De Bravia Theatre Bar 9 van Sony is een nieuw alternatief voor toppers als de Sonos Arc en de Samsung HW-Q990D. Zoals altijd gaat Sony de strijd aan met eigen argumenten en veel stijl.

De minimalistische Bravia Theatre Bar 9 gebruikt dertien speakers om 7.0.2-kanalen heel breed de woonkamer in te sturen. Dat is een indrukwekkend aantal waarmee deze Sony-soundbar soundtracks in Dolby Atmos-formaat en Dolby Digital Plus 5.1-geluid kan afspelen zoals het hoort. Deze twee formaten kom je vaak tegen bij streamingdiensten zoals Netflix, Disney+ en Amazon Prime Video. Er is ook ondersteuning voor DTS:X en oudere DTS-formaten. Dat is én toekomstgericht én geeft je de mogelijkheid om oudere blu-ray-films correct af te spelen.

©Sony

Er zitten bijzonder veel speakers in deze soundbar.

Met een adviesprijs van 1299 euro is de Bravia Theatre Bar 9 een echt topmodel onder de soundbars. Het is bovendien het nieuwe vlaggenschip in het Sony-assortiment en de opvolger van de HT-A7000. Iets lager gepositioneerd vinden we de goedkopere Bravia Theatre Bar 8 (ook nieuw), een iets compactere soundbar met minder speakers.

Geslaagde premiumuitstraling

 De duurdere Sony-soundbars zien er altijd heel chique uit en dat geldt ook voor de Bravia Theatre Bar 9. Bij de oudere HT-A7000 werd er gewerkt met zwart glas, dat helaas reflecties van het beeld veroorzaakte. Deze nieuwe Sony-soundbar is voor driekwart omhuld met een mooi zwart stofje en heeft hier gelukkig geen last van.

©Jamie Biesemans

De afwerking is echt heel goed.

De afgeronde hoeken en het textiel zorgen voor een wat zachtere uitstraling die de Bravia Theatre Bar 9 een subtiele verschijning geeft. Er is zelfs geen display dat je afleidt tijdens het tv-kijken. Er zijn enkel een paar leds die van achter het luidsprekerdoek oplichten, maar heel veel vertellen ze je niet.

Qua formaat is deze soundbar ontworpen voor een scherm van 65 inch of groter. Al kan hij ook bij een 55inch-scherm geplaatst worden als je het niet erg vindt dat hij iets meer uitsteekt. Hij is niet erg hoog, waardoor je de Bravia Theatre Bar 9 goed kunt combineren met tv’s die op een voet staan.

©Jamie Biesemans

Geschikt voor gamers

Veel aansluitingen zijn er niet op de Bravia Theatre Bar 9. Naast een HDMI-eARC-poort die je best gebruikt voor de verbinding met de tv, is er slechts één extra HDMI-input. Deze is wel HDMI 2.1 en dus in staat om een 4K120- of 8K60-signaal van een PlayStation 5 of Xbox Series X te verwerken. Een goede keuze dus voor next-gen gamers die hun console niet rechtstreeks met de tv kunnen verbinden.

Surround, ook elders in de kamer

Om het verschil te maken met concurrerende soundbars, zet Sony eigen technologieën in. 360 Spatial Sound Mapping en Sound Field Optimization zijn de belangrijkste, en werden onder meer bij de HT-A7000 en het aparte HT-A9-surroundsysteem gebruikt. De eerste techniek belooft door middel van virtuele phantom-speakers een groter surroundveld te creëren waarop geluidseffecten verschijnen.

©Sony

De Bravia Theatre Bar 9 kan ook aan de muur hangen.

De techniek Sound Field Optimization bouwt hier op verder en past de weergave aan de kamerinrichting aan. Én aan je zitplaats. Als je liever in de hoek van de L-vormige bank wilt zitten in plaats van recht voor het scherm, dan heb je in de app de mogelijkheid om even snel een test uit te voeren zodat de klank aan die hoekpositie wordt aangepast. Het is een slim idee dat rekening houdt met de realiteit van woonkamers die niet ideaal zijn ingericht.

Eén speaker in de doos

In tegenstelling tot bijvorbeeld de Samsung HW-Q990D of JBL Bar 1300, zitten er bij deze Sony geen extra subwoofer of draadloze achterspeakers in de doos. Het is wel mogelijk om de Bravia Theatre Bar 9 achteraf uit te breiden met deze extra’s. Fijn is dat je daarbij meer keuzes krijgt dan gebruikelijk. Zo zijn er twee draadloze subwoofers (de grotere SA-SW5 en de kleinere SA-SW3) en twee pakketten met achterspeakers (SA-RS5 en SA-RS3S).

©Jamie Biesemans

In de app koppel je makkelijk eventuele extra speakers en subwoofer.

De duurdere SA-RS5’s zijn daarbij de interessantere keuze omdat ze ook speakers bezitten die naar boven wijzen. Dat verhoogt het Atmos 3D-effect.

Als je de Bravia Theatre Bar 9 wilt uitbreiden met de grootste subwoofer en beste achterspeakers, dan moet je wel 1000 tot 1100 euro bij de aankoopprijs van de soundbar tellen. Dat is pittig, al is dat nog meer als je een Sonos Arc helemaal wilt uitbreiden met een Sub en een paar Era 300’s.

©Jamie Biesemans

Stof toont niet al te snel op deze soundbar.

Minder keuze voor streaming

Op streamingvlak is de Sony uitgerust met de populairste opties: Spotify Connect, Airplay 2 en bluetooth. Bij dat laatste kun je rekenen op ondersteuning van LDAC, wat een betere audiokwaliteit belooft. Je Android-smartphone moet het wel ook aan boord hebben.

De Bravia Theatre Bar 9 kan 360 Reality Audio afspelen: muziek in een surroundformaat dat vooral Sony wil pushen. Dat klinkt wel goed, maar de belangrijkste streamingdienst die het aanbood was Tidal ... en deze gaf onlangs aan daarmee te stoppen. Hierdoor blijven er enkel een aantal heel kleine diensten over.

Vergeleken met de vorige generatie Sony-soundbars vallen er streamingopties weg. Zo is Chromecast er niet langer bij, wat het toch wel moeilijker maakt voor Android-gebruikers die geen Spotify-gebruiker zijn. Dat is spijtig. Zij moeten bluetooth gaan gebruiken of eventueel een app van de muziekdienst op de tv zelf om muziek af te spelen. Ook Sony’s Music Center-app waarmee je eigen bestanden kon afspelen werkt niet langer.

De app houdt het eenvoudig

Voor de nieuwe Bravia-soundbars introduceert Sony een nieuwe app, Bravia Connect. Met de Bravia Theatre Bar 9 wil Sony duidelijk consumenten aantrekken die complexiteit en vele features beu zijn. Dat zie je ook in deze app, die heel strak en sober presenteert. Er is eigenlijk maar één scherm dat je meteen naar het beperkte aanbod aan functies brengt.

©Jamie Biesemans

De Bravia Connect-app is eenvoudig te gebruiken.

Het is echt een heel verschil met uitgebreide apps zoals je die vindt bij onder meer Samsung en LG. Talloze audiomodi, een equalizer en een volumeregeling per kanaal? Dat vind je hier allemaal niet. Je kunt enkel het volume regelen, het geluidsveld in- en uitschakelen, en de bassen in drie stappen instellen. Een nachtmodus en een modus om stemmen helderder te maken ronden het aanbod af. Diezelfde eenvoud komt ook terug bij de mini-remote die bij de Bravia Theatre Bar 9 wordt geleverd.

Het is geen slechte zet van Sony om de bediening zo eenvoudig mogelijk te maken. Je kunt snel aan de slag met deze soundbar, ook als je minder technisch bent.

Meer instellen kan ook

Slim is dat iemand die wél graag sleutelt via de instellingenknop een uitgebreid aanbod opties vindt. Het blijft nog een bescheiden hoeveelheid, maar bij de geluidsinstellingen zijn er een paar zaken die zeker het uitproberen waard zijn.

Zo kun je bij een muurgemonteerde tv best eens spelen met de hoogte van het geluidsveld. Op deze manier zorg je voor geluidseffecten die wat hoger in de lucht hangen, wat beter met de beeldpositie kan overeenkomen. Om een surroundveld te krijgen, gebruikt de soundbar standaard Sony’s 360 Spatial Sound Mapping. Via de app kun je die technologie vervangen door eentje van Dolby of DTS. De Sony-oplossing werkt wat ons betreft beter, maar het kan geen kwaad om ook de twee alternatieven te proberen. Misschien bevallen ze jou wel beter.

Instellen via een stappenplan

Het instellen van de Bravia Theatre Bar 9 gaat snel. De meeste tijd ben je kwijt met het doorlopen van het stappenplan om de Geluidsveld-functie af te stemmen op je woonkamer. Daarbij wordt er drie keer dertig seconden lang testtonen afgespeeld terwijl je de smartphone in een bepaalde positie houdt. Volg de heldere instructies in de app en het kan niet fout gaan. Sony doet dat heel goed: met illustraties en korte tekst wordt alles prima uitgelegd. Het stappenplan doorlopen doe je trouwens maar één keer – tenzij je iets verandert aan de inrichting. Verplaats je de bank of komt er een grote kast bij, dan voer je het stappenplan het best opnieuw uit.

©Jamie Biesemans

Het meten wordt helder uitgelegd in de app.

Zoals gezegd hoef je dat niet helemaal te doen als je elders in de kamer gaat zitten. Duik even in de Bravia Connect-app en tik op het hoofdscherm op Kijkpositie om het veel sneller af te handelen. Je moet dan gewoon even een half minuutje de telefoon voor je gezicht houden terwijl er heel kort testgeluiden afspelen. Zowel het langere stappenplan als (eventueel) de korte Kijkpositie-test zijn de moeite waard om uit te voeren. De helderheid en de 3D-ervaring worden er stukken beter door. Dit is een sterk punt van deze Sony-soundbar.

Een fijnere surroundervaring

Kijken we naar een paar afleveringen van het nieuwe seizoen van ‘The Boys’ op Prime Video en ‘Jason Bourne’ via Netflix, dan krijgen we dialogen zeer goed aangeleverd. Bij de Bourne-films wordt continu muziek ingezet om de spanning op te drijven en dat weet de Sony-soundbar meeslepend over te brengen. Muziek klinkt ook prima als we tracks streamen via Apple Music op de LG OLED65C25 in de woonkamer, met name Atmos-versies (bijvoorbeeld van het nieuwe album van Billie Eilish).

Er zit ook bijzonder veel detail in een Egyptisch fragment van ‘Napoleon’ op Apple TV. Dat is heel fijn, want het zorgt voor veel immersie. Terwijl Napoleon door de woestijn reist en even een mummie inspecteert, waait de wind realistisch voor ons gevoel rond het scherm. Later is er ook een hele scène in een regenbui die even natuurlijk overkomt – en dat is een geluidseffect dat vaak kunstmatig uit een soundbar rolt. De geluidsveld-technologie zorgt voor een heel open geluidsbeeld vooraan aan de tv.

©Jamie Biesemans

De Bravia Theatre Bar 9 zet je best tien centimeter voor het scherm.

Wil je echte omhulling? Dan zou je toch voor die extra achterspeakers moeten gaan. Bij de race in ‘Ready Player One’ bijvoorbeeld, scoort de Bravia Theatre Bar 9 op verschillende vlakken. De chaos van auto’s die botsen en crashen wordt goed overgebracht. Niet met wollige bassen of vervorming, maar met een goede definitie waardoor je die geluidseffecten ook echt hoort bewegen. Sommige geluidseffecten werden zelfs indrukwekkend breed in de kamer geprojecteerd, veel grootser dan heel wat concurerrende merken.

Liefhebbers van spectaculaire actiegeluiden zullen echter een gevoel van gemis hebben. De Tyrannosaurus Rex die wagens oppeuzelt of King Kong die een hoge sprong maakt, daar missen we die grote knal wel. Dat was ook bij voorloper HT-A7000 het geval, het is echt een keuze van Sony om voor omhulling en detail te gaan. Een draadloze subwoofer toevoegen zou hier iets aan doen.

Conclusie

De Bravia Theatre Bar 9 is een topmodel dat het net anders aanpakt. Hij is eenvoudig in te stellen en te gebruiken, wat helemaal past bij de minimalistische uitstraling. De ingebouwde surroundtechnologie met fantoomspeakers werkt prima. Het mag een van de subtielste vlaggenschip-soundbars op de markt zijn, hij creëert wel een sterk gevoel van immersie en speelt muziek goed af. Wil je een echte surroundbeleving bij actiefilms? Dan zou je moeten overwegen die achterspeakers en subwoofer erbij te nemen, maar die zijn niet goedkoop.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️