, buren of vrienden toegangsrechten tot het slot. Die kun je op elk moment weer intrekken. Je kunt in de app precies zien welke personen de afgelopen periode jouw slot hebben ontgrendeld. Het is niet moeilijk om de Linus te installeren, want je plaatst de behuizing over de bestaande cilinder aan de binnenzijde van de voordeur. Je hoeft dus niet de huidige cilinder te vervangen. Met dit apart verkrijgbare keypad open je het slimme slot desgewenst met een cijfercode.

Aqara Smart Lock U200

Naast een slim deurslot bevat de productdoos van de Aqara Smart Lock U200 een keypad. Een pluspunt, want zo kun je de deur met een simpele cijfercode, NFC-tag (meegeleverd) of vingerscan openen. Daarnaast gebruik je hiervoor net zo makkelijk de Aqua Home-app op je smartphone. Tijdens de installatie doe je aan de binnenzijde van de deur een huissleutel in de cilinder. Vervolgens plaats je de Smart Lock U200 over het bestaande beslag. Je kunt de sleutel nu op afstand omdraaien, waarna het slot open- of juist dichtgaat. De communicatie verloopt via bluetooth en/of Thread (Matter).

Verlaat je haastig je huis en vergeet je de voordeur op slot te doen? Geen probleem, want de Smart Lock U200 doet dat zo nodig automatisch. In de behuizing bevindt zich een oplaadbare accu. Een nuttige optie is dat je de batterij met een powerbank kunt opladen. Gebruik hiervoor het bijgesloten zakje. Je voorkomt op die manier gedoe met een netsnoer en stekkerdoos. Als de batterij volledig is opgeladen, gaat die zo'n zes maanden mee. In het keypad gaan AAA-batterijen.

Netatmo Slim Deurslot 

Wil je een slim deurslot mét fysieke sleutels kopen, dan kun je dit kwalitatieve product van Netatmo overwegen. Het merk levert namelijk drie exemplaren mee. Overigens schaf je optioneel nog extra sleutels aan. Je hebt daarmee ook toegang wanneer je de smartphone niet op zak hebt, bijvoorbeeld na een rondje hardlopen. In de app deel je naar eigen wens (tijdelijke) digitale sleutels uit. Als je met de smartphone in de buurt bent, kun je het slot ontgrendelen. Dat werkt met behulp van bluetooth.

Op het gebied van veiligheid heeft Netatmo zijn zaakjes goed voor elkaar. Zo is dit SKG***-gecertificeerde slot behoorlijk sterk, waardoor inbrekers minder kans maken. Is jouw deur dikker dan tien centimeter, dan heb je een apart verkrijgbaar verlengstuk van 45 millimeter of 50 millimeter nodig. Dit product is geschikt voor deuren met een Europees cilinderslot. Je dient deze cilinder te vervangen, maar dat is volgens de fabrikant niet moeilijk. Vier inbegrepen AAA-batterijen zorgen voor de stroomvoorziening. Zijn die leeg en kun je het slot niet meer openen? Voor noodgevallen activeer je het apparaat via de aanwezige micro-usb-poort. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review op ID.nl.

Streamen zonder frustratie begint niet bij een nóg sneller en duurder abonnement, maar bij een slim ingericht thuisnetwerk. Met de juiste instellingen, slimme plaatsing van mesh-punten en een paar kabels kijk je voortaan zonder haperingen naar je favoriete series en films, zélfs als het hele gezin tegelijk online is.

Kanalen en storingsvrij werken

Begin niet met gokken, maar met meten. Installeer een wifi-scanner op je laptop of telefoon en kijk welke netwerken in huis actief zijn op 2,4 en 5 GHz, en welke kanalen daarbij horen. Log daarna in op je router en open de wifi-instellingen. Zet op 2,4 GHz het kanaal handmatig vast op 1, 6 of 11 en kies een bandbreedte van 20 MHz om storingen te beperken. Zet automatische kanaalselectie uit als er veel netwerken om je heen zijn, zodat je buren jouw kanaalkeuze niet telkens wegdrukken.

Ga op 5 GHz naar de geavanceerde instellingen en kies een vast kanaal in het UNII-1-blok (36, 40, 44 of 48). Daarmee voorkom je onderbrekingen door radar (DFS). Begin met 80 MHz kanaalbreedte. Zie je veel herhalingen of valt de verbinding weg, stap dan terug naar 40 MHz voor meer stabiliteit. Zet Smart Connect tijdelijk uit en geef 2,4 en 5 GHz een eigen netwerknaam, zodat je apparaten gericht kunt testen. Heb je een router met wifi 6E én apparaten die dat ondersteunen, maak dan een aparte 6GHz-SSID aan voor korteafstand-streaming in dezelfde kamer.

©TP-Link

Mesh die werkt: plaatsing en verbinding

Zet het eerste mesh-punt ergens vrij en centraal neer, dus niet weggestopt in de meterkast. Plaats het tweede punt halverwege de route naar de plek waar je kijkt, op heuphoogte en uit de buurt van metalen oppervlakken of magnetrons. Open de mesh-app en controleer bij Backhaul hoe de verbinding loopt: bekabeld of via 5 GHz.

Trek waar mogelijk een netwerkkabel naar elk mesh-punt. Als tijdelijke oplossing werkt een korte kabel naar een stopcontact met een kleine gigabitswitch beter dan een repeater op het randje van het bereik. In veel apps zie je live of een punt goed staat. Verplaats het totdat de verbinding als 'goed' wordt aangegeven en bevestig dit met een teststream in 4K.

Krijg je na een stroomstoring toch weer een draadloze verbinding, herstart dan eerst het hoofdstation en daarna de satellieten. Sluit je tv, mediabox of streaming-stick bij voorkeur direct met een kabel aan op het dichtstbijzijnde mesh-punt. Zo haal je het meeste uit het systeem en ontlast je de draadloze verbindingen voor telefoons en tablets.

©Linksys

Bekabeld streamen

De simpelste manier om buffering te voorkomen is door belangrijke apparaten met een kabel aan te sluiten. Begin bij je tv, mediabox of gameconsole: verbind ze met een netwerkkabel en kies in het apparaatmenu voor Ethernet of Bekabeld netwerk. Controleer in je router of alle poorten op 1 Gbit/s werken. Oude switches die nog op 100 Mbit/s draaien, kunnen al vol lopen met één 4K-stream en wat achtergrondverkeer.

Gebruik bij nieuwe kabels minimaal Cat6 voor langere afstanden of door plafonds. Werk kabels netjes weg via plinten of langs plafondranden en test de verbinding met een 4K-stream. Vaak kun je in de tv-app bij 'Statistieken voor nerds' (Android of Google TV) of een vergelijkbare optie de doorvoer bekijken. Staat de tv in een kamer zonder kabel, sluit hem dan aan op de LAN-poort van het dichtstbijzijnde mesh-punt. Providers raden dat niet voor niets aan: een kabel naar je mediabox of console levert de meest stabiele kijkervaring en houdt de wifi vrij voor de rest van het gezin.

©Людмила Коротков

Bandbreedte verdelen: QoS en slimme sturing

Als meerdere mensen thuis tegelijk streamen en gamen, helpt het om de bandbreedte slim te verdelen. Meet eerst je echte internetsnelheid bekabeld. Stel daarna in je router of mesh-app Quality of Service (QoS) in en voer die waarden exact in. Selecteer je tv, mediabox, streaming-stick en eventueel decoder als apparaten met hoge prioriteit.

Gebruik je bijvoorbeeld een Fritz!Box, ga dan naar Internet > Filters > Prioritization en maak een nieuwe regel voor je streaming-apparaten. Zet in je wifi-instellingen Band steering of Smart Connect aan als je één netwerknaam wilt gebruiken, maar laat dit uit als oudere apparaten daardoor problemen krijgen. Blijft het netwerk traag onder belasting, verlaag dan de kanaalbreedte van 80 naar 40 MHz en test opnieuw. Minder breed is vaak stabieler bij veel netwerken in de buurt.

©AVM-Fritz

©Jakub

Stabiel streamen vraagt om keuzes

Een stabiel netwerk bouw je niet met 'nog meer megabits', maar met doordachte instellingen. Kies vaste kanalen en passende kanaalbreedtes in plaats van automatische keuzes. Zet mesh-punten strategisch neer en gebruik waar mogelijk kabels. Sluit tv's, mediaboxen en consoles direct bekabeld aan zodat de wifi vrij blijft voor mobiele apparaten. En verdeel de bandbreedte met QoS en eventueel band steering. Zo krijg je een streamingnetwerk dat ook onder gezinsdruk gewoon blijft draaien, nu én straks, ook als 6 GHz-apparaten hun intrede doen.