Het klinkt zo simpel: installeer een setje zonnepanelen op het dak en je krijgt de beschikking over kosteloze elektriciteit. En je kunt zelfs nog wat aan de energieleverancier terugverkopen. In de praktijk blijkt dat soms tegen te vallen.

Er is de laatste tijd veel discussie gaande over het échte nut van zonnepanelen. Veel eigenaren ervan zien namelijk tot hun verbazing dat de panelen via de bijbehorende inverter losgekoppeld worden van het net. Vooral en juist op zonnige dagen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je geen geld verdient met teruglevering van elektriciteit, maar ook dat de panelen eigenlijk gewoon helemaal niks meer leveren. Spanning en vermogen zijn er wel, maar je kunt er niet bij.

Heeft alles te maken met een elektriciteitsnetwerk dat in de meeste landen – waaronder Nederland – nooit echt goed voorbereid is op massale uitrol van zonnepanelen. Inmiddels is de situatie bereikt dat er te veel beschikbaar is. Daardoor stijgt de netspanning tot veel te hoge waarden. Wettelijk is vastgelegd dat zonnepanelen afgeschakeld moeten worden als de netspanning wat langduriger stijgt tot een waarde van 253 volt. Direct afschakelen is verplicht als de spanning stijgt tot 264,5 volt moeten ze direct loskoppelen.

Gevaarlijk of problematisch?

De eerste vraag die zich opdringt is, of die hogere netspanning nou echt een probleem is of zelfs gevaarlijk. Je moet bedenken dat de nominale netspanning in Nederland 230 volt is. Waarden van 250 of 260 volt betekent dat deze overschreden wordt met 20-30 volt en soms zelfs nog wat meer. Kortstondig kan de meeste apparatuur op netvoeding daar wel tegen.

Duren de pieken lang op zonnige dagen, dan wordt de levensduur verkort. Hoeveel is afhankelijk van het soort apparaat, wat voor voeding er in aanwezig is enzovoort. Ook geldt dat alweer wat oudere apparaten die ontworpen zijn voor een nominale netspanning van 220 volt extra gevoelig zijn voor dit soort pieken. Er is kortom wel degelijk reden tot zorg, al zullen de vonken je meestal niet direct om de oren vliegen. Maar kostbaar kan het op termijn wél worden.

Kun je er iets aan doen?

De verhoogde netspanning komt niet van jouw zonnepanelen-installatie, maar van buiten de deur. De verouderde of onderbemeten infrastructuur van de plaatselijke elektriciteitsleverancier is de boosdoener. In een heel enkel geval kun je de afschakelspanning van de inverter die bij je installatie hoort op een wat hogere ‘afslagspanning’ in laten stellen. Dat mag echter alleen na overleg en toestemming van de elektriciteitsleverancier.

Het probleem van de hogere netspanning wordt er bovendien niet mee opgelost. Heb je dure apparatuur in huis staan (denk aan uit de kluiten gewassen pc, netwerkopslag die dag en nacht aanstaat, een mooie 8K-televisie enzovoorts), dan loont het de moeite een zogeheten UPS aan te schaffen. Deze sluit je aan op een willekeurig stopcontact in huis, en erin prik je je te beschermen apparaat. Daarbij moet je beslist een exemplaar kopen dat een pure sinusvormige uitgangsspanning levert!

Verder moet je navragen of de UPS – in principe bedoeld als buffer voor als de stroom uitvalt – spanningsregeling biedt. Of koop een pure spanningsregelaar (ook weer navragen of daar een pure sinus uit komt), maar de prijzen verschillen niet bijster veel. Let tot slot op het vermogen van de aangesloten apparaten; de UPS of regelaar moet die ruimschoots kunnen bedienen.

Drie-fasenomvormer

De netbeheerder van het Nederlandse elektriciteitsnetwerk beveelt verder drie-fasenomvormers (inverters) aan. Daarmee wordt voorkomen dat op één fase de netspanning omhoogschiet en de zaak scheef trekt. Dat kan niet altijd zomaar geregeld worden, soms moet hiervoor een en ander geregeld worden in de meterkast. Het is al met al dus zaak een oogje te houden op de netspanning in huis als je zonnepanelen op het dak hebt. Lopen die op de dag echt met regelmaat tot 250 volt of zelfs daarboven op, dan is het zaak eens aan de bel te trekken. Liefst met meerdere benadeelden tegelijk, want vaak is het een probleem van de hele buurt. Ook van de mensen die géén zonnepanelen hebben, maar in een omgeving wonen waar er veel geïnstalleerd zijn. De échte oplossing kan alleen de (lokale) elektriciteitsleverancier bieden: namelijk investeren in nieuwere transformatoren, kabels en het instellen van een lagere nominale netspanning.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.