Zaadbalkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen onder de 45 jaar. Maar als je er op tijd bij bent, is de ziekte goed te behandelen. Zelfonderzoek kan helpen om het tijdig te signaleren, lees hier hoe je dat doet.

Waarom is zelfonderzoek belangrijk?

Zaadbalkanker of teelbalkanker – ook al is het zeldzaam (bij zo’n 900 mannen per jaar in Nederland) – is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen onder de 45 jaar. Door zelfonderzoek kun je de ziekte vroegtijdig ontdekken. Daarmee kun je uitzaaiingen voor zijn, zware behandelingen als chemokuren en operaties voorkomen en zelfs levens redden. Daarom is het goed om op tijd te beginnen met zelfonderzoek, want bij een snelle diagnose is de kans op genezing zo’n 90 tot 100 procent.

Zelfcheck alarm

©Rawpixel

Het is misschien niet gemakkelijk om te onthouden om maandelijks een zelfcheck te doen. Gebruik daarom een geheugensteuntje. Bijvoorbeeld elke eerste maandag van de maand, als het luchtalarm afgaat. Dit idee als reminder voor zelfonderzoek met de slogan ‘Laat alles vallen en check je ballen’, is een initiatief van het Sint Antoniusziekenhuis in Nieuwegein, ondersteund door het Erasmus MC. Het idee is dat je een vast moment in de maand kiest om zelfonderzoek te doen, zodat je dit minder snel vergeet. Je kunt uiteraard ook een terugkerende melding in je telefoon of je digitale agenda maken. Of zet een symbooltje op je papieren kalender.

Zelf-check in vijf stappen

Voor de zelf-check op zaadbalkanker doorloop je de volgende stappen:

Stap 1: Doe het zelfonderzoek tijdens of na een warme douche. Dan is je balzak het meest ontspannen.
Stap 2: Pak eerst een bal voorzichtig tussen duim en wijsvinger en rol zacht heen en weer.
Stap 3: Check op veranderingen: voel je een zwelling, knobbel, verharding of iets anders ongewoons?
Stap 4: Herhaal bij de andere bal.
Stap 5: Voel of zie je iets anders dan normaal of maak je je zorgen? Aarzel niet om naar de huisarts te gaan.

Bron: Hoe herken ik zaadbalkanker? Doe een zelfcheck | KWF

Wanneer naar de dokter?

Voelt een zaadbal groter of harder dan de andere, of voel je een knobbel? Dan is het zaak om snel naar de huisarts te gaan. De huisarts zal je onderzoeken en mogelijk doorverwijzen naar het ziekenhuis. Soms kunnen er ook andere symptomen zijn, zoals vermoeidheid, gewichtsverlies of minder zin in seks.

Ook interessant: Thuischecks voor je gezondheid: 7 handige apparaten

©NanSan

Oorzaken van zaadbalkanker

De precieze oorzaken van zaadbalkanker zijn niet bekend. Wel zijn er risicofactoren. Bijvoorbeeld als het in de familie zit, als je een erfelijke afwijking hebt, als een van de of beide zaadballen niet zijn ingedaald of als je vruchtbaarheidsproblemen hebt. Je leest er meer over op Kanker.nl. Gelukkig is zaadbalkanker bij vroege signalering goed te genezen. Alle reden dus om de eerste maandag van de maand alles te laten vallen voor je ballen. Luchtalarm = zelfcheck!

Ga je een nieuwe elektrische tandenborstel kopen? Gooi vooral de oude niet weg! Met een nieuw setje (goedkope) opzetborstels heb je ineens een ultieme schoonmaakhulp in handen. Je krijgt 10 tips voor lastige schoonmaakklusjes waar je nu moeiteloos je tanden in zet.

Lees ook: Dé 15 dingen die je altijd vergeet schoon te maken (maar nu niet meer!)

1. Lichtschakelaars

Bij het normale schoonmaakrondje worden lichtknoppen vaak over het hoofd gezien. Maar na verloop van tijd worden ze toch echt smoezelig, vooral als je ze vaak met vette of natte vingers aan en uit zet. Met een elektrische tandenborstel met een droge(!) opzetborstel maak je de schakelaar eenvoudig schoon: het vuil wordt als het ware losgetrild. De ronddraaiende borstelkop komt ook in de kiertjes rond de schakelaar, waar je met een doek lastig bij komt. Klaar? Neem dan af met een (weer droge) microvezeldoek om echt alle viezigheid weg te vegen.

2. Spoelbakken en werkbladranden

In de kier tussen spoelbak en keukenblad verzamelt zich vuil dat nauwelijks weg te krijgen is met een spons. Gebruik een elektrische borstel met een drupje afwasmiddel of ontvetter om dit randje schoon te maken. Laat de borstelkop rustig draaien langs de randen, spoel na met warm water en droog af.

3. Zolen en randen van sneakers

Witte zolen, rubberen randen en reliëflogo’s op schoenen fris je eenvoudig op met een elektrische tandenborstel en een papje van baking soda en water. Breng het mengsel aan op de vieze plekken en laat de draaiende borstel het vuil loswerken. Zo hoef je niet te schrobben met kracht. Werkt goed bij sportschoenen, sneakers en kinderschoenen.

4. Tussen toetsen of knopjes

Op toetsenborden, afstandsbedieningen en andere elektronische apparaten blijven stof en kruimels hangen. Met een droge borstelkop kun je vuil los trillen tussen de knoppen. Gebruik geen water, maar veeg het losgeborstelde vuil weg met een doek of zuig het op met een stofzuiger met smal mondstuk.

©splitov27

5. Fietsketting

Een elektrische tandenborstel is ook handig bij het onderhoud van je fiets. Smeer de ketting in met een ontvetter die specifiek geschikt is voor fietsonderdelen en laat de borstelkop het opgehoopt vuil, oude smeermiddelen en roest losmaken. Gebruik een opzetkop die je specifiek voor dit soort klussen bewaart. Spoel daarna grondig af en droog. Vergeet niet om daarna de ketting opnieuw in te smeren met een geschikte fietskettingolie of -vet.

6. Randen van douchedeuren of -wanden

Kalkaanslag en zeepresten hechten zich aan de rubbers en randen van douchedeuren. De elektrische tandenborstel werkt deze aanslag moeiteloos weg, vooral in combinatie met schoonmaakazijn. Laat kort inwerken, borstel schoon, en spoel na.

7. Ventilatieroosters

Ventilatieroosters of luchtopeningen zijn lastig schoon te houden. Met een droge borstelkop borstel je stof van de lamellen zonder dat het alle kanten op vliegt. Je kunt de borstel ook licht vochtig maken en daarna alles afnemen met een doek.

8. Sieraden

Sieraden met steentjes of fijne details kun je voorzichtig schoonmaken met een elektrische tandenborstel. Gebruik wat lauw water met een drupje afwasmiddel, laat de borstelkop zacht draaien, en werk vuil uit de randjes. Ideaal voor ringen, oorbellen of kettingen die je niet wilt beschadigen.

9. Kinderstoel

Kruimels, sap en plak verdwijnen niet zomaar uit de kieren van een kinderstoel. Met een elektrische borstel en een beetje afwasmiddel werk je dat vuil er makkelijk uit. Let op: niet te nat maken bij houten stoelen.

10. Douchekoppen, kraanonderdelen en bevestigingen

Op en rondom de douchekraan, de glijstang of de wandbevestiging van de douchekop blijven vaak vette zeepresten zitten. Met een elektrische tandenborstel en wat allesreiniger kom je makkelijk langs de randjes en rubbers. Even borstelen, naspoelen en droogwrijven.

💪 Schrobben zonder stress

Een elektrische tandenborstel met een aparte opzetkop is eigenlijk onmisbaar als je houdt van snel en grondig schoonmaken. Perfect voor randjes, kieren, rubber, profiel en reliëf. Reserveer een borstel alleen voor schoonmaak en je hebt een nieuwe favoriet in het keukenkastje!

Af en toe heb je in Excel willekeurige getallen nodig voor een steekproef, om formules te testen of om een voorbeeld samen te stellen. Uiteraard kun je zelf wat cijfers op het toetsenbord roffelen, maar veel gemakkelijker is dit door Excel zelf te laten uitvoeren.

Stap 1: Willekeurige decimalen

Wanneer je in een cel de formule =ASELECT() typt, zal Excel een willekeurig getal tussen 0 en 1 vormen. Sleep die formule naar beneden om de kolom verder te vullen met lukrake getallen tussen 0 en 1. Dit zullen telkens waarden zijn van vijftien decimalen. Als je niet zover na de komma wilt werken, dan kun je de cellen selecteren en in het tabblad Start in de groep Getal de knop Minder decimalen gebruiken.

Wil je andere getallen, druk dan op de functietoets F9 zodat alles opnieuw berekend wordt. Je moet er wel rekening mee houden dat iedere keer dat je iets in dit rekenblad toevoegt of wijzigt, alle random waarden opnieuw worden berekend. Dus als je ergens in een cel bijvoorbeeld Hallo typt en je drukt op Enter, zullen alle ASELECT-waarden wijzigen. Dat los je op door al deze waarden te selecteren, te kopiëren en op dezelfde plaats te plakken met Plakken speciaal / Waarden plakken.

De formule =ASELECT() vormt willekeurige getallen tussen 0 en 1.

Stap 2: Reeks begrenzen

Dit zijn dus allemaal getallen kleiner dan 1. Wil je getallen tussen 1 en 10, dan kun je in de kolom daarnaast de formule =1+9*(A1) toepassen, in de veronderstelling dat het eerste gegenereerde getal van daarnet in A1 staat. Sleep dan het resultaat naar beneden en dan krijg je ook daar een kolom met waarden tussen 1 en 10.

Wil je willekeurige getallen tussen 1 en 100, dan wordt de formule =1+99*(A1). Voor getallen tussen 1 en 1000 is de formule =1+999*(A1) enzovoort.

In kolom C vragen we random waarden tussen 1 en 100, gebaseerd op de waarden van kolom A.

Stap 3: Raster vullen

Wil je gehele getallen tussen twee grenswaarden laten vormen door Excel, dan combineer je ASELECT met GEHEEL. Deze formule zal bijvoorbeeld willekeurige gehele getallen vormen kleiner dan 1000: =GEHEEL(ASELECT()*1000)

Het getal 1000 zal er zelf nooit bij staan. Sleep deze formule naar beneden om de kolom met willekeurige getallen te vullen en in dit voorbeeld hebben we de formule ook naar enkele kolommen daarnaast gesleept.

Ook hier dezelfde opmerking: om de random waarden te fixeren, moet je ze kopiëren en plakken als waarden.

Wanneer we de cellen naar beneden en naar rechts kopiëren, krijgen we een rooster met willekeurige getallen.