Met de Epix Pro (Gen 2) legt Garmin de lat voor de concurrentie weer wat hoger. Het nieuwe topmodel multisport-sporthorloge biedt duidelijk meer functionaliteit dan zijn voorganger én dat zelfs zonder dat de prijs is verhoogd. Of ook upgraden inmiddels een scenario is bij smartwatches is echter weer een ander verhaal.

Anders dan bij zijn voorganger valt er bij de Epix Pro ook echt iets te kiezen. De Pro is er namelijk in twee modellen en drie maten. Bij de modellen is er onderscheid tussen een Pro Standard met Gorilla Glass en een roestvrijstalen afwerking, en een Pro Sapphire met een titanium afwerking en nog krasvaster glas van saffierkristal.

Het prijsverschil tussen de twee is 100 euro. Bij de grootte is er keuze tussen een model van 42, 47 en 51 mm. Het is dus goed mogelijk ook een maat te kiezen die goed past bij de dikte van de pols. Omdat zeker het 51 mm-model ook bijna 1,5 centimeter dik is,  is een bezoekje aan een echte winkel om te passen zeker aan te bevelen en dat geldt helemaal wanneer je van plan bent het horloge ook ‘s nachts te dragen. Afhankelijk van de slaaphouding is het niet altijd even comfortabel.

©Edmond Varwijk

De Garmin Epix Pro is er in drie maten en twee modellen.

Amoled-scherm

De Epix Pro is hét premium model van Garmin met amoled-scherm. Afhankelijk van de maat is dat scherm 30,4, 33,0 of 35,6 mm in doorsnee groot bij een resolutie van respectievelijk 390 x 390, 416 x 416 of 454 x 454 pixels. Het scherm is scherp met heldere kleuren. Een nieuwe mogelijkheid van de Epix Pro is de Red Shift-mode. In deze modus gebruikt het scherm alleen nog rode kleuren. Het is hierdoor in het donker nog altijd prima leesbaar maar minder verstorend op de nachtrust dan een scherm dat ook nog blauw licht gebruikt. Anders dan bij de Fenix-serie is er van de Epix Pro geen Solar-versie. Verwacht je erg lang onderweg te zijn en wil je als je buiten bent het horloge bijladen via zonne-energie, dan is de Epix dus niet de goede keuze.

©Edmond Varwijk

Accuduur en rood licht

Of het ontbreken van Solar echt een gemis is, hangt af van het gebruik. Inmiddels weet Garmin namelijk zoveel energie in de accu van zijn horloges te stoppen en de horloges zelf ook nog eens zo energiezuinig te maken, dat ook zonder opladen via een zonnecel de accu al heel lang meegaat. Ga je echt lang van huis en kom je onderweg geen stopcontact tegen, dan is het meenemen van een kleine powerbank bovendien altijd sneller en efficiënter dan bijtanken op zonne-energie. Denk ook niet dat een kleiner scherm een langere accuduur oplevert, integendeel. Omdat een groter model meer ruimte voor de batterij oplevert, verschillen de scores per maat en model. De accuduur van de 51mm-versie is veruit het grootste met 31 dagen smartwatch-gebruik (tegen 16 en 10 voor de kleinere modellen) en 38 uur multiband-GPS (tegen 20 en 13 bij de 47 en 41 mm-modellen).

©Edmond Varwijk

Nieuwe hardware en functionaliteit

Hoewel de nieuwe Epix Pro een absolute alleskunner is, in vergelijking tot zijn voorganger is het maar een bescheiden upgrade. De belangrijkste vernieuwing is wat de hardware betreft de nieuwe Elevate v5-sensor. Deze optische hartslagmeter is nauwkeuriger dan zijn voorganger én technisch in staat een elektrodiagram (ECG) te maken. Een ECG registreert sterkte en ritme van de hartslag op basis van elektrische signalen en bijvoorbeeld onregelmatigheden constateren. Het is een voor artsen waardevol instrument en bijvoorbeeld de Apple Watch biedt deze mogelijkheid al enige tijd. Garmin niet en ook niet met deze nieuwe Elevate v5-sensor. De hardware is er dus wel maar de mogelijkheid nog niet. Onbekend is of het met een komende software-update van de firmware of de Garmin-app mee komt of pas met een volgende versie van de Epix.

Een tweede nieuwe hardwarefunctie is de zaklamp. Aan de bovenzijde van de Epix, daar waar het bandje aan de bezel zit, bevindt zich nu een ledlampje. Deze kan gebruikt worden als zaklamp met vier niveaus van helderheid en kan ook een rood licht schijnen. Een zaklamp in het horloge klinkt als een totaal overbodig onzinfunctie maar het moet gezegd, het voegt echt iets toe. Van toiletgang op de camping tot even iets zoeken in de keuken tot wel degelijk het bijschijnen tijdens een deel van een wandelroute als het toch donkerder is geworden dan verwacht.

De Epix Pro onthoudt zelf de laatst gebruikte kleur en sterkte en het lampje laat zich met twee snelle drukken op de knop linksboven aan het horloge snel in- en uitschakelen. Ben je echt op hike en in problemen dan kan de zaklamp ook verschillende noodsignalen knipperen. Ook knipperen ter ondersteuning van het aanhouden van een cadans bij een hardlooptraining is een mogelijkheid.

Ook interessant: Waar voor je geld: 5 echt goede sporthorloges

©Edmond Varwijk

Een derde verandering is dat ook de standaarduitvoering (die met Gorilla Glass) nu multiband-GNSS positiebepaling heeft, net als dat nu alle modellen beschikken over 32GB intern geheugen. De Sapphire-modellen komen standaard al met de landkaarten, en bij de standaardversie laten deze zich eenvoudig toevoegen. Voor verbinding met andere apparaten en netwerken zijn er bluetooth, ANT+ en wifi. LTE (4/5G) voor draadloze verbinding onderweg zonder noodzaak een smartphone mee te nemen ontbreekt helaas. Hetzelfde geldt voor draadloos opladen, hiervoor blijft de zeer specifieke Garmin-oplaadkabel noodzakelijk.

Meer sport, meer data

Verder bezit de Epix Pro alles wat je verwacht zoals een meter voor het zuurstofgehalte in het bloed, een kompas, gyroscoop, een versnellingsmeter, thermometer en een omgevingslichtsensor. De hoeveelheid gegevens die de Epix Pro met deze sensoren verzamelt is enorm, zeker wanneer je de smartwatch behalve overdag ook 's nachts draagt. Een deel daarvan staat elke morgen als het ochtendrapport klaar; andere gegevens komen alleen voor of na een training of door analyse in Garmin Connect. Deze combinatie van app en website is erg uitgebreid en kan behalve eindeloze analyses van routes en trainingen ook nieuwe routes en nieuwe trainingen inplannen en synchroniseren met de Epix Pro.

©Edmond Varwijk

Behalve het ochtendrapport zijn er ook hele specifieke waarden die belangrijk zijn voor iedereen die serieus aan het sporten is. Denk aan automatische schatting van VO2-max, ftp en lactaatdrempel, hrv- en trainingsstatus, trainingreadyness voor als je wilt gaan trainen, trainingseffect, slaap, slaapscore, bloedzuurstofsaturatie, stress, body battery en ademhalingsfrequentie en nog veel meer.

Met de Epix Pro komen er twee nieuwe scores bij, de Hillscore en de Endurance Score. De Hillscore toont het vermogen om heuvelopwaarts te lopen en gebruikt hiervoor dezelfde gegevens als de VO2-max score. Het is een schatting die echter nauwkeuriger wordt wanneer je meer traint. De tweede is de Endurance-score. Deze bepaalt het uithoudingsvermogen op basis van de trainingsgegevens en bouwt eveneens voort op een langere tijd de VO2-max berekenen. Het zijn leuke nieuwe scores, maar voorlopig vooral ook alleen dat.

©Edmond Varwijk

Naast alle bestaande sporten komt de Epix Pro met een hele lijst nieuwe sportprofielen zoals basketbal, volleybal, badminton, cricket, ijshockey, schaatsen, snorkelen en nog veel meer. Anders dan van alle eerdere sportprofielen zijn deze vooral bedoeld om wanneer je een dergelijke activiteit doet, deze herkenbaar te loggen. Het is niet dat Garmin voor deze activiteiten hele specifieke data registreert. Voor een volledige lijst van alle beschikbare opties en metrics, check de Garmin-website. 

Grenzen aan de groei

Om het horloge te bedienen, kan behalve het aanraakscherm ook gebruikgemaakt worden van de vijf duidelijke knoppen aan de zijkant. De combinatie van aanraakscherm én knoppen is en blijft onverminderd onze favoriete manier om een smartwatch te kunnen bedienen. Het is direct en trefzeker en afhankelijk van de persoonlijke voorkeur en of het tijdens rust of juist bij het sporten is, kan de ene of de andere mogelijkheid gebruikt worden.

Bovendien heeft Garmin zijn besturingssysteem volledig afgestemd op de combinatie van scherm en knoppen. En toch merk je dat naarmate meer en meer functionaliteit aan de smartwatches wordt toegevoegd, ook dit bedieningsmodel langzaam aan zijn grens komt. Vaker dan bij eerdere Garmin-modellen is het zoeken en is soms ook gewoon de handleiding nodig om te ontdekken waar iets zit en hoe het gebruikt moet worden. Het wordt nog een hele uitdaging voor Garmin om bij volgende modellen met dan weer nieuwe functies en mogelijkheden deze toegankelijk te houden.

©Garmin

Concurrentie

Navigeren, kaart lezen, Garmin Pay waarmee je onderweg kunt betalen door je betaalkaart aan de smartwatch te koppelen, het afspelen van muziek, het ongekende Connect-platform, de prachtige analyses, de mogelijkheid routes te maken en te synchroniseren, het aantal mogelijkheden van de Epix Pro is enorm.

Toch is het jammer dat een smartwatch dat zichzelf 'ultiem' noemt niet ook echt alle functionaliteit biedt die mogelijk is. Het ontbreken van Solar en LTE zijn er daar twee van maar ook het nog niet kunnen maken van een ECG terwijl de nieuwe hartslagsensor dat technisch wel kan. De mogelijkheden zijn bovendien zo veel en zo breed dat de meeste gebruikers er maar een fractie van zullen gebruiken.

Voor de aanschaf goed nadenken over welke functionaliteit echt nodig is en welke optioneel of zelfs gemist kan worden, scheelt bij de aanschaf al snel vele honderden euro’s. En daarvoor hoef je nog niet eens naar een ander merk en platform, ook in eigen huis heeft Garmin voldoende zeer uitgebreide gps-smartwatches die nauwelijks voor de Epix Pro onderdoen.

©Edmond Varwijk

Conclusie

 Wanneer een merk begint zijn producten met Pro of Plus aan te duiden, is dat doorgaans het moment om af te haken. Dat geldt echter niet voor deze Epix Pro, zonder meer een van de beste en meest uitgebreide gps-smartwatches die er te koop is. Zelfs al ontbreken Solar en LTE, de verbeterde hardware, de nieuwe functies en de zeer uitgebreide inzichten in activiteiten en gezondheid maken dit een absoluut premium-model en de beste keuze voor wie echt alles wil. De prijs die Garmin vraagt voor de Epix Pro is zeer fors, maar gegeven wat je ervoor krijgt niet onredelijk. Daarbij heeft de Sapphire-versie met titanium-afwerking absoluut de voorkeur boven de standaard-editie.

Heb je echter al een eerdere Epix dan is er echter onvoldoende reden om een upgrade naar een Pro te rechtvaardigen. Overweeg je het grootste model, ga dan zeker proefpassen in een winkel. Het 51 mm-model is niet alleen groot maar ook wel echt zo fors dat het niet iedereen past of langdurig draaggenot geeft.

Lees ook: Welk smartwatch-merk heeft het beste fitnessplatform?

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.