Ondanks de opkomst van de vele clouddiensten is het lokaal bewaren van grote hoeveelheden data nog altijd sneller, handiger en goedkoper. In dit artikel vergelijken we achttien harde schijven: het overgrote deel speciale NAS-schijven, maar uiteraard vergeten we de pc niet.

Harde schijven mogen dan niet de 'cutting edge' zijn qua computertechnologie, er is vooralsnog geen goedkopere wijze van dataopslag. Inmiddels zijn er betaalbare consumentenmodellen die een capaciteit van maar liefst 8 TB bieden. Wie grote hoeveelheden data lokaal wil bewaren, kan dus niet om deze optie heen. Lees ook: Zo vind je de beste harde schijf.

Harde schijven kunnen in een computer geplaatst worden, maar daarnaast is het ook mogelijk om ze te plaatsen in een NAS. Dit laatste heeft behoorlijk wat voordelen. Zo kun je met elke computer op het netwerk bij de data op de NAS. De rest van de functionaliteit hangt af van of je een goedkope en 'kale' NAS neemt puur voor opslag of een duurder exemplaar met meer mogelijkheden. De luxere NAS-apparaten kunnen zelfstandig downloaden en bieden je de optie om via internet (of met gebruik van bepaalde mobiele apps) bij je data te komen.

NAS-termen

Nog niet helemaal thuis met de terminologie die bij een NAS hoort? In dit artikel leggen we je alle veelgebruikte termen uit.

Schijfposities

Je hebt NAS-apparaten met één, twee of vier schijfposities (en ook meer, maar die komen op consumentengebied minder vaak voor). De meeste mensen nemen een NAS met minimaal twee schijfposities, mede omdat dit RAID mogelijk maakt. RAID is een technologie die meerdere harde schijven combineert om meer snelheid of betrouwbaarheid te bieden. Bij meerdere harde schijven in één NAS worden RAID 1 en RAID 5 het vaakst gebruikt om de betrouwbaarheid te bevorderen. Velen gebruiken RAID als back-up voor data die enkel op de NAS staat, maar dat raden we met klem af. Het primaire doel van RAID 1 en 5 is om de gevolgen van de uitval van één van de schijven te minimaliseren. Een back-up is het zeker niet. Het komt vaak genoeg voor dat een RAID 5-array faalt of dat zelfs je hele NAS defect raakt en je alsnog álle data kwijt bent. Het liefst maak je een back-up op een ander systeem, en voor echt belangrijke data, op een fysiek andere locatie.

©PXimport

De meeste NAS-apparaten hebben één of meerdere schijfposities waardoor je schijven kunt laten samenwerken in een RAID-configuratie.

Snelheidsbottleneck

NAS-apparaten hebben wel het nadeel dat ze vaak heel erg duur zijn. Soms betaal je meer voor de NAS dan voor de harde schijven die je erin plaatst, zeker als je een luxe NAS wilt met veel mogelijkheden en een hogere doorvoersnelheid. De doorvoersnelheid wordt bij het gebruik van één netwerkaansluiting overigens beperkt tot maximaal ongeveer 125 MByte/s. Dit is iets om rekening mee te houden bij het kijken naar de benchmarkresultaten. Veel harde schijven zullen vanwege deze bottleneck hun maximumsnelheden niet halen in een NAS. De beperkte meerwaarde van extra snelheid geldt ook voor een pc. Tegenwoordig worden de data die veel baat hebben bij een hoge snelheid (besturingssystemen en programma's) op een SSD geplaatst. Zelfs de snelste harde schijf is dan geen alternatief voor een SSD. Bij grootschalige opslag is een hogere snelheid dan wel mooi meegenomen, maar niet van cruciaal belang.

NAS-schijven

Waar moet je vooral op letten bij het kiezen van een harde schijf voor een NAS? In eerste instantie dat hij stil en zuinig is. Het is handig als een apparaat dat in principe 24 uur per dag aan staat, niet enorm luidruchtig is. De zuinigheid spreekt voor zich: je wilt zo min mogelijk kwijt zijn aan energiekosten, maar belangrijker is dat de harde schijven hierdoor minder warm worden. Ten slotte is een zo lang mogelijke levensduur belangrijk, hoewel dit natuurlijk niet te testen is. Fabrikanten maken de keuze tegenwoordig makkelijker door speciale schijven te ontwikkelen voor NAS-apparaten. Deze verschillen op enkele vlakken van 'gewone' schijven. Allereerst hebben ze een kenmerk dat het meest bekend is onder de term die Western Digital gebruikt: time-limited error recovery (TLER). Met TLER zal de harde schijf minder lang proberen om een slechte sector uit te lezen. Dit voorkomt dat de RAID-controller te lang moet wachten op een antwoord van de harde schijf. Een te lange wachttijd heeft namelijk als gevolg dat een schijf uit de RAID-array wordt gegooid. Althans, in theorie. De meeste moderne NAS-apparaten hebben hier geen last van. Zonder NAS of RAID wil je juist dat de schijf zijn uiterste best doet om fouten te corrigeren en dan wil je juist geen TLER.

Daarnaast beweren fabrikanten dat hun NAS-schijven allerlei speciale mogelijkheden hebben, bijvoorbeeld dat ze minder trillen en zelfs dat iedere schijf een iets andere rotatiesnelheid heeft om resonantie met andere schijven te voorkomen. Dit is helaas niet te testen, dus we kunnen niet met zekerheid zeggen dat dit ook daadwerkelijk klopt. Wel is er sprake van een langere garantieperiode: NAS-schijven hebben minimaal drie jaar fabrieksgarantie, waar dit meestal twee jaar en soms zelfs één jaar is bij gewone harde schijven. Een andere belangrijke eigenschap is de rotatiesnelheid. De producten in deze test komen in er drie smaken: 5400, 5900 en 7200 rpm. Een hoger toerental maakt schijven in de regel sneller, maar de keerzijde is dat ze ook meer geluid en warmte produceren. Juist dat wil je niet in een NAS-schijf, waardoor de meeste een relatief lage rotatiesnelheid hebben.

Door al deze eigenschappen betaal je iets meer voor de speciale NAS-schijven. Als we bijvoorbeeld de prijs van de goedkoopste NAS-schijf van 4 TB (Seagate 4 TB NAS HDD) vergelijken met die van de goedkoopste gewone harde schijf (Toshiba MD04ACA400), dan zien we een meerprijs van twee tot drie tientjes voor de NAS-schijf. Geen enorm prijsverschil, maar bij het aanschaffen van meerdere schijven kan dat nog aardig oplopen.

Geteste NAS-schijven

Na jarenlange consolidatie zijn er nog maar vier bedrijven die harde schijven produceren: Western Digital, HGST (onderdeel van Western Digital), Seagate en Toshiba. Van deze partijen produceren er drie speciale schijven voor NAS-apparaten. HGST en Seagate hebben beide een lijn van NAS-schijven, terwijl Western Digital er zelfs twee heeft.

HGST biedt de Deskstar NAS aan, met een capaciteit tussen de 3 en 6 TB en een rotatiesnelheid van 7200 rpm. Er is inmiddels een nieuwe revisie, die vaak door webwinkels wordt aangeduid als 'v2', maar soms ook niet. Deze schijven hebben we nog niet getest en we weten daarom ook niet of ze een verbetering moeten voorstellen.

Bij de NAS-modellen van Seagate is het onmiddellijk duidelijk dat het NAS-schijven betreft: ze worden namelijk NAS HDD genoemd. De rotatiesnelheid van deze schijven is 5900 rpm (met uitzondering van de 8TB-variant die 7200 rpm is) en ze zijn beschikbaar met een capaciteit tussen de 1 en 8 TB.

Western Digital heeft als enige fabrikant twee lijnen met NAS harde schijven, de Red en de Red Pro. De mainstream Red-lijn bestaat uit 5400rpm-schijven met een capaciteit tussen 1 en 8 TB. De Red Pro schijven zijn bedoeld voor 'prosumers' en hebben een rotatiesnelheid van 7200 rpm. Ze zouden daarom een stuk sneller moeten zijn. Ook biedt het bedrijf twee Red NAS-schijven van 2,5 inch aan met een capaciteit van 750 GB en 1 TB. Deze zijn echter duurder en langzamer, dus het heeft weinig zin om een 2,5inch-schijf in een pc of NAS te gebruiken. In deze test hebben we NAS-schijven opgenomen met een capaciteit van 2 TB of meer. Harde schijven die kleiner zijn dan 2 TB zijn volgens ons niet echt zinvol voor een NAS.

Geteste pc-schijven

Naast deze modellen nemen we ook harde schijven mee die bedoeld zijn voor pc's. Dit is geen afspiegeling van de markt, zoals de NAS-modellen, omdat er simpelweg teveel van zijn. In plaats daarvan hebben we de modellen met de leukste prijs/kwaliteitverhouding uitgekozen. Een hiervan is bijzonder: namelijk de Seagate Archive 8TB. Deze heeft extra opslagruimte op dezelfde fysieke ruimte als kleinere harde schijven door de nieuwe technologie SMR (Shingled Magnetic Recording). Deze gebruikt smallere datasporen die als gevolg hebben dat bij een schrijfactie ook aanleggende data opnieuw geschreven moet worden. Het nadeel hiervan is dat de schrijfsnelheid lager ligt en hij meer slijtage oploopt wanneer hij beschreven wordt. De schijf is overigens niet ontworpen voor RAID-toepassingen in bijvoorbeeld een NAS.

©PXimport

Seagates Archive HDD gebruikt een nieuwe technologie die zorgt voor goedkopere opslag.

Testresultaten NAS-schijven

We hebben de achttien schijven in dit artikel getest in combinatie met de onboard SATA 6Gbit/s-poorten van een moederbord met de Intel Z77-chipset. Via een aantal benchmarks hebben we de prestaties bepaald en vergeleken. De kleinste NAS-schijf is een Western Digital Red 2TB en dit is meteen de enige NAS-schijf van 2 TB die we hebben getest. We kunnen hem dus ook niet vergelijken met 2TB-modellen van andere merken, maar de prestaties zijn prima.

Qua snelheid, geluidsproductie en stroomverbruik doet hij het niet slechter dan de Red 3TB. Wel is de prijs per gigabyte minder gunstig dan die van de grotere schijven. Er zijn drie schijven met een capaciteit van 3 TB: een Western Digital Red, Seagate NAS HDD en HGST Deskstar NAS. De Seagate en WD kosten gemiddeld respectievelijk 123 en 127 euro, terwijl je voor de HGST een tientje extra betaalt (135 euro). Opvallend genoeg is de Seagate ondanks zijn lagere rotatiesnelheid toch sneller dan de HGST. De Red is het minst snel, maar toch vinden we hem de betere keuze. Hij mag dan wel niet zo snel zijn als de Seagate, maar belangrijker is dat hij onhoorbaar stil is.

Bij de 4TB-schijven vergelijken we vier modellen: een Seagate, HGST, en een Western Digital Red en Red Pro. De WD Red Pro is het snelst, maar de prijs van gemiddeld 252 euro is nogal hoog. Van de overige schijven presteert de Seagate het beste. Hij is iets minder stil dan de Red, maar het verschil is hier veel kleiner dan bij de 3TB-schijven.

Als we kijken naar de schijven van 6 TB zien we meer van hetzelfde: de WD Red Pro presteert het beste, gevolgd door de HGST, met de Red als hekkensluiter. Ook hier is de Red Pro het duurst (gemiddeld 319 euro), terwijl de Red en de HGST vergelijkbaar geprijsd zijn (gemiddeld respectievelijk 275 en 282 euro).

De HGST is sneller, maar omdat hij uitzonderlijk luidruchtig is, valt onze keuze toch op de Red. Ten slotte de 8TB-schijven, waarvan er maar twee op de markt zijn: de Western Digital Red 8TB en de Seagate NAS HDD 8 TB. De prijs is nagenoeg identiek: de Seagate kost 369 euro, vergeleken met 365 voor de Red. De Seagate is behoorlijk wat sneller, maar is tegelijkertijd veel minder stil in idle. De Red presteert op dat vlak uitstekend: hij is in idle verreweg het stilste product in de test en daarmee ook de aanrader.

Redactietip: WD Red

Zeker bij een consumenten-NAS maakt de snelheid van de harde schijf niet heel veel uit, de snelheid wordt immers beperkt door de netwerkverbinding. De Western Digital Red-schijven zijn zeker niet de snelste, maar tegelijkertijd wel de stilste en energiezuinigste. Dat zijn wat ons betreft belangrijke eigenschappen en we geven de WD Red-schijven daarom een Redactietip.

Testresultaten pc-schijven

Zoals gezegd hebben we ook harde schijven meegenomen die bedoeld zijn om in een pc gebruikt te worden. Op dit moment levert alleen Seagate desktopmodellen met een capaciteit van 8 TB. Wij hebben de Seagate Archive 8 TB getest, de goedkoopste schijf met deze capaciteit. De schijf is vooral ontworpen voor het prijsbewust (langdurig) opslaan van data en de schrijfprestaties zijn dan ook niet spectaculair. We zien in de benchmarkresultaten dat de schrijfsnelheid een stuk lager is dan andere schijven, maar dat hij wel een prima prijs per gigabyte heeft. We hebben verder twee modellen van 4 TB uitgekozen: de Seagate Desktop HDD 4TB en de Toshiba MD04ACA400 4TB. De vergelijkbaar geprijsde Toshiba is iets sneller, maar blijkt bij belasting wel een stuk luidruchtiger te zijn. Tot slot hebben we twee Seagate-schijven met een capaciteit van 2 en 5 TB. Beide schijven hebben een goede prijs per gigabyte en redelijke prestaties.

Conclusie

Bij het vergelijken van harde schijven kijk je doorgaans direct naar de prestaties. Dat heeft bij NAS-schijven minder zin. Niet alle NAS-apparaten hebben een even hoge doorvoersnelheid, bijvoorbeeld omdat de processorkracht verschilt en bovendien wordt de snelheid beperkt door de netwerkverbinding. Het is een goed idee om hiermee rekening te houden bij het bekijken van de benchmarkresultaten: sneller in benchmarks betekent doorgaans niet dat een harde schijf in een NAS ook sneller zal zijn.

Hoewel de schijven van Western Digital Red vrijwel overal als langzaamste uit de test komen, zijn ze door hun prijs en stilte toch interessant voor een NAS. De modellen van Seagate presteren wel beter, maar ze zijn echter zoveel luidruchtiger dat we ze niet zouden aanraden. De WD Red Pro blijkt in elke vergelijking waarin hij voorkomt het snelst te zijn, maar is te duur en produceert te veel geluid. Ook de schijven van HGST zijn helaas niet stil genoeg om aan te raden. We geven daarom de WD Red-serie als geheel een Redactietip. Bij harde schijven voor pc's hebben we in de bijbehorende tabel modellen opgenomen met verschillende capaciteiten die een goede prijs/kwaliteitverhouding bieden.

Nogmaals: bij al deze conclusies hoort de nuancering dat we geen harde uitspraken kunnen doen over wat eigenlijk het belangrijkste aspect van schijven, namelijk de levensduur. Het is daarom aan te raden om altijd een back-up te maken van belangrijke data.

©PXimport

In de bovenstaande tabel vind je alle testuitslagen. Klik hier voor een grote versie.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.