Licht speelt een cruciale rol in ons dagelijks ritme, waardoor we 's ochtends fris wakker worden en 's avonds slaperig zijn. Onvoldoende, overmatig of verkeerd licht verstoort je slaap-waakritme. Maar hoe werkt dat precies? En wat kun je eraan doen? Dat ontdek je hier!

Te weinig licht in de ochtend

We hebben allemaal een biologische klok die wordt gestuurd door de hoeveelheid en het type licht dat onze ogen ontvangen. Het ochtendlicht van de zon bevat bijvoorbeeld blauw licht dat ons lichaam aanzet om serotonine te produceren. Hierdoor worden we alert en daalt het niveau van melatonine – het slaaphormoon. Onze lichaamstemperatuur gaat hierdoor omlaag: het signaal voor ons lichaam om wakker te worden en in actie te komen. Zolang onze ogen licht zien, blijft ons lichaam serotonine aanmaken.

In vroegere tijden stonden mensen op zodra de zon opkwam, wat in de zomer betekende dat ze al tussen vijf uur en half zes 's ochtends actief waren. Maar tegenwoordig draaien we ons dan graag nog een paar keer om. De gordijnen voor de ramen voorkomen dat ons lichaam de vroege zonnestralen opmerkt, daardoor lijkt het nog steeds nacht. Fijn en lastig tegelijk, want je mist wel het natuurlijke licht om rustig en tijdig wakker te worden. Dit verklaart ook waarom het zo lastig is om een goed dagelijks ritme te behouden als je pas rond het middaguur ontwaakt.

©David Prado

Wake-up light

Slaap je graag in een donkere kamer met verduisterende gordijnen? Dan kan een wekker die je wakker maakt met licht heel nuttig zijn. Een zogeheten 'wake-up light' bootst de zonsopgang na met licht dat geleidelijk intenser wordt, waardoor je op een natuurlijke en rustige manier wakker wordt. Zo’n wake-up light bevat helder licht met een koude kleurtemperatuur, wat de aanmaak van serotonine bevordert. Woon of werk je in een omgeving met weinig natuurlijk licht? En word je hierdoor tegen de middag steeds minder actief en alert? Zorg dan ook overdag voor verlichting met koud licht. Dit kan helpen om je energieniveau gedurende de dag op peil te houden.

Ook interessant: Waarom goed slapen zo belangrijk is.

Te veel licht in de avond

Je biologische klok werkt het beste als je lichaam een goed contrast tussen licht en donker ervaart tijdens een etmaal. Probeer dus de natuur te volgen en overdag zo veel mogelijk in het licht te zijn en dit ‘s avonds af te bouwen. Best lastig natuurlijk, want juist overdag zitten we misschien binnen op kantoor, en ‘s avonds ontspannen we voor de televisie of met de smartphone. Helaas verstoort dit ons slaapritme, want het blauwe licht van al die schermen houdt ons alert en zorgt ervoor dat er nauwelijks melatonine wordt aangemaakt.

©Kittirat

Uit onderzoek van het RIVM (Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) bleek ook dat volwassenen die dagelijks een scherm gebruikten in het uur voor het slapengaan, meer slaapklachten hebben. Zoals later in slaap vallen, korter slapen en 's nachts wakker worden. Ook meldden de participanten meer symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite hebben om wakker te blijven.

In onze Slaapwijzer vind je artikelen die je helpen om lekker te slapen en uitgerust wakker te worden. Welterusten!

Door een oranje bril

Uit hetzelfde onderzoek van het RIVM bleek ook dat de slaapklachten verminderden toen dezelfde volwassenen een week lang geen scherm gebruikten of tijdens het schermgebruik een oranje bril droegen die het blauwe licht blokkeert. Volgens promovendus Wisse van der Meijden van het Nederlands Herseninstituut zou rood licht weleens de oplossing kunnen zijn voor slechte slapers. Zijn proefpersonen moesten bij rood licht meer moeite doen om wakker te blijven en konden zich minder goed concentreren dan bij blauw licht. Misschien zit je er niet op te wachten om ‘s avonds met rood licht de dag af te sluiten, maar toch kan het slim zijn om in ieder geval warmer licht te gebruiken.

Met slimme verlichting van bijvoorbeeld Philips Hue en Hombli kun je overdag de lampen op standje helderblauw zetten en ‘s avonds juist warm en gedimd. Let bij de aanschaf van deze slimme lampen goed op een aantal kenmerken die invloed hebben op de lichtkwaliteit:
💡 De kwaliteit wordt vaak weergegeven aan de hand van de kleurweergave-index (CRI - Color Rendering Index). De CRI geeft aan in hoeverre de kleurweergave van de lichtbron overeenkomt met natuurlijk zonlicht. Hiervoor bevelen we ledlampen met een CRI-waarde van 80 of hoger aan.
💡 Ook de kleurtemperatuur, gemeten in Kelvin (K), speelt een rol. Lampen met lagere Kelvin-waarden, bijvoorbeeld 2700K, produceren warm licht. Lampen met hogere Kelvin-waarden, zoals 5000K, produceren koeler wit licht dat meer lijkt op daglicht.
💡 In een ledlamp met afzonderlijke lichtbronnen voor koud en warm licht, heb je meer flexibiliteit bij het aanpassen van de lichtkleur naar jouw voorkeur en het creëren van de gewenste sfeer.

Bij de meeste slimme lampen kun je ook een natuurlijk dagritme activeren, waardoor de kleur van de lampen automatisch verandert afhankelijk van het moment van de dag.

Met de L'OR Barista Absolu zet je thuis zowel warme als gekoelde koffie, om er naar eigen recept ijskoffie van te maken. In deze review bespreken we gebruiksgemak, smaak en consistentie, of de Enjoy Over Ice-stand en Intensity Boost echt verschil maken én of het prijskaartje van 129 euro (adviesprijs) dat waard is.

Design & bouw

De L’OR Barista Absolu is een compacte koffiemachine die werkt met de welbekende capsules. Hij weegt net geen 3,5 kilo en is 28,3 centimeter hoog, 16,2 centimeter breed en 39,6 centimeter diep. Het testexemplaar is uitgevoerd in matgrijs, met aan de achterzijde een waterreservoir met klepje en handig hengsel, en met een capaciteit van 1,2 liter. Bovenop zit een hendel die je naar boven kunt trekken om de capsule op de juiste plek in de machine te doen; daarachter zitten de bedieningsknoppen.

Aan de voorzijde onder het koffietuitje zit een opvangreservoir dat je los kunt halen. Deze is niet in hoogte te verstellen, maar wel los te halen om er een grote mok onder te zetten; handig bij de XXL-koffies. Als je het hele paneel naar voren trekt, zie je het bakje waar gebruikte capsules in vallen. Kortom: een overzichtelijk apparaat.

©Saskia van Weert

Handleiding & meegeleverde capsules

Er zit geen uitgebreide handleiding bij, alleen een boekje waarin met tekeningen wordt aangegeven hoe de machine werkt. Dat is voldoende duidelijk. Ook zit er bij de testmachine een doosje met tien originele L’OR-XXL-capsules om de machine mee te leren kennen.

©Saskia van Weert

Bediening & opties

De bediening en het aantal opties is eveneens vrij overzichtelijk. De Absolu kan overweg met twee formaten capsules: normaal en XXL. Het apparaat herkent het formaat automatisch, daar hoef je als gebruiker niets voor te doen. Er zitten vijf knoppen op. De drie grotere knoppen zijn voor ristretto, espresso en lungo. Daarachter zitten twee kleinere knoppen: links voor ijskoffie en rechts voor extra sterke koffie.

Wie zin heeft in koffie zorgt voor een gevuld waterreservoir, een capsule op de juiste plek en met een druk op de knop gaat de machine aan de gang. Hij is niet per se supersnel; het zetten van een lungo met een XXL-capsule duurt van het indrukken van de knop tot aan de laatste druppels ruim anderhalve minuut.

©Versuni

Iced coffee in de praktijk

De functie waarmee de Absolu wordt aangeprezen, is de ijskoffie. In de beleving van het testteam zijn dat zoete, vaak calorierijke lekkernijen om lekker van te genieten: een combinatie van koffie, zuivel en bijvoorbeeld karamelsaus. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar na het bestuderen van de handleiding worden die toch wel flink getemperd.

Wat de machine doet als je de Enjoy Over Ice-knop indrukt en de gewenste hoeveelheid koffie (klein, middel of groot) kiest, is lauwe koffie produceren in een glas of mok waar je zelf eerst ijsklontjes in hebt gedaan. Het voordeel is dat de smaken van de koffie niet worden aangetast door de hitte en dat de koffie extra romig is. Maar je zult zelf aan de slag moeten met toevoegingen en toppings.

©Versuni

Eindoordeel

De Barista Absolu is een gebruiksvriendelijk, compact apparaat met een smaakvol uiterlijk. Hij is beschikbaar in wit, grijs en zwart, en past daardoor prima bij de meeste keukens. Het aantal gebruiksopties is overzichtelijk: ristretto, espresso of lungo in normaal of XXL-formaat, extra sterk of lauw om ijskoffie mee te maken. Er kan eigenlijk niks misgaan tijdens het gebruik. Hij werkt met capsules die na gebruik gemakkelijk worden weggegooid door het opvangbakje in een vuilnisbak te legen.

Ben je een liefhebber van dit type koffie, dan is het een prima apparaat. De functie waarmee hij wordt aangeprezen, namelijk de ijskoffie, stelt helaas teleur. Fijnproevers waarderen waarschijnlijk het behoud van de aroma's door de koffie lauw te zetten, maar als je aan de slag gaat met slagroom en zoete sausjes valt dit voordeel helemaal weg. Speciaal voor de ijskoffie hoef je hem niet te kopen, je kunt even goed je kopje koffie in de koelkast zetten als je zin hebt in een luxe ijskoffie.

Naast Chrome is Microsoft Edge een van de populairste webbrowsers. Edge bouwt voort op dezelfde basis als Chrome, maar onderscheidt zich vooral met extra functies voor veiligheid en privacy. Daarmee verklein je de kans dat websites je volgen of gevoelige gegevens onderscheppen.

Lees ook: Alternatieve browsers: surf ook eens op een andere golf

Voorkom tracking

Klik in de rechterbovenhoek op de drie puntjes om het menu te openen. Selecteer Instellingen en kies in de linkerkolom Privacy, zoeken en services. Daar vind je de optie Traceringspreventie. Zorg dat deze bescherming is ingeschakeld. Je kunt kiezen uit drie niveaus van traceringspreventie: Basis, Gebalanceerd en Strikt. Trackers worden meestal gebruikt om je gepersonaliseerde advertenties te sturen, maar ze geven ook andere persoonlijke gegevens door, zelfs aan websites die je nog nooit hebt bezocht. Kies je Basis, dan staat Edge de meeste trackers toe, het andere uiterste is Strikt, dat het merendeel van de trackers blokkeert. De eerste optie lijkt ons niet veilig en Strikt kan ervoor zorgen dat bepaalde websites niet naar behoren werken. Daarom raden we de optie Gebalanceerd aan als standaardinstelling.

Onder deze drie niveaus vind je de lijst van websites waarvan trackers alvast zijn geblokkeerd.

Scareware-blokker

Sluit het venster Traceringspreventie en open het onderdeel Beveiliging, dat iets lager staat. Daar activeer je de Scareware-blokker. Scareware is een methode waarbij hackers je proberen bang te maken met nepwaarschuwingen. Via deze meldingen stellen ze dan voor om software te downloaden die de zaak kan herstellen of dien je een bepaald nummer te bellen van een zogenaamde Microsoft-helpdesk. Als je de Scareware-blokker activeert, sta je toe dat Microsoft AI gebruikt om dit soort scams te detecteren en te blokkeren.

Betalingsmethoden

Bij Privacy, zoeken en services / Privacy activeer je ook de optie Niet volgen-verzoeken verzenden. Het effect is afhankelijk van de betreffende website. Websites kunnen beslissen om je browsegegevens toch te blijven verzamelen. Eronder vind je de optie Toestaan dat sites controleren of betalingsmethoden zijn opgeslagen. Hoewel het handig is om je betaalmethoden in een webbrowser op te slaan, raden we dit nooit aan. Ten slotte schakel je bij Privacy, zoeken en services / Privacy de bescherming in: Mogelijk ongewenste apps blokkeren.