Wat zijn de kosten en opbrengsten van zonnepanelen?

Systeemgrootte

De systeemgrootte is van groot belang voor de prijs van zonnepanelen. Omdat de vaste kosten zoals bijvoorbeeld steigerwerk, bedrading, omvormer installatie en papierwerk sowieso altijd gemaakt moeten worden, zijn kleine systemen relatief duurder dan grote systemen. De prijzen verschillen per merk en per installateur, maar als richtlijn kun je het volgende aanhouden:

N.b. de prijzen van elektra zijn door de energiecrisis aan verandering onderhevig. Deze kunnen behoorlijk schommelen. Hetzelfde geldt voor de energietarieven die gehanteerd worden in de rest van dit artikel.

Merk

Het merk is behoorlijk van invloed op de prijs die je betaalt voor zonnepanelen. Over het algemeen zijn budgetpanelen van kleinere Chinese fabrikanten de goedkoopste optie. Het nadeel hiervan is dat je er niet zeker van kunt zijn dat deze bedrijven over 10 of 15 jaar nog bestaan en je dus niet zeker weet of je op de lange termijn aanspraak kunt maken op garantie. Minder risico op garantieverlies hebben de grote Chinese merken (zoals Longi, Trina, Canadian Solar, JA Solar en Jinko) en de grote elektronicaconcerns (zoals AEG en LG), maar deze panelen zijn meestal wat duurder. De duurste optie zijn de hoog-efficiënte panelen (van merken als REC en SunPower) of glas/glas-panelen van bijvoorbeeld Solarwatt. 

De installateur

De installateur is ook van invloed op de verwachte kosten. Sommige installateurs focussen puur op de laagste prijs en geven hun offerte via telefoon en internet, terwijl andere installateurs meer tijd besteden aan een huisbezoek en met een werkelijk op maat gemaakte offerte komen. Tevens kunnen ze omvormers en bevestigingsmaterialen van verschillende kwaliteit gebruiken, wat al snel 5-10 procent prijsverschil kan betekenen. Ten slotte hebben extra’s, zoals een meer geavanceerd uitleessysteem, micro-omvormers of installatie op verschillende dakdelen, een hogere prijs tot gevolg.

Het is vaak te adviseren om een installateur uit de buurt te kiezen. Deze bedrijven kunnen makkelijk langskomen voor een schouw, hebben een naam hoog te houden en kunnen op termijn makkelijker service verlenen.

Soms kan het ook lonen om te vergelijken wat inkoopinitiatieven kunnen betekenen. Je staat als consument redelijk sterk als je met een hele groep mensen tegelijk zonnepanelen koopt, waardoor er scherpe prijzen mogelijk zijn. Daardoor is echter wel minder ruimte voor maatwerk en worden soms concessies gedaan op kwaliteit. Ook zal het niet de eerste keer zijn dat een installateur die zich scherp heeft ingeschreven op een tender voor de plaatsing van duizenden systemen failliet gaat omdat hij zijn beloftes niet kan nakomen.

Opbrengst van zonnepanelen

De opbrengst van zonnepanelen is sterk afhankelijk van de zonnepotentie van je dak. Wanneer er een goede schatting van de elektriciteitsopbrengst is gemaakt, is de berekening van de opbrengst eenvoudig: je ontvangt de normale prijs per kWh (ongeveer 22 eurocent) tot aan je eigen elektriciteitsverbruik en een lager bedrag voor overproductie (momenteel 7,5 eurocent, tot 10 cent bij specifieke energieleveranciers). Dit heet de salderingsregeling en deze is financieel erg voordelig voor consumenten. Belangrijk om te weten: deze salderingsregeling wordt na 2023 met 9 procent per jaar versoepeld.

Voor een optimaal dak in bijvoorbeeld Utrecht zijn de verwachte opbrengsten binnen het eigen verbruik als volgt:

Overproductie buiten eigen verbruik

Overproductie betekent dat je meer elektriciteit produceert dan je eigen verbruik. Hierdoor gaat je verwachte opbrengst omlaag, omdat je buiten je eigen verbruik niet de normale elektriciteitsprijs (22 eurocent) ontvangt, maar een lagere terugleverprijs (7,5 - 10 eurocent). Je kunt dus het beste een systeemgrootte kiezen waarmee net onder je eigen verbruik geproduceerd wordt. Dit om te voorkomen dat je overproduceert. Ook is de kans groot dat na installatie van zonnepanelen je eigen verbruik daalt, bijvoorbeeld doordat je bewuster gaat worden van je verbruik en je verdere efficiëntiemaatregelen neemt, zoals bijvoorbeeld ledlampen of een betere isolatie.

Terugverdientijd

De terugverdientijd is het aantal jaar dat nodig is om je eigen investering terug te verdienen. Een terugverdientijd van 5-6 jaar is zeker mogelijk met zonnepanelen. Gezien de verwachte levensduur van meer dan 25 jaar betekent dit dat je daarna nog voor 19-21 jaar aan gratis elektriciteit hebt.

Een andere manier om ernaar te kijken, is dat je nu je elektriciteit inkoopt voor de komende 25 jaar en maar voor 5-6 jaar hoeft te betalen, dus voor een derde van de prijs. Bedenk ook dat de elektriciteitsrekening sowieso betaald moet worden, dus na die 5-6 jaar heb je óf gewoon alle normale elektriciteitsrekeningen betaald óf je hebt je zonnepanelen al volledig terugverdiend.

Rendement zonnepanelen als percentage

Het rendement van zonnepanelen is niet goed uit te drukken als een percentage, zoals met rente op je bankrekening of andere investeringen. Dit komt omdat je eerst je originele investering moet terugverdienen. Het percentage is dus de eerste 5-6 jaar negatief en wordt daarna elk jaar beter.

Financiering van zonnepanelen

De meeste installateurs vragen een kleine aanbetaling en laten het restant betalen op de dag van of na de installatie. Het is mogelijk om voor zonnepanelen een persoonlijke lening af te sluiten, al is dit niet erg voordelig. Een persoonlijke lening kost al snel 6-7 procent. Dat betekent dat je ongeveer de helft van de opbrengst van je zonnepanelen aan rente op de lening moet afdragen, hetgeen de terugverdientijd verdubbelt.

Er is een ‘groene lening’ van de overheid beschikbaar met een rente van minder dan 2 procent. Hiervan moet je echter voor een kwart van het geleende geld andere energie-efficiënte maatregelen installeren. Het is ook mogelijk om zonnepanelen bij de hypotheek in te zetten als je gaat herfinancieren. Een hypotheekrente van 2 procent is niet ongebruikelijk, en met hypotheekrenteaftrek betaal je feitelijk minder dan 2 procent rente. Hierdoor betaal je slechts een vijfde van de opbrengst van je zonnepanelen aan rente. Toch blijft vooruitbetaling met spaargeld het aantrekkelijkst.

Ook biedt een groeiend aantal partijen een huur- of leaseconstructie aan. Op deze manier hoef je geen bedrag van tevoren te betalen, maar zit je aan een termijn van ongeveer 10 jaar vast, waarna je de zonnepanelen voor een symbolisch bedrag nog moet overkopen. Het bedrijf waar je de zonnepanelen van least blijft die eerste 10 jaar eigenaar en is verantwoordelijk voor de werking, maar in principe heb je de zelfde veiligheid onder de garantie van de fabrikant en installateur, met de helft van de terugverdientijd.

Btw terugvragen

De btw op de prijs van zonnepanelen is momenteel aftrekbaar van de belasting. Je kunt de volledige BTW van 21 procent terugvragen. Op een systeem van 6000 euro scheelt dat al snel 1000 euro aan btw. Voor het terugvragen moet je een formulier invullen. Er zijn diverse externe partijen die je hierbij kunnen helpen en meestal kan je eigen installateur je ook helpen bij het invullen van het formulier. Dit belastingvoordeel bestaat al sinds 2014 en ook met de huidige wijzigingen in de Kleine Ondernemersregeling (KOR) blijft de mogelijkheid overheid om de btw op zonnepanelen terug te vragen.