Compactcamera's zijn weer helemaal hot. En dat is niet gek: ze zijn minder ingewikkeld dan spiegelreflex- of systeemcamera's, maar bieden tegelijkertijd veel meer mogelijkheden dan de camera van je smartphone. Ideaal dus voor wie kwaliteitsfoto's wil maken zonder gedoe. Met deze 20 tips lukt dat zeker!

Lees ook: Oude digitale camera's: de nieuwste hype onder jongeren

Tip 1: Ken je camera

Bestudeer de handleiding van je camera. Begrijp de basisfuncties zoals belichting, witbalans, ISO-instellingen en de verschillende opnamemodi (bijvoorbeeld portret, landschap, nachtmodus). Dit helpt je om snel de juiste instellingen te vinden voor verschillende situaties. Probeer de scènemodi uit om te ontdekken welke het beste werkt voor bepaalde omstandigheden. Onderaan dit artikel vind je een tabel met veelvoorkomende auto-scènes. 

Tip 2: Let op de belichting

Goed licht is essentieel voor een mooie foto. Probeer zoveel mogelijk gebruik te maken van natuurlijk licht. Fotografeer bijvoorbeeld tijdens het 'gouden uur' (het uur na zonsopgang en het uur voor zonsondergang) voor zacht en warm licht. Vermijd felle middagzon, die kan zorgen voor harde schaduwen en overbelichting.

Tip 3: Compositie en perspectief

Een doordachte compositie maakt een foto interessanter. Pas de regel van derden toe: verdeel je beeld in negen gelijke delen door twee horizontale en twee verticale lijnen te trekken en plaats het onderwerp op een van de snijpunten. Dit kan de foto dynamischer maken. Probeer ook verschillende perspectieven en hoeken uit.

Tip 4: Gebruik van zoom

Veel compactcamera's hebben een zoomfunctie. Gebruik liever niet de digitale zoom, omdat dit de beeldkwaliteit kan verminderen, maar kies bij voorkeur voor de optische zoom. Als je geen optische zoom hebt, probeer dan dichter op het onderwerp te gaan staan in plaats van in te zoomen.

Tip 5: Stabiliteit

Als je camera stabiel is, worden je foto's scherper. Houd je camera daarom met beide handen vast en gebruik, indien mogelijk, een statief of een andere stabiele ondergrond om ervoor te zorgen dat er zo min mogelijk beweging is. Als je geen statief hebt, kun je je ellebogen tegen je lichaam drukken of bijvoorbeeld leunen op een muurtje.

Tip 6: Focus en scherpte

Zorg ervoor dat je onderwerp scherp is. De meeste compactcamera's hebben autofocus, maar het kan helpen om de sluiterknop half in te drukken om de focus te vergrendelen voordat je de foto maakt. Dit kan voorkomen dat de camera op het verkeerde punt focust.

Tip 7: Experimenteer met instellingen

Verken de verschillende instellingen van je camera. Probeer bijvoorbeeld de macro-instelling voor close-up opnames van bloemen of insecten, of de landschapsmodus voor weidse uitzichten.

©Drew

Tip 8: Doseer de flitser

Wees terughoudend met het gebruik van de ingebouwde flitser. Deze kan harde schaduwen en een onnatuurlijk effect veroorzaken. Probeer zoveel mogelijk natuurlijk licht te gebruiken en gebruik de flitser alleen wanneer het echt nodig is, bijvoorbeeld bij weinig licht binnenshuis. Je kunt het flitslicht verzachten door er een stukje wit papier of een tissue voor te houden.

Tip 9: Nabewerking

Ook met een compactcamera kun je je foto's verbeteren met nabewerking. Gebruik toegankelijke bewerkingsprogramma's zoals Adobe Photoshop Express, Snapseed of GIMP om de belichting, het contrast en de kleuren aan te passen. Dit kan een duidelijk verschil maken in de uiteindelijke kwaliteit van je foto's.

Lees ook: Photoshop Express: Gratis foto's bewerken

Tip 10: Slim omgaan met weinig licht

Compactcamera's kunnen moeite hebben in omstandigheden met weinig licht vanwege hun kleinere sensors. Gebruik een statief of een stabiel oppervlak om cameratrillingen te minimaliseren bij langere sluitertijden. Als alternatief kun je de ISO-waarde verhogen, maar wees daar wel voorzichtig mee: te veel verhogen: dat kan leiden tot beeldruis. Probeer ook de nachtmodus van je camera uit om te zien of je daar bij weinig licht betere resultaten mee krijgt.

©Paylessimages

Ook interessant: 5 betaalbare compactcamera's van max 260 euro

Tip 11: Beheers de belichtingscompensatie

De belichtingscompensatiefunctie, meestal aangegeven met een +/- symbool, kan nuttig zijn bij het fotograferen van contrastrijke scènes. Gebruik positieve compensatie (+) voor donkere onderwerpen tegen een lichte achtergrond, en negatieve compensatie (-) voor lichte onderwerpen tegen een donkere achtergrond. Experimenteer met verschillende waarden om de juiste balans te vinden. Ook leuk om mee te spelen als je bijvoorbeeld wat meer kunstzinnige foto's wilt maken met over- of onderbelichte effecten.

Tip 12: Activeer de beeldstabilisatie

Beeldstabilisatie is een nuttige functie bij compactcamera's, vooral bij het gebruik van de volledige zoomrange of bij fotograferen in omstandigheden met weinig licht. Gebruik je geen statief, zorg dan dat deze functie is ingeschakeld. Sommige camera's bieden verschillende stabilisatiemodi voor verschillende situaties (bijvoorbeeld voor pannen of statische onderwerpen) – leer deze kennen en gebruik ze naar behoefte.

Tip 13: Ontdek creatieve filters

Veel moderne compactcamera's zijn uitgerust met ingebouwde creatieve filters zoals zwart-wit, sepia, of miniatuureffect. Experimenteer met deze filters in verschillende situaties, maar probeer ook om de originele, ongefilterde versie te bewaren voor latere bewerking.

Tip 14: Verken de panoramafunctie

De panoramafunctie van compactcamera's is handig wanneer je uitgestrekte landschappen of grote groepen mensen wilt vastleggen. Oefen de vloeiende beweging die nodig is voor een geslaagd panorama. Let op de belichting tijdens het maken van je panorama – kies een gemiddelde belichting voor de hele scène om overbelichte of onderbelichte delen te voorkomen.

©Sara Winter

Tip 15: Kijk naar de videomogelijkheden

Vergeet de videocapaciteiten van je compactcamera niet. Veel modellen kunnen HD- of zelfs 4K-video opnemen. Experimenteer met verschillende framesnelheden en resoluties. Gebruik de optische zoom tijdens het filmen voor vloeiende zoomeffecten, en houd er rekening mee dat stabilisatie nog belangrijker is bij video dan bij foto's.

Tip 16: Zelfontspanner voor meer dan selfies

De zelfontspanner is niet alleen handig voor groepsfoto's of selfies. Gebruik hem om cameratrillingen te verminderen bij langere sluitertijden of macrofotografie. Sommige camera's bieden geavanceerde zelfontspannerfuncties zoals intervaltimers – die kunnen interessant zijn voor time-lapse fotografie.

Tip 17: Slim batterijbeheer

Om te zorgen dat je op een dag zo veel mogelijk foto's kunt maken op één acculading, kun je het beste je camera uitschakelen als je hem niet gebruikt en pas weer aanzetten als je de volgende foto wilt nemen. Ga je op vakantie of ga je een dagje weg en weet je dat je heel veel foto's gaat maken, dan zou je ook nog een reserveaccu kunnen kopen. Sommige functies, zoals continue autofocus of wifi, hebben veel power nodig – gebruik ze dus bewust.

Tip 18: Benut de snelle opstartmodus

Veel compactcamera's hebben een snelle opstartfunctie waarmee je snel foto's kunt maken. Activeer deze functie en oefen ermee zodat je er klaar voor bent als zich een onverwacht fotogeniek moment aandient. Houd er rekening mee dat deze modus vaak meer batterij verbruikt.

Tip 19: Onderwaterfotografie

Als je camera waterdicht is of een onderwaterbehuizing heeft, kan dit nieuwe mogelijkheden bieden. Experimenteer met onderwatermodi; je zult zien dat licht zich anders gedraagt onder water.

©Denis Moskvinov

Tip 20: Beheers de continue opnamemodus

De continue opnamemodus of 'burst mode' kan handig zijn voor actiefoto's. Zorg dat je weet wanneer je deze modus het beste kunt gebruiken en hoe je de beste foto's kunt selecteren uit een reeks. Houd er rekening mee dat continue opnames veel opslagruimte kunnen innemen, dus zorg voor voldoende capaciteit op je geheugenkaart.

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇