ID.nl logo
Review Garmin Epix Pro - Geen verplichte upgrade
© Garmin
Gezond leven

Review Garmin Epix Pro - Geen verplichte upgrade

Met de Epix Pro (Gen 2) legt Garmin de lat voor de concurrentie weer wat hoger. Het nieuwe topmodel multisport-sporthorloge biedt duidelijk meer functionaliteit dan zijn voorganger én dat zelfs zonder dat de prijs is verhoogd. Of ook upgraden inmiddels een scenario is bij smartwatches is echter weer een ander verhaal.

Anders dan bij zijn voorganger valt er bij de Epix Pro ook echt iets te kiezen. De Pro is er namelijk in twee modellen en drie maten. Bij de modellen is er onderscheid tussen een Pro Standard met Gorilla Glass en een roestvrijstalen afwerking, en een Pro Sapphire met een titanium afwerking en nog krasvaster glas van saffierkristal.

Het prijsverschil tussen de twee is 100 euro. Bij de grootte is er keuze tussen een model van 42, 47 en 51 mm. Het is dus goed mogelijk ook een maat te kiezen die goed past bij de dikte van de pols. Omdat zeker het 51 mm-model ook bijna 1,5 centimeter dik is,  is een bezoekje aan een echte winkel om te passen zeker aan te bevelen en dat geldt helemaal wanneer je van plan bent het horloge ook ‘s nachts te dragen. Afhankelijk van de slaaphouding is het niet altijd even comfortabel.

©Edmond Varwijk

De Garmin Epix Pro is er in drie maten en twee modellen.

Amoled-scherm

De Epix Pro is hét premium model van Garmin met amoled-scherm. Afhankelijk van de maat is dat scherm 30,4, 33,0 of 35,6 mm in doorsnee groot bij een resolutie van respectievelijk 390 x 390, 416 x 416 of 454 x 454 pixels. Het scherm is scherp met heldere kleuren. Een nieuwe mogelijkheid van de Epix Pro is de Red Shift-mode. In deze modus gebruikt het scherm alleen nog rode kleuren. Het is hierdoor in het donker nog altijd prima leesbaar maar minder verstorend op de nachtrust dan een scherm dat ook nog blauw licht gebruikt. Anders dan bij de Fenix-serie is er van de Epix Pro geen Solar-versie. Verwacht je erg lang onderweg te zijn en wil je als je buiten bent het horloge bijladen via zonne-energie, dan is de Epix dus niet de goede keuze.

©Edmond Varwijk

Accuduur en rood licht

Of het ontbreken van Solar echt een gemis is, hangt af van het gebruik. Inmiddels weet Garmin namelijk zoveel energie in de accu van zijn horloges te stoppen en de horloges zelf ook nog eens zo energiezuinig te maken, dat ook zonder opladen via een zonnecel de accu al heel lang meegaat. Ga je echt lang van huis en kom je onderweg geen stopcontact tegen, dan is het meenemen van een kleine powerbank bovendien altijd sneller en efficiënter dan bijtanken op zonne-energie. Denk ook niet dat een kleiner scherm een langere accuduur oplevert, integendeel. Omdat een groter model meer ruimte voor de batterij oplevert, verschillen de scores per maat en model. De accuduur van de 51mm-versie is veruit het grootste met 31 dagen smartwatch-gebruik (tegen 16 en 10 voor de kleinere modellen) en 38 uur multiband-GPS (tegen 20 en 13 bij de 47 en 41 mm-modellen).

Batterij van je sporthorloge leeg?

Een powerbank geeft nieuwe energie

©Edmond Varwijk

Nieuwe hardware en functionaliteit

Hoewel de nieuwe Epix Pro een absolute alleskunner is, in vergelijking tot zijn voorganger is het maar een bescheiden upgrade. De belangrijkste vernieuwing is wat de hardware betreft de nieuwe Elevate v5-sensor. Deze optische hartslagmeter is nauwkeuriger dan zijn voorganger én technisch in staat een elektrodiagram (ECG) te maken. Een ECG registreert sterkte en ritme van de hartslag op basis van elektrische signalen en bijvoorbeeld onregelmatigheden constateren. Het is een voor artsen waardevol instrument en bijvoorbeeld de Apple Watch biedt deze mogelijkheid al enige tijd. Garmin niet en ook niet met deze nieuwe Elevate v5-sensor. De hardware is er dus wel maar de mogelijkheid nog niet. Onbekend is of het met een komende software-update van de firmware of de Garmin-app mee komt of pas met een volgende versie van de Epix.

Een tweede nieuwe hardwarefunctie is de zaklamp. Aan de bovenzijde van de Epix, daar waar het bandje aan de bezel zit, bevindt zich nu een ledlampje. Deze kan gebruikt worden als zaklamp met vier niveaus van helderheid en kan ook een rood licht schijnen. Een zaklamp in het horloge klinkt als een totaal overbodig onzinfunctie maar het moet gezegd, het voegt echt iets toe. Van toiletgang op de camping tot even iets zoeken in de keuken tot wel degelijk het bijschijnen tijdens een deel van een wandelroute als het toch donkerder is geworden dan verwacht.

De Epix Pro onthoudt zelf de laatst gebruikte kleur en sterkte en het lampje laat zich met twee snelle drukken op de knop linksboven aan het horloge snel in- en uitschakelen. Ben je echt op hike en in problemen dan kan de zaklamp ook verschillende noodsignalen knipperen. Ook knipperen ter ondersteuning van het aanhouden van een cadans bij een hardlooptraining is een mogelijkheid.

Ook interessant: Waar voor je geld: 5 echt goede sporthorloges

©Edmond Varwijk

Een derde verandering is dat ook de standaarduitvoering (die met Gorilla Glass) nu multiband-GNSS positiebepaling heeft, net als dat nu alle modellen beschikken over 32GB intern geheugen. De Sapphire-modellen komen standaard al met de landkaarten, en bij de standaardversie laten deze zich eenvoudig toevoegen. Voor verbinding met andere apparaten en netwerken zijn er bluetooth, ANT+ en wifi. LTE (4/5G) voor draadloze verbinding onderweg zonder noodzaak een smartphone mee te nemen ontbreekt helaas. Hetzelfde geldt voor draadloos opladen, hiervoor blijft de zeer specifieke Garmin-oplaadkabel noodzakelijk.

Meer sport, meer data

Verder bezit de Epix Pro alles wat je verwacht zoals een meter voor het zuurstofgehalte in het bloed, een kompas, gyroscoop, een versnellingsmeter, thermometer en een omgevingslichtsensor. De hoeveelheid gegevens die de Epix Pro met deze sensoren verzamelt is enorm, zeker wanneer je de smartwatch behalve overdag ook 's nachts draagt. Een deel daarvan staat elke morgen als het ochtendrapport klaar; andere gegevens komen alleen voor of na een training of door analyse in Garmin Connect. Deze combinatie van app en website is erg uitgebreid en kan behalve eindeloze analyses van routes en trainingen ook nieuwe routes en nieuwe trainingen inplannen en synchroniseren met de Epix Pro.

©Edmond Varwijk

Behalve het ochtendrapport zijn er ook hele specifieke waarden die belangrijk zijn voor iedereen die serieus aan het sporten is. Denk aan automatische schatting van VO2-max, ftp en lactaatdrempel, hrv- en trainingsstatus, trainingreadyness voor als je wilt gaan trainen, trainingseffect, slaap, slaapscore, bloedzuurstofsaturatie, stress, body battery en ademhalingsfrequentie en nog veel meer.

Met de Epix Pro komen er twee nieuwe scores bij, de Hillscore en de Endurance Score. De Hillscore toont het vermogen om heuvelopwaarts te lopen en gebruikt hiervoor dezelfde gegevens als de VO2-max score. Het is een schatting die echter nauwkeuriger wordt wanneer je meer traint. De tweede is de Endurance-score. Deze bepaalt het uithoudingsvermogen op basis van de trainingsgegevens en bouwt eveneens voort op een langere tijd de VO2-max berekenen. Het zijn leuke nieuwe scores, maar voorlopig vooral ook alleen dat.

©Edmond Varwijk

Naast alle bestaande sporten komt de Epix Pro met een hele lijst nieuwe sportprofielen zoals basketbal, volleybal, badminton, cricket, ijshockey, schaatsen, snorkelen en nog veel meer. Anders dan van alle eerdere sportprofielen zijn deze vooral bedoeld om wanneer je een dergelijke activiteit doet, deze herkenbaar te loggen. Het is niet dat Garmin voor deze activiteiten hele specifieke data registreert. Voor een volledige lijst van alle beschikbare opties en metrics, check de Garmin-website

Grenzen aan de groei

Om het horloge te bedienen, kan behalve het aanraakscherm ook gebruikgemaakt worden van de vijf duidelijke knoppen aan de zijkant. De combinatie van aanraakscherm én knoppen is en blijft onverminderd onze favoriete manier om een smartwatch te kunnen bedienen. Het is direct en trefzeker en afhankelijk van de persoonlijke voorkeur en of het tijdens rust of juist bij het sporten is, kan de ene of de andere mogelijkheid gebruikt worden.

Bovendien heeft Garmin zijn besturingssysteem volledig afgestemd op de combinatie van scherm en knoppen. En toch merk je dat naarmate meer en meer functionaliteit aan de smartwatches wordt toegevoegd, ook dit bedieningsmodel langzaam aan zijn grens komt. Vaker dan bij eerdere Garmin-modellen is het zoeken en is soms ook gewoon de handleiding nodig om te ontdekken waar iets zit en hoe het gebruikt moet worden. Het wordt nog een hele uitdaging voor Garmin om bij volgende modellen met dan weer nieuwe functies en mogelijkheden deze toegankelijk te houden.

©Garmin

Concurrentie

Navigeren, kaart lezen, Garmin Pay waarmee je onderweg kunt betalen door je betaalkaart aan de smartwatch te koppelen, het afspelen van muziek, het ongekende Connect-platform, de prachtige analyses, de mogelijkheid routes te maken en te synchroniseren, het aantal mogelijkheden van de Epix Pro is enorm.

Toch is het jammer dat een smartwatch dat zichzelf 'ultiem' noemt niet ook echt alle functionaliteit biedt die mogelijk is. Het ontbreken van Solar en LTE zijn er daar twee van maar ook het nog niet kunnen maken van een ECG terwijl de nieuwe hartslagsensor dat technisch wel kan. De mogelijkheden zijn bovendien zo veel en zo breed dat de meeste gebruikers er maar een fractie van zullen gebruiken.

Voor de aanschaf goed nadenken over welke functionaliteit echt nodig is en welke optioneel of zelfs gemist kan worden, scheelt bij de aanschaf al snel vele honderden euro’s. En daarvoor hoef je nog niet eens naar een ander merk en platform, ook in eigen huis heeft Garmin voldoende zeer uitgebreide gps-smartwatches die nauwelijks voor de Epix Pro onderdoen.

©Edmond Varwijk

Conclusie

 Wanneer een merk begint zijn producten met Pro of Plus aan te duiden, is dat doorgaans het moment om af te haken. Dat geldt echter niet voor deze Epix Pro, zonder meer een van de beste en meest uitgebreide gps-smartwatches die er te koop is. Zelfs al ontbreken Solar en LTE, de verbeterde hardware, de nieuwe functies en de zeer uitgebreide inzichten in activiteiten en gezondheid maken dit een absoluut premium-model en de beste keuze voor wie echt alles wil. De prijs die Garmin vraagt voor de Epix Pro is zeer fors, maar gegeven wat je ervoor krijgt niet onredelijk. Daarbij heeft de Sapphire-versie met titanium-afwerking absoluut de voorkeur boven de standaard-editie.

Heb je echter al een eerdere Epix dan is er echter onvoldoende reden om een upgrade naar een Pro te rechtvaardigen. Overweeg je het grootste model, ga dan zeker proefpassen in een winkel. Het 51 mm-model is niet alleen groot maar ook wel echt zo fors dat het niet iedereen past of langdurig draaggenot geeft.

Lees ook: Welk smartwatch-merk heeft het beste fitnessplatform?

Uitstekend
Conclusie

Adviesprijs Garmin Epix Pro: € 849,99 tot 1148,99 Kleuren: zwart, wit, oker Platform: Android, iOS Scherm: amoled (390 x 390, 426 x 426 of 454 x 454) Formaat: 42 x 42 x 14.1 mm tot 51 x 51 x 14.9 mm Gewicht: 43 tot 88 gram polymeer met rostvrijstaal of titanium Sensoren: hartslagmeter, ademhalingssnelheid, slaapmonitor, barometrische hoogtemeter, stappenteller Connectiviteit wifi, bluetooth, ANT+ Overig: gps/glonass/galileo, waterdicht 50m, verwisselbare bandjes Website: www.garmin.com

Plus- en minpunten
  • Amoled-scherm
  • Knoppen en aanraakscherm
  • Functionaliteit
  • Sport- en gezondheidsdata
  • Garmin Pay
  • Prijs
  • Bedieningsgemak komt in het gedrang
  • Geen Solar, geen LTE
  • 51 mm-model erg fors (vooral dik)
  • Niet-standaard oplader

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer