De overstap naar een (hybride) warmtepomp biedt kansen voor een lagere energierekening en het verminderen van CO2-uitstoot. Toch ervaren consumenten uitdagingen en onzekerheden, zoals kosten, geluidsoverlast en twijfels over duurzaamheid. Gelukkig bieden sommige leveranciers oplossingen om deze zorgen weg te nemen.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Nefit Bosch

Inmiddels weten veel mensen dat de overstap van een gasgestookte cv-ketel naar een (hybride) warmtepomp legio kansen biedt. Je kunt je energierekening verlagen en tegelijkertijd iets goeds doen voor het klimaat door je CO2-uitstoot te beperken.

Aan de andere kant zijn er voor consumenten ook uitdagingen en onzekerheden verbonden aan een overstap. Naast de kosten, hebben deze zorgpunten vaak betrekking op het geluid van de warmtepomp en de vraag of een warmtepomp nu echt zoveel duurzamer is. En waar ga je een warmtepomp plaatsen, zowel binnen- als buitenhuis?

In dit artikel belichten we een extreem stille warmtepomp van Nefit Bosch, de Compress 5800i AW, die qua geluid bijna overal te plaatsen is. Bovendien heeft het apparaat door het gebruik van het natuurlijke koudemiddel propaan (R290) de kleinst mogelijke impact op klimaat en milieu. Ook bespreken we de Compress 2000 AWF full monoblock, waarvoor binnenshuis zelfs helemaal geen ruimte nodig is.

Stille warmtepomp die bijna overal te plaatsen is

De buitenunit van een lucht-waterwarmtepomp staat vaak in de tuin of hangt aan de gevel. Het is een gegeven dat deze buitenunit geluid maakt. Het geluid van de buitenunit is al sinds 2012 aan regels gebonden, maar in 2021 zijn deze regels aangescherpt. De nieuwe regels hebben als doel om geluidshinder voor omwonenden te voorkomen. Concreet is er in deze regels een maximum gesteld aan het geluid dat mag worden waargenomen op de erfgrens. Dit waargenomen geluid kun je meten en noemen we geluidsdruk (zie kader).

Deze geluidsdruk mag op de erfgrens overdag niet hoger zijn dan 45dB(A). In de nacht, als de warmtepomp draait in de ‘stille modus’, moet de geluidsdruk lager zijn, namelijk maximaal 40 dB(A). Deze maximale geluidsdruk heeft gevolgen voor de plaatsing van de buitenunit, omdat een minimale afstand nodig is tussen het apparaat en de erfgrens.

Ter illustratie: een warmtepomp met een (vrij gangbaar) geluidsvermogen van 65 dB(A) moet op circa 5 meter van de erfgrens worden geplaatst, om de geluidsdruk op de erfgrens binnen de wettelijke kaders te houden. Dit geeft soms problemen, omdat veel Nederlandse tuinen te klein zijn om deze afstand te kunnen halen. Het goede nieuws: als het geluidsvermogen van de warmtepomp lager is, dan kan ook de afstand tot de erfgrens omlaag, en zijn er veel meer opties om de buitenunit te plaatsen.

De Compress 5800i AW is ontworpen om de uitdagingen op het gebied van geluid het hoofd te bieden. Het doel: een zo groot mogelijke plaatsingsflexibiliteit, zowel binnen- als buitenshuis. De Compress 5800i AW heeft daartoe een uniek ontwerp met geïntegreerde geluiddempende diffuser en niet één, maar vier stille modi, waaronder een nachtmodus. Dankzij zijn stille werking en vele slimme accessoires biedt de buitenunit qua plaatsing meer mogelijkheden dan andere warmtepompen. Met een geluidsdruk van slecht 26,5 dB(A) op 2 meter afstand (zie kader) voldoet het apparaat niet alleen aan de strengste wettelijke eisen en richtlijnen, maar is het op dit moment ook de stilste warmtepomp op de markt. De ongekende geluidsprestaties geven veel flexibiliteit bij het plaatsen van de buitenunit. Zelfs bij dichte bebouwing, zoals bij rijtjeswoningen. Het apparaat heeft een speciale wandmontagebeugel voor een veilige en ruimtebesparende installatie van de buitenunit aan de gevel van de woning.

Vermogen

De Compress 5800i AW is echter niet alleen flexibel qua plaatsing buiten, maar ook qua vermogen. Deze warmtepomp wordt geleverd in vermogens tussen 4 en 12 kW. Ook zijn er bijpassende boilers van Nefit Bosch verkrijgbaar in verschillende formaten, van 200 liter voor een-, twee- of driepersoonshuishouden, tot 500 liter voor grotere huishoudens.

Nog een voordeel van de Compress 5800i AW is dat het apparaat, naast comfortabele warmte en warm water, ook kan zorgen voor koeling. In de zomer kan de werking van de warmtepomp eenvoudig worden omgekeerd. Zo kan de temperatuur in de woning tot vijf graden worden verlaagd. De koelfunctie zit standaard op elke Compress 5800i AW-warmtepomp. Om je woning te kunnen koelen met een warmtepomp heb je echter wel vloerverwarming of een vergelijkbaar systeem nodig. Ten slotte is een draadloze internetmodule standaard geïntegreerd, waardoor de warmtepomp eenvoudig kan worden aangesloten op het internet. Naast bediening via de app, maakt dit een eenvoudige inbedrijfstelling en service op afstand mogelijk.

©Nefit Bosch

Warmtepomp met propaan voor kleinste milieu-impact

Warmtepompen zijn eerder negatief in het nieuws geweest vanwege de milieu-impact van de koudemiddelen die erin zitten. Alle warmtepompen werken met een koudemiddel, net als bijvoorbeeld koelkasten. Dat is nodig om warmte uit de lucht of de bodem te halen en over te brengen aan het water van de centrale verwarming. De meest gangbare koudemiddelen zijn R410A en R32. Dit zijn synthetische koudemiddelen, in de media vaak aangeduid als F-gassen. De nieuwste generatie warmtepompen maakt gebruik van koudemiddel R290. R290 is de wetenschappelijk naam voor een gas dat veel mensen wel kennen, namelijk propaan. Omdat dit in de natuur voorkomt, noemen we R290 een natuurlijk koudemiddel. Propaan is dus géén F-gas.

Koudemiddelen zijn onmisbaar voor de werking van een warmtepomp. De meeste warmtepompen bevatten maar een kleine hoeveelheid koudemiddel. Dit bevindt zich in het gesloten circuit van de warmtepomp. De gangbare middelen, de F-gassen, hebben een groot nadeel: als ze vrijkomen, is dat niet bepaald goed voor het milieu. Ze hebben bovendien een negatief effect op de opwarming van de aarde. Het schadelijke opwarmende effect van een gas wordt uitgedrukt met het Global Warming Potential (GWP). Bij de F-gassen R410A en R32 zijn deze waarden respectievelijk 2088 en 675. Voor propaan (R290) is deze waarde veel lager. Met een GWP-waarde van slechts 3 heeft propaan de kleinst mogelijke impact op klimaat en milieu.

Natuurlijke koudemiddelen

Het belang van dit opwarmende effect wordt ook door de EU onderschreven. Vanwege de negatieve impact van F-gassen op het milieu, heeft de EU zich ten doel gesteld om de productie en het gebruik van F-gassen terug te dringen en de stap naar natuurlijke koudemiddelen te maken. Daarvan is propaan op dit moment de meest toegepaste oplossing.

De Compress 5800i AW werkt met R290 (propaan) als koelmiddel. Met het toekomstbestendige en natuurlijke R290 voldoet de warmtepomp nu al aan de toekomstige regelgeving en heeft het apparaat de kleinst mogelijke impact op klimaat en milieu. Bijkomend voordeel is de hoge efficiëntie met een energielabel A+++ en een watertemperatuur tot 75 graden. Dankzij die hoge temperatuur is de Compress 5800i AW ook geschikt voor oudere woningen. De woning hoeft niet te zijn voorzien van vloerverwarming, omdat de warmtepomp ook efficiënt verwarmt met gewone radiatoren. 

©Nefit Bosch

Binnenshuis geen ruimte nodig voor monoblock

Naast de vragen over geluid en koudemiddelen, zijn veel mensen benieuwd of een warmtepompinstallatie wel past in hun woning. Want als je eenmaal buitenshuis een geschikte locatie hebt voor de buitenunit van de warmtepomp, dan is ook binnenshuis ruimte nodig. Hoeveel ruimte dat is, verschilt sterk per oplossing. Kies je voor gasloos verwarmen met alleen een warmtepomp, dan moet je naast een binnenunit ook rekening houden met een boiler voor warmwatervoorziening. Dat kan een externe boiler zijn of een boiler die is geïntegreerd in de binnenunit. In beide gevallen neemt dit de nodige ruimte in beslag. Kies je voor een hybride warmtepomp naast je cv-ketel, dan is een extra boiler niet nodig. 

Een binnenunit kun je simpelweg niet in iedere woning kwijt. Voor die situaties waarin de binnenruimte een beperking vormt, heeft Nefit Bosch de Compress 2000 AWF full monoblock ontwikkeld. Deze oplossing heeft binnen vrijwel géén ruimte nodig. Hoe kan dat? En wat is eigenlijk een full monoblock?

Een monoblock is een specifiek type lucht-waterwarmtepomp. In de basis zijn er bij lucht-waterwarmtepompen twee opties: split of monoblock. Bij een monoblock-buitenunit zit de meeste techniek van de lucht-waterwarmtepomp in de buitenunit verwerkt. Bij een split-buitenunit is het koelcircuit daarentegen verdeeld over de binnen- en buitenunit. Omdat bij de monoblock-variant de meeste ‘techniek’ in de buitenunit zit, is deze buitenunit groter en zwaarder dan bij een split-model. De full monoblock-optie gaat nog een stapje verder. Hierbij zit letterlijk alle warmtepomptechniek in de buitenunit verwerkt. Het voordeel daarvan is dat er binnenshuis alleen een bedieningspaneel nodig is, ter grootte van een thermostaat. Bijkomend voordeel is dat de installateur veel flexibeler is bij het koppelen van deze speciale warmtepomp aan bestaande cv-installaties. Daarmee past de Compress 2000 AWF full monoblock dus altijd en overal.

Gasloos of hybride

De Compress 2000 AWF-warmtepomp kan zowel worden toegepast voor volledig gasloze verwarming (all-electric), als voor hybride verwarming. Bij de hybride optie verwarmt het apparaat de woning in combinatie met een cv-ketel. Bij een all-electric-plaatsing kan warm douchewater op maat worden geboden dankzij de brede range bijpassende warmwaterboilers van Nefit Bosch. Die warmwaterboilers hebben dan uiteraard wel binnenruimte nodig.

Compress 2000 AWF full monoblock is bovendien All-electric Ready. Dat biedt de mogelijkheid om nu te beginnen met hybride verwarmen en later alsnog gemakkelijk over te stappen naar volledig gasloos (all-electric) verwarmen. Hiervoor is alleen het elektrisch element nodig, dat als accessoire verkrijgbaar is. Zo ben je flexibel en voorkom je dat je in de toekomst nog een keer moet investeren in een nieuwe installatie.

Een hoe zit het buiten? Ondanks dat alle techniek van Compress 2000 AWF full monoblock in de buitenunit zit, is er nog steeds veel plaatsingsvrijheid. Denk aan de mogelijkheid tot installatie op balkons, aan de muur of op de grond. Samengevat, biedt deze flexibele, scherp geprijsde monoblock-warmtepomp voor iedere situatie een passende hybride en all-electric-oplossing.

©Nefit Bosch

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.