ID.nl logo
Zo kun je games streamen met je Pi
© Reshift Digital
Huis

Zo kun je games streamen met je Pi

Wil jij ook languit op de bank kunnen genieten van je favoriete games, maar heb je geen console? Geen ramp! Je hoeft je pc-games niet altijd vanachter je computer spelen. In een paar stappen kun je namelijk je Raspberry Pi omtoveren tot gamestreamingkastje.

1 benodigdheden

Voordat je vanaf je bank kunt gamen, heb je een aantal dingen nodig: te beginnen bij een game-pc waarop het distributieplatform Steam van Valve is geïnstalleerd. Voor het beste resultaat dient deze pc aangesloten te zijn op een bekabeld gigabit-netwerk. Voor het streamen is minimaal een Raspberry Pi 3 inclusief gebruikelijke accessoires, zoals de micro-sd-kaart, toetsenbord en muis nodig. Ook is een controller natuurlijk geen overbodige luxe. Tegenwoordig kun je prima een PlayStation 4 of Xbox One-controller gebruiken op de pc, en dus ook op je Raspberry Pi. Heb je nog geen Raspberry Pi in bezit, dan kun je er het beste voor kiezen het meest recente model aan te schaffen: de Raspberry Pi 4 Model B. De uitvoering met vier of acht gigabyte aan werkgeheugen volstaat.

2 Steam installeren

De meeste gamers zullen Steam ongetwijfeld al op hun pc hebben staan, maar deze stap nemen we voor de zekerheid toch even door. Ga naar www.steampowered.com en download Steam door op de groene knop Install Steam te klikken. Installeer de applicatie. Log na de installatie in of klik op Maak een nieuw account aan. Installeer vervolgens de spellen die je wilt streamen naar de televisie. Verdere configuratie is bij Steam niet nodig.

©PXimport

3 Raspbian installeren

De applicatie waarmee je pc games naar je Raspberry Pi kunt streamen heet Steam Link. Deze applicatie wordt geïnstalleerd op Raspbian (het officieel ondersteunde besturingssysteem van de Raspberry Pi). De gemakkelijkste manier om dit besturingssysteem te installeren is via Raspberry Pi Imager. Download Raspberry Pi Imager, om deze vervolgens te installeren. Sluit de micro-sd-kaart aan op de pc en start Raspberry Pi Imager. Kies Raspbian als besturingssysteem en installeer deze op de sd-kaart.

©PXimport

4 Geluid instellen via hdmi

Stop na de installatie de sd-kaart in de Raspberry Pi en start deze op. Doorloop de configuratie. We raden aan de bekabelde netwerkverbinding te gebruiken. Als de Pi voor het eerst start, voer je via de wizard de nodige software-updates uit. Vaak wordt het geluid standaard naar de 3,5mm-audio-uitgang gestuurd. Als dat zo is, kun je de audio-uitvoer wijzigen naar de hdmi-poort. Open LXTerminal linksboven in de hoek en geef de opdracht amixer cset numid=3 2. Het geluid wordt nu via de hdmi-aansluiting verstuurd.

©PXimport

5 Steam Link installeren

Nu de terminal openstaat installeer je ook direct Steam Link. Daarvoor dien je eerst de pakketlijsten bij te werken. Geef hiervoor de opdracht sudo apt update. Als alle pakketlijsten zijn bijgewerkt, installeer je Steam Link met de opdracht sudo apt install steamlink. Na de installatie start je Steam Link met de opdracht steamlink. Er wordt dan automatisch een snelkoppeling op het bureaublad aangemaakt. Ook kun je Steam Link openen via het applicatiemenu, onder Spelletjes.

©PXimport

6 Xbox One Controller installeren

Helaas gaat het koppelen van de Xbox-controller niet zo vanzelfsprekend als dat in Windowsgaat. Open LXTerminal en geef de opdracht sudo apt install xboxdrv om de drivers te installeren. Gebruik je de controller via een usb-kabel, dan kun je die nu in gebruik nemen. Wil je de controller liever via bluetooth gebruiken, moeten we eerst het ERTM-protocol uitschakelen. Geef deze opdracht en herstart vervolgens de Raspberry Pi:

echo 'options bluetooth disable_ertm=Y' | sudo tee -a /etc/modprobe.d/bluetooth.conf

Klik daarna rechtsboven op het bluetoothpictogram en kies Add Device. Druk op de synchronisatieknop op de controller, selecteer Xbox Wireless Controller en klik op de knop Pair.

©PXimport

7 PS4-controller installeren

De speciale draadloze usb-adapter van de Sony PlayStation Dualshock 4 Controller is plug-and-play en werkt direct bij het aansluiten op de Raspberry Pi. Ook het aansluiten via de micro-usb-kabel op de PS4-controller werkt plug-and-play. Dit is vooral handig voor de oudere modellen die niet aan elk bluetoothapparaat kunnen worden gekoppeld. Wie over een recente controller beschikt, kan deze ook via bluetooth koppelen. Daarvoor moet je eerst het ERTM-protocol uitschakelen (net als in stap 6). Geef deze opdracht en herstart vervolgens de Raspberry Pi:

echo 'options bluetooth disable_ertm=Y' | sudo tee -a /etc/modprobe.d/bluetooth.conf

Klik daarna rechtsboven op het bluetoothpictogram en kies Add Device. Druk tegelijkertijd op de Share- en PlayStation-knop op je controller om de controller in koppelmodus te zetten. Kies Wireless Controller en druk op de knop Pair.

Ben je in het bezit van een PlayStation 5, dan zou het in principe ook mogelijk moeten zijn je PS5-controller aan te sluiten op je computer. Dit kan dan via een USB-C naar USB-A-kabel; een andere kabel dus dan de DualSense-controller van de PlayStation 4. Ook met bluetooth zou je de controller moeten kunnen koppelen. 

©PXimport

8 Koppelen aan de pc

Zorg dat op de game-pc Steam is gestart en dat de computer zich op hetzelfde netwerk bevindt als de Raspberry Pi. Start vervolgens Steam Link en klik op de grote blauwe knop Aan de slag. Steam Link gaat automatisch op zoek naar de computers waarop Steam is gestart. Klik op de juiste computer en schrijf de pincode op. Neem de pincode mee naar de game-pc en voer deze in bij Apparaat machtigen. Klik op OK en Steam Link zal automatisch een netwerktest uitvoeren. Als de test klaar is, kun je beginnen met streamen door op de knop Stream te klikken.

©PXimport

Wat te doen bij vertraging?

Bij het op afstand spelen van je games zal altijd een beetje vertraging optreden (latency of lag genoemd). Gelukkig wordt deze vertraging bij een goede verbinding tot een minimum beperkt. Voor een zo goed mogelijke verbinding maak je gebruik van een bekabelde netwerkverbinding op een gigabit-netwerk. Als je geen toegang hebt tot een bekabeld netwerk, maak dan bij voorkeur gebruik van een draadloos 802.11ac-netwerk (5 GHz). Als je modem of router dat niet biedt, is een powerline-adapter een laatste redmiddel. Zorg dat er geen storende factoren zijn. De kwaliteit van de verbinding kan bijvoorbeeld beïnvloed worden als iemand anders binnen het netwerk video’s streamt.

©PXimport

9 Big picture mode

Steam wordt geladen in de zogenoemde big picture mode. Deze grafische interface is speciaal ontworpen om Steam te bedienen met een controller op de televisie. Naast het opstarten van de games uit je bibliotheek kun je ook via big Picture mode websites bezoeken, de community bekijken en chatten met vrienden. Het belangrijkste onderdeel is natuurlijk de bibliotheek. Spellen zijn vanaf hier gemakkelijk op te starten. Als er spellen ontbreken, kan dat komen omdat de dienst automatisch de bibliotheek filtert op de spellen die geoptimaliseerd zijn voor remote play. Rechts in het venter kun je dit filter uitschakelen om alle games zichtbaar te maken.

©PXimport

Raspberry Pi als retro-spelcomputer

Wil je je Raspberry Pi omtoveren tot retro-spelcomputer? Dat kan met RetroPie, een pakket met emulators voor andere systemen, in dit geval gamecomputers.

Zo’n emulator bootst met software de hardware van een andere computer na, zoals de Super Nintendo, de Playstation, ZX Spectrum of zelfs arcadehalmachines. Je kunt er software van vroeger mee openen en zo dus games van héél lang geleden opnieuw beleven.  Wil je weer eens een ouderwets potje Pac-Man spelen met de originele versie van dit spel? Of Donkey Kong over het scherm zien stuiteren? Dat kan allemaal met je Raspberry Pi, want RetroPie draait hier geweldig op.

10 Automatisch Steam Link starten

Wie geen behoefte heeft aan de andere functies van Raspbian kan de Raspberry Pi zo instellen dat Steam Link automatisch start. Open LXTerminal en geef de volgende opdracht:

sudo nano /etc/xdg/lxsession/LXDE-pi/autostart

Ga met de pijltjestoetsen helemaal naar beneden en voeg op een nieuwe regel het volgende woord toe: steamlink. Druk op de toetsencombinatie Ctrl+X om en kies Ja om wijziging op te slaan en nano te sluiten. De volgende keer dat de Raspberry Pi opstart, zal Steam Link automatisch worden geladen.

©PXimport

11 Niet-Steam-spellen streamen

Valve is niet het enige bedrijf dat een distributieplatform aanbiedt. De kans is groot dat je naast Steam ook nog andere platformen als Origins, GOG of de Epic Games Launcher gebruikt. Standaard kunnen de spellen op deze platformen niet gebruikt worden op Steam, maar je kunt de spellen wel handmatig toevoegen aan Steam. Open Steam op je game-pc en kies Spellen / Niet-Steam-spel aan mijn bibliotheek toevoegen. Selecteer de gewenste spellen uit de lijst en klik op Programma’s toevoegen. Als het spel er niet tussenstaat, klik je op Bladeren en voeg het uitvoer-bestand (.exe) zelf toe. Het spel zal vervolgens aan de Steam Bibliotheek worden toegevoegd.

©PXimport

12 Verbinding verbeteren

Is de snelheid van de stream, ondanks een goede netwerkverbinding, toch niet optimaal, dan kun je een aantal dingen wijzigen. Open Steam Link en ga naar Instellingen (het tandwiel rechtsboven in de hoek). Open Streamen en wijzig de instelling Video van Gebalanceerd naar Snel. Ga vervolgens naar Geavanceerd en zet de instelling Resolutielimiet op 1280x720 (720p). Eventueel kun je de Prestatie-overlay op Details weergeven instellen om tijdens het streamen gedetailleerde prestatiestatistieken te bekijken. Zo kun je precies zien of en wanneer er vertraging optreedt.

©PXimport

Steam Link op een smartphone

Wie de televisie met zijn huisgenoten deelt en toch vanaf de bank wil gamen, kan zijn smartphone of tablet omtoveren tot streaming-apparaat. Koppel simpelweg je PlayStation 4 of Xbox One controller aan bluetooth en installeer de Steam Link-app. De app is beschikbaar voor zowel iOS als Android. Er is wel een kleine beperking: de draadloze verbinding moet minimaal via een 5GHz-802.11ac-verbinding lopen, anders wordt de stream niet goed weergegeven. De Steam Link-apps op Android en iOS werken precies hetzelfde als Steam Link op de Raspberry Pi.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.