ID.nl logo
Veilig en snel een dubbele back-up maken
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Veilig en snel een dubbele back-up maken

Back-uppen is bijna even saai als noodzakelijk. Gelukkig heb je met EaseUS Todo Backup Free zowat alles bij de hand om je back-upklussen slim te automatiseren, of het nou gaat om specifieke gegevensmappen dan wel om een complete schijfkopie. We tonen je hoe je back-ups maakt en die veilig terugzet.

01 Download

Je vindt EaseUS Todo Backup hier. De rubriek For Home maakt duidelijk dat er voor thuisgebruik drie varianten bestaan. De exacte verschillen zie je hier. Hoe dan ook, in deze workshop beperken we ons tot de gratis versie aangezien die de belangrijkste back-up en herstelfuncties bevat. Klik dus op Todo Backup Free en vervolgens op Download Freeware. Nu word je hier eigenlijk geacht een webformulier in te vullen om je de downloadlink te laten toesturen, maar eventueel kun je via deze link direct het installatiebestand downloaden.

©PXimport

02 Installatie

Met een dubbelklik start je installatiebestand. Die haalt eerst de rest van de software op, waarna je bevestigt dat je dit gratis programma inderdaad alleen voor thuisgebruik gaat inzetten. Verderop krijg je nog de gelegenheid het vinkje weg te halen bij Join in the Custom Experience Improvement Program (mocht je dat niet willen). Ook krijg je nog de kans de opslaglocatie voor de back-upbestanden aan te passen met de Browse-knop. Standaard is dat namelijk C:\My Backup en wellicht verkies je een andere, eventueel externe schijf om je back-ups te bewaren. Dat is doorgaans ook veiliger.

©PXimport

03 Interface

Met Finish rond je de installatie af. Start je de tool de eerste keer op, dan wordt je gevraagd of je over een (betaalde) licentiecode beschikt. Laat hier Current license: Free aangestipt. Even later verschijnt het hoofdvenster van Todo Backup. Bovenaan vier tabbladen (waarbij we ons in deze workshop vooral op Home en Management focussen) en links vier knoppen, met duidelijke namen: Backup, Recovery, Clone en Tools. Standaard zijn Home en Backup geopend: een uitstekend vertrekpunt voor deze workshop.

©PXimport

04 Dataselectie

In dit Home-venster van de rubriek Backup tref je onder meer Data backup aan. Hier klik je File backup aan. Het venster maakt nu plaats voor een inhoudsoverzicht van je schijf. Je merkt dat Todo Backup standaard de mappen MyDocuments, Favorites en Desktop selecteert, allemaal submappen uit je profielmap (C:\Users\[accountnaam]). Je hoeft deze voorselectie natuurlijk niet te houden: plaats of verwijder hier gerust vinkjes. In principe zou je nu al op de knop Proceed kunnen klikken om je selectie te laten back-uppen, maar dat is net wat kort door de bocht.

©PXimport

05 Back-upgrootte

Het zou zomaar eens kunnen gebeuren dat je back-up te groot is voor de ingestelde doellocatie (opgegeven in stap 2). Daarom laat je Todo Backup dus eerst de vereiste opslaggrootte berekenen, via een muisklik op het Rekenmachine-icoon. Is de balk roze, dan beschik je over te weinig back-upruimte. Je selectie beperken is dan één optie, een nieuwe locatie selecteren een andere. Dat laatste kan eenvoudigweg door het mapicoon, rechts bij Destination, aan te klikken. Het is in elk geval ook zinvol een back-upnaam en een beschrijving in te geven: dat doe je bovenaan, bij Plan name en Description.

©PXimport

06 Back-upopties

ToDo Backup heeft veel opties verzameld onder Backup options. Hiermee open je een nieuw venster met acht tabbladen. We doorlopen hier alleen de interessantste mogelijkheden, voor zover die beschikbaar zijn in de gratis versie. Zo laat het tabblad Compression zien dat Todo Backup de geback-upte data standaard comprimeert. Stip None aan als je dat liever niet hebt. Het tabblad Splitting is interessant als je back-upt naar een cd, dvd of usb-stick. Je kunt hier namelijk aangeven dat de back-up zich automatisch opsplitst in kleinere back-upbestanden van een opgegeven grootte (in MB).

©PXimport

07 Snelheid en bandbreedte

In de gratis versie zijn verder nog de tabbladen Priority en Speed beschikbaar. Het eerste dient om de prioriteit van het back-upproces ten opzichte van de andere lopende programma's aan te geven. Standaard staat die op Medium, maar die kun je op Normal zetten, zodat de back-up net iets trager verloopt (en minder in de weg zit). Het tabblad Speed is nuttig als je back-up over je netwerkverbinding loopt: het is namelijk mogelijk een bandbreedtebeperking in te stellen. Met de knop Reset to inital setting kun je de instellingen op het geopende tabblad of op alle tabbladen naar de originele waarden terugzetten.

©PXimport

08 Planning

Waarschijnlijk wil je een back-up herhaaldelijk uitvoeren. Liever dan er aan zelf te moeten denken de back-up uit te voeren, plan je die in. Klik op Turn on bij Schedule. In de gratis versie zit je vast aan een dagelijkse routine. Open de rubriek Daily en vul het gewenste tijdstip in. Wil je de back-up meerdere keren per dag laten uitvoeren, klik dan op het plusje en vul een tweede tijdstip in (of nog meer). Een alternatieve manier van inplannen werkt via intervallen: stip Interval aan en geef aan om de hoeveel tijd (binnen een bepaalde periode van de dag) de back-up moet worden uitgevoerd.

©PXimport

09 Back-uptype

In ditzelfde venster geef je ook aan welk back-uptype je beoogt: een Full backup, waarbij telkens alle data (opnieuw) geback-upt worden of een Incremental backup. Deze laatste is tijd- en ruimtebesparend omdat alleen bestanden worden geback-upt die nieuw of gewijzigd zijn. Plaats een vinkje bij Appoint daily first backup als de allereerste back-up van elke dag absoluut een volledige back-up moet zijn. Onderaan het venster kun je aangeven dat een gemiste back-up alsnog moet worden uitgevoerd de eerstvolgende keer dat je de pc opstart.

©PXimport

10 Oude back-ups

De vraag is ook hoeveel oude back-ups je wilt bewaren. Dat bepaal je met Image-reserve strategy (rechtsonder het back-upvenster). Plaats een vinkje bij I willpreserve image files, waarna je aangeeft hoeveel back-ups je wilt bewaren of dat je de back-ups van maximaal x-aantal dagen behoudt. Plaats een vinkje bij I will preserve the first image als hoe dan ook de allereerste back-up beschikbaar moet blijven. Je hebt nu alle opties overlopen zodat je de Proceed-knop mag indrukken. Todo Backup schakelt over naar het tabblad Management, vanwaar je alle back-ups kunt beheren (zie ook stap 21).

©PXimport

11 Dataherstel

Verlies je je data, dan kun je die als volgt herstellen. Open de rubriek Recovery en kies bij Data recovery de optie File recovery. Je dient nu de back-up aan te geven waaruit je bestanden wilt terugzetten. Klik op Next. Bovenaan zie je een soort tijdlijn waar je het gewenste tijdstip van de (volledige of incrementele) back-up aanklikt. Vervolgens geef je aan hoe je data wilt terugzetten: door die zelf in een boomstructuur op te zoeken (Recover specific files or folders), door het datatype aan te duiden (Recover files by types) of door op bestandsnaam te zoeken (Search files to recover).

©PXimport

12 Herstellocatie

Heb je de gewenste data geselecteerd, dan moet je in hetzelfde venster nog aangeven waar je die precies wilt terugzetten. Standaard is dat naar de originele locatie (Recoverto original location), maar het is mogelijk een eigen locatie in te geven (Specify arecovery location / Browse). In beide gevallen geef je met een vinkje ook te kennen of je bestanden met dezelfde namen wilt laten overschrijven (Replace existing files). Bevestig met Next en Proceed. Todo Backup begint meteen aan de dataherstel, een proces dat je overigens goed kunt volgen.

©PXimport

Android: back-up & herstel

Met EaseUS Todo Backup Free kun je ook een back-up maken van je Android-apparaat: contacten, berichten, gespreksgeschiedenis, documenten, muziek, foto's en video's (bij deze laatste vier duid je zelf de bestandstypes aan). Voorwaarde is wel dat je de installatie van apps buiten de Play Store om toelaat (via Instellingen / Beveiliging / Onbekende bronnen) en usb-foutopsporing inschakelt. Daarna verbind je het apparaat via een usb-kabel met je pc en kies je de gewenste operatie op het tabblad Home: Android backup of Android recovery.

©PXimport

Onbekende Bron

Vrijwel alle malware die Android-toestellen besmet komt binnen via apps die buiten de Google Play Store om op het apparaat worden geïnstalleerd. Neem je liever geen risico, dan is Helium App Sync and Backup een handig alternatief om applicatiegegevens, wifi-inloggegevens, belgeschiedenis en sms-berichten te back-uppen. De betaalde versie geeft je bovendien de mogelijkheid te back-uppen naar je cloudopslag.

13 Alternatief herstel

In feite biedt Todo Backup nog een andere mogelijkheid aan tot dataherstel. Wanneer je namelijk in Windows Verkenner op zo'n back-upbestand (met de extensie .pbd) dubbelklikt, zorgt Todo Backup ervoor dat het bestand zich meteen als een virtuele map in de Verkenner opent, zodat je ook op deze manier naar de gewenste data kunt navigeren. Bestanden of mappen die je wilt herstellen, hoef je dan maar te selecteren waarna je in het contextmenu de gewenste actie kiest: Kopiëren (om dan elders in Verkenner te plakken), Recover to original location of Recover to specified location.

©PXimport

14 Complete schijf/partitie

In de inleiding zeiden we het al: Todo Backup kan ook een complete schijf of partitie back-uppen. Er wordt dan een image gemaakt: letterlijk alle bytes van zo'n schijf(partitie), en niet alleen je databestanden, worden mee gekopieerd. Open hiervoor het tabblad Home, ga naar de rubriek Backup en klik op Disk/Partition backup. Je zou hier ook System backup kunnen selecteren, maar dan bepaalt Todo Backup zelf welke partities in de image belanden, met name de boot- en systeempartities. De tool analyseert vervolgens de schijfstructuur en toont je die even later op het tabblad Disk/Partition.

©PXimport

15 Schijf/partitie-selectie

Dit venster heeft wel wat weg van het overzicht zoals je dat ook te zien krijgt in de module Schijfbeheer van Windows. Onder elkaar krijg je de verschillende aangesloten fysieke schijven te zien en bij elke schijf lees je de partitie-indeling af. Via Colorlegend (rechtsboven) verneem je waar elke partitiekleur voor staat: donkerblauw wijst bijvoorbeeld op een primaire partitie. Het is nu aan jou om te beslissen welke schijven of partities je meeneemt in de image. Het volstaat het vierkantje linksboven zo'n schijf of partitie aan te klikken: geselecteerde items kleuren oranje.

©PXimport

16 Back-upinstellingen

Todo Backup is wel zo slim om bij zo'n image alleen de gebruikte datasectoren mee te kopiëren. Wil je echter toch dat die ook sectoren kopieert waar geen bestanden op staan, plaats dan een vinkje bij Sector by sector backup. Houd er dan wel rekening mee dat de back-up nu langer zal duren en meer plaats zal innemen. Verder kun je ook een naam en beschrijving aan je back-up meegeven, kun je die inplannen en van enkele opties voorzien (zoals compressie) en je bewaarstrategie bepalen: zie ook stappen 5 tot 10. Leg je back-up vast met Proceed.

©PXimport

17 Imageherstel

Hoe herstel je nu een (corrupt geworden) partitie? Open hiervoor Recovery op het tabblad Home en selecteer Disk/Partition recovery. Stip je bij Recovery Model de optie Files aan, dan is het mogelijk bestanden uit de image selectief terug te zetten. Wil je een complete partitie terug, stip dan Disk/Partition aan, selecteer de image, druk op Next en duid de gewenste partitie aan in je image. Bevestig met Next en duid de doelpartitie aan. Herstel je naar een SSD, plaats dan een vinkje bij Optimize for SSD voor een correcte sectoruitlijning (om van de herstelde SSD-schijf op te starten).

©PXimport

18 Sector voor sector

Plaats je ook een vinkje bij Sector by sector recovery, dan heeft dat heeft met name gevolgen voor de opties op het volgende scherm (nadat je dus op Next hebt gedrukt). In dit geval kun je namelijk niet zelf bepalen waar exact de herstelde partitie op de schijf zal terechtkomen en hoe groot die precies moet zijn. Had je geen vinkje geplaatst, dan zou je de partitie bijvoorbeeld wat groter kunnen maken, althans, indien daarvoor schijfruimte beschikbaar is. In dit venster geef je via een vinkje bij Set active ook aan als je van die partitie wilt kunnen booten.

©PXimport

19 Noodscenario

Het wordt natuurlijk een stuk lastiger een systeempartitie terug te zetten wanneer je bijvoorbeeld niet meer van Windows kunt opstarten, omdat die partitie corrupt is geraakt. Om die patstelling te vermijden, tref je dus maar beter de nodige voorzieningen, in de vorm van een herstelmedium. Op het tabblad Home open je de rubriek Tools en klik je Create an emergency disk aan. Zorg dat er een (lege) usb-stick of cd/dvd in je pc steekt en duid bij Create Linux emergency disk het gewenste medium aan, waarna je bevestigt met Proceed. Desgevraagd klik je op OK om het medium te laten formatteren.

©PXimport

20 Herstelmedium

Je doet er verstandig aan om uit te testen of het herstelmedium goed functioneert en of je systeem daar inderdaad van kan opstarten. Mogelijk moet je daarvoor nog de bootvolgorde in het BIOS aanpassen: raadpleeg in dat geval de handleiding van je pc. Wanneer je systeem daadwerkelijk van het herstelmedium is opgestart, beland je in een grafische omgeving die heel erg lijkt op de interface van Todo Backup, met nagenoeg dezelfde tabbladen en rubrieken. Je weet intussen hoe je een partitie herstelt, voorwaarde is natuurlijk wel dat je bij het juiste back-upbestand kunt.

©PXimport

21 Beheer

Heb je al enkele back-ups met Todo Backup laten maken, dan loont het de moeite af en toe ook even het tabblad Management te openen. Hier krijg je namelijk een mooi overzicht van alle (ingeplande) back-ups en je verneemt ook hoeveel er geslaagd zijn en hoeveel er eventueel zijn mislukt. Verder kun je hier op elk moment een ingeplande back-up tijdelijk blokkeren (door het vinkje bij Schedule te verwijderen), een (volledige of incrementele) back-up forceren, of via de knop Advanced een back-up aanpassen, verwijderen of op bestandsintegriteit laten controleren.

©PXimport

Klonen

EaseUS Todo Backup Free zorgt niet alleen voor back-ups en schijfimages, je kunt er ook partities en schijven mee 'klonen'. Anders gezegd: je kopieert rechtstreeks de ene naar de andere partitie of schijf zonder de tussenweg van een back-upbestand. Dat kan nuttig zijn als je Windows op een grotere schijf wilt zetten of op een snelle SSD wilt plaatsen. Als je in het kloonvenster de optie Sector by sector clone selecteert, is het ook mogelijk de gekloonde partitie bijvoorbeeld groter te maken dan op de originele schijf het geval is. Handig, want dan hoef je die grootte achteraf niet meer aan te passen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!
▼ Volgende artikel
Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden
Zekerheid & gemak

Een eigen kluis, de plek voor al je wachtwoorden

Je kent het wel: je wil iets online bestellen of even het saldo op je rekening checken. En dan komt het: je moet inloggen. Maar, wat was ook al weer het wachtwoord? De geboortedatum van je partner, de laatste twee cijfers van je postcode in combinatie met je lengte? Voor je het weet druk je weer op de knop 'Wachtwoord vergeten'... Dat kan makkelijker.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Ons brein is er niet voor gemaakt om voor vijftig verschillende sites unieke codes te onthouden. En juist daarom zijn wachtwoordmanagers de laatste jaren zo populair geworden. In dit artikel kijken we eens goed naar de oplossing van Bitdefender. Ze zijn wereldberoemd om hun antivirus, maar kunnen ze ook zorgen dat jij nooit meer buitengesloten wordt bij je eigen accounts?

In het kort

In dit artikel bespreken we hoe een wachtwoordmanager dient als oplossing voor het veilig beheren van talloze online accounts. We laten je zien dat je met slechts één sterk hoofdwachtwoord toegang krijgt tot een digitale kluis, waarna de software automatisch complexe inlogcodes genereert en invult op al je apparaten. Daarnaast wordt behandeld hoe lokale versleuteling en digitale herstelsleutels zorgen voor privacy en toegangszekerheid, zonder dat gegevens op straat komen te liggen

Waarom een wachtwoordmanager?

Laten we eerlijk zijn, de meeste mensen gebruiken nog steeds overal hetzelfde wachtwoord, of een kleine variatie daarop. Of ze schrijven het ergens op. Dat voelt misschien wel veilig, tot je beseft hoe lek het internet soms kan zijn of dat je net dat boekje kwijtraakt.

Met een wachtwoordmanager zoals Bitdefender SecurePass password manager los je dat probleem voor een groot deel op. Die fungeert als een onzichtbare butler die je helpt met de wachtwoorden invullen, ook al is het misschien lastig of spannend om alles zomaar uit handen te geven. Je installeert de software op je eigen computer en je telefoon, en je bedenkt één heel sterk hoofdwachtwoord. Dat is de enige die je nog hoeft te onthouden.

Voor BitDefender SecurePass heb je een hoofdwachtwoord nodig, en alleen die hoef je te onthouden.

Zodra je die invoert, gaat de kluis open en regelt Bitdefender de rest. Als je dan naar Facebook of je favoriete webshop gaat, ziet het programma dat je wil inloggen en vult het de velden voor je in. Je hoeft niet meer te typen, niet meer te denken en vooral niet meer te stressen. Het mooie is dat het programma je ook meteen helpt bij het aanmaken van wachtwoorden voor nieuwe accounts. In plaats van dat jij weer moet gaan nadenken over een code met een uitroepteken en een cijfer, genereert de software gewoon een onmogelijk te kraken reeks tekens uit en slaat deze direct op. En jij ziet het wachtwoord niet eens, en dat hoeft ook niet, want de software onthoudt het voor je.

En ben je bang dat je misschien ook het hoofdwachtwoord niet meer weet? SecurePass genereert ook nog een digitale herstelsleutel die je in het allerergste geval dan kunt inzetten om in te loggen. Die herstelsleutel bewaar je bij voorkeur op een andere plek dan je smartphone of computer, of print je uit en sla je op in een kluis.

Met een herstelsleutel zorg je dat je altijd toegang kunt krijgen tot je wachtwoordkluis.

Lokaal opgeslagen: veilig!

Het blijft een raar idee: al je wachtwoorden bij één bedrijf parkeren. Wat als zij gehackt worden? Dan ligt alles op straat, toch? Nou, gelukkig zit dat bij Bitdefender wel goed in elkaar. De versleuteling van je wachtwoorden gebeurt namelijk lokaal op jouw eigen apparaat, nog voordat het via het internet naar hun servers wordt gestuurd. Jouw hoofdwachtwoord is de sleutel die die versleuteling ongedaan maakt. Omdat Bitdefender jouw hoofdwachtwoord niet heeft (en ook nergens opslaat), kan niemand bij jouw gegevens; ook niet in geval van een lek of hack.

Maar omdat Bitdefender jouw wachtwoord nergens hebben opgeslagen, niet hebben, kunnen ze je ook niet helpen als je het vergeet. Er is geen "wachtwoord vergeten" optie voor je hoofdwachtwoord. Je krijgt bij het installeren alleen die speciale herstelcode. Die moet je echt uitprinten of op een veilige plek bewaren, want als je je hoofdwachtwoord kwijt bent én die herstelcode, dan ben je echt de pineut en kom je je kluis nooit meer in.

Hoe werkt het in de praktijk?

Bitdefender SecurePass installeer je als app op een Android- of iOS-toestel, en is beschikbaar als browser-add-on voor de Windows- en MacOS-versies van Chrome, Edge, Firefox en Safari.

Op een desktop werkt Bitdefender SecurePass als een extensie in je browser en op de smartphone als een app.

Veiligheid is leuk, maar als de software lastig is in gebruik, gooi je het er na een week weer vanaf. Gelukkig heeft Bitdefender goed gekeken naar hoe mensen surfen en software gebruiken. De interface oogt fris voor zowel de browser-extensie als de app op je telefoon. Wat vooral fijn is, is de synchronisatie. We leven in een tijd waarin je 's ochtends op je telefoon zit, overdag op een laptop werkt en 's avonds misschien met een tablet op de bank hangt. Als je op je laptop een nieuw wachtwoord aanmaakt voor Netflix, wil je niet op je telefoon die hele rits tekens moeten overtypen.

Je hebt daardoor toegang tot alle accounts zonder dat je overal moet nadenken over wat de gebruikersnaam of het wachtwoord ook echt precies was: makkelijk en handig dus!

Ieder nieuw account sla je op in SecurePass zodat de gegevens overal automatisch worden ingevuld, op ieder apparaat.

Het meeste werk gebeurt via een extensie in je browser (via het icoontje rechtsboven in de browser) of via de app op je telefoon. Bitdefender synchroniseert dit razendsnel. Zodra je iets opslaat op het ene apparaat, is het vrijwel meteen beschikbaar op het andere. Daarnaast doet het meer dan alleen wachtwoorden. Je kunt er ook notities in kwijt die niemand mag zien

Ook is het handig dat je een of meerdere betaalkaarten en creditcards kunt toevoegen. Iedere keer dat je op een betaalpagina komt, laat Bitdefender je een scherm zien waarop je kunt aangeven welke opgeslagen creditcard je wil gebruiken. Na de selectie vult Bitdefender automatisch alle creditcardgegevens in en kun je de bestelling afmaken.

Ook je creditcardgegevens sla je eenvoudig op in SecurePass, zodat je die gegevens niet telkens handmatig hoeft in te typen als je iets online bestelt.

Gebruik je slechte of makkelijk te raden wachtwoorden, dan is er een beveiligingsscan die ten eerst kijkt of je geen zwakke wachtwoorden hebt gebruikt, maar ook op het dark web op de achtergrond scant naar gelekte gegevens. Je krijgt dan direct de tip om je wachtwoord direct aan te passen.

Met het beveiligingsrapport kun je zien welke wachtwoorden zwak of zelfs gelekt zijn, waardoor je direct weet waar je iets moet aanscherpen.

Tot slot

Als we alles op een rijtje zetten, is Bitdefender SecurePass een goede keuzae als je geen zin hebt in een lastig te beheren omgeving . Voor de gemiddelde gebruiker is dit precies wat je zoekt. Het doet wat het moet doen: het beveiligt je gegevens muurvast en haalt de frustratie van het inloggen weg. Vooral als je al gebruikmaakt van de antivirus van Bitdefender, is dit een logische toevoeging die naadloos in je bestaande pakket past. Het is misschien even wennen om de controle uit handen te geven, maar als je eenmaal gewend bent aan het feit dat je nooit meer een wachtwoord hoeft te onthouden, wil je nooit meer terug.