Licht speelt een cruciale rol in ons dagelijks ritme, waardoor we 's ochtends fris wakker worden en 's avonds slaperig zijn. Onvoldoende, overmatig of verkeerd licht verstoort je slaap-waakritme. Maar hoe werkt dat precies? En wat kun je eraan doen? Dat ontdek je hier!

Te weinig licht in de ochtend

We hebben allemaal een biologische klok die wordt gestuurd door de hoeveelheid en het type licht dat onze ogen ontvangen. Het ochtendlicht van de zon bevat bijvoorbeeld blauw licht dat ons lichaam aanzet om serotonine te produceren. Hierdoor worden we alert en daalt het niveau van melatonine – het slaaphormoon. Onze lichaamstemperatuur gaat hierdoor omlaag: het signaal voor ons lichaam om wakker te worden en in actie te komen. Zolang onze ogen licht zien, blijft ons lichaam serotonine aanmaken.

In vroegere tijden stonden mensen op zodra de zon opkwam, wat in de zomer betekende dat ze al tussen vijf uur en half zes 's ochtends actief waren. Maar tegenwoordig draaien we ons dan graag nog een paar keer om. De gordijnen voor de ramen voorkomen dat ons lichaam de vroege zonnestralen opmerkt, daardoor lijkt het nog steeds nacht. Fijn en lastig tegelijk, want je mist wel het natuurlijke licht om rustig en tijdig wakker te worden. Dit verklaart ook waarom het zo lastig is om een goed dagelijks ritme te behouden als je pas rond het middaguur ontwaakt.

©David Prado

Met een wake-up light word je geleidelijk wakker gemaakt.

Wake-up light

Slaap je graag in een donkere kamer met verduisterende gordijnen? Dan kan een wekker die je wakker maakt met licht heel nuttig zijn. Een zogeheten 'wake-up light' bootst de zonsopgang na met licht dat geleidelijk intenser wordt, waardoor je op een natuurlijke en rustige manier wakker wordt. Zo’n wake-up light bevat helder licht met een koude kleurtemperatuur, wat de aanmaak van serotonine bevordert. Woon of werk je in een omgeving met weinig natuurlijk licht? En word je hierdoor tegen de middag steeds minder actief en alert? Zorg dan ook overdag voor verlichting met koud licht. Dit kan helpen om je energieniveau gedurende de dag op peil te houden.

Ook interessant: Waarom goed slapen zo belangrijk is.

Te veel licht in de avond

Je biologische klok werkt het beste als je lichaam een goed contrast tussen licht en donker ervaart tijdens een etmaal. Probeer dus de natuur te volgen en overdag zo veel mogelijk in het licht te zijn en dit ‘s avonds af te bouwen. Best lastig natuurlijk, want juist overdag zitten we misschien binnen op kantoor, en ‘s avonds ontspannen we voor de televisie of met de smartphone. Helaas verstoort dit ons slaapritme, want het blauwe licht van al die schermen houdt ons alert en zorgt ervoor dat er nauwelijks melatonine wordt aangemaakt.

©Kittirat

Uit onderzoek van het RIVM (Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) bleek ook dat volwassenen die dagelijks een scherm gebruikten in het uur voor het slapengaan, meer slaapklachten hebben. Zoals later in slaap vallen, korter slapen en 's nachts wakker worden. Ook meldden de participanten meer symptomen van slaaptekort overdag, zoals moeite hebben om wakker te blijven.

In onze Slaapwijzer vind je artikelen die je helpen om lekker te slapen en uitgerust wakker te worden. Welterusten!

Door een oranje bril

Uit hetzelfde onderzoek van het RIVM bleek ook dat de slaapklachten verminderden toen dezelfde volwassenen een week lang geen scherm gebruikten of tijdens het schermgebruik een oranje bril droegen die het blauwe licht blokkeert. Volgens promovendus Wisse van der Meijden van het Nederlands Herseninstituut zou rood licht weleens de oplossing kunnen zijn voor slechte slapers. Zijn proefpersonen moesten bij rood licht meer moeite doen om wakker te blijven en konden zich minder goed concentreren dan bij blauw licht. Misschien zit je er niet op te wachten om ‘s avonds met rood licht de dag af te sluiten, maar toch kan het slim zijn om in ieder geval warmer licht te gebruiken.

Met slimme verlichting van bijvoorbeeld Philips Hue en Hombli kun je overdag de lampen op standje helderblauw zetten en ‘s avonds juist warm en gedimd. Let bij de aanschaf van deze slimme lampen goed op een aantal kenmerken die invloed hebben op de lichtkwaliteit:
💡 De kwaliteit wordt vaak weergegeven aan de hand van de kleurweergave-index (CRI - Color Rendering Index). De CRI geeft aan in hoeverre de kleurweergave van de lichtbron overeenkomt met natuurlijk zonlicht. Hiervoor bevelen we ledlampen met een CRI-waarde van 80 of hoger aan.
💡 Ook de kleurtemperatuur, gemeten in Kelvin (K), speelt een rol. Lampen met lagere Kelvin-waarden, bijvoorbeeld 2700K, produceren warm licht. Lampen met hogere Kelvin-waarden, zoals 5000K, produceren koeler wit licht dat meer lijkt op daglicht.
💡 In een ledlamp met afzonderlijke lichtbronnen voor koud en warm licht, heb je meer flexibiliteit bij het aanpassen van de lichtkleur naar jouw voorkeur en het creëren van de gewenste sfeer.

Bij de meeste slimme lampen kun je ook een natuurlijk dagritme activeren, waardoor de kleur van de lampen automatisch verandert afhankelijk van het moment van de dag.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!

De vriezer ontdooien staat bij weinig mensen hoog op het verlanglijstje. Toch is het een klus die je niet eindeloos kunt uitstellen. IJsafzetting in je vriezer kost energie, beperkt de ruimte én verkort de levensduur van het apparaat. In dit artikel lees je wanneer het tijd is voor actie én hoe je het handig en veilig aanpakt.

Hoe weet je dat je vriezer toe is aan een ontdooibeurt?

Begin je te merken dat de lades stroef schuiven of zelfs niet meer goed dichtgaan? Dan is dat een duidelijk signaal: er zit te veel ijs tegen de wanden. Behalve dat het onpraktisch is, zorgt die ijslaag er ook voor dat je vriezer harder moet werken om koud te blijven. Dat zie je terug op je energierekening én je belast het systeem onnodig.

IJs ontstaat vooral door warme, vochtige lucht die telkens naar binnen stroomt als je de deur opent. Die lucht condenseert tegen de vriezerwanden en bevriest daar. Hoe vaker en hoe langer je de deur open laat staan, hoe sneller het probleem zich opbouwt.

Heb je een vriezer met No Frost-technologie? Dan zit je goed: die voert het vocht actief af en voorkomt ijsvorming. Toch is ook dan een regelmatige schoonmaak – een à twee keer per jaar – aan te raden. Bij oudere modellen zonder No Frost kan het nodig zijn om je vriezer elk kwartaal te ontdooien.

En ruik je bij het openen van je vriezer een muffe geur? Grote kans dat er iets mis is. Open verpakkingen, bedorven etenswaren of vocht van half bevroren producten kunnen gaan stinken. Tijd voor een schoonmaakbeurt.

Lees ook: Deze functies kun je allemaal vinden op een vriezer

©Yanukit - stock.adobe.com

Zo ontdooi en reinig je je vriezer stap voor stap

Klaar om aan de slag te gaan? Volg dan deze eenvoudige werkwijze:

Trek de stekker eruit

Veiligheid eerst: schakel de vriezer volledig uit.

Leeg de vriezer volledig

Haal alle etenswaren eruit. Gebruik een koeltas met koelelementen of zet ze tijdelijk buiten als het koud genoeg is.

Verwijder de lades

Laat ze op kamertemperatuur komen voor je ze schoonmaakt; zo voorkom je barsten of scheurtjes.

Laat het ijs smelten

Zet de deur open en wacht rustig af. Wil je het proces versnellen? Zet dan een emmer heet water in de vriezer en sluit de deur weer. Na ongeveer 30 minuten zou het meeste ijs los moeten laten.

Verwijder ijsresten voorzichtig

Gebruik nooit een mes of schroevendraaier! Neem liever een warme, natte doek of haal het ijs voorzichtig met de hand weg.

Maak de binnenkant schoon

Gebruik een sopje van warm water met een beetje afwasmiddel of soda. Vermijd agressieve geuren of chloor: die blijven hangen in het plastic.

Droog alles goed af

Zorg dat je vriezer helemaal droog is voordat je de stekker weer in het stopcontact steekt. Zo voorkom je dat er direct weer ijs ontstaat.

Zet de vriezer weer aan en vul hem opnieuw

Laat de vriezer eerst goed op temperatuur komen voordat je de producten terugplaatst. Voilà – je vriezer is weer als nieuw!

Lees ook: 12 tips tegen vieze geurtjes in huis