Wat is spatial audio en wat heeft Apple ermee te maken?

Wat is spatial audio en wat heeft Apple ermee te maken?

Geplaatst: 18 november 2023 - 11:31

Aangepast: 19 juni 2024 - 10:54

Jamie Biesemans

Spatial audio is een enorme hype als het over audio gaat. Maar wat is het nou precies? En wat heeft het met Apple en Dolby Atmos te maken?

Meld je aan voor het Koptelefoonwijzer Eindrapport 2024

Door het invullen van jouw naam en e-mailadres meld je je aan voor ontvangst van de Kieskeurig.nl Koptelefoonwijzer-resultaten. Tevens ben je ingeschreven voor de Kieskeurig.nl nieuwsbrief.

Bij spatial audio of ruimtelijke audio wordt geluid bedoeld dat je helemaal omhult. Links, rechts, voor, achter en zelfs boven je. Denk je nu spontaan aan hoe filmgeluid van alle kanten op je afkomt in de bioscoop? Dan zit je er niet ver naast. Het gebeurt inderdaad weleens dat spatial audio gewoon wordt gebruikt als synoniem voor surroundgeluid zoals je dat kent uit de bioscoopzaal. Denk dan aan formaten als Dolby Atmos of DTS:X.

Maar in een bioscoop worden heel veel speakers gebruikt die rond de zitplaatsen zijn geplaatst. Bij je thuis kun je iets soortgelijks bereiken met een AV-receiver of een soundbar. Spatial audio wil dezelfde ervaring bieden, maar met minder luidsprekers. De twee speakers in een hoofdtelefoon bijvoorbeeld.

Het doel blijft die omhullende ervaring te geven met geluid dat van alle kanten op je afkomt. Spatial audio wil dus hetzelfde bieden als bijvoorbeeld Dolby Atmos, maar dan via je hoofdtelefoon. 

0

Powered by

logo
Man met AirPods Max aan een laptop

De AirPods Max van Apple bieden ruimtelijke audio met headtracking.

Bij Apple

Spatial audio of ruimtelijke audio is vooral dankzij Apple een bekende term geworden. Apple introduceerde het met de (eerste) AirPods Pro en de AirPods Max, inmiddels kun je het gebruiken met alle AirPods en sommige modellen van Beats

Ruimtelijke audio bij Apple is een slim algoritme dat geluid van een film of muziek driedimensionaal maakt. Dat gebeurt in de AirPods zelf, wat voor een deel verklaart waarom de Apple-hoofdtelefoons net wat duurder zijn. Er zit een stuk extra technologie in. Die zit verpakt in een speciale audiochip (de H1, H2 of W1).

Screenshot van Ruimtelijke Audio bij de Apple TV 4K en AirPods Max.

Tijdens het instellen op een Apple TV kun je ruimtelijke audio en stereo vergelijken.

Apple gaat nog een stap verder met z’n Ruimtelijke Audio (let op de hoofdletters). Sensors in de hoofdtelefoon of oortjes detecteren jouw houding en hoofdpositie ten opzichte van het scherm van je iPad of iPhone. Draai je jouw hoofd naar links, dan beweegt het geluid voor je naar je rechterkant. Hierdoor lijkt het net alsof de geluidsbron voor je blijft. 

Dit concept heet 'headtracking' en het zorgt ervoor dat bijvoorbeeld dialogen altijd uit het scherm lijken te komen, ook als je even beweegt. Is dat nuttig? Toch wel, omdat je brein zo sneller misleid wordt. Dat woord ‘misleiden’ klinkt niet echt leuk, maar in het geval van filmkijken of gamen moet je het eerder zien als een synoniem voor ondergedompeld worden. 

Spatial Audio zit ook in de Apple TV 4K, wat heel interessant is. Als je een paar AirPods verbindt met de Apple-mediaspeler, kun je bij het bekijken van films en bij games en muziek heel overtuigende ruimtelijke audio beleven.

Screenshot van Spatial Audio via Apple Music.

Bij andere merken

Apple is uiteraard niet de enige die met spatial audio bezig is. Sony bijvoorbeeld, was er ook heel vroeg bij. In de app die hoort bij de meeste Sony-hoofdtelefoons en -draadloze oordoppen is er ondersteuning voor 360 Reality Audio. Het is een muziekformaat van Sony (op basis van MPEG-H) dat door een Sony-headset rondom je wordt afgespeeld. De weergave wordt zelfs geoptimaliseerd voor jouw persoonlijke oorkarakteristieken. Daarvoor moet je in de Sony Headphones-app foto’s nemen van je oren. 360 Reality Audio vind je onder meer bij Amazon Music, Deezer, Tidal en nugs.net (een streamingdienst met live-concerten).

Inmiddels kun je op een functie als spatial audio rekenen bij de meeste (duurdere) hoofdtelefoons en in-ears. Bij Bose bijvoorbeeld, heet het ‘Immersive Audio’, JBL noemt het ‘JBL Spatial Sound’, bij Jabra is het gewoon ‘Spatial Sound’. Soms gaat het enkel om een ‘statistische’ spatial audio-functie, zonder headtracking. Slechts een beperkt aantal modellen komt met een dynamische versie die sensors gebruikt om je hoofdpositie te meten.

Zijdelingse foto van jonge vrouw met Sony in-ears

Veel spatial audio-functies vereisen dat je een foto neemt van je oren.

Streamingdiensten

De meeste spatial audio-algoritmes zetten alle audiotypes om naar ruimtelijk, omhullend geluid. Dat is handig, want bijvoorbeeld de meeste muziek is in het stereoformaat (links en rechts geluid). Het best werken ze met content die al voorzien is van surroundgeluid of in een spatial audio-formaat.

Ook hier speelt Apple een voortrekkersrol. Via Apple Music biedt het veel muziek aan in Dolby Atmos. Beluister je deze nummers bijvoorbeeld via een soundbar, dan krijg je regulier Dolby Atmos-geluid. Gebruik je echter AirPods Pro verbonden met een Apple TV 4K, dan wordt het ‘Spatial Audio with Dolby Atmos’. Het blijft dan Atmos-geluid, maar wel met headtracking erbij. 

Ook Netflix biedt spatial audio aan. Om het ingewikkeld te maken betekent Spatial Audio hier net iets anders dan bij Apple en andere hoofdtelefoonfabrikanten. Het achterliggende idee blijft wel hetzelfde: surroundgeluid bieden via een beperkt aantal speakers. Netflix denkt dan echter in eerste plaats aan de tv-speakers of een goedkopere soundbar. De streamingdienst ondersteunt daarnaast ook wel spatial audio met headtracking via hoofdtelefoons. Dat is met Netflix mogelijk met headsets van Apple, Google en Samsung.

Helder samengevat

Spatial Audio mag dan een hype zijn, het staat wel voor iets concreet. Alleen is er wel wat verwarring over de terminologie. Spatial Audio of Ruimtelijke Audio met hoofdletters is echt de knappe technologie van Apple die je gebruikt met hun hoofdtelefoons.

Er wordt daarnaast ook veel over ‘spatial audio’ gesproken in de algemene zin. Het komt op hetzelfde neer, maar het gaat dan niet per se over technologie van Apple. En dan zijn er nog alternatieve namen, zoals Immersive Audio of Spatial Sound. Ook hier is het eindresultaat min of meer hetzelfde, maar is er voor technische en marketingredenen gekozen voor een andere naam.

De spectaculairste vorm van spatial audio is met headtracking, waarbij je nog meer in een bubbel van omhullend geluid wordt geplaatst.

Leestip: Auracast: samen naar bluetooth-audio luisteren


0

Powered by

logo
Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten

ID.nl - onderdeel van Reshift Digital B.V. © 2024 | Nijverheidsweg 18, 2031CP, Haarlem