De Bravia Theatre Bar 9 van Sony is een nieuw alternatief voor toppers als de Sonos Arc en de Samsung HW-Q990D. Zoals altijd gaat Sony de strijd aan met eigen argumenten en veel stijl.

De minimalistische Bravia Theatre Bar 9 gebruikt dertien speakers om 7.0.2-kanalen heel breed de woonkamer in te sturen. Dat is een indrukwekkend aantal waarmee deze Sony-soundbar soundtracks in Dolby Atmos-formaat en Dolby Digital Plus 5.1-geluid kan afspelen zoals het hoort. Deze twee formaten kom je vaak tegen bij streamingdiensten zoals Netflix, Disney+ en Amazon Prime Video. Er is ook ondersteuning voor DTS:X en oudere DTS-formaten. Dat is én toekomstgericht én geeft je de mogelijkheid om oudere blu-ray-films correct af te spelen.

©Sony

Met een adviesprijs van 1299 euro is de Bravia Theatre Bar 9 een echt topmodel onder de soundbars. Het is bovendien het nieuwe vlaggenschip in het Sony-assortiment en de opvolger van de HT-A7000. Iets lager gepositioneerd vinden we de goedkopere Bravia Theatre Bar 8 (ook nieuw), een iets compactere soundbar met minder speakers.

Geslaagde premiumuitstraling

 De duurdere Sony-soundbars zien er altijd heel chique uit en dat geldt ook voor de Bravia Theatre Bar 9. Bij de oudere HT-A7000 werd er gewerkt met zwart glas, dat helaas reflecties van het beeld veroorzaakte. Deze nieuwe Sony-soundbar is voor driekwart omhuld met een mooi zwart stofje en heeft hier gelukkig geen last van.

©Jamie Biesemans

De afgeronde hoeken en het textiel zorgen voor een wat zachtere uitstraling die de Bravia Theatre Bar 9 een subtiele verschijning geeft. Er is zelfs geen display dat je afleidt tijdens het tv-kijken. Er zijn enkel een paar leds die van achter het luidsprekerdoek oplichten, maar heel veel vertellen ze je niet.

Qua formaat is deze soundbar ontworpen voor een scherm van 65 inch of groter. Al kan hij ook bij een 55inch-scherm geplaatst worden als je het niet erg vindt dat hij iets meer uitsteekt. Hij is niet erg hoog, waardoor je de Bravia Theatre Bar 9 goed kunt combineren met tv’s die op een voet staan.

©Jamie Biesemans

Geschikt voor gamers

Veel aansluitingen zijn er niet op de Bravia Theatre Bar 9. Naast een HDMI-eARC-poort die je best gebruikt voor de verbinding met de tv, is er slechts één extra HDMI-input. Deze is wel HDMI 2.1 en dus in staat om een 4K120- of 8K60-signaal van een PlayStation 5 of Xbox Series X te verwerken. Een goede keuze dus voor next-gen gamers die hun console niet rechtstreeks met de tv kunnen verbinden.

Surround, ook elders in de kamer

Om het verschil te maken met concurrerende soundbars, zet Sony eigen technologieën in. 360 Spatial Sound Mapping en Sound Field Optimization zijn de belangrijkste, en werden onder meer bij de HT-A7000 en het aparte HT-A9-surroundsysteem gebruikt. De eerste techniek belooft door middel van virtuele phantom-speakers een groter surroundveld te creëren waarop geluidseffecten verschijnen.

©Sony

De techniek Sound Field Optimization bouwt hier op verder en past de weergave aan de kamerinrichting aan. Én aan je zitplaats. Als je liever in de hoek van de L-vormige bank wilt zitten in plaats van recht voor het scherm, dan heb je in de app de mogelijkheid om even snel een test uit te voeren zodat de klank aan die hoekpositie wordt aangepast. Het is een slim idee dat rekening houdt met de realiteit van woonkamers die niet ideaal zijn ingericht.

Eén speaker in de doos

In tegenstelling tot bijvorbeeld de Samsung HW-Q990D of JBL Bar 1300, zitten er bij deze Sony geen extra subwoofer of draadloze achterspeakers in de doos. Het is wel mogelijk om de Bravia Theatre Bar 9 achteraf uit te breiden met deze extra’s. Fijn is dat je daarbij meer keuzes krijgt dan gebruikelijk. Zo zijn er twee draadloze subwoofers (de grotere SA-SW5 en de kleinere SA-SW3) en twee pakketten met achterspeakers (SA-RS5 en SA-RS3S).

©Jamie Biesemans

De duurdere SA-RS5’s zijn daarbij de interessantere keuze omdat ze ook speakers bezitten die naar boven wijzen. Dat verhoogt het Atmos 3D-effect.

Als je de Bravia Theatre Bar 9 wilt uitbreiden met de grootste subwoofer en beste achterspeakers, dan moet je wel 1000 tot 1100 euro bij de aankoopprijs van de soundbar tellen. Dat is pittig, al is dat nog meer als je een Sonos Arc helemaal wilt uitbreiden met een Sub en een paar Era 300’s.

©Jamie Biesemans

Minder keuze voor streaming

Op streamingvlak is de Sony uitgerust met de populairste opties: Spotify Connect, Airplay 2 en bluetooth. Bij dat laatste kun je rekenen op ondersteuning van LDAC, wat een betere audiokwaliteit belooft. Je Android-smartphone moet het wel ook aan boord hebben.

De Bravia Theatre Bar 9 kan 360 Reality Audio afspelen: muziek in een surroundformaat dat vooral Sony wil pushen. Dat klinkt wel goed, maar de belangrijkste streamingdienst die het aanbood was Tidal ... en deze gaf onlangs aan daarmee te stoppen. Hierdoor blijven er enkel een aantal heel kleine diensten over.

Vergeleken met de vorige generatie Sony-soundbars vallen er streamingopties weg. Zo is Chromecast er niet langer bij, wat het toch wel moeilijker maakt voor Android-gebruikers die geen Spotify-gebruiker zijn. Dat is spijtig. Zij moeten bluetooth gaan gebruiken of eventueel een app van de muziekdienst op de tv zelf om muziek af te spelen. Ook Sony’s Music Center-app waarmee je eigen bestanden kon afspelen werkt niet langer.

De app houdt het eenvoudig

Voor de nieuwe Bravia-soundbars introduceert Sony een nieuwe app, Bravia Connect. Met de Bravia Theatre Bar 9 wil Sony duidelijk consumenten aantrekken die complexiteit en vele features beu zijn. Dat zie je ook in deze app, die heel strak en sober presenteert. Er is eigenlijk maar één scherm dat je meteen naar het beperkte aanbod aan functies brengt.

©Jamie Biesemans

Het is echt een heel verschil met uitgebreide apps zoals je die vindt bij onder meer Samsung en LG. Talloze audiomodi, een equalizer en een volumeregeling per kanaal? Dat vind je hier allemaal niet. Je kunt enkel het volume regelen, het geluidsveld in- en uitschakelen, en de bassen in drie stappen instellen. Een nachtmodus en een modus om stemmen helderder te maken ronden het aanbod af. Diezelfde eenvoud komt ook terug bij de mini-remote die bij de Bravia Theatre Bar 9 wordt geleverd.

Het is geen slechte zet van Sony om de bediening zo eenvoudig mogelijk te maken. Je kunt snel aan de slag met deze soundbar, ook als je minder technisch bent.

Meer instellen kan ook

Slim is dat iemand die wél graag sleutelt via de instellingenknop een uitgebreid aanbod opties vindt. Het blijft nog een bescheiden hoeveelheid, maar bij de geluidsinstellingen zijn er een paar zaken die zeker het uitproberen waard zijn.

Zo kun je bij een muurgemonteerde tv best eens spelen met de hoogte van het geluidsveld. Op deze manier zorg je voor geluidseffecten die wat hoger in de lucht hangen, wat beter met de beeldpositie kan overeenkomen. Om een surroundveld te krijgen, gebruikt de soundbar standaard Sony’s 360 Spatial Sound Mapping. Via de app kun je die technologie vervangen door eentje van Dolby of DTS. De Sony-oplossing werkt wat ons betreft beter, maar het kan geen kwaad om ook de twee alternatieven te proberen. Misschien bevallen ze jou wel beter.

Instellen via een stappenplan

Het instellen van de Bravia Theatre Bar 9 gaat snel. De meeste tijd ben je kwijt met het doorlopen van het stappenplan om de Geluidsveld-functie af te stemmen op je woonkamer. Daarbij wordt er drie keer dertig seconden lang testtonen afgespeeld terwijl je de smartphone in een bepaalde positie houdt. Volg de heldere instructies in de app en het kan niet fout gaan. Sony doet dat heel goed: met illustraties en korte tekst wordt alles prima uitgelegd. Het stappenplan doorlopen doe je trouwens maar één keer – tenzij je iets verandert aan de inrichting. Verplaats je de bank of komt er een grote kast bij, dan voer je het stappenplan het best opnieuw uit.

©Jamie Biesemans

Zoals gezegd hoef je dat niet helemaal te doen als je elders in de kamer gaat zitten. Duik even in de Bravia Connect-app en tik op het hoofdscherm op Kijkpositie om het veel sneller af te handelen. Je moet dan gewoon even een half minuutje de telefoon voor je gezicht houden terwijl er heel kort testgeluiden afspelen. Zowel het langere stappenplan als (eventueel) de korte Kijkpositie-test zijn de moeite waard om uit te voeren. De helderheid en de 3D-ervaring worden er stukken beter door. Dit is een sterk punt van deze Sony-soundbar.

Een fijnere surroundervaring

Kijken we naar een paar afleveringen van het nieuwe seizoen van ‘The Boys’ op Prime Video en ‘Jason Bourne’ via Netflix, dan krijgen we dialogen zeer goed aangeleverd. Bij de Bourne-films wordt continu muziek ingezet om de spanning op te drijven en dat weet de Sony-soundbar meeslepend over te brengen. Muziek klinkt ook prima als we tracks streamen via Apple Music op de LG OLED65C25 in de woonkamer, met name Atmos-versies (bijvoorbeeld van het nieuwe album van Billie Eilish).

Er zit ook bijzonder veel detail in een Egyptisch fragment van ‘Napoleon’ op Apple TV. Dat is heel fijn, want het zorgt voor veel immersie. Terwijl Napoleon door de woestijn reist en even een mummie inspecteert, waait de wind realistisch voor ons gevoel rond het scherm. Later is er ook een hele scène in een regenbui die even natuurlijk overkomt – en dat is een geluidseffect dat vaak kunstmatig uit een soundbar rolt. De geluidsveld-technologie zorgt voor een heel open geluidsbeeld vooraan aan de tv.

©Jamie Biesemans

Wil je echte omhulling? Dan zou je toch voor die extra achterspeakers moeten gaan. Bij de race in ‘Ready Player One’ bijvoorbeeld, scoort de Bravia Theatre Bar 9 op verschillende vlakken. De chaos van auto’s die botsen en crashen wordt goed overgebracht. Niet met wollige bassen of vervorming, maar met een goede definitie waardoor je die geluidseffecten ook echt hoort bewegen. Sommige geluidseffecten werden zelfs indrukwekkend breed in de kamer geprojecteerd, veel grootser dan heel wat concurerrende merken.

Liefhebbers van spectaculaire actiegeluiden zullen echter een gevoel van gemis hebben. De Tyrannosaurus Rex die wagens oppeuzelt of King Kong die een hoge sprong maakt, daar missen we die grote knal wel. Dat was ook bij voorloper HT-A7000 het geval, het is echt een keuze van Sony om voor omhulling en detail te gaan. Een draadloze subwoofer toevoegen zou hier iets aan doen.

Conclusie

De Bravia Theatre Bar 9 is een topmodel dat het net anders aanpakt. Hij is eenvoudig in te stellen en te gebruiken, wat helemaal past bij de minimalistische uitstraling. De ingebouwde surroundtechnologie met fantoomspeakers werkt prima. Het mag een van de subtielste vlaggenschip-soundbars op de markt zijn, hij creëert wel een sterk gevoel van immersie en speelt muziek goed af. Wil je een echte surroundbeleving bij actiefilms? Dan zou je moeten overwegen die achterspeakers en subwoofer erbij te nemen, maar die zijn niet goedkoop.

Tabbladen zijn handig, maar kunnen al snel uitmonden in een onoverzichtelijke wirwar. Om dat probleem aan te pakken, introduceerde Google Chrome tabgroepen: een slimme manier om je openstaande tabs te ordenen en labelen.

Stap 1: Nieuwe groepen

Zorg eerst dat je de nieuwste versie van Chrome op je laptop hebt staan. Klik op de drie puntjes rechtsboven, kies Help / Over Google Chrome en installeer eventueel de update. Om tabbladgroepen in de vingers te krijgen, open je snel een paar tabbladen. Denk aan pagina's over hetzelfde onderwerp of project. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad en kies Toevoegen aan een nieuwe groep.

Stap 2: Naam en kleur

Er verschijnt een venstertje waarin je de groep een naam en kleur kunt geven. Kies een korte, herkenbare naam die het onderwerp van de groep weergeeft, zoals 'Werk', 'Recepten' of 'Vakantieplanning'. Een kleur toewijzen helpt je om snel onderscheid te maken tussen verschillende groepen. De groep verschijnt vervolgens als een gekleurde knop tussen je tabbladen. Een groot voordeel: als je op de groepsnaam klikt, worden de bijbehorende tabbladen ingeklapt, dat bespaart ruimte.

Tabbladen kun je later eenvoudig toevoegen: klik met de rechtermuisknop op het gewenste tabblad en kies de gewenste groep.

Stap 3: Groep sluiten

Klik je met de rechtermuisknop op de naam van de tabbladgroep, dan krijg je andere mogelijkheden. Met de optie Nieuw tabblad in groep open je een leeg tabblad in de bestaande groep. Het is ook mogelijk om een bestaand tabblad gewoon in de groep te slepen. Kies je Groep verplaatsen naar een nieuw venster, dan opent Chrome een nieuw browservenster met daarin alle opgenomen tabbladen. Met de opdracht Groep sluiten verdwijnt de groep van je scherm. Dit doe je als je de hele groep niet meer nodig hebt en je de tabbladen niet langer wilt openhouden. Met Groep verwijderen (in sommige versies: Groep opheffen) blijven de tabbladen open, maar worden ze losgekoppeld van de groep. De kleur en de groepsnaam verdwijnen. Dit doe je als je de inhoud nog nodig hebt, maar je geen groepsindeling meer wilt.

5x Chromebooks

Zeg je Chrome, dan denk je ook al snel aan Chromebooks. Hieronder een selectie 5 fijne modellen.

Acer Chromebook Plus 514

Compacte 14-inch Chromebook met vlotte prestaties, lichte aluminium behuizing en degelijke accuduur.

HP Chromebook x360 14b‑cd0625nd

14″ touchscreen Chromebook met 8 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor alle dagelijkse taken.

Acer Chromebook Plus 515 CB515-2H-32UH

Stevige 15,6″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel Core-i3, 8 GB RAM en 128 GB SSD, geschikt voor werk, school, surfen en media.

Lenovo IdeaPad / Slim 3 Chrome / 83BN0038MH

Compacte 14″ Chromebook met Full HD-scherm en Intel Core i3, prima voor school, mail, web en licht werk.

HP Chromebook 14a-nf0050nd

Lichte 14″ Chromebook met Full HD-scherm, Intel N-processor, 4 GB RAM en 128 GB opslag; geschikt voor internet, mail, documenten en basisgebruik op school of werk.

Je staat in de parfumerie en ziet drie flacons die er bijna identiek uitzien. De naam is hetzelfde en het merk is hetzelfde, maar het prijsverschil tussen die drie is groot. Dat komt doordat er eigenlijk drie verschillende varianten zijn: parfum, eau de parfum en eau de toilette. Hoewel het verleidelijk is om simpelweg op het prijskaartje af te gaan, is het slim om te weten wat je precies koopt. De verschillen tussen die drie zijn namelijk groter dan je denkt. Hoe dat precies zit, lees je hier.

Om de juiste keuze te maken, moet je eerst begrijpen hoe een geur eigenlijk in elkaar zit. In de basis bestaat elk luchtje uit een mengsel van alcohol, water en geurstoffen (ook wel parfumolie genoemd). De alcohol fungeert als de drager: zodra je sprayt, verdampt de alcohol en blijven de geurstoffen achter op je huid. Het grote onderscheid tussen de verschillende varianten zit hem puur in de concentratie van die parfumolie. De vuistregel is simpel: hoe hoger het percentage geurstoffen, hoe intenser de geur is en hoe langer je er plezier van hebt.

Parfum (extrait de parfum)

Als we het in de volksmond hebben over 'parfum', bedoelen we vaak gewoon een lekker luchtje. Maar in de officiële termen is parfum (of extrait de parfum) de meest pure en kostbare variant die je kunt kopen. Met een concentratie aan geurstoffen die meestal tussen de 20 en 40 procent ligt, is dit de absolute topklasse.

Omdat de concentratie zo hoog is, bevat deze variant relatief weinig alcohol. Dit maakt puur parfum vaak een uitstekende keuze voor mensen met een gevoelige huid, omdat alcohol de huid kan uitdrogen. De geur is vol, diep en blijft met gemak de hele dag - en vaak zelfs de volgende ochtend nog - hangen. Je hebt er extreem weinig van nodig; vaak wordt parfum daarom niet in een sprayfles verkocht, maar in een klein flesje waarmee je een paar druppels op de huid dept.

Eau de parfum (EDP)

Kijk je in het badkamerkastje van de gemiddelde Nederlander, dan is de kans groot dat je daar een eau de parfum aantreft. Met een geurconcentratie van 15 tot 20 procent biedt deze variant de gulden middenweg. Het is minder zwaar en olieachtig dan puur parfum, maar krachtig genoeg om een hele werkdag of een avond uit mee te gaan. Meestal blijft een eau de parfum zo'n zes tot acht uur goed waarneembaar.

Eau de parfum richt zich vaak op de zogenoemde 'hartnoten' van een geur. Dit zijn de geuren die tevoorschijn komen nadat de eerste alcohol is verdampt. Hierdoor is de geur vaak wat dieper en warmer, wat hem geschikt maakt voor zowel dagelijks gebruik als speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT)

De term 'eau de toilette' klinkt chique, maar betekent letterlijk 'toiletwater'. Dit stamt uit de tijd dat men deze geur gebruikte om zich in de ochtend mee op te frissen ('toilet maken'). Deze variant is met een percentage van 5 tot 15 procent geurstoffen een stuk lichter en vluchtiger dan (eau de) parfum.

Waar een eau de parfum de diepte in gaat, focust een eau de toilette zich meestal op de toptonen. Dit zijn vaak frisse citrus- of fruitgeuren die je direct ruikt bij het sprayen, maar die ook sneller vervliegen. Een eau de toilette blijft gemiddeld drie tot vijf uur hangen. Het is dan ook een goede keuze voor mensen die niet van zware, bedwelmende geuren houden, of voor gebruik op kantoor waar je je collega's niet wilt overweldigen. Houd er wel rekening mee dat je deze geur halverwege de dag waarschijnlijk even opnieuw moet aanbrengen.

Prijs versus kwaliteit: wat is nu echt goedkoper?

Het lijkt een simpele rekensom: een grote fles eau de toilette is aan de kassa vaak goedkoper dan een klein flesje eau de parfum. Toch kan die goedkopere fles op de lange termijn duurkoop zijn. Omdat eau de toilette sneller vervliegt, heb je de neiging om royaal te sprayen en dit gedurende de dag te herhalen. Hierdoor gaat de fles veel sneller leeg.

Bij een eau de parfum of puur parfum is de aanschafprijs hoger, maar heb je aan één keer een beetje aanbrengen in de ochtend vaak genoeg voor de hele dag. Je doet dus aanzienlijk langer met de flacon.

Wanneer draag je wat?

Als je twijfelt over welke variant je moet kopen, laat dit dan afhangen van het seizoen en de gelegenheid. Warmte versterkt namelijk geur. In de zomer, wanneer je huid warm is, kan een zwaar parfum al snel te overheersend en plakkerig aanvoelen. Een lichte, frisse eau de toilette is dan perfect. In de winter is het juist andersom: kou zorgt ervoor dat geuren minder goed vrijkomen en snel wegvallen. In die maanden, en zeker 's avonds tijdens een diner of feestje, komt een rijkere eau de parfum of parfum veel beter tot zijn recht.

Haal alles uit je geur

Heb je eenmaal je keuze gemaakt, dan wil je natuurlijk dat je zo lang mogelijk lekker ruikt. Een veelgemaakte fout is het wrijven van de polsen na het sprayen. Doe dit niet; door de wrijving creëer je warmte die de geurmoleculen kapotmaakt, waardoor vooral de frisse toptonen direct verdwijnen en de geur vlakker wordt.

Daarnaast hecht parfum slecht op een droge huid. Wil je dat je geur echt lang blijft hangen? Smeer je huid dan eerst in met een geurloze bodylotion of een crème uit dezelfde geurlijn voordat je gaat sprayen. De vetten in de crème houden de geurstoffen vast, zodat jij - of je nu kiest voor eau de toilette of parfum - de hele dag heerlijk ruikt.