Wil jij ook languit op de bank kunnen genieten van je favoriete games, maar heb je geen console? Geen ramp! Je hoeft je pc-games niet altijd vanachter je computer spelen. In een paar stappen kun je namelijk je Raspberry Pi omtoveren tot gamestreamingkastje.

1 benodigdheden

Voordat je vanaf je bank kunt gamen, heb je een aantal dingen nodig: te beginnen bij een game-pc waarop het distributieplatform Steam van Valve is geïnstalleerd. Voor het beste resultaat dient deze pc aangesloten te zijn op een bekabeld gigabit-netwerk. Voor het streamen is minimaal een Raspberry Pi 3 inclusief gebruikelijke accessoires, zoals de micro-sd-kaart, toetsenbord en muis nodig. Ook is een controller natuurlijk geen overbodige luxe. Tegenwoordig kun je prima een PlayStation 4 of Xbox One-controller gebruiken op de pc, en dus ook op je Raspberry Pi. Heb je nog geen Raspberry Pi in bezit, dan kun je er het beste voor kiezen het meest recente model aan te schaffen: de Raspberry Pi 4 Model B. De uitvoering met vier of acht gigabyte aan werkgeheugen volstaat.

2 Steam installeren

De meeste gamers zullen Steam ongetwijfeld al op hun pc hebben staan, maar deze stap nemen we voor de zekerheid toch even door. Ga naar www.steampowered.com en download Steam door op de groene knop Install Steam te klikken. Installeer de applicatie. Log na de installatie in of klik op Maak een nieuw account aan. Installeer vervolgens de spellen die je wilt streamen naar de televisie. Verdere configuratie is bij Steam niet nodig.

©PXimport

3 Raspbian installeren

De applicatie waarmee je pc games naar je Raspberry Pi kunt streamen heet Steam Link. Deze applicatie wordt geïnstalleerd op Raspbian (het officieel ondersteunde besturingssysteem van de Raspberry Pi). De gemakkelijkste manier om dit besturingssysteem te installeren is via Raspberry Pi Imager. Download Raspberry Pi Imager, om deze vervolgens te installeren. Sluit de micro-sd-kaart aan op de pc en start Raspberry Pi Imager. Kies Raspbian als besturingssysteem en installeer deze op de sd-kaart.

©PXimport

4 Geluid instellen via hdmi

Stop na de installatie de sd-kaart in de Raspberry Pi en start deze op. Doorloop de configuratie. We raden aan de bekabelde netwerkverbinding te gebruiken. Als de Pi voor het eerst start, voer je via de wizard de nodige software-updates uit. Vaak wordt het geluid standaard naar de 3,5mm-audio-uitgang gestuurd. Als dat zo is, kun je de audio-uitvoer wijzigen naar de hdmi-poort. Open LXTerminal linksboven in de hoek en geef de opdracht amixer cset numid=3 2. Het geluid wordt nu via de hdmi-aansluiting verstuurd.

©PXimport

5 Steam Link installeren

Nu de terminal openstaat installeer je ook direct Steam Link. Daarvoor dien je eerst de pakketlijsten bij te werken. Geef hiervoor de opdracht sudo apt update. Als alle pakketlijsten zijn bijgewerkt, installeer je Steam Link met de opdracht sudo apt install steamlink. Na de installatie start je Steam Link met de opdracht steamlink. Er wordt dan automatisch een snelkoppeling op het bureaublad aangemaakt. Ook kun je Steam Link openen via het applicatiemenu, onder Spelletjes.

©PXimport

6 Xbox One Controller installeren

Helaas gaat het koppelen van de Xbox-controller niet zo vanzelfsprekend als dat in Windowsgaat. Open LXTerminal en geef de opdracht sudo apt install xboxdrv om de drivers te installeren. Gebruik je de controller via een usb-kabel, dan kun je die nu in gebruik nemen. Wil je de controller liever via bluetooth gebruiken, moeten we eerst het ERTM-protocol uitschakelen. Geef deze opdracht en herstart vervolgens de Raspberry Pi:

echo 'options bluetooth disable_ertm=Y' | sudo tee -a /etc/modprobe.d/bluetooth.conf

Klik daarna rechtsboven op het bluetoothpictogram en kies Add Device. Druk op de synchronisatieknop op de controller, selecteer Xbox Wireless Controller en klik op de knop Pair.

©PXimport

7 PS4-controller installeren

De speciale draadloze usb-adapter van de Sony PlayStation Dualshock 4 Controller is plug-and-play en werkt direct bij het aansluiten op de Raspberry Pi. Ook het aansluiten via de micro-usb-kabel op de PS4-controller werkt plug-and-play. Dit is vooral handig voor de oudere modellen die niet aan elk bluetoothapparaat kunnen worden gekoppeld. Wie over een recente controller beschikt, kan deze ook via bluetooth koppelen. Daarvoor moet je eerst het ERTM-protocol uitschakelen (net als in stap 6). Geef deze opdracht en herstart vervolgens de Raspberry Pi:

echo 'options bluetooth disable_ertm=Y' | sudo tee -a /etc/modprobe.d/bluetooth.conf

Klik daarna rechtsboven op het bluetoothpictogram en kies Add Device. Druk tegelijkertijd op de Share- en PlayStation-knop op je controller om de controller in koppelmodus te zetten. Kies Wireless Controller en druk op de knop Pair.

Ben je in het bezit van een PlayStation 5, dan zou het in principe ook mogelijk moeten zijn je PS5-controller aan te sluiten op je computer. Dit kan dan via een USB-C naar USB-A-kabel; een andere kabel dus dan de DualSense-controller van de PlayStation 4. Ook met bluetooth zou je de controller moeten kunnen koppelen. 

©PXimport

8 Koppelen aan de pc

Zorg dat op de game-pc Steam is gestart en dat de computer zich op hetzelfde netwerk bevindt als de Raspberry Pi. Start vervolgens Steam Link en klik op de grote blauwe knop Aan de slag. Steam Link gaat automatisch op zoek naar de computers waarop Steam is gestart. Klik op de juiste computer en schrijf de pincode op. Neem de pincode mee naar de game-pc en voer deze in bij Apparaat machtigen. Klik op OK en Steam Link zal automatisch een netwerktest uitvoeren. Als de test klaar is, kun je beginnen met streamen door op de knop Stream te klikken.

©PXimport

Wat te doen bij vertraging?

©PXimport

9 Big picture mode

Steam wordt geladen in de zogenoemde big picture mode. Deze grafische interface is speciaal ontworpen om Steam te bedienen met een controller op de televisie. Naast het opstarten van de games uit je bibliotheek kun je ook via big Picture mode websites bezoeken, de community bekijken en chatten met vrienden. Het belangrijkste onderdeel is natuurlijk de bibliotheek. Spellen zijn vanaf hier gemakkelijk op te starten. Als er spellen ontbreken, kan dat komen omdat de dienst automatisch de bibliotheek filtert op de spellen die geoptimaliseerd zijn voor remote play. Rechts in het venter kun je dit filter uitschakelen om alle games zichtbaar te maken.

©PXimport

Raspberry Pi als retro-spelcomputer

Wil je je Raspberry Pi omtoveren tot retro-spelcomputer? Dat kan met RetroPie, een pakket met emulators voor andere systemen, in dit geval gamecomputers.

Zo’n emulator bootst met software de hardware van een andere computer na, zoals de Super Nintendo, de Playstation, ZX Spectrum of zelfs arcadehalmachines. Je kunt er software van vroeger mee openen en zo dus games van héél lang geleden opnieuw beleven.  Wil je weer eens een ouderwets potje Pac-Man spelen met de originele versie van dit spel? Of Donkey Kong over het scherm zien stuiteren? Dat kan allemaal met je Raspberry Pi, want RetroPie draait hier geweldig op.

10 Automatisch Steam Link starten

Wie geen behoefte heeft aan de andere functies van Raspbian kan de Raspberry Pi zo instellen dat Steam Link automatisch start. Open LXTerminal en geef de volgende opdracht:

sudo nano /etc/xdg/lxsession/LXDE-pi/autostart

Ga met de pijltjestoetsen helemaal naar beneden en voeg op een nieuwe regel het volgende woord toe: steamlink. Druk op de toetsencombinatie Ctrl+X om en kies Ja om wijziging op te slaan en nano te sluiten. De volgende keer dat de Raspberry Pi opstart, zal Steam Link automatisch worden geladen.

©PXimport

11 Niet-Steam-spellen streamen

Valve is niet het enige bedrijf dat een distributieplatform aanbiedt. De kans is groot dat je naast Steam ook nog andere platformen als Origins, GOG of de Epic Games Launcher gebruikt. Standaard kunnen de spellen op deze platformen niet gebruikt worden op Steam, maar je kunt de spellen wel handmatig toevoegen aan Steam. Open Steam op je game-pc en kies Spellen / Niet-Steam-spel aan mijn bibliotheek toevoegen. Selecteer de gewenste spellen uit de lijst en klik op Programma’s toevoegen. Als het spel er niet tussenstaat, klik je op Bladeren en voeg het uitvoer-bestand (.exe) zelf toe. Het spel zal vervolgens aan de Steam Bibliotheek worden toegevoegd.

©PXimport

12 Verbinding verbeteren

Is de snelheid van de stream, ondanks een goede netwerkverbinding, toch niet optimaal, dan kun je een aantal dingen wijzigen. Open Steam Link en ga naar Instellingen (het tandwiel rechtsboven in de hoek). Open Streamen en wijzig de instelling Video van Gebalanceerd naar Snel. Ga vervolgens naar Geavanceerd en zet de instelling Resolutielimiet op 1280x720 (720p). Eventueel kun je de Prestatie-overlay op Details weergeven instellen om tijdens het streamen gedetailleerde prestatiestatistieken te bekijken. Zo kun je precies zien of en wanneer er vertraging optreedt.

©PXimport

Steam Link op een smartphone

©PXimport

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.