Wow, wow, wow... Heel veel anders kan deze review niet beginnen. Wat Suunto hier aflevert, is namelijk niets minder dan een gps-sporthorloge zoals wij dachten dat voorlopig niet meer te zullen zien. Met de Vertical levert Suunto een sport-smartwatch met de looks, feel én prestaties om marktleider Garmin serieus concurrentie te leveren.

Wat doe je als je een bijna honderd jarige historie hebt als maker van buitensportartikelen en je daarin baanbrekende navigatie en meetinstrumenten hebt ontwikkeld, maar je nu continu in de schaduw staat van een laatkomer in die markt? Dan versla je die concurrent met zijn eigen wapens door jouw beste prestatie ooit te leveren. Dit is exact wat Suunto doet met de Vertical. De Suunto Vertical is een aangename verrassing in een ingedutte markt waar niemand marktleider Garmin ook maar leek te kunnen benaderen. Met de Vertical hebben kopers van premium gps-sporthorloges weer echt keuze.

Ongekende accuduur

De Suunto Vertical is er in roestvrij staal of titanium. De twee modellen hebben afgezien van het gebruikte materiaal, een identiek uiterlijk en dezelfde functionaliteit. Althans, op één na. Waar bij het roestvrijstalen model (599 euro) langs de binnenkant van de bezel een vijf millimeter brede ongebruikte band zit die je liever bij het beeldscherm had gehad, zit daar bij het titanium-model (799 euro) een zonnepaneel. Daarmee kan de Suunto tijdens het gebruik de batterij bijladen. Voor echt opladen voldoet het niet, maar op een gemiddeld zonnige dag is de zonnecel in staat het accuverbruik tot een echt absoluut minimum te beperken.

Het kwam tijdens de testweken meermaals voor dat het accupercentage na een dag gewoon gebruik en met een één, twee uur actieve GPS-tracking tijdens een sportactiviteit, dezelfde was als die ochtend. Een 135 km fietstocht van iets meer dan 5 uur met GPS-tracking, continu hartslagmeting en kaartweergave deed de accu slechts afnemen van 28 naar 26 procent. En het lage energieverbruik en daarmee de lange gebruiksduur is toch al een van de grootste pluspunten van de beide Vertical-modellen, dus ook zonder Solar-functie.

Bij voltijds gebruik met GPS-tracking en overige sensoren, gaat de Vertical tot 60 uur mee. En door bij te laden met Solar zelfs tot 85 uur. Je kunt het verbruik vooraf al bepalen door te kiezen uit vier batterijmodussen: Performance, Endurance, Ultra en Tour (of zelf bepalen via Custom). De profielen verschillen in GPS-accuraatheid (“Best, Good, OK, Low”) en interval van datavastlegging (van per seconde tot twee minuten), maar ook kunnen het aanraakscherm, de kaartweergave en bijvoorbeeld bluetooth worden uitgeschakeld. Suunto claimt hiervoor accuduur van 60 uur voor Performance, via 90 en 140 uur bij Endurance en Ultra tot  500 uur bij Tour. Afhankelijk van de activiteit en de duur kun je de oplader dus al snel thuislaten.

©Suunto

Specificatie

De behuizing van de Suunto Vertical is gemaakt van versterkt kunststof met afhankelijk van het gekozen model dus een roestvrijstalen of titanium behuizing. De verwisselbare bandjes zijn van siliconen en worden in twee maten meegeleverd. Het MIP-scherm is 1,4” groot met een resolutie van 280 x 280 pixels. Het horlogeglas is gemaakt van gehard saffier-glas en daarmee vergaand krasbestendig. De Vertical is merkbaar groter en ook zwaarder dan het vorige topmodel van Suunto, de Suunto 9 Peak Pro. Dit is echter eerder een voor- dan nadeel omdat het bijdraagt aan het stoere uiterlijk van de Vertical. Stoer, zonder te overdrijven. Door de op de Peak Pro nog kale rand rond het scherm bij de Vertical te voorzien van zeer fijne streepjes, is het ineens geen verloren ruimte maar onderdeel van het design. De ontwerpers van Suunto hebben met de Vertical echt goed werk geleverd.

©Suunto

Verbinding

Ook aan sensoren geen gebrek bij de Vertical. De positiebepaling ondersteunt GPS, GLONASS, GALILEO, QZSS en BEIDOU. Daarbij zorgt de dual-band GNSS voor optimale accurate positiebepaling door meerdere systemen gelijktijdig te gebruiken. Andere sensoren zijn de hartslagsensor, met continue meting, een barometerische hoogtemeter, temperatuur en bloedzuurstofmeter en een digitaal kompas. De Vertical verbindt via bluetooth met de Suunto-app. Gegevens worden regelmatig gesynchroniseerd en ook met andere diensten zoals TrainingPeaks en Strava. Sporters met een betaald Strava-abonnement hebben nu ook de beschikking over Strava LiveSegments zodat ze tijdens het sporten al kunnen zien of ze een segment kunnen pakken.

©Suunto

Kaarten en navigatie

De Vertical beschikt over 32GB RAM die grotendeels gebruikt kan worden om kaarten te bewaren. Deze kaarten zijn gratis en kunnen via de Suunto-app worden gedownload en gesynchroniseerd. De kaarten zijn in logische delen opgeknipt zodat je precies die delen kunt downloaden en op de Vertical plaatsen die je nodig hebt. Nederland is 1,18 GB met voor elke provincie een kaart van 32 MB voor Flevoland tot 170,9 MB voor Noord-Brabant. De kaarten zelf zijn minder uitgebreid dan die van Garmin, zo ontbreken straatnamen en specifieke POI’s. Om kaarten op de Vertical te plaatsen is het behalve een bluetooth-verbinding met de app nodig dat de Vertical zelf wifi-verbinding heeft én aan de oplader ligt. De laatste is helaas niet aangepast, het is het bekende ronde model met twee contactpunten die erg snel het contact verliest.

©Edmond Varwijk

Bij de kaarten en routefunctionaliteit is er één belangrijk aspect waarin de Vertical het aflegt tegen wat Garmin kan, en dat is routering. Voor de Suunto is een kaart een visuele weergave, een kaart. Het is geen hoeveelheid echte data met lijnen, coördinaten, straatnamen, kruisingen van wegen en zo voort. Dit betekent dat wanneer je onderweg bent en een route fietst, de Vertical die prima op de kaart kan plotten. Daarbij kun je in- en uitzoomen en ook scrollen over de kaart.

Wat de Vertical niet kan en een Garmin wel is je echt over die wegen leiden of onderweg de navigatie aanpassen en je over de kaart naar een plek leiden. Dit is ook geen functionaliteit die zomaar even met een softwareupdate verwacht mag worden, ook omdat behalve eisen aan het kaartmateriaal vooral heel veel van de software vraagt. Hoewel er dus een duidelijk verschil is tussen een kaart zien en volgen en écht navigeren, in de praktijk merk je dit niet zo snel. De meeste sporters en avonturiers zullen vooraf de routes uitpuzzelen en dan uploaden naar de Vertical en om deze daarna te volgen voldoet de huidige kaartfunctie meer dan prima.

©Edmond Varwijk

©Edmond Varwijk

Sportieve prestaties

Zoals te verwachten van een multisport-sporthorloge ondersteunt de Vertical meer dan 95 sporten zoals hardlopen, fietsen en zwemmen en ook combinaties daarvan zoals triathlon. De Vertical verzamelt gedurende dagelijks gebruik, tijdens het sporten en ook tijdens de nacht een grote hoeveelheid gegevens over inspanningen maar ook lichamelijke conditie en herstel. Deze zijn in de Suunto-app allemaal prima terug te vinden en te analyseren. Maar ook op de Vertical zelf is veel te zien.

De standaard watchface toont de tijd maar ook de zonneopbrengst van de dag, de batterijduur en het aantal hoogtemeters van die dag. Door op al deze onderdelen te tikken met de vinger roteren ze naar andere feitjes zoals de datum, de temperatuur, het aantal actieve uren. Door te swipen kun je wisselen naar andere schermen zoals de hartslag, de zuurstofsaturatie, slaap en nog veel meer. Heb je de Vertical ook ’s nachts om de pols dan krijg je bij het wakker worden een ochtendrapport met inzicht in de geslapen uren en het herstel.

Dit heeft allemaal nog niet de finesse en niveaus die Garmin wel bereikt, maar voldoet prima. Ook de sportieve ontwikkeling over langere tijd wordt net als het verloop van de slaap en fitheid, fraai met grafieken en duidelijke statistieken weergeven. Voor navigatie zijn zowel Suunto’s eigen heatmaps beschikbaar als navigatie van een vooraf gesynchroniseerde route van Komoot of Strava.

©Edmond Varwijk

Conclusie

Vergelijk je de Suunto Vertical met de topmodellen van Garmin dan valt op dat de Suunto ondanks de ruime hoeveelheid geheugen, geen muziek offline kan opslaan. De muziekweergave op een smartphone bedienen vanaf de Vertical werkt prima, maar die smartphone moet wel altijd mee onderweg om muziek of een podcast te kunnen horen.

Een tweede gemis is een betaalfunctie zoals Garmin Pay. De Vertical heeft geen mogelijkheid een bankpas te registreren en daarna met de Vertical te betalen. Maar daarmee is het verschil er eigenlijk ook wel. Niemand zal eenvoudig of snel uit het Garmin-ecosysteem van Connect en jarenlange registraties stappen, maar met de Vertical is er een alternatief dat er bovendien echt prachtig uitziet en wel degelijk een echt alternatief is zeker ook gezien de concurrerende prijs.

Wie nog altijd met de muis door elk menu klikt of herhaaldelijk dezelfde tekst typt, verspilt ongemerkt uren per maand. Gelukkig heeft Windows een grote voorraad verborgen sneltoetsen, verfijnde muisinstellingen en gratis automatiseringstools. Daarmee voer je voortaan elke taak in een handomdraai uit.

De basis van sneller werken is leren navigeren zonder de muis te gebruiken. Begin bij de verkenner: druk op Windows-toets+E en de bestandsbeheerder springt open, ongeacht het programma waarin je zit. Wil je direct naar de adresbalk om een pad te typen, tik dan Ctrl+L. Zodra je de gewenste map hebt gekozen, open je het contextmenu met Shift+F10; dat bespaart de omweg via de rechtermuisknop.

Wisselen tussen geopende vensters gaat bliksemsnel met Alt+Tab. Houd de toetsen ingedrukt, schuif met de pijltoetsen naar het doelvenster en laat los. Werk je met veel identieke vensters, bijvoorbeeld meerdere Word-documenten? Roep deze numeriek op. Met Windows-toets+1 open of activeer je het eerste pictogram op de taakbalk. Met Windows-toets+2 doe je dat met het tweede enzovoort.

Wanneer je een bestand een andere naam wilt geven, selecteer dat dan en druk op F2 in plaats van langzaam te dubbelklikken. Herhaal je een opdracht, zoals het hernoemen van een reeks foto's, gebruik dan de functietoets telkens opnieuw als je door de lijst bladert.

Supersnelle tekst

Wie veel typt, verspilt vaak seconden aan muisgeklungel bij het selecteren van tekst. Laat dat verleden tijd worden door je selectiepaden met het toetsenbord aan te leren. Plaats de cursor aan het begin van een woord, houd Shift ingedrukt en druk op Ctrl+PijltjeRechts om in één keer het woord te selecteren. Je voegt extra woorden toe door de pijltjestoets opnieuw te gebruiken, of je kiest Ctrl+Shift+PijltjeOmlaag voor een complete alinea.

Wil je alles in een document markeren, dan blijft de toetscombinatie Ctrl+A onovertroffen. Na het selecteren is het knippen, kopiëren of plakken met respectievelijk Ctrl+X, Ctrl+C en Ctrl+V sneller dan welke contextmenu-optie dan ook. De toetscombinatie Ctrl+Shift+V wordt vaak vergeten. Hiermee plak je de tekst zonder opmaak in allerlei apps, zoals Edge, Teams en de nieuwe Notepad.

Heb je een fout gemaakt? Bekijk je aanpassingen met Ctrl+Z en herhaal een ongedaanmaking met Ctrl+Y.

Nog een kleine tijdwinst bij het tikken: gebruik Ctrl+Backspace om direct het vorige woord te wissen in plaats van letters. Door deze commando's in je spiergeheugen op te slaan, hoef je nooit naar de muis te grijpen.

Snelle muisinstellingen

Traag cursorgedrag kost meer tijd dan je denkt, maar Windows laat je de muis tot op de millimeter finetunen. Open Start, typ Muisinstellingen en klik op Muisinstellingen bovenaan de resultaten. Gebruik vervolgens Aanvullende muisinstellingen om in het klassieke venster terecht te komen.

Onder het tabblad Aanwijzeropties verplaats je de schuif Selecteer een snelheid voor de aanwijzer naar rechts. Doe dit tot de cursor de volledige breedte van het scherm kan afleggen met een ontspannen polsbeweging van vijf centimeter. Schakel Precisie van de aanwijzer verbeteren uit. Deze versnelling remt of versnelt de cursor afhankelijk van je beweging en maakt precieze kliks minder voorspelbaar.

Ga daarna terug naar het hoofdvenster en activeer Inactieve vensters schuiven. Dankzij deze functie hoef je niet langer op een venster te klikken om het eerst te activeren. Je scrolt simpelweg met het wiel boven het gewenste venster en de inhoud schuift meteen.

Vensters ordenen

Zoek je constant naar het juiste venster, dan is Snap Assist je geheime wapen. Druk op Windows-toets+PijltjeLinks of Windows-toets+PijltjeRechts om het huidige venster op de helft van het scherm te plaatsen. Windows toont als je je muis beweegt miniaturen van de resterende apps. Kies met de pijltjestoets of klik een keer om de andere helft op te vullen.

Combineer daarna Windows-toets+PijltjeOmhoog om het venster in een kwadrant te krijgen, ideaal voor drie of vier documenten naast elkaar. In Windows 11 verschijnt bij Windows-toets+Z een rastermenu. Druk direct het bijbehorende cijfer in om de positie te kiezen en je handen blijven op het toetsenbord.

Wil je alles opzij schuiven? Ga dan met de muis boven de taakbalk hangen en gebruik Windows-toets+D om het bureaublad te tonen. Herhaal de toetscombinatie om de vorige indeling terug te halen.

Voor grote projecten creëer je aparte werkomgevingen met Windows-toets+Ctrl+D. Wissel daarna via Windows-toets+Ctrl+PijltjeRechts of Windows-toets+Ctrl+PijltjeLinks. Sluit een desktop met Windows-toets+Ctrl+F4 zonder dat je programma's verliest. Met deze vensterdiscipline bespaar je tijd en voorkom je ruis.

Snel starten en zoeken

Als je elke handeling via het startmenu opzoekt, verspil je kostbare seconden. Oefen daarom met het dialoogvenster Windows-toets+R. Typ bijvoorbeeld cmd en druk op Ctrl+Shift+Enter om de opdrachtprompt direct als administrator te openen.

Wil je even snel een systeemtool opstarten? De tools msinfo32, dxdiag en powercfg.cpl liggen allemaal binnen handbereik via hetzelfde venster. Voor gewone bestanden is de toetscombinatie Windows-toets+S je ideale zoekfunctie. Nadat je een term hebt ingevoerd, gebruik je Tab om naar het filtergebied te springen en kies je met de pijltjestoetsen tussen Documenten, Mappen, Instellingen en Web. Door vervolgens op Enter te drukken, open je direct het bovenste resultaat zonder de muis te gebruiken.

Vind je niet wat je zoekt? Open dan Instellingen, navigeer met Alt+PijltjeRechts naar Privacy & Beveiliging en selecteer Zoeken in Windows. Daar kun je kiezen voor Uitgebreid zoeken. Daarmee zoek je niet alleen in de standaardmappen maar je hele pc. Door deze combinatie van snelle opdrachtregelaars en gefilterde zoekacties verschijnt elk bestand precies wanneer jij het nodig hebt, zonder vertraging of extra muisbeweging.

Sneller zonder spierpijn

Productiviteit verdampt zodra polsen of schouders protesteren, dus ergonomie is geen luxe maar voorwaarde. Begin met het toetsenbord: leg je duimen op de spatiebalk en laat je wijsvingers zweven boven F en J, zodat de afstand naar iedere sneltoets wordt verkleind. Precies, daarom zitten die voelbare streepjes op die knoppen.

Houd je pols recht en verplaats je arm vanuit je elleboog. Windows helpt mee. Werk je lang met kleine letters op hoge resolutie, roep dan met de Windows-toets+Plustoets het Vergrootglas. Met Ctrl+Alt+I kies je voor omgekeerde kleuren, waarmee je je ogen ontlast. Door comfort prioriteit te geven blijven snelheidstrucs niet alleen langer hangen, ze worden ook deel van een houdbare routine voor dagelijks computerwerk.

Werk slimmer

Je bespaart geen uren door harder te werken, maar door slimmer te klikken en bewuster te typen. De basis is simpel: houd je handen op het toetsenbord, laat Windows het zware werk doen en pas de muis aan jouw manier van bewegen aan. Met slimme sneltoetsen navigeer je razendsnel door bestanden en vensters. Met geoptimaliseerde muisinstellingen raak je nooit meer de cursor kwijt en dankzij pauzeherinneringen blijven je spieren ontspannen. Alle functies zitten al in Windows, dus je hoeft niets te installeren of beheren. Begin vandaag met één reeks toetsen, voeg er morgen een tweede aan toe enzovoort. Zo bespaar je tijd en ontzie je je spieren.

 Lees ook: Onmisbare sneltoetsen op je MacBook en iMac

Herken je dat? Gesprekken in een drukke ruimte die steeds lastiger te volgen zijn. Muziek die doffer klinkt dan vroeger. Of familieleden die zeggen dat de tv wel erg hard staat. Veel mensen merken pas laat dat hun gehoor langzaam achteruitgaat. Toch kun je daar iets aan doen – en dat begint met luisteren. Letterlijk én figuurlijk.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Schoonenberg HoorSupport

Hoe weet je of je gehoor achteruitgaat?

Gehoorverlies ontstaat vaak geleidelijk. Je hersenen vullen ontbrekende klanken vanzelf aan, waardoor je het niet meteen merkt. Hierdoor raak je niet alleen sneller vermoeid, maar zijn het ook anderen die eerder merken dat je niet goed hoort: je vraagt mensen steeds vaker of ze willen herhalen wat ze net gezegd hebben, of je zet het volume van de stereo of televisie hoger dan vroeger.

Een eenvoudige manier om in te schatten hoe het met je gehoor staat, is jezelf een cijfer te geven. Hoe beoordeel jij je gehoor op een schaal van 1 tot 10? Scoor je lager dan een 6, dan is dat een goed moment om actie te ondernemen. Hoe eerder je erbij bent, des te beter je er iets aan kunt doen.

Laat je gehoor eens testen

Vermoed je gehoorverlies? Bij Schoonenberg HoorSupport kun je gratis en vrijblijvend een hoortest doen. De audicien onderzoekt hoe goed je hoort en jullie bespreken samen wat voor jou belangrijk is. Met ruim 140 vestigingen in Nederland is er altijd wel een locatie bij jou in de buurt.

In de winkels staan gecertificeerde audiciens klaar om uitleg te geven over moderne hooroplossingen zoals de AudioNova S9. Zo ervaar je opnieuw hoe rijk geluid kan zijn – van stemmen en muziek tot de alledaagse geluiden die je misschien ongemerkt was kwijtgeraakt.

©Schoonenberg HoorSupport

©Schoonenberg HoorSupport

©Schoonenberg HoorSupport

Probeer de AudioNova S9 zelf uit

Review.nl organiseert samen met Schoonenberg HoorSupport een testpanel voor de AudioNova S9. Deelnemers mogen het toestel uitgebreid uitproberen en hun ervaring delen. Je krijgt daarbij professionele begeleiding van de experts van Schoonenberg.

Wil je meedoen of meer weten over de test? Meld je aan via de Review.nl-pagina. Daar lees je alles over deelname, de planning en wat er van je wordt verwacht.

Ook als je niet in het testpanel wordt geselecteerd, kun je natuurlijk een hoortest plannen bij een vestiging van Schoonenberg HoorSupport. Zo ontdek je zelf of de AudioNova S9 of een ander model bij jou past.

©Schoonenberg HoorSupport