Wow, wow, wow... Heel veel anders kan deze review niet beginnen. Wat Suunto hier aflevert, is namelijk niets minder dan een gps-sporthorloge zoals wij dachten dat voorlopig niet meer te zullen zien. Met de Vertical levert Suunto een sport-smartwatch met de looks, feel én prestaties om marktleider Garmin serieus concurrentie te leveren.

Wat doe je als je een bijna honderd jarige historie hebt als maker van buitensportartikelen en je daarin baanbrekende navigatie en meetinstrumenten hebt ontwikkeld, maar je nu continu in de schaduw staat van een laatkomer in die markt? Dan versla je die concurrent met zijn eigen wapens door jouw beste prestatie ooit te leveren. Dit is exact wat Suunto doet met de Vertical. De Suunto Vertical is een aangename verrassing in een ingedutte markt waar niemand marktleider Garmin ook maar leek te kunnen benaderen. Met de Vertical hebben kopers van premium gps-sporthorloges weer echt keuze.

Ongekende accuduur

De Suunto Vertical is er in roestvrij staal of titanium. De twee modellen hebben afgezien van het gebruikte materiaal, een identiek uiterlijk en dezelfde functionaliteit. Althans, op één na. Waar bij het roestvrijstalen model (599 euro) langs de binnenkant van de bezel een vijf millimeter brede ongebruikte band zit die je liever bij het beeldscherm had gehad, zit daar bij het titanium-model (799 euro) een zonnepaneel. Daarmee kan de Suunto tijdens het gebruik de batterij bijladen. Voor echt opladen voldoet het niet, maar op een gemiddeld zonnige dag is de zonnecel in staat het accuverbruik tot een echt absoluut minimum te beperken.

Het kwam tijdens de testweken meermaals voor dat het accupercentage na een dag gewoon gebruik en met een één, twee uur actieve GPS-tracking tijdens een sportactiviteit, dezelfde was als die ochtend. Een 135 km fietstocht van iets meer dan 5 uur met GPS-tracking, continu hartslagmeting en kaartweergave deed de accu slechts afnemen van 28 naar 26 procent. En het lage energieverbruik en daarmee de lange gebruiksduur is toch al een van de grootste pluspunten van de beide Vertical-modellen, dus ook zonder Solar-functie.

Bij voltijds gebruik met GPS-tracking en overige sensoren, gaat de Vertical tot 60 uur mee. En door bij te laden met Solar zelfs tot 85 uur. Je kunt het verbruik vooraf al bepalen door te kiezen uit vier batterijmodussen: Performance, Endurance, Ultra en Tour (of zelf bepalen via Custom). De profielen verschillen in GPS-accuraatheid (“Best, Good, OK, Low”) en interval van datavastlegging (van per seconde tot twee minuten), maar ook kunnen het aanraakscherm, de kaartweergave en bijvoorbeeld bluetooth worden uitgeschakeld. Suunto claimt hiervoor accuduur van 60 uur voor Performance, via 90 en 140 uur bij Endurance en Ultra tot  500 uur bij Tour. Afhankelijk van de activiteit en de duur kun je de oplader dus al snel thuislaten.

©Suunto

Specificatie

De behuizing van de Suunto Vertical is gemaakt van versterkt kunststof met afhankelijk van het gekozen model dus een roestvrijstalen of titanium behuizing. De verwisselbare bandjes zijn van siliconen en worden in twee maten meegeleverd. Het MIP-scherm is 1,4” groot met een resolutie van 280 x 280 pixels. Het horlogeglas is gemaakt van gehard saffier-glas en daarmee vergaand krasbestendig. De Vertical is merkbaar groter en ook zwaarder dan het vorige topmodel van Suunto, de Suunto 9 Peak Pro. Dit is echter eerder een voor- dan nadeel omdat het bijdraagt aan het stoere uiterlijk van de Vertical. Stoer, zonder te overdrijven. Door de op de Peak Pro nog kale rand rond het scherm bij de Vertical te voorzien van zeer fijne streepjes, is het ineens geen verloren ruimte maar onderdeel van het design. De ontwerpers van Suunto hebben met de Vertical echt goed werk geleverd.

©Suunto

Verbinding

Ook aan sensoren geen gebrek bij de Vertical. De positiebepaling ondersteunt GPS, GLONASS, GALILEO, QZSS en BEIDOU. Daarbij zorgt de dual-band GNSS voor optimale accurate positiebepaling door meerdere systemen gelijktijdig te gebruiken. Andere sensoren zijn de hartslagsensor, met continue meting, een barometerische hoogtemeter, temperatuur en bloedzuurstofmeter en een digitaal kompas. De Vertical verbindt via bluetooth met de Suunto-app. Gegevens worden regelmatig gesynchroniseerd en ook met andere diensten zoals TrainingPeaks en Strava. Sporters met een betaald Strava-abonnement hebben nu ook de beschikking over Strava LiveSegments zodat ze tijdens het sporten al kunnen zien of ze een segment kunnen pakken.

©Suunto

Kaarten en navigatie

De Vertical beschikt over 32GB RAM die grotendeels gebruikt kan worden om kaarten te bewaren. Deze kaarten zijn gratis en kunnen via de Suunto-app worden gedownload en gesynchroniseerd. De kaarten zijn in logische delen opgeknipt zodat je precies die delen kunt downloaden en op de Vertical plaatsen die je nodig hebt. Nederland is 1,18 GB met voor elke provincie een kaart van 32 MB voor Flevoland tot 170,9 MB voor Noord-Brabant. De kaarten zelf zijn minder uitgebreid dan die van Garmin, zo ontbreken straatnamen en specifieke POI’s. Om kaarten op de Vertical te plaatsen is het behalve een bluetooth-verbinding met de app nodig dat de Vertical zelf wifi-verbinding heeft én aan de oplader ligt. De laatste is helaas niet aangepast, het is het bekende ronde model met twee contactpunten die erg snel het contact verliest.

©Edmond Varwijk

Bij de kaarten en routefunctionaliteit is er één belangrijk aspect waarin de Vertical het aflegt tegen wat Garmin kan, en dat is routering. Voor de Suunto is een kaart een visuele weergave, een kaart. Het is geen hoeveelheid echte data met lijnen, coördinaten, straatnamen, kruisingen van wegen en zo voort. Dit betekent dat wanneer je onderweg bent en een route fietst, de Vertical die prima op de kaart kan plotten. Daarbij kun je in- en uitzoomen en ook scrollen over de kaart.

Wat de Vertical niet kan en een Garmin wel is je echt over die wegen leiden of onderweg de navigatie aanpassen en je over de kaart naar een plek leiden. Dit is ook geen functionaliteit die zomaar even met een softwareupdate verwacht mag worden, ook omdat behalve eisen aan het kaartmateriaal vooral heel veel van de software vraagt. Hoewel er dus een duidelijk verschil is tussen een kaart zien en volgen en écht navigeren, in de praktijk merk je dit niet zo snel. De meeste sporters en avonturiers zullen vooraf de routes uitpuzzelen en dan uploaden naar de Vertical en om deze daarna te volgen voldoet de huidige kaartfunctie meer dan prima.

©Edmond Varwijk

©Edmond Varwijk

Sportieve prestaties

Zoals te verwachten van een multisport-sporthorloge ondersteunt de Vertical meer dan 95 sporten zoals hardlopen, fietsen en zwemmen en ook combinaties daarvan zoals triathlon. De Vertical verzamelt gedurende dagelijks gebruik, tijdens het sporten en ook tijdens de nacht een grote hoeveelheid gegevens over inspanningen maar ook lichamelijke conditie en herstel. Deze zijn in de Suunto-app allemaal prima terug te vinden en te analyseren. Maar ook op de Vertical zelf is veel te zien.

De standaard watchface toont de tijd maar ook de zonneopbrengst van de dag, de batterijduur en het aantal hoogtemeters van die dag. Door op al deze onderdelen te tikken met de vinger roteren ze naar andere feitjes zoals de datum, de temperatuur, het aantal actieve uren. Door te swipen kun je wisselen naar andere schermen zoals de hartslag, de zuurstofsaturatie, slaap en nog veel meer. Heb je de Vertical ook ’s nachts om de pols dan krijg je bij het wakker worden een ochtendrapport met inzicht in de geslapen uren en het herstel.

Dit heeft allemaal nog niet de finesse en niveaus die Garmin wel bereikt, maar voldoet prima. Ook de sportieve ontwikkeling over langere tijd wordt net als het verloop van de slaap en fitheid, fraai met grafieken en duidelijke statistieken weergeven. Voor navigatie zijn zowel Suunto’s eigen heatmaps beschikbaar als navigatie van een vooraf gesynchroniseerde route van Komoot of Strava.

©Edmond Varwijk

Conclusie

Vergelijk je de Suunto Vertical met de topmodellen van Garmin dan valt op dat de Suunto ondanks de ruime hoeveelheid geheugen, geen muziek offline kan opslaan. De muziekweergave op een smartphone bedienen vanaf de Vertical werkt prima, maar die smartphone moet wel altijd mee onderweg om muziek of een podcast te kunnen horen.

Een tweede gemis is een betaalfunctie zoals Garmin Pay. De Vertical heeft geen mogelijkheid een bankpas te registreren en daarna met de Vertical te betalen. Maar daarmee is het verschil er eigenlijk ook wel. Niemand zal eenvoudig of snel uit het Garmin-ecosysteem van Connect en jarenlange registraties stappen, maar met de Vertical is er een alternatief dat er bovendien echt prachtig uitziet en wel degelijk een echt alternatief is zeker ook gezien de concurrerende prijs.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.