Elektrische vliegende taxi's lijken een gouden idee. Ze kunnen ons over de files dragen zonder dat ze de lucht en het klimaat verpesten. Overal ter wereld vliegen prototypes rond. Maar waarom kunnen we ze nog altijd niet bestellen?

Op 11 november 1922 steeg in Frankrijk de allereerste quadcopter op. Aan boord was ingenieur en bioloog Étienne Œhmichen. Omdat de computer nog moest worden uitgevonden, bestuurde hij het toestel met de hand. Met een verbeterde versie van de machine won Œhmichen een prijs van 10.000 franc door een cirkelvormig traject van een kilometer lang af te leggen. Maar omdat commercieel succes uitbleef, vervolgde hij zijn carrière als biologieprofessor aan het Collège de France, waar hij de vleugelslag van libellen bestudeerde.

De man zou met genoegen hebben gadegeslagen dat de quadcopter weer helemaal terug is van weggeweest. Dit keer met een kunstmatig brein erin dat de bewegingen coördineert. Want het besturen van een toestel dat verticaal kan opstijgen en landen (VTOL), is zeker niet eenvoudig. Gewone vliegtuigen worden stabiel naarmate ze op de startbaan snelheid winnen. In rustig weer kun je ze zonder handen vliegen. Helikopters (zowel echte als modelhelikopters) reageren tijdens het stilhangen echter uiterst nerveus. De kleinste stuurfout kan fataal zijn. Het besturen van een drone is daarentegen kinderspel. In feite vertelt de bestuurder op de grond slechts waar de drone heen moet. De feitelijke besturing regelt het toestel zelf.

Geen wonder dat bij velen het idee opkwam om de onbemande drone door te ontwikkelen tot een luchttaxi. Het idee is aantrekkelijk. In een metropool worden terreinen en platforms gereserveerd waar de drones op kunnen landen. Dat kunnen voormalige industrieterreinen zijn, maar ook daken van gebouwen. De klant boekt via zijn telefoon een vlucht, en ontvangt een bericht over de vertrektijd. Daarna volgt een snelle vlucht over de files. Dit scenario toont aan dat luchttaxi’s vooral aantrekkelijk zijn in dichtgeslibde gebieden met ondermaats openbaar vervoer. Maar daarvan zijn er vele in de wereld.

Crew Dragon

Op de foto zie je een elektrische VTOL van Joby Aviation waar NASA testen mee uitvoert voor toekomstige commerciële passagiersdiensten. Maar waarom heeft vrijwel niemand ooit zo’n luchttaxi in vrije vlucht waargenomen? Waarom komen de City Airbus Passenger drone, Volocopter 2X, Lilium Jet, Ehang 216, Workhorse Surefly, Boeing/AFS Passenger Air Vehicle, Kitty Hawk Cora, Uber Elevate en de Astro Aerospace Passenger Drone maar niet commercieel van de grond?

Vliegende auto’s worden ons al beloofd sinds 1917, toen Glenn Curtis op een tentoonstelling in New York zijn Autoplane presenteerde. Het ding zou nooit vliegen. Dat sindsdien geen enkele vliegende auto is doorgebroken, komt omdat de verschillen tussen auto’s en vliegtuigen onoverbrugbaar zijn gebleken. Een auto kan overal tegenaan botsen, en moet dus robuust zijn. Een vliegtuig moet licht zijn, en is dus per definitie fragiel. Een auto mag – al is het niet aan te raden – een oud barrel zijn, want er is altijd nog de vluchtstrook. 

Rondvliegen in een slecht onderhouden vliegtuig is een vorm van zelfmoord; de kleinste mankementen kunnen leiden tot een crash. Een auto is compact, een vliegtuig niet. Bovendien legt een opstijgend of landend vliegtuig nogal wat beslag op zijn omgeving, ook als dat verticaal gebeurt. Wie ooit een traumahelikopter in de stad heeft zien landen, weet wat ik bedoel. Een ander groot verschil is dat je niet zo slim hoeft te zijn om een auto te besturen. Het besturen van een vliegtuig kan met name in slecht weer bijzonder gecompliceerd zijn, en vergt daarom flink wat kennis en kunde.

Dat laatste kan tegenwoordig worden opgelost met automatisering, zo heet het. Met dronetechnologie hoeft een luchttaxi in principe geen piloot aan boord te hebben. Maar zou het echt? De enige vormen van vervoer zonder bestuurder, bewegen zich over een spoor of hangen aan een kabel. Het Amerikaanse ruimteschip Crew Dragon is volkomen autonoom, maar toch krijgen astronauten een gedegen opleiding in het handmatig besturen van het toestel. Bij mijn weten is er nog nooit iemand die zelf niet kon vliegen, rondgevlogen in een op afstand of door een computer bestuurd vliegtuig.

En dat nu is precies wat voorstanders van luchttaxi’s bepleiten. De reden is dat deze toestellen weinig capaciteit bieden. In een gewone taxi passen naast de chauffeur gemakkelijk drie forse mensen plus hun rolkoffers. De meeste van de bovengenoemde luchttaxi’s hebben een kleinere capaciteit. Dus lijkt het een goed idee om de piloot te verwijderen.

Nooit goedkoop

Maar nog los van wat potentiële klanten daarvan vinden, is het de vraag hoe regelgevers hier naar zullen kijken. Luchttaxi zullen zich veelal laag over bewoonde gebieden bewegen. Het idee dat zo’n met vele rondzwaaiende messen uitgeruste machine een noodlanding maakt in het publiek, is verre van aantrekkelijk.

En dat kleine vliegmachines neerstorten, is een gegeven. Ze zijn veel gevoeliger voor de grillen van het weer dan de intercontinentale kolossen. Ook een vluchtcomputer kan worden overvallen door windschering, een plotselinge windverandering die samenhangt met onweer. Moderne verkeersvliegtuigen kunnen eveneens autonoom vliegen, maar het is veelzeggend dat piloten de start en landing vrijwel altijd zelf uitvoeren.

Daarnaast kun je vragen stellen bij de manier waarop luchttaxi’s aangedreven worden. Vrijwel altijd gebeurt dat door accu’s die elektromotoren aandrijven. Het resultaat is een zeer korte vluchtduur – vaak een minuut of twintig. Daarna duurt het een hele tijd voordat de batterijen weer zijn opgeladen. Al die tijd wordt er niets verdiend. Ook dat is een belangrijk nadeel, zeker omdat vliegmachines nooit goedkoop zijn. De vierzits Cessna 172, het meest geproduceerde vliegtuig ooit, kost in de kaalste versie nog altijd 325.000 euro.

Elektrische VTOLs zullen best gebruikt gaan worden. Maar dat ze massaal de lucht boven steden zullen gaan vullen, is onwaarschijnlijk. Mede omdat luchttaxi’s geassocieerd zullen worden met rijke patsers, zullen burgers al snel gaan klagen over lawaai en veiligheid. Een paar ongevallen doen het concept daarna de das om. Maar wie toch eens wil ervaren hoe het is om boven de files de vliegen, raad ik aan gewoon eens een helikopter te boeken. Zelfs in het streng gereguleerde Nederland kan dat. Is wel iets duurder dan een Uber.

Met iOS 18 krijg je toegang tot functies die eerder niet mogelijk waren, waardoor je je smartphone nog persoonlijker kunt maken. Ook de Notities-app heeft een update gekregen, zodat je teksten nu veel makkelijker kunt organiseren.

Lees ook: Personaliseer je iPhone: zo pas je in iOS 18 het beginscherm aan

De Notities-app van iOS 18 is onder handen genomen. Daardoor moet het ook gemakkelijker worden om bepaalde informatie terug te vinden. Als je een lange tekst in de app hebt geschreven, dan kan het lastig zijn om een specifieke passage op te zoeken, zelfs wanneer je al koppen en tussenkopjes hebt gebruikt om je tekst te structureren. Maar met iOS 18 is dat makkelijker geworden. Je kunt nu namelijk de kopjes – en daarmee de tekst die daarbij hoort – inklappen en uitvouwen wanneer je wilt.

Zodoende moet je veel sneller door je eigen werk heen kunnen. Wanneer je zo'n kop inklapt, verdwijnt de alinea die daarmee geassocieerd wordt. In beeld verschijnt dan een kleine pijl naast de betreffende kop. Als je daar op tikt, dan komt de alinea tevoorschijn. In dit artikel leggen we uit hoe je de koppen inklapbaar maakt en hoe je ze daarna ook weer kunt uitklappen. Heel moeilijk is het niet, maar je moet wel even weten waar het staat.

Inklapbare koppen voor Notities

Open de Notities-app op je iPhone, zodra je die hebt geüpdatet naar iOS 18. Je kunt nu een notitie selecteren en openen (eventueel vanuit een map), of een nieuwe aanmaken. Dat laatste doe je door rechts onderin op het knopje te drukken dat lijkt op een potlood in een vierkant. Maak de tekst op zoals je dat altijd zou doen en voeg de koppen toe die je wilt gebruiken. Koppen maak je aan door een regel te selecteren en onderin, op de balk met opties, op Aa te klikken. Zie je deze balk niet? Klik dan op het plusicoon.

Aa is de opmaakknop. Daarmee bepaal je wat voor type tekst het is: een titel, koptekst, subkop of hoofdtekst. Selecteer nu Koptekst of Subkop. Links van de (sub)kop zie je nu een pijltje staan, dat naar beneden gericht is. Dat betekent dat deze sectie uitgeklapt is. Als je op het pijltje tikt, kun je de alinea inklappen, zodat deze uit beeld verdwijnt. Klik je er nogmaals op, dan komt de alinea weer tevoorschijn.

Tot slot is het mogelijk de tekst, in welke opmaakvorm dan ook, van kleurtjes te voorzien. Selecteer dan wederom een regel of alinea, tik als dat nodig is op plus, dan op Aa en tik rechts op de kleurknop (bij ons staat die standaard op paars).

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare draadloze hoofdtelefoon, bluetooth-speaker, radio of soundbar? Vandaag hebben we vijf interessante audioproducten voor je gespot.

JBL Tune 770NC

Zoek je een goede bluetooth-koptelefoon met noise-cancelling? De zwarte uitvoering van de JBL Tune 770NC is op het moment van schrijven spotgoedkoop! Als je liever een ander kleurtje wilt, kies je als alternatief voor een witte, blauwe of paarse versie. Deze kleurstellingen zijn eveneens betaalbaar. De Tune 770NC heeft zachte kussens die volledig over je oren vallen. Wel zo comfortabel, want hierdoor ervaren je oren geen hinderlijke drukpunten. Gunstig is de ondersteuning voor actieve ruisonderdrukking. Op drukke plekken filtert deze draadloze koptelefoon storende achtergrondgeluiden weg.

De Tune 770NC heeft twee audiodrivers van veertig millimeter met een volledig bereik. Op een volledig opgeladen accu kun je tot ongeveer 44 uur luisteren. Zet je noise-cancelling uit, dan bedraagt de maximale luistertijd zelfs zeventig uur. Heb je een lekker muziekalbum opstaan terwijl iemand je opbelt? Pauzeer dan de audioweergave en voer handsfree een gesprek. Tot slot loont het de moeite om de JBL Headphones-app op een smartphone te installeren. Met behulp van diverse equalizerinstellingen stel je daarmee jouw favoriete geluid in.

Xiaomi Redmi Buds 5

Voor enkele tientjes koop je deze volledig draadloze oordopjes van Xiaomi. Je kiest tussen een zwarte, witte en lichtblauwe uitvoering. Ondanks de lage aanschafprijs ondersteunt de Redmi Buds 5 noise-cancelling. Ideaal voor wie zich in een drukke omgeving even wil concentreren. Volgens de fabrikant filteren de in-ears tot 46 decibel van de geluiden om je heen weg. Het werkt vooral bij laagfrequentie audiogolven, zoals motoren van voertuigen. Je kunt zelf de mate van actieve ruisonderdrukking instellen.

Xiaomi belooft op een enkele acculading een luistertijd van tien uur. Verder kun je de oordopjes met de bijgesloten oplaadcase tot driemaal volledig opladen. Kortom, de Redmi Buds 5 hebben pas na zo'n veertig uur luisteren netstroom nodig. Heb je vaak haast, dan is de snellaadfunctie ideaal. Na vijf minuten opladen kun je weer twee uur luisteren. Via het bedieningspaneeltje aan de buitenzijde stuur je de in-ears makkelijk aan. Sla bijvoorbeeld een liedje over, wijzig het volume of neem een inkomend gesprek aan. Als laatste is het lichte gewicht van slechts 5,3 gram per oordopje een pluspunt. Dit maakt de Redmi Buds 5 geschikt voor lange luistersessies.

Philips TAB5309/10

Met de Philips TAB5309/10 schaf je een betaalbare soundbar én subwoofer aan. Beide apparaten zijn draadloos met elkaar verbonden, waardoor je geen kabels hoeft te trekken. Als je met de afstandsbediening een hoog basniveau selecteert, voel je drukke scènes van films, series en games letterlijk trillen. Uiteraard activeer je net zo makkelijk een 'zachtere' basweergave. De achterzijde telt drie aansluitingen, namelijk HDMI-ARC, s/pdif (optisch) en 3,5mm-audiojack. Je kunt dus elke televisie aansluiten.

Met een lengte van 76,6 centimeter past de TAB5309/10 bij zo'n beetje elke beeldbuis. Plaats de soundbar op een televisiemeubel of hang hem met de meegeleverde wandbevestiging aan de muur. Eenmaal aangesloten wissel je tussen verschillende geluidsinstellingen, namelijk film, muziek en stadion. Bovendien versterk je zo nodig stemmen, zodat je mensen op televisie beter kunt verstaan. Je gebruikt deze soundbar eventueel ook voor het luisteren van muziek. Verbind hiervoor een smartphone via bluetooth en stream je favoriete Spotify-afspeellijsten. Als alternatief kun je ook een usb-stick of externe harde schijf met audiobestanden aansluiten.

Lees ook: Welke bluetooth-speaker past bij mij?

JBL Clip 5

De JBL Clip 5 is een van de goedkoopste bluetooth-speakers die je momenteel kunt kopen. Dit product is in zo'n beetje alle kleuren van de regenboog verkrijgbaar, namelijk zwart, roze, rood, legergroen, wit, paars en blauw. Gunstig is de IP67-gecertificeerde behuizing, want stof, zand en water kunnen niet binnendringen. Hang de Clip 5 via de geïntegreerde karabijnhaak dus gerust in de douchecabine of neem de compacte luidspreker mee naar het strand. Dankzij het lichte gewicht van 285 gram neem je het apparaatje overal mee naartoe. Via de JBL Portable-app op een smartphone pas je desgewenst diverse geluidsopties aan.

De ingebouwde accu kun je via de bijgesloten usb-c-kabel opladen. Luister vervolgens twaalf uur onafgebroken naar muziek, podcasts en/of radio. Is de accu toch onverhoopt leeg? Druk dan op de zogeheten Play Boost-knop voor nog eens drie uur luisterplezier. Verder heeft de voorzijde knopjes om het volume te reguleren en de audioweergave te pauzeren. Ten slotte is het mogelijk om twee Clip 5-speakers draadloos te koppelen. Zo luister je naar een voller geluid. Je leest hier enkele reviews van andere gebruikers.

Philips TAR5005/10

Wil je een goedkope FM-/DAB+-radio met wekkerfunctie kopen? Momenteel bieden enkele webshops dit fraaie exemplaar van Philips voor minder dan vijftig euro aan. Via de lange telescopische antenne aan de achterzijde vergroot je de kans op een goede radio-ontvangst. Kies wel een locatie dicht bij het stopcontact, want de TAR5005/10 heeft geen accu. In de houten klankkast is een audiodriver van ruim zes centimeter verantwoordelijk voor het geluid.

Bovenop de behuizing tref je een behoorlijk uitgebreid bedieningspaneel. Hiermee sla je tot twintig voorkeurzenders in het geheugen op. Je kunt daarnaast het volume wijzigen en een wekker instellen. Configureer zo nodig twee alarmen op verschillende tijdstippen. Verder kan de TAR5005/10 zichzelf na een bepaalde periode automatisch uitschakelen, bijvoorbeeld na 15, 60 of 120 minuten. De voorkant heeft een display waarop je de tijd, het radiostation en zenderinformatie kunt aflezen. Deze (design)radio meet slechts 15,5 × 9,5 × 10,9 centimeter, zodat je vast wel een mooi plekje kunt vinden.