Lp’s luisteren? Zo vind je de beste platenspeler
De afgelopen tien jaar zit de verkoop van vinyl flink in de lift. Als gevolg daarvan zijn er tegenwoordig weer volop nieuwe platenspelers verkrijgbaar. Wil je jouw favoriete albums graag op lp beluisteren? Lees dan de tips in dit artikel en koop een goede draaitafel die aan al jouw wensen voldoet.
Lees in dit artikel:
💿 Welke soorten platenspelers je kunt kopen 💿 Hoe je een platenspeler op een audiosysteem kunt aansluiten 💿 Welke aandrijfmethoden draaitafels gebruiken 💿 Hoe je een platenspeler kunt bedienen
Lees ook: Dit heb je nodig als je muziek luistert met stereospeakers
Volgens cijfers van branchevereniging NVPI Muziek bedroeg de landelijke omzet uit vinylverkoop in 2022 zo’n 37 miljoen euro. Ten opzichte van een jaar eerder betekende dat een stijging van ruim dertig procent. Een positieve ontwikkeling, want hierdoor neemt automatisch ook de vraag naar nieuwe platenspelers toe. De gespecialiseerde merken Pro-Ject, Lenco, Audio-Technica en TEAC brengen dan ook geregeld verse modellen uit. Ook bekende namen als Sony, Denon, JBL, Technics en Yamaha ontwikkelen diverse geschikte producten. Kortom, klanten hebben weer volop keuze. Zo staan er alleen op de vergelijkingssite Kieskeurig.nl al honderden modellen. Deze koopgids bespreekt de belangrijkste aandachtspunten bij de aanschaf van een nieuwe platenspeler.
Goedkope koffermodellen
De goedkoopste platenspelers beginnen al bij vijf à zes tientjes. Bij dergelijke budgetmodellen zit de platenspeler meestal in een koffer. Wil je luisteren, dan klap je hem gewoon open. Leg vervolgens een lp op het plateau en beweeg de toonarm met naald naar de inloopgroef. Je hoort vervolgens muziek uit de interne speakers. Een koffermodel is interessant voor wie af en toe eens een plaat beluistert en weinig waarde hecht aan de audiokwaliteit. Een voordeel is dat je zo’n platenspeler makkelijk meeneemt.
Betaalbare middenklasse
Heb je iets meer geld te besteden, dan vind je in de prijsklasse van 150 tot ongeveer 400 euro een groot aantal producten. Die klinken wegens de aanwezigheid van degelijke onderdelen een stuk beter. Bovendien koppel je de draaitafel doorgaans aan een bestaand stereosysteem. Bepaalde merken ontwikkelen daarnaast ook kant-en-klare sets inclusief speakers, zoals Lenco en House of Marley. Je speelt daarmee tegen een betaalbaar prijskaartje grammofoonplaten in een behoorlijke kwaliteit af.
Hoogwaardige platenspelers
Wie liever geen concessies aan de geluidskwaliteit doet, schaft bij voorkeur een platenspeler uit een hoger prijssegment aan. Je kunt het hierbij zo gek maken als je zelf wilt. In de prijsklasse van 400 tot 1000 euro heb je keuze uit prima producten van gespecialiseerde merken. Nóg duurder kan uiteraard ook. Belangrijk om te beseffen is dat het weinig nut heeft om een high-end-platenspeler aan een doorsnee audiosysteem te koppelen. Voor een merkbare verbetering heb je tenslotte ook een hoogwaardige versterker met eersteklas luidsprekers nodig. Het is van belang dat de verhouding tussen alle apparatuur in orde is.
Duurdere draaitafels hebben vergeleken met goedkopere modellen logischerwijs betere onderdelen. Met name de kwaliteit van de naald en het element zijn van grote invloed op de uiteindelijke geluidskwaliteit. De naald ‘leest’ de groeven van een lp en het element zet de trillingen om in een elektrisch geluidssignaal. Hoe nauwkeuriger dit proces verloopt, hoe gedetailleerder een plaat klinkt. Overigens speelt de kwaliteit van de opname en het vinyl hierbij ook een bepalende rol. Goed om te weten is dat je het bestaande element (inclusief naald) op een later moment kunt vervangen door een beter exemplaar. Verder pas je bij een goede draaitafel diverse zaken aan, zoals de naalddruk (via een contragewicht) en dwarsdrukcompensatie.
Phono-voorversterker
Meestal is het de bedoeling dat je de platenspeler op een bestaand audiosysteem aansluit. Controleer om die reden vooraf in hoeverre jouw versterker of receiver een phono-voorversterker heeft. Zo ja, dan kun je vrijwel elke draaitafel op de analoge tulpingangen aansluiten. Zo niet, dan heb je een draaitafel met een geïntegreerde voorversterker nodig. Anders hoor je namelijk amper geluid. Helaas zijn producten met deze functie wel in de minderheid. Als alternatief kun je daarom eventueel een externe voorversterker overwegen. Dit apparaat plaats je tussen de draaitafel en versterker of receiver, waarna je op een hoog volume naar lp’s kunt luisteren.
Voorversterker voor MM- of MC-element De meeste platenspelers hebben een zogeheten Moving Magnet-element (MM). Die zijn betaalbaar en bieden een goede geluidskwaliteit. Bovendien kun je die op vrijwel elke (externe) phono-voorversterker aansluiten. Er bestaan ook draaitafels met een Moving Coil-element (MC). Die vind je hoofdzakelijk op de duurdere modellen. Ze hebben over het algemeen een hogere nauwkeurigheid. Houd er rekening mee dat lang niet elke phono-voorversterker met een MC-element overweg kan. Controleer dat daarom zorgvuldig in de specificaties van de (voor)versterker of receiver.
Op zoek naar een fijne elpee?
Bijna 150.000 hits bij Bol
Aandrijfmethode
Tijdens je zoektocht naar een goede platenspeler kom je waarschijnlijk de termen belt en direct drive tegen. Dat zijn twee verschillende aandrijfmethoden met hun eigen voor- en nadelen. Belt drive staat voor riem- of snaaraandrijving. De platenspeler gebruikt een riem om het plateau te laten draaien. Het voordeel van deze methode is dat de motor niet direct met het plateau in verbinding staat. Hierdoor bestaat er geen kans op ongewenste trillingen afkomstig van de motor. Jammer genoeg is er ook een nadeel, want deze riem rekt na verloop van tijd uit. Als gevolg hiervan draait het plateau niet meer op de juiste snelheid. Dit onderdeel is op den duur dus aan vervanging toe.
Bij een direct drive-platenspeler is de motor direct aan het ronddraaiende plateau bevestigd. Mogelijk zijn er zachte trillingen in de audioweergave te horen. Een pluspunt van deze aandrijfmethode is dat je nooit slijtgevoelige onderdelen hoeft te vervangen.
Handmatig of automatisch bedienen?
Een platenspeler laat zich handmatig of (half)automatisch bedienen. In het eerste geval beweeg je de toonarm naar de buitenste rand van de ronddraaiende lp, waarna je de naald op de inloopgroef laat zakken. Na het laatste nummer til je de toonarm inclusief naald weer op en begeleid je dit onderdeel terug naar de houder.
Veel draaitafels hebben automatische bediening. Je hoeft alleen maar op een knop te drukken en de platenspeler voert de benodigde handelingen vanzelf uit. Aan het einde van de lp beweegt de toonarm terug naar de houder en stopt het plateau met draaien. Je hoeft de plaat alleen nog maar om te draaien.
Er bestaan platen met 33 1/3, 45 of 78 toeren. Afhankelijk van de gekozen platenspeler kun je de benodigde draaisnelheid aanpassen. Bij een belt drive-platenspeler doe je dat meestal door de riem te verleggen. Vind je dat onhandig? Koop dan een model waarbij je het toerental met een knop of schakelaar kunt wijzigen.
Behuizing
Het oog wil natuurlijk ook wat. Veel platenspelers hebben een nostalgisch tintje. Zo’n retromodel heeft een houten afwerking. Maar er bestaan ook draaitafels met een modern of futuristisch ontwerp. Sommige fabrikanten richten zich bij het design op een bepaalde artiest. Die hebben een afbeelding of bandlogo. Zo kun je bijvoorbeeld een draaitafel van The Beatles, Rolling Stones, Elvis Presley of Metallica kopen (hoe dat eruitziet, zie je hier bij Amazon).
Naast het uiterlijk is de materiaalkeuze een belangrijke factor. Hoe zwaarder, hoe beter! Een zware constructie van bijvoorbeeld MDF en/of metaal verkleint de kans op ongewenste trillingen. Een voordeel, want resonanties kunnen de audioweergave negatief beïnvloeden. Plaats het apparaat daarom altijd waterpas op een stabiele ondergrond.
Extra functies
Deze koopwijzer behandelt de voornaamste kenmerken van platenspelers. Wie weet stel je daarnaast de aanwezigheid van extra functies op prijs. Zo hebben diverse modellen een usb-poort. Die sluit je rechtstreeks op een computer aan, zodat je een lp kunt digitaliseren. Luister je graag geconcentreerd naar een album op vinyl? Overweeg dan een platenspeler met een hoofdtelefoonuitgang of bluetooth-zender. Veel luisterplezier!
Lees ook: LP's digitaliseren: van vinyl naar pc