Hoe vervuilend is de warmtepomp nu echt? ID.nl legt het uit
Ongetwijfeld heb je het al in het nieuws voorbij zien komen: “De warmtepomp is schadelijker voor het milieu dan gedacht”. Hoe kan dat? De warmtepomp werd toch gepresenteerd als dé duurzame oplossing waarmee we onze woningen konden verwarmen? Is het dan nog wel slim om in een warmtepomp te investeren, of wordt deze niet langer als duurzaam gezien? ID.nl dook erin.
Materiaal en milieu
Als we het hebben over de ‘duurzaamheid’ van een product, dan kijken we naar twee eigenschappen: de energieprestatie en de milieu/materiaal-prestatie. Die laatste eigenschap van de warmtepomp is op dit moment in opspraak.
De milieu/materiaal-prestatie zegt iets over de totstandkoming van een product. Om een warmtepomp in elkaar te kunnen zetten heb je materialen zoals elektronica en koudemiddelen nodig. Deze materialen hebben een bepaalde milieubelasting; het kost energie om ze te maken, maar ook om ze uiteindelijk af te breken. Om deze milieubelasting te berekenen, is er een Nationale Materialen Database (NMD) waarin alle in Nederland verkrijgbare materialen en producten te vinden zijn. Aan ieder materiaal is een score gekoppeld. De score voor de milieubelasting van een warmtepomp is recentelijk opnieuw berekend. En hieruit blijkt dat de productie van warmtepompen meer energie en milieubelastende materialen vereist dan eerder werd gedacht.
Aan de andere kant; kijken we naar de energieprestatie van een warmtepomp, dan zie je een positieve invloed op de duurzaamheid. Een warmtepomp helpt namelijk om energie, in de vorm van gas, te besparen. Omdat een warmtepomp een gemiddelde levensduur heeft van zo’n 15 jaar, telt die besparing al die jaren bij elkaar op. Onder de streep telt deze energiebesparende winst flink op, en weegt uiteindelijk zwaarder dan de negatieve milieu/materiaal-prestatie.
Een ander voorbeeld Dezelfde discussie over de warmtepomp speelt bijvoorbeeld ook bij de e-bike. Voor de productie ervan zijn er veel complexe materialen nodig, waaronder een accu. Die accu heeft een relatief zware impact op het milieu.
Echter, de winst van een e-bike is dat veel mensen de auto eerder laten staan en langere afstanden op de elektrische fiets afleggen. Die winst heeft dus uiteindelijk een veel positiever effect op het milieu dan de nadelige effecten van de accu.
Weten of een warmtepomp bij jou past?
Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!Het effect op de bouw
Om energiezuinig en duurzaam te mogen bouwen, moet er vooraf een milieuprestatieberekening worden uitgevoerd. Hierbij worden alle gekozen materialen tegen het licht gehouden. .Nu de warmtepomp een slechtere score heeft gekregen op dit vlak, is die berekening in veel gevallen niet meer rond te maken. Omdat de warmtepomp een belangrijke rol speelt in het behalen van de klimaatdoelstellingen, heeft de NMD besloten om tijdelijk een zogeheten verrekenfactor in te stellen. Die verrekenfactor zorgt ervoor dat de berekende milieu-impact tussen de oude en de nieuwe situatie wordt gelijkgetrokken. Hierdoor wordt het gebruik van de warmtepomp niet ontmoedigd.
©Tomasz Zajda
Voor nieuwbouw is een zogeheten verrekenfactor van toepassing op het plaatsen van warmtepompen.
Tot slot
Warmtepompen spelen een belangrijke rol in de energietransitie, maar het is belangrijk om te weten dat de productie ervan niet zonder milieubelasting kan plaatsvinden. Daarom zullen leveranciers kritisch moeten blijven kijken naar de gekozen materialen, en zal er waar mogelijk geïnnoveerd worden om deze impact zoveel mogelijk te verbeteren.
