Zonnepanelen op je dak zijn een goede investering met een terugverdientijd van gemiddeld 5-6 jaar. De terugverdientijd is een vergelijking van kosten en opbrengsten. We helpen je om dit in kaart te brengen

Systeemgrootte

De systeemgrootte is van groot belang voor de prijs van zonnepanelen. Omdat de vaste kosten zoals bijvoorbeeld steigerwerk, bedrading, omvormer installatie en papierwerk sowieso altijd gemaakt moeten worden, zijn kleine systemen relatief duurder dan grote systemen. De prijzen verschillen per merk en per installateur, maar als richtlijn kun je het volgende aanhouden:

N.b. de prijzen van elektra zijn door de energiecrisis aan verandering onderhevig. Deze kunnen behoorlijk schommelen. Hetzelfde geldt voor de energietarieven die gehanteerd worden in de rest van dit artikel.

©acilo

Merk

Het merk is behoorlijk van invloed op de prijs die je betaalt voor zonnepanelen. Over het algemeen zijn budgetpanelen van kleinere Chinese fabrikanten de goedkoopste optie. Het nadeel hiervan is dat je er niet zeker van kunt zijn dat deze bedrijven over 10 of 15 jaar nog bestaan en je dus niet zeker weet of je op de lange termijn aanspraak kunt maken op garantie. Minder risico op garantieverlies hebben de grote Chinese merken (zoals Longi, Trina, Canadian Solar, JA Solar en Jinko) en de grote elektronicaconcerns (zoals AEG en LG), maar deze panelen zijn meestal wat duurder. De duurste optie zijn de hoog-efficiënte panelen (van merken als REC en SunPower) of glas/glas-panelen van bijvoorbeeld Solarwatt. 

De installateur

De installateur is ook van invloed op de verwachte kosten. Sommige installateurs focussen puur op de laagste prijs en geven hun offerte via telefoon en internet, terwijl andere installateurs meer tijd besteden aan een huisbezoek en met een werkelijk op maat gemaakte offerte komen. Tevens kunnen ze omvormers en bevestigingsmaterialen van verschillende kwaliteit gebruiken, wat al snel 5-10 procent prijsverschil kan betekenen. Ten slotte hebben extra’s, zoals een meer geavanceerd uitleessysteem, micro-omvormers of installatie op verschillende dakdelen, een hogere prijs tot gevolg.

Het is vaak te adviseren om een installateur uit de buurt te kiezen. Deze bedrijven kunnen makkelijk langskomen voor een schouw, hebben een naam hoog te houden en kunnen op termijn makkelijker service verlenen.

Soms kan het ook lonen om te vergelijken wat inkoopinitiatieven kunnen betekenen. Je staat als consument redelijk sterk als je met een hele groep mensen tegelijk zonnepanelen koopt, waardoor er scherpe prijzen mogelijk zijn. Daardoor is echter wel minder ruimte voor maatwerk en worden soms concessies gedaan op kwaliteit. Ook zal het niet de eerste keer zijn dat een installateur die zich scherp heeft ingeschreven op een tender voor de plaatsing van duizenden systemen failliet gaat omdat hij zijn beloftes niet kan nakomen.

©zstockphotos

Opbrengst van zonnepanelen

De opbrengst van zonnepanelen is sterk afhankelijk van de zonnepotentie van je dak. Wanneer er een goede schatting van de elektriciteitsopbrengst is gemaakt, is de berekening van de opbrengst eenvoudig: je ontvangt de normale prijs per kWh (ongeveer 22 eurocent) tot aan je eigen elektriciteitsverbruik en een lager bedrag voor overproductie (momenteel 7,5 eurocent, tot 10 cent bij specifieke energieleveranciers). Dit heet de salderingsregeling en deze is financieel erg voordelig voor consumenten. Belangrijk om te weten: deze salderingsregeling wordt na 2023 met 9 procent per jaar versoepeld.

Voor een optimaal dak in bijvoorbeeld Utrecht zijn de verwachte opbrengsten binnen het eigen verbruik als volgt:

Overproductie buiten eigen verbruik

Overproductie betekent dat je meer elektriciteit produceert dan je eigen verbruik. Hierdoor gaat je verwachte opbrengst omlaag, omdat je buiten je eigen verbruik niet de normale elektriciteitsprijs (22 eurocent) ontvangt, maar een lagere terugleverprijs (7,5 - 10 eurocent). Je kunt dus het beste een systeemgrootte kiezen waarmee net onder je eigen verbruik geproduceerd wordt. Dit om te voorkomen dat je overproduceert. Ook is de kans groot dat na installatie van zonnepanelen je eigen verbruik daalt, bijvoorbeeld doordat je bewuster gaat worden van je verbruik en je verdere efficiëntiemaatregelen neemt, zoals bijvoorbeeld ledlampen of een betere isolatie.

Terugverdientijd

De terugverdientijd is het aantal jaar dat nodig is om je eigen investering terug te verdienen. Een terugverdientijd van 5-6 jaar is zeker mogelijk met zonnepanelen. Gezien de verwachte levensduur van meer dan 25 jaar betekent dit dat je daarna nog voor 19-21 jaar aan gratis elektriciteit hebt.

Een andere manier om ernaar te kijken, is dat je nu je elektriciteit inkoopt voor de komende 25 jaar en maar voor 5-6 jaar hoeft te betalen, dus voor een derde van de prijs. Bedenk ook dat de elektriciteitsrekening sowieso betaald moet worden, dus na die 5-6 jaar heb je óf gewoon alle normale elektriciteitsrekeningen betaald óf je hebt je zonnepanelen al volledig terugverdiend.

Rendement zonnepanelen als percentage

Het rendement van zonnepanelen is niet goed uit te drukken als een percentage, zoals met rente op je bankrekening of andere investeringen. Dit komt omdat je eerst je originele investering moet terugverdienen. Het percentage is dus de eerste 5-6 jaar negatief en wordt daarna elk jaar beter.

Financiering van zonnepanelen

De meeste installateurs vragen een kleine aanbetaling en laten het restant betalen op de dag van of na de installatie. Het is mogelijk om voor zonnepanelen een persoonlijke lening af te sluiten, al is dit niet erg voordelig. Een persoonlijke lening kost al snel 6-7 procent. Dat betekent dat je ongeveer de helft van de opbrengst van je zonnepanelen aan rente op de lening moet afdragen, hetgeen de terugverdientijd verdubbelt.

Er is een ‘groene lening’ van de overheid beschikbaar met een rente van minder dan 2 procent. Hiervan moet je echter voor een kwart van het geleende geld andere energie-efficiënte maatregelen installeren. Het is ook mogelijk om zonnepanelen bij de hypotheek in te zetten als je gaat herfinancieren. Een hypotheekrente van 2 procent is niet ongebruikelijk, en met hypotheekrenteaftrek betaal je feitelijk minder dan 2 procent rente. Hierdoor betaal je slechts een vijfde van de opbrengst van je zonnepanelen aan rente. Toch blijft vooruitbetaling met spaargeld het aantrekkelijkst.

Ook biedt een groeiend aantal partijen een huur- of leaseconstructie aan. Op deze manier hoef je geen bedrag van tevoren te betalen, maar zit je aan een termijn van ongeveer 10 jaar vast, waarna je de zonnepanelen voor een symbolisch bedrag nog moet overkopen. Het bedrijf waar je de zonnepanelen van least blijft die eerste 10 jaar eigenaar en is verantwoordelijk voor de werking, maar in principe heb je de zelfde veiligheid onder de garantie van de fabrikant en installateur, met de helft van de terugverdientijd.

Btw terugvragen

De btw op de prijs van zonnepanelen is momenteel aftrekbaar van de belasting. Je kunt de volledige BTW van 21 procent terugvragen. Op een systeem van 6000 euro scheelt dat al snel 1000 euro aan btw. Voor het terugvragen moet je een formulier invullen. Er zijn diverse externe partijen die je hierbij kunnen helpen en meestal kan je eigen installateur je ook helpen bij het invullen van het formulier. Dit belastingvoordeel bestaat al sinds 2014 en ook met de huidige wijzigingen in de Kleine Ondernemersregeling (KOR) blijft de mogelijkheid overheid om de btw op zonnepanelen terug te vragen. 

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.