ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Uw eigen Linux-server

Misschien verbaast het u, maar bijna het hele internet draait op Linux. De meeste webservers, mailservers, DNS-servers en heel wat andere servers zijn op Linux gebaseerd. Linux is dan ook een flexibeler en stabieler serverbesturingssysteem dan Windows. En het leuke aan Linux is dat het gratis is en dat u daardoor - met genoeg tijd en volharding - zelf uw eigen servers op kunt zetten. Waarom zou u zelf een Linux-server installeren? Mail gebruikt u toch gratis bij Google, Microsoft of uw internetprovider? En een blog plaatst u toch al gratis op Blogger.com of WordPress.com? Dat klopt. Er bestaan heel wat gratis diensten die eenvoudig te gebruiken zijn en waarvoor u zelf niets hoeft te installeren. Maar al deze diensten hebben ook nadelen: vertrouwt u uw privé-informatie aan deze bedrijven toe? Wilt u dat niet liever zelf beheren op uw eigen computer? We tonen u hoe dat gaat met Ubuntu Server.

Ubuntu Server

Er zijn heel wat verschillende Linux-distributies, maar wij kiezen voor Ubuntu Server versie 10.04. Deze garandeert updates tot april 2015. Dat is wel prettig: u hoeft dan niet zo snel te upgraden naar een nieuwere versie, die uw moeizaam geconfigureerde serverprogramma's in de war kan brengen. Ubuntu Server is de servervariant van de populaire Linux-distributie Ubuntu. Het grote verschil is dat deze variant geen grafische schil heeft, waardoor u alle taken moet uitvoeren door commando's in te typen.

 

©PXimport

LAMP

LAMP is een afkorting voor Linux, Apache, MySQL en PHP; een populaire combinatie van gratis programma's die de basis vormt van heel wat websites. Aan de 'onderkant' van LAMP staat het besturingssysteem Linux, waarop dan Apache draait: de populairste webserver op internet. Wilt u een website met heel wat inhoud die vaak verandert - zoals een webwinkel of blog - dan hebt u ook een databank nodig: MySQL. De laatste component is PHP, een eenvoudig te gebruiken programmeertaal. Een LAMP-server maakt u klaar voor heel wat contentmanagementsystemen (CMS) en blogs, zoals Drupal en WordPress.

1. Opstarten

Download het iso-bestand van de nieuwste Ubuntu Server. Kies de 64bit-versie als u een 64bit-processor hebt (zoals de meeste nieuwe processors behalve de Intel Atom). Volg daarna de instructies op de webpagina om het iso-bestand op cd te schrijven of op een usb-stick te zetten. Start nu uw computer op vanaf het gekozen medium en kies in de eerste stap van de installatie uw gewenste taal. Neem gerust Nederlands, want de vertalingen zijn vrij goed. Na de keuze van de taal drukt u op Enter om Ubuntu Server installeren te kiezen.

©PXimport

2. Land en toetsenbord

Kies met de pijltjestoetsen uw land uit de lijst en bevestig met Enter. Daarna wordt uw toetsenbordindeling gevraagd. Druk op Nee om de toetsenbordindeling niet automatisch te laten detecteren en kies dan uw land uit de lijst. De standaardwaarde voor de variant van uw toetsenbordindeling is in de meeste gevallen juist. Hierna wordt de netwerkverbinding automatisch met DHCP ingesteld. Zorg dus dat uw server-computer op het netwerk aangesloten is en een IP-adres van uw router krijgt. Daarna kunt u de computer een naam geven en kiest u de tijdzone waarin u zich bevindt.

©PXimport

3. Encryptie

Nu de schijfindeler. We gaan ervan uit dat u de volledige harde schijf voor Ubuntu Server gaat gebruiken. U hebt verschillende keuzes, wij kiezen voor Begeleid - benut gehele schijf en gebruik LVM met encryptie. Het voordeel van deze optie is dat al uw bestanden versleuteld zijn, het nadeel is dat u telkens bij het opstarten van de server een wachtzin moet ingeven en dus een toetsenbord moet aansluiten. Een ander nadeel is dat u al uw gegevens kwijt bent als u uw wachtzin vergeet! Wilt u geen encryptie, dan kiest u gewoon de standaardoptie Begeleid - benut gehele schijf en gebruik LVM.

©PXimport

4. Schijvendans

Kies daarna de schijf waarop u Ubuntu wilt installeren en bevestig in de volgende stap dat u de nieuwe schijfindeling wilt doorvoeren. Als u voor encryptie gekozen hebt, moet u daarna de wachtzin kiezen waarmee uw schijf versleuteld wordt. Tot slot kiest u hoeveel ruimte van de harde schijf u wilt gebruiken: kies gewoon de standaardwaarde, die het maximum gebruikt. Als u de schijfindeling daarna bevestigt, wordt de harde schijf gepartitioneerd en wordt tot slot het basissysteem van Ubuntu Server geïnstalleerd.

©PXimport

5. Naam

Geef nu achtereenvolgens uw volledige naam in, een (korte) gebruikersnaam en een wachtwoord. U hebt de keuze om de map van de gebruiker met persoonlijke bestanden te versleutelen. Indien u niet gekozen hebt voor de optie om de gehele schijf te versleutelen, is het aan te raden om tenminste uw persoonlijke map te versleutelen. De HTTP-proxy in de stap erna kunt u in de meeste gevallen leeg laten. Kies in de volgende stap voor Beveiligingsupdates automatisch installeren, zodat u daar tenminste zelf niet meer op hoeft te letten.

©PXimport

6. LAMP

Tot slot kunt u kiezen om een voorgedefinieerde softwarecollectie te installeren. Aangezien we voor een volgend artikel LAMP nodig hebben, gaat u nu al met de pijltjestoetsen naar de optie LAMP server, drukt u op de spatiebalk en daarna op Enter. Maak een wachtwoord aan voor de root-gebruiker van de databank MySQL, en onthoud dit goed voor volgend artikel. Alle pakketten worden geïnstalleerd. Op het einde bevestigt u dat u de opstartlader GRUB in het Master Boot Record (MBR) van de harde schijf installeert. Verwijder na de installatie de cd of usb-stick en kies Volgende om de pc te herstarten.

©PXimport

7. PuTTY

U kunt nu vanaf een andere computer met Windows inloggen op uw Linux-server dankzij het (Engelstalige) programma PuTTY. Start het programma op en vul het IP-adres van uw server in. Controleer of het verbindingstype op SSH staat en de poort op 22, en klik dan op Open. U kunt deze sessie opslaan door een sessienaam in te typen onder Saved Sessions en op Save te klikken. De volgende keer dat u op uw server wilt inloggen, selecteert u dan gewoon de sessie uit de lijst, klikt u op Load en daarna Open.

©PXimport

8. Sleutels

De eerste keer dat u met PuTTY inlogt, krijgt u een waarschuwing dat de sleutel van de server nog niet bekend is. OpenSSH gebruikt namelijk cryptografische sleutels om de communicatie tussen de twee computers te encrypteren. PuTTY toont een 'fingerprint' van de sleutel, deze kunt u, als u echt zeker wilt weten dat u op uw Ubuntu-server aan het inloggen bent, controleren met de uitvoer die u krijgt als u rechtstreeks met het toetsenbord op uw server inlogt en daar het commando ssh-keygen -lf /etc/ssh/ssh_host_rsa_key intypt. Als u het vertrouwt, klikt u gewoon op Ja.

©PXimport

9. Inloggen

Vul nu achtereenvolgens uw ­gebruikersnaam en wachtwoord in in het zwarte venster dat PuTTY u toont. Daarna krijgt u dezelfde statistieken te zien als toen u via het toetsenbord van uw server zelf inlogde. Vanaf nu kunt u allerlei Linux-commando's in het venster van PuTTY intypen alsof u een toetsenbord en scherm aan de server hebt hangen. U kunt uw server nu dus ook ergens plaatsen waar hij niet in de weg staat, zolang hij maar op uw lokaal netwerk aangesloten is.

©PXimport

10. Zelfhulpprogramma

Zowat elke Linux-opdracht heeft een eigen ingebouwde helpfunctie. Wilt u bijvoorbeeld weten wat het commando apt-get allemaal kan, dan typt u apt-get --help in, waarna u een hele lijst met uitleg te zien krijgt. Wilt u nog meer informatie, typ dan man apt-get in. Het programma 'man' kan voor elke opdracht de 'manual page' tonen, de handleiding dus. U kunt hierin scrollen met PageUp/PageDown en de pijltjestoetsen. Door op Q te drukken verlaat u het programma. De beste manier om opdrachten te leren is dan ook door de man-pagina's ervan door te lezen.

©PXimport

Linux-server in VirtualBox

Hebt u geen extra computer bij de hand en wilt u niet onmiddellijk voor een virtuele machine betalen? Dan is er nog een eenvoudige oplossing om eens een Linux-server uit te proberen: installeer Ubuntu Server in een virtuele machine als VirtualBox. Zo kunt u risicoloos onze uitleg uitproberen in een virtuele machine in uw vertrouwde Windows-omgeving. Als u tevreden bent en wat ervaring met Ubuntu hebt opgedaan, kunt u later de installatie overdoen op een echte computer. Meer over de installatie in VirtualBox leest u aan het einde van dit artikel in stap 13 en 14.

  

©PXimport

Oude pc als server

Hebt u nog een oude pc staan die u toch niet meer gebruikt of die te traag is om uw games op te spelen? Dan kunt u daar perfect Ubuntu Server op installeren: 128 MB RAM en 1 GB harde-schijfruimte is voldoende. En aangezien het een server is die u ook via het netwerk kunt beheren, hoeft u geen toetsenbord, muis en scherm aan de computer te hangen. Behalve even tijdens de installatie. Wilt u een professionelere server buiten het huis, dan kunt u voor 10 tot 20 euro per maand terecht bij heel wat hostingproviders die een virtual private server (VPS) aanbieden.

Linux-server op uw NAS

Misschien hebt u al een Linux-server, namelijk op uw NAS. Een NAS is eigenlijk gewoon een energiezuinige computer waar een besturingssysteem op staat met een bestandsserver. Meestal gaat het om een speciale minimale Linux-versie, en soms biedt uw NAS ook de mogelijkheid om zijn functionaliteit uit te breiden met bijvoorbeeld LAMP. Uw NAS als Linux-server gebruiken is dus een eenvoudige oplossing als u geen extra computer hebt. Maar weet wel dat veel Linux-systemen op een NAS niet zo flexibel zijn en dat veel functionaliteit wordt afgeschermd.

11. Aanvullingen

Linux kan u ook helpen tijdens het intypen van opdrachten: hebt u het begin van een opdracht ingetypt maar weet u de rest niet meer, dan hoeft u maar twee keer op de Tab-toets te drukken om suggesties te zien. Is er slechts één mogelijke aanvulling, dan wordt de naam van de opdracht zelfs volledig aangevuld. Als de lijst met vervolledigingen langer is dan uw scherm of PuTTY-venster, dan staat er onderaan --More--. Drukt u dan op de spatiebalk, dan krijgt u het volgende scherm te zien. Drukt u op Q, dan wordt de lijst verlaten. De Tab-toets werkt ook bij bestandsnamen.

©PXimport

Inloggen

Bij het opstarten van Ubuntu Server, moet u uw wachtzin voor de harde schijf ingeven, tenminste als u tijdens de installatie gekozen hebt voor de encryptie van uw harde schijf. Daarna start Ubuntu Server allerlei systeemprogramma's op en kunt u tot slot inloggen door uw gebruikersnaam en wachtwoord in te geven en op Enter te drukken.

 

©PXimport

Statistieken

Als u eenmaal ingelogd bent krijgt u wat statistieken te zien, zoals het verbruik van het geheugen en de harde schijf, hoeveel pakketten er updates moeten krijgen en het IP-adres van de computer. Noteer het IP-adres voor de netwerkinterface met de naam eth0. Omdat we ervan uitgaan dat u uw server wilt laten opstarten zonder er een toetsenbord en scherm aan te hangen, moet u op uw server kunnen inloggen via het netwerk. Hiervoor heeft u dit IP-adres nodig.

Root

Om ervoor te zorgen dat u op uw server kunt inloggen, installeert u de OpenSSH-server met het commando sudo apt-get install openssh-server. Het commando apt-get install installeert een programma. Als gewone gebruiker kunt u dit niet doen, met het commando sudo ervoor kan dit wel. U voert het commando dan uit als root-gebruiker (vergelijkbaar met als administrator in Windows), en uw wachtwoord wordt gevraagd. Zo wordt voorkomen dat iemand die toevallig voorbijkomt terwijl u ingelogd staat maar even afwezig bent, met één commando programma's installeert of uw hele harde schijf wist. Typ na de installatie van OpenSSH exit in om uit te loggen en verwijder dan gerust het toetsenbord en het scherm.

12. Toegang tot uw server

Even heel iets anders: zowel bij een NAS als een pc zit de server in uw eigen lokale netwerk. Als u wilt dat anderen toegang tot uw server hebben (om bijvoorbeeld uw blog te zien), dan moet u op uw router port forwarding configureren. U hebt thuis ook een vast IP-adres nodig, ofwel moet u een dienst als DynDNS gebruiken die uw veranderlijk IP-adres aan een vaste domeinnaam koppelt. Hebt u liever een VPS, een professionelere server buitenshuis, dan is deze toegang automatisch geregeld.

©PXimport

13. Ubuntu in VirtualBox

Zoals in het begin van dit artikel gezegd, kunt u Ubuntu eens testen in VirtualBox. Installeer VirtualBox en open het. Klik op Nieuw en geef een naam in. Kies als besturingssysteem Linux en als versie Ubuntu. Als geheugen is 512 MB zeker voldoende. Zorg er wel voor dat Windows zelf nog genoeg RAM over heeft, want zolang uw virtuele machine draait wordt deze 512 MB gebruikt. Maak nu een nieuwe virtuele harde schijf aan. De voorgestelde grootte van 8 GB is ruim voldoende voor een test. Kies voor Dynamisch uit te breiden opslag omdat dit de minste ruimte gebruikt. Klik twee keer op Klaar.

©PXimport

14. Eigenschappen

Selecteer de virtuele machine en klik op Instellingen. Ga naar Opslag en klik op het icoontje van de cd-rom. Klik op het icoontje van de map met het groene pijltje en daarna op Toevoegen. Selecteer de locatie van het iso-bestand van Ubuntu Server 10.04 dat u in stap 1 al gedownload hebt. Ga nu naar het tabblad Netwerk en wijzig het type netwerk van de standaardwaarde NAT naar Netwerk bridge adapter, waarna u uw netwerkkaart selecteert. Klik op OK en start uw virtuele machine. De installatie van Ubuntu Server begint en is hierna via heel uw netwerk bereikbaar. Vergeet achteraf niet de virtuele cd-rom te verwijderen.

©PXimport

15. En verder

Dat was het voorlopig. We hebben nog niet veel spannends gedaan, maar u hebt nu een eigen Linux-server die klaar is om er allerlei serversoftware op te installeren. In het volgende nummer bekijken we onze LAMP-installatie en tonen we u hoe u een website online zet. Daarbij installeren we ook WordPress zodat u zelf een blog kunt beheren. In het nummer erna bezorgen we u uw eigen mailserver. Wie ondertussen al wat wil experimenteren, vindt meer informatie in de Ubuntu Server Guide.

©PXimport

Webgebaseerd beheer

Als u een grafische, webgebaseerde manier wilt om uw Ubuntu-server te beheren, kunt u het programma eBox installeren met het commando sudo apt-get install ebox. Hierdoor worden automatisch ook heel wat andere programma's geïnstalleerd, dus u moet nog met Enter bevestigen dat u dit wilt doen. U krijgt tijdens de installatie de vraag om een beheerderswachtwoord voor de webinterface van eBox te kiezen. Bevestig het gebruik van poort 443 voor https.

 

©PXimport

In uw browser

Navigeer nu in Firefox (Internet Explorer is nog niet ondersteund) naar https://IPADRES/ebox, waarbij u IPADRES vervangt door het IP-adres van uw Linux-server. Firefox meldt dan dat er een probleem is met het beveiligingscertificaat van de website, maar u kunt gerust doorgaan want het gaat om een zelf ondertekend certificaat. Klik daarom op Uitzondering toevoegen... en daarna op Beveiligingsuitzondering bevestigen. Geef dan het beheerderswachtwoord in dat u tijdens de installatie van eBox gekozen hebt.

Dashboard

In het Dashboard krijgt u wat algemene informatie te zien, waar u zelf nog extra widgets aan kunt toevoegen. Verder kunt u nog de basismodules inschakelen, het eBox-wachtwoord veranderen, het schijfverbruik in een grafiek bekijken, en de server uitschakelen of herstarten. U kunt extra mogelijkheden aan deze webinterface toevoegen door extra pakketten te installeren, zoals ebox-printers om een aangesloten printer te delen en ebox-samba om bestanden te delen met Windows-computers.

▼ Volgende artikel
Van lcd tot qled: zo maak je je televisie het beste schoon
© MandicJovan
Huis

Van lcd tot qled: zo maak je je televisie het beste schoon

Een televisie trekt stof aan als een magneet. Vlekken, vingerafdrukken of een doffe waas kunnen het kijkplezier flink verstoren. Toch is het schoonmaken van je tv iets wat je voorzichtig moet aanpakken. Eén verkeerde beweging en je hebt een kras of een streperig scherm. In dit artikel lees je hoe je je televisie veilig schoonmaakt, wat je vooral níét moet doen en waar je op moet letten bij verschillende soorten schermen, zoals lcd, oled en qled.

In dit artikel lees je:
  • waarom een microvezeldoek de veiligste keuze is
  • waarom je altijd eerst de stekker uit het stopcontact haalt
  • hoe je schoonmaakt zonder druk of krassen
  • waarom regelmaat en antistatische doeken helpen
  • hoe je oled, qled en lcd verschillend moet behandelen
  • welke middelen je absoluut niet moet gebruiken
  • waarom ook de randen en afstandsbediening meetellen
  • hoe je veilig schoonmaakt bij grote of gebogen tv's
  • wat het verschil is tussen vuil en ingebrand beeld

Lees ook: Zo kies je de beste televisie voor in de slaapkamer

Het lijkt zo makkelijk: even een vochtige doek over het scherm halen. Maar juist dat is iets wat je moet vermijden. Schermen zijn namelijk gevoelig voor vocht, druk en agressieve schoonmaakmiddelen. Een papieren doekje of keukenrol kan al fijne krasjes veroorzaken. Gebruik daarom alleen een zachte microvezeldoek, droog of licht vochtig gemaakt met gedestilleerd water. Gewoon kraanwater bevat kalk en mineralen die bij opdrogen vlekken kunnen achterlaten.

Altijd eerst de stekker eruit

Voordat je begint met schoonmaken, haal je de televisie van de stroom. Niet alleen om veilig te werken, maar ook omdat je op een zwart scherm veel beter ziet waar het vuil zit. Bovendien voorkom je zo dat er vocht in warme elektronica trekt. Laat het scherm na gebruik goed afkoelen. Een warm scherm is kwetsbaarder voor druk; en te veel druk kan tot zichtbare sporen of blijvende vervorming leiden

Zachtjes poetsen, nooit drukken

Maak de doek licht vochtig en wrijf in een rustige, horizontale of verticale beweging over het scherm. Gebruik geen draaiende bewegingen en zet vooral geen kracht. Het paneel van een moderne tv is kwetsbaar. Oefen je te veel druk uit, dan kun je permanente verkleuringen of pixelschade veroorzaken. Houd er rekening mee dat het vuil meestal aan de oppervlakte zit, dus je hoeft niet te schrobben om resultaat te zien.

Regelmaat en antistatische bescherming helpen

Je hoeft je tv niet dagelijks schoon te maken, maar een snelle veegbeurt met een droge doek eens per week voorkomt dat stof zich ophoopt. In huizen met huisdieren of veel luchtcirculatie – bijvoorbeeld door open ventilatieroosters of mechanische ventilatie – raakt een scherm sneller stoffig. Regelmaat voorkomt dan dat het vuil zich vastzet.

Microvezeldoeken met antistatische eigenschappen helpen om stof minder snel te laten terugkeren. Er bestaan ook speciale sprays die het scherm tijdelijk antistatisch maken. Gebruik die alleen als ze expliciet geschikt zijn voor beeldschermen, en breng ze nooit direct op het scherm aan.

©Kamil Macniak

Oled is gevoeliger dan lcd of qled

Niet alle schermtypes reageren hetzelfde op vocht of schoonmaakmiddelen. Oled-schermen zijn het meest kwetsbaar, omdat ze anders zijn opgebouwd dan lcd- en qled-schermen. In plaats van een achtergrondverlichting gebruiken ze miljoenen pixels die ieder hun eigen licht produceren. Die pixels zijn opgebouwd uit organisch materiaal – vergelijkbaar met een ultradunne, gevoelige laag – die makkelijk kan worden aangetast door druk of chemicaliën. Omdat de organische materialen in oled-schermen chemisch gevoeliger zijn dan de kristalstructuren in lcd/qled, is de kans op blijvende schade groter. Zelfs een lichte beschadiging kan al zorgen voor donkere plekken of verkleuringen die niet meer verdwijnen.

Lcd- en qled-schermen hebben een stevigere gelaagde structuur, met beschermende lagen tussen het schermoppervlak en de lichtgevoelige delen. Daardoor zijn ze wat minder gevoelig voor schoonmaakfouten. Toch blijft ook hier voorzichtigheid geboden. Middelen met alcohol, ammoniak of azijn kunnen de antireflectielaag aantasten, met een dof of vlekkerig scherm als gevolg. En dat is niet meer te herstellen.

Gebruik nooit glasreiniger of allesreiniger

Het klinkt logisch om een glanzend oppervlak schoon te maken met glasreiniger, maar dat is bij een tv echt uit den boze. Veel van deze middelen bevatten oplosmiddelen of zuren die het scherm permanent kunnen beschadigen. Ook sprays zijn af te raden, omdat je dan kans hebt dat er vloeistof langs de randen naar binnen loopt. Als je per se een reinigingsmiddel wilt gebruiken, kies dan een speciale schermreiniger zonder alcohol, en breng die altijd aan op de doek – nooit direct op het scherm.

Vergeet de randen en de afstandsbediening niet

Naast het scherm zelf verdienen ook de behuizing en afstandsbediening een schoonmaakbeurt. Deze onderdelen zijn minder gevoelig en kun je gerust schoonmaken met een iets vochtigere doek. Let wel op dat er geen vocht tussen de knoppen komt. Rondom ventilatieopeningen of aansluitingen gebruik je het best een droge doek of een kleine borstel. Zo voorkom je dat stof zich ophoopt en de koeling of signaaloverdracht beïnvloedt.

©Katerina Bond

Groot scherm? Werk met twee handen

Bij televisies vanaf ongeveer 65 inch of bij gebogen schermen is het belangrijk om stabiel en met beleid te werken. Druk uitoefenen in het midden van een groot scherm zonder tegendruk aan de zijkant kan spanning veroorzaken in het paneel. Werk daarom met twee handen: één hand ondersteunt het scherm, terwijl de ander met de doek over het oppervlak veegt. Zorg ook dat de televisie stevig staat of hangt voordat je begint.

Ingebrande beelden poets je er niet af

Soms lijkt het alsof er een vlek in beeld blijft, maar dan gaat het om een ingebrande afbeelding of verkleurde pixels. Dit komt vooral voor bij oled-tv's en ontstaat door langdurige weergave van statische elementen, zoals logo's. Schoonmaken heeft daar geen effect op. Het is goed om dit onderscheid te kennen, zodat je niet blijft boenen op iets dat simpelweg in het scherm zelf zit.

Conclusie

Een televisie schoonmaken vraagt om een zachte hand en het juiste materiaal. Gebruik een droge of licht vochtige microvezeldoek, vermijd schoonmaakmiddelen en laat agressieve sprays links liggen. Houd rekening met het type scherm: vooral oled vraagt om extra zorg. Door regelmatig en zorgvuldig te werk te gaan, blijft het beeld niet alleen schoon, maar voorkom je ook schade op de lange termijn – zeker bij grotere of gebogen modellen.

▼ Volgende artikel
Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt
© Philips
Huis

Review Philips dubbele airfryer met stoomfunctie – Veelzijdig, voor wie de tijd neemt

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is geen simpele 'frietpan zonder olie'. Met twee manden én een stoomfunctie richt dit apparaat zich op de thuiskok die net iets meer wil. Denk aan een hele kip bereiden met stoom en hete lucht, of tegelijkertijd een hoofd- en bijgerecht klaarmaken. In deze review lees je wat er goed gaat, wat beter kan en voor wie deze airfryer echt een aanwinst is.

Uitstekend
Conclusie

Een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om patat en snacks mee te maken? Dan zijn simpeler modellen een betere keuze.

Plus- en minpunten
  • Multifunctioneel: airfryen, stomen, of een combinatie
  • Twee aparte manden voor flexibel koken
  • Robuuste bouwkwaliteit
  • Goede prestaties, zeker in de grote lade
  • Stiller dan vergelijkbare modellen
  • Handige functies zoals stoomreiniging en schudherinnering
  • Groot en zwaar apparaat
  • Geen papieren handleiding meegeleverd
  • Zeer lange, rommelige online handleiding
  • Niet intuïtief in gebruik
  • Vlekgevoelige buitenzijde en waterreservoir

Eerste indruk

De Philips Airfryer 5000-serie NA555/00 is een airfryer met wat extra's: een stoomfunctie. Dit apparaat heeft twee manden met een totale capaciteit van 9 liter: een grotere lade van 6 liter voor hoofdgerechten en een kleinere van 3 liter voor bijgerechten of snacks. Volgens Philips kun je hiermee verschillende ingrediënten tegelijkertijd bereiden, met een keuze uit frituren, stomen of een combinatie van beide.

De machine in het kort: de airfryer is uitgerust met zogeheten RapidAir Plus-technologie, alleen beschikbaar bij Philips, waarbij hete lucht snel en gelijkmatig rondom de ingrediënten circuleert. Op papier betekent dat tot 90 procent minder vet dan bij friet en snacks uit de friteuse, al is uit onderzoek al gebleken dat dat een wel heel positieve vergelijking is.

De maximale baktemperatuur bedraagt 200 graden Celsius en er zijn 12 voorgeprogrammeerde programma's beschikbaar. De bediening verloopt via een digitaal aanraakscherm, waarbij temperatuur en tijd handmatig kunnen worden aangepast.

De bouwkwaliteit van het (erg grote) apparaat is degelijk, met een zilverkleurige roestvrijstalen afwerking. De airfryer weegt ruim 8,7 kilo. Met afmetingen van 35,1 x 38,2 x 44,3 cm neemt hij bovendien behoorlijk wat ruimte in op het aanrecht. Philips stelt dat het ontwerp compacter is dan andere modellen met twee manden naast elkaar. Dat is niet helemaal zo; de eerder geteste Ninja was duidelijk een slag kleiner.

©Saskia van Weert

Uitpakken en installatie

De airfryer zit in een grote doos en is goed beschermd tegen beschadiging tijdens het transport. Na het uitpakken van de airfryer kwamen er drie zaken in me op:

  1. Wat een joekel!

  2. Wat een hoop knopjes!

  3. Waar is de handleiding?

Punt 2 komen we verderop op terug. Maar eerst naar de handleiding: die zit er niet bij. Best een teleurstelling, want het is geen apparaat dat je zonder instructies uit de losse pols meteen intuïtief bedient. Wel staan er QR-codes op de doos, die na het scannen een online pdf openen van… meer dan 1800 pagina's! Alle verschillende talen zijn gebundeld in één bestand, waarbij Nederlands op pagina 704 begint. Dat is totaal onwerkbaar. Op de eigen pc heb ik er een kleiner bestand van gemaakt met alleen de eigen taal, en dat is meteen ook een advies aan Philips: niet doen, zo. Het hoeft ook weer geen full colour-boek te zijn, maar iets van een handzaam bestand zou prettig zijn.

Wat er wél bij zit, is een zwart-witte quickstartgids waarvan me niet duidelijk is wat de bedoeling van de handelingen is. Aangeraden wordt, zo maak ik eruit op, om het stoomgedeelte van de airfryer een reinigingsprogramma te laten doorlopen. De auteur van deze review is nog geen 50 en heeft goede ogen, maar deze folder was zo onduidelijk dat ik hem maar even heb laten zitten.

Met een siliconen keukentang houd je je airfryer krasvrij...

...en draai je je gerechten om zonder je handen te verbranden!

Handleiding: een gemiste kans

De pdf-handleiding die er wél is, is niet foutloos. Op zich wordt de werking van de airfryer goed uitgelegd. Er is een algemeen gedeelte, een deel over eten maken met de airfryerfunctie, vervolgens een deel over de combinatie van stomen en airfryen én er is een deel over de stoomfunctie, met telkens een tabelletje erbij van welk eten er hoelang in moet.

Echter, meerdere malen wordt aangehaald dat wortelgroenten zoals bloemkool en broccoli in de airfryer kunnen worden bereid. Dat zijn echter geen wortelgroenten. Slordig. Ook staat het gedeelte over friet maken vlak onder de stoominstructies. En zonder te testen kunnen we dit zeggen: friet maak je niet met stoom – zelfs niet in deze airfryer.

Er staan wel meer wat vreemde dingen in de handleiding, zoals dat je de mandjes met eten meermaals dient om te schudden boven de gootsteen. Daar zie ik echt het nut niet van in. Ik vermoed dat de handleiding is vertaald uit het Engels en dat men Amerikaans-achtige claims wil voorkomen door maar zo veel mogelijk aandacht aan veiligheid te besteden. De waarschuwing over de hete buitenkant is wel op zijn plaats: die klopt.

©Saskia van Weert

Het waterreservoir van de Philips-airfryer.

Uiterlijk en indeling

Het is een robuuste machine, rvs en matgrijs. Aan de achterzijde zitten twee afstandhouders die ervoor zorgen dat je hem niet te dicht tegen de muur zet. De warme lucht en stoom moeten tijdens het gebruik immers wel weg kunnen. Bovenop zit een bakje om water in te doen als je de stoomfunctie gebruikt. Links een kleine lade met airfryerfunctie voor kleine gerechten, rechts een grote lade die met alle functies overweg kan: airfryen, stomen, en stomen + airfryen.

De lades zijn verschillend ingedeeld. De kleine lade heeft een roostertje op de bodem dat je eruit kunt halen en dat ervoor zorgt dat de hete lucht ook onder het eten komt. In de grote lade zit een soort binnenpan, die er eveneens uit te halen is voor schoonmaakdoeleinden. De vierkante binnenpan past maar op één manier in de lade, dus je kunt hem er niet per ongeluk verkeerd in duwen.

©Saskia van Weert

Bediening en interface

De bediening lijkt heel ingewikkeld, en dat komt doordat er uit de doos een transparante sticker over het bedieningspaneel zit geplakt met werkelijk álle beschikbare knopjes erop. Na het verwijderen van de sticker blijkt het aantal keuzemogelijkheden behoorlijk mee te vallen.

Na het indrukken van de aan-uitknop kies je welke lade(s) je wilt gebruiken, en alleen de knoppen die van toepassing zijn op de gekozen lade en daarna de gekozen functie, lichten op. Als je lade 1 selecteert, zie je dus alléén de knoppen voor tijd en temperatuur en de voorkeuzemenu's. Kies je lade 2, dan heb je meer keuzes, namelijk voor airfryer, stomen en een combinatie ervan, maar ook de voorkeuzemenu's en reinigingsprogramma's.

Voorkeuzeprogramma's zijn overigens niet 'magisch'. Het zijn vastgestelde combinaties van een bepaalde tijd en een bepaalde temperatuur. Ze staan duidelijk in de handleiding beschreven. Tijdens de testperiode zijn ze niet gebruikt; ze zijn namelijk bedoeld voor een vaste hoeveelheid ingrediënten. Als je er meer of minder in doet, werkt het al meteen minder goed en moet je alsnog zelf de tijd aanpassen.

©Saskia van Weert

De sticker die over het bedieningspaneel zit geplakt toont alle beschikbare knoppen.

Prestaties: airfryen

Voor 'klassiek' airfryen heb je de keuze uit de kleine en de grote lade. De kleine is vooral geschikt voor bijvoorbeeld één kroket of één afbakbroodje. Voor de meeste bereidingen zul je vooral de grote mand gebruiken. De prestaties zijn prima; zeker in de grote mand is eten sneller gaar en krokant dan in airfryers van andere merken. Philips was het eerste grote bedrijf dat airfryers op de markt bracht en die voorsprong uit zich nog steeds in de kwaliteit van de meeste modellen – zeker de wat duurdere, zoals deze met veel vermogen.

©Saskia van Weert

Prestaties: stomen

Wil je de airfryer gebruiken om te stomen, dan vul je eerst het reservoir bovenop met water. Stomen is zoals eerder gemeld alleen beschikbaar in de grote mand. Iets als aardappels of groente stomen gaat prima, al duurt het simpelweg lang. Reken op zeker een halfuur voor een portie aardappelpartjes. Dat is overigens vergelijkbaar met reguliere stoomapparaten.

Aandachtspunt is het geluid: als de machine gaat stomen, maakt hij een geluid als een beademingsapparaat – om de zoveel tijd klinkt er telkens een opvallende 'puf'. Na het stomen moet het water in het reservoir afkoelen en kun je dat bakje leegschenken, schoonmaken en afdrogen. Je kunt het water om hygiënische redenen niet zo op de machine laten staan. Dat leeggieten is iets wat je in het begin zeker zult vergeten.

Prestaties: airfryen en stomen gecombineerd

Wat deze airfryer uniek maakt, is de combinatie van stomen en airfryen. Hoewel de auteur een doorgewinterde airfryergebruiker is en er zelfs een kookboekje over heeft geschreven, was het echt even zoeken naar wat er dan precies in kan worden klaargemaakt. Philips zelf geeft als suggestie om een hele kip erin te bereiden. Dat ging prima. Een experiment met broccoli mislukte helaas; de roosjes waren verbrand.

Deze functie is vooral geschikt voor koks die een experiment niet schuwen. Heb je een stoomoven of zou je die graag willen, dan is deze combinatie van airfryen en stomen een alternatief dat, zeker in vergelijking met een stoomoven, een stuk voordeliger is.

©Philips

Extra functies

De airfryer is voorzien van allemaal snufjes. Bijvoorbeeld de functie om middels een piepgeluid te worden gewaarschuwd dat je eten in de mand moet worden omgeschud. Ben je een ervaren airfryergebruiker, dan is die functie niet nodig, want je bent er al aan gewend om regelmatig de boel te schudden. Voor beginners kan dat echter een nuttige wenk zijn om een optimaal resultaat te krijgen.

Ook handig is de stoomreiniging. Maak je vaak vlees, kip of vette snacks in de airfryer klaar, dan kan het mandje gaan aankoeken en na verloop van tijd is het amper nog goed schoon te krijgen. Met de stoomreiniging wordt het mandje goed doorgestoomd, waarna je de mand met vuil water leeggooit, omspoelt en in de airfryer 5 minuten laat opdrogen.

De moeite van het vermelden waard is het geluid, of het gebrek daaraan. Tijdens het stomen hoor je zoals gemeld een pufgeluid, maar voor het overige is de airfryer stil. Je hoort hem wel, maar duidelijk minder dan andere airfryers. Ook de piep die je hoort als het eten klaar is – die bij Ninja bijvoorbeeld keihard is – is bescheiden. Dat is zeker een pluspunt.

Conclusie: kopen of niet?

De airfryer is veelzijdig, voorzien van een hoop toeters en bellen, en door de stoomfunctie biedt hij meerwaarde vergeleken met airfryers die dat niet kunnen. Het apparaat is wel groot en zwaar, heeft een enorm lange handleiding en is daardoor niet intuïtief te gebruiken – je moet er echt tijd in investeren om hem goed te leren kennen. De mandjes en roosters kunnen in de vaatwasser, maar de buitenzijde en het waterreservoir zijn vlekgevoelig. De prestaties zijn goed.

Al met al is deze airfryer een aanrader voor de thuiskoks die hoge eisen stellen aan hun apparaat, bereid zijn om er veel mee te experimenteren en creatief zijn in het bedenken van gerechten die de stoomfunctie goed benutten. Ben je alleen op zoek naar een apparaat om friet en snacks mee te maken? Dan zijn simpelere modellen een betere keuze.