Een vliegtuig dat in de Tweede Wereldoorlog al niet meer modern was, vliegt nog altijd over de hele wereld rond. Het toestel figureerde zelfs in een reality-serie. Wat is het geheim van de eeuwige Basler BT-67?

Op 17 december 1935, precies 32 jaar na de eerste vlucht van de gebroeders Wright, koos in Californië een vliegtuig met de naam DST het luchtruim. DST stond voor Douglas Sleeper Transport. De baas van American Airlines had zijn zinnen gezet op een vliegtuig dat in circa 15 uur van de oost- naar de westkust van de VS zou kunnen vliegen, terwijl de passagiers gerieflijk in bed lagen. In geen enkel verkrijgbaar vliegtuig pasten echter twee bedden naast elkaar met een gangpad ertussen. Vandaar dat vliegtuigfabriek Douglas een bredere versie ontwikkelde van haar bestaande passagiersvliegtuig, de DC-2. De Sleeper sloeg niet echt aan, maar dat nam niet weg dat er veel meer stoelen in pasten dan in concurrerende vliegtuigen. Met een capaciteit tot wel 32 passagiers was de DC-3, zoals het toestel al snel genoemd werd, een gigant. Luchtvaartmaatschappijen roken winst, en binnen luttele jaren gingen er 600 stuks van over de toonbank. In een tijd dat vliegen nog strikt was voorbehouden aan de elite, was dat een ongekend aantal. De KLM gebruikte de DC-3 vanaf 1936 op de tweewekelijkse lijndienst Amsterdam-Batavia-Sydney. Inclusief de overnachtingen in hotels duurde zo’n vlucht niet meer dan zes dagen – drie weken sneller dan per schip.

Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd de prille burgerluchtvaart in de knop gebroken. Passagiersvliegtuigen werden genaast voor vracht- en troepentransport. Niettemin beleefde de DC-3 in deze donkere periode zijn finest hour. De geallieerde strijdkrachten bestelden meer dan 10.000 nieuwe exemplaren, die onder de benaming C-47 – en de bijnaam Dakota – overal aan het front hand- en spandiensten verrichtten. Zo dropten de toestellen tijdens de invasie van Normandië zo’n 50.000 parachutisten. Onder de naam Lisoenov Li-2 bouwden de Russen nog eens ruim 6000 licentie-exemplaren.

©PXimport

Ice Pilots

Na de oorlog werden de militaire Dakota’s op grote schaal omgebouwd tot civiele toestellen, waarmee de burgerluchtvaart nieuw leven werd ingeblazen. in 1948 en 1949 werden de toestellen ingezet voor de luchtbrug naar West-Berlijn, die succesvol de Sovjet-blokkade doorbrak. Tegen die tijd rolden er al veel modernere passagiersvliegtuigen van de band, zoals de DC-6 en de Lockheed Constellation. Deze toestellen waren niet alleen veel groter, maar beschikten ook over drukcabines. Daardoor konden ze over het weer heen vliegen, in plaats van er dwars doorheen. Daar kwam bij dat de nieuwe toestellen veel langere afstanden konden afleggen, waardoor vluchten tussen Europa en de VS routine werden.

Maar de DC-3 liet zich niet naar het museum verbannen. Naar de door de grote luchtvaartmaatschappijen afgedankte toestellen bleek heel veel vraag. Tegenwoordig vliegen er volgens ruwe schattingen nog altijd zo’n 170 exemplaren rond. Wellicht de beroemdste daarvan zijn de toestellen van Buffalo Air, de Canadese cowboymaatschappij van de voormalige reality-serie Ice Pilots. Buffalo onderhoudt met de antieke toestellen een lijndienst, maar vervoert er ook de gekste dingen mee naar de meest onherbergzame oorden. Wie een paar afleveringen van Ice Pilots bekeken heeft, begrijpt waarom het toestel nog altijd in gebruik is: de DC-3 is subliem in z’n eenvoud.

Elon Musk beweert graag dat het beste onderdeel géén onderdeel is. Aan de DC-3 zit inderdaad geen klinknagel teveel. Het toestel heeft maar twee motoren, waar zijn opvolgers er veelal vier hadden. Dat beperkt het laadvermogen, maar daar staat tegenover dat die dingen ook maar half zo vaak stuk gaan. Het landingsgestel is in te trekken, maar een klein deel van de banden blijft altijd uitsteken: handig als de wielen weigeren uit te klappen. De DC-3 heeft geen drukcabine. Dat scheelt niet alleen allerlei onderdelen, maar verhindert ook dat de aluminium huid van het vliegtuig in de loop der jaren verzwakt vanwege het telkens weer onder druk zetten van de romp. Een romp overigens die, net als de vleugels, door de ingenieurs van Douglas voor de veiligheid robuuster ontworpen werd dan strikt noodzakelijk werd geacht. Tot slot wordt de DC-3 niet bestuurd via een hydraulisch systeem, maar gewoon met kabels. Ook dat scheelt in het onderhoud.

Dertig wrakken

Een vliegtuig uit de oorlog is uiteraard uitgerust met motoren uit de oorlog. De 14-cilinder Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp is met 173.618 exemplaren de meest geproduceerde vliegtuigmotor ooit, en diende ook als krachtbron van onder andere de Amerikaanse B-24-bommenwerper. Het prettige gevolg is dat er nog altijd volop reserveonderdelen verkrijgbaar zijn. Maar ja, het blijft een ouderwetse zuigermotor: relatief storingsgevoelig en dorstig naar ouderwetse, loodhoudende vliegtuigbenzine die niet overal meer goed verkrijgbaar is. Hoe mooi zou het niet zijn als er voor de DC-3 gekozen kon worden voor een moderne, betrouwbare en onderhoudsarme turbinemotor die alomtegenwoordige kerosine verbrandt? Welnu, dat kan.

Het Amerikaanse bedrijf Basler Turbo Conversions bouwt DC-3’s om tot zogeheten Basler BT-67’s. Ongeveer een derde van alle nog vliegende toestellen heeft inmiddels een dergelijke metamorfose ondergaan. De Pratt & Whitney Canada PT6-turbopropmotor maakt het toestel niet alleen 30 procent sneller, maar vergroot ook het laadvermogen met zo’n 30 procent. Het maximale vliegbereik is een imposante 3700 km – oftewel een vlucht van 13 uur. Basler benadrukt dat de BT-67 meer is dan een opgevoerde DC-3. Meer dan 90 procent van het oorspronkelijke vliegtuig wordt weggegooid, zegt het bedrijf. Alleen de basisstructuur van de romp en de vleugels wordt behouden. De rest is nieuw. “Omdat het eruitziet als een C-47, hebben mensen de neiging om te zeggen: ‘O, dat is een 80 jaar oud vliegtuig’,” aldus een woordvoerder van het bedrijf, “maar dat is het echt niet.”

Daarmee hanteert Basler het vreemdste productieconcept binnen de luchtvaartindustrie. De fabriek in Oshkosh, Wisconsin, bewaart zo’n dertig wrakken die te zijner tijd zullen transformeren tot gloednieuwe vliegtuigen. Daarnaast weet het bedrijf her en der in de wereld nog minstens 150 tot 200 andere wrakken te liggen – een getal dat volgens Basler mettertijd kan stijgen. Het bedrijf bouwt twee tot vier BT-67’s per jaar, dus het aantal Dakota’s zal in de toekomst niet zal afnemen, maar toenemen! Als er één vliegtuig een dergelijke reïncarnatie verdient, dan is het inderdaad de sublieme Douglas DC-3.

Een stofzuiger is zo vanzelfsprekend dat je bijna vergeet wat een handig en onmisbaar apparaat het eigenlijk is. Maar als je een nieuwe zoekt, zie je al snel: er is ontzettend veel keuze. Welke stofzuiger past nu echt bij jouw vloer, gezin en manier van wonen?

Verschillende soorten stofzuigers

Zoals gezegd: de keuze is enorm. Wanneer je een nieuwe stofzuiger zoekt, kun je kiezen tussen traditionele sledestofzuigers met of zonder zak, draadloze steelstofzuigers, robotstofzuigers, kruimeldieven en modellen die speciaal zijn ontworpen voor mensen met allergieën of huisdieren. Elk type heeft z'n eigen voordelen, zoals je in de tabel hieronder ziet. Wat bij jou past, hangt af van hoe en waar je het apparaat wilt gebruiken.

©Starcom

Je vloer is grotendeels bepalend

Stofzuigen doe je vooral om je vloer schoon te houden. Het soort vloer in huis bepaalt daarom voor een groot deel welke stofzuiger handig is. Bij harde vloeren let je op andere dingen dan bij tapijt. Handig om vooraf te bedenken waar de stofzuiger het meeste werk moet verrichten.

Stofzuigers voor harde vloeren

Laminaat, parket, plavuizen of een gietvloer? Dan is een model dat goed scoort op 'stofopname harde vloer' belangrijk. Op het label zie je hoe goed een stofzuiger presteert, van D (minimaal 98 procent opname) tot A+++ (nog beter). Voor kwetsbare vloeren is een parketborstel aan te raden: die voorkomt krassen en glijdt soepel over het oppervlak. Soms wordt een parketzuigmond meteen meegeleverd, soms moet je hem los kopen. In het laatste geval is het wel belangrijk dat je goed controleert of 'ie op jouw stofzuiger past.

Stofzuigers voor tapijt

Tapijt vraagt om een krachtigere aanpak. Vooral bij hoogpolig tapijt is een turboborstel handig: een opzetstuk met een draaiende borstel die diep liggend vuil omhoog haalt. Bij laagpolig tapijt kun je uit de voeten met een combiborstel. Ook de stofopname voor tapijt wordt genoemd op het label: bij het laagste classificering (D) moet de stofopname minimaal 75 procent zijn. Dat is minder dan bij harde vloeren, dus een label A of hoger loont. Let ook op het vermogen van de stofzuiger: hoe krachtiger, hoe beter voor dik tapijt.

©gunnar3000

Stofzuigers voor huisdieren

Haren van hond of kat vind je overal terug. Een turboborstel is dan bijna onmisbaar, zeker als je huisdieren op de bank of in het kleed liggen. Ook voor steelstofzuigers zijn er turboborstels te koop. Let op het vermogen: 800 watt of meer is aan te raden. En hoewel een zak niet verplicht is, is het wel zo prettig met al die losse haren. Het legen van een zakloze stofzuiger kan in dit geval een stoffige klus zijn.

Houd ook rekening met het geluid. Sommige stofzuigers halen makkelijk 80 decibel, wat vervelend kan zijn voor gevoelige huisdieren. Op het label zie je het geluidsniveau. Minder dan 60 decibel is prettig stil: dan kun je zelfs stofzuigen terwijl de tv aanstaat.

©Надія Коваль - stock.adobe.com

Stofzuigers voor allergieën

Heb je een stofallergie, astma of hooikoorts? Let dan extra op de stofuitstoot van de stofzuiger. Die staat op het label, van A+++ (minimaal) tot D (maximaal 1 procent). Een model met HEPA-filter is extra handig: die filtert zelfs de kleinste stofdeeltjes uit de lucht. Zo voorkom je dat je tijdens het stofzuigen juist meer klachten krijgt.

Klein maar handig: de kruimeldief

Een kruimeldief is perfect voor kleine klusjes: even wat kruimels van tafel, haren van de bank of stof uit een lastig hoekje. Ze werken meestal op een accu, dus let op de accuduur. Ook het soort accu speelt mee in de prestaties. Sommige kruimeldieven maken behoorlijk wat herrie. En kijk of er accessoires bijzitten zoals een verlengstuk of borstel. Nat-droogmodellen kunnen ook vocht opzuigen, bijvoorbeeld gemorste koffie. Dat maakt ze net wat veelzijdiger.

©sebra

Let ook op oplaadtijd en gebruiksduur

Bij oplaadbare modellen – zoals steelstofzuigers en kruimeldieven – is het slim om te checken hoe lang ze meegaan op een volle accu. Je wilt niet halverwege moeten stoppen om op te laden. Minstens zo belangrijk is de oplaadtijd: hoe lang moet het apparaat aan de lader voordat je 'm weer kunt gebruiken? Bij sommige modellen is dat een paar uur, terwijl andere pas na een nacht opladen weer inzetbaar zijn.

Tot slot

Welke stofzuiger het beste bij je past, hangt af van jouw woning, vloer, gezinssamenstelling en wensen. Denk na over waar je hem het vaakst gebruikt, wat je belangrijk vindt – zoals zuigkracht, geluid, accuduur of een HEPA-filter – en waar je eventueel concessies kunt doen. Door goed te vergelijken voordat je een nieuwe stofzuiger kopen gaat, voorkom je frustratie achteraf. En heb je eenmaal de juiste stofzuiger gevonden, dan wordt schoonmaken net een stukje makkelijker.

Werk je veel met grote bestanden, ben je vaak onderweg of wil je gewoon nooit meer wachten tot je data eindelijk gekopieerd zijn? Dan is een externe SSD precies wat je nodig hebt! De nieuwe Philips Draagbare SSD met usb-c combineert snelheid, betrouwbaarheid en een slank design in één krachtig pakket – en wij mogen drie exemplaren van 1 TB weggeven!

Voor creatieve geesten en snelle denkers

Of je nu fotograaf bent die RAW-bestanden bewerkt, een videomaker met 4K-projecten of een gamer die zijn bibliotheek altijd bij de hand wil hebben, deze SSD is ontworpen voor jou. Met overdrachtssnelheden tot 550 MB/s verplaats je grote bestanden in een oogwenk, en dankzij het compacte formaat (net een tikkie groter dan een oldskool usb-stick) neem je deze SSD overal mee naartoe. Plug-and-play, dus geen installatie nodig. Gewoon aansluiten en gaan.

©Philips

Alleskunner voor onderweg én thuis

Ook voor mobiele professionals en thuisgebruikers is dit een ideale oplossing. Werk je vaak op verschillende locaties? De Philips SSD past moeiteloos in je tas of jaszak. Wil je back-ups maken van al je foto's, video's en documenten? Geen probleem. Deze SSD werkt met Windows, macOS, Linux én Android, dus je koppelt 'm dankzij de usb-c 3.2 Gen 1-aansluiting aan vrijwel elk apparaat – van laptops tot smartphones.

De Philips Externe SSD is beschikbaar in drie capaciteiten: 500 GB voor € 50,99, 1 TB voor € 90,99 en 2 TB voor € 175,99. Meer informatie vind je op www.philips-media.com.