De ‘TomTom’ stond ooit synoniem voor navigatiesysteem. Deze eer valt slechts een klein aantal andere merken ten deel, zoals Luxaflex, Kleenex en de iPad. Het eens zo machtige TomTom heeft nu veel last van gratis concurrentie en technologische ontwikkelingen die misschien wel iets té snel gaan. Hoe ziet men dat zelf?

Ergens naartoe rijden werd na de eeuwwisseling eindelijk mogelijk zónder grote papieren kaarten op schoot te houden. De bekende navigatiekastjes van TomTom gaven precies aan welke bochten je moest nemen en over hoeveel kilometer je de afslag moest hebben. Het bedrijf was lange tijd de absolute heerser op de markt van navigatie.

Zo’n tien jaar geleden begon het tij te keren voor het Amsterdamse bedrijf. Sindsdien is gratis navigatiesoftware zoals Google Maps steeds toegankelijker geworden, geholpen door snellere telefoons en grotere databundels. Desondanks houdt TomTom het hoofd koel. Het Amsterdamse bedrijf ziet een grote toekomst in zelfrijdende auto’s, maar ook onder de kopers van de traditionele kastjes is er nog veel te winnen.

Binnenkort bereikt TomTom een mijlpaal, vertelt Mike Schoofs aan PCM. Hij is ‘managing director of consumer’ bij TomTom en gaat over alles wat met zowel de losse kastjes als de apps te maken heeft. Die apps doen het goed; inmiddels komt twee derde van de consumentenomzet uit software. In tegenstelling tot wat je anno 2019 misschien zou denken, zijn de apparaatjes ook nog steeds ‘big business’: er gaan er dagelijks nog 5.000 van over de toonbank. “Binnenkort verkopen we ons 100 miljoenste kastje”, vertelt Schoofs.

TomTom is niet blind voor de markt. Het bedrijf ziet dat de verkoop van kant-en-klare navigatiekastjes langzaam afneemt, al ligt dat wel iets genuanceerder. “De vervangingsmarkt is vooral nog groot”, zegt Schoofs. “Mensen willen graag de nieuwste technologie hebben en zijn al snel gehecht aan de apparaten die ze kennen. Bovendien willen gebruikers zich geen zorgen maken over hun batterijduur of een specifieke houder in hun auto.”

Van navigatie naar informatie

Ook richt TomTom zich op nichemarkten. Sommige daarvan groeien zelfs nog. “Dat zijn speciale apparaten voor specifieke groepen. Die zijn geschikt voor bijvoorbeeld motorrijders, campergebruikers of vrachtwagenchauffeurs. In sommige gevallen gaat het om ‘dedicated’ kastjes, in andere juist om een tweede scherm dat gelinkt is aan een app.”

Die nichemarkt mag dan wel groeien, het is nog steeds maar een marginaal onderdeel van de winst van TomTom. Gelukkig zijn er meer opties om te groeien. Naast consumentenzaken richt het bedrijf zich ook op navigatiesystemen die in auto’s worden ingebouwd, en licenseert het kaarten in applicaties zoals Apple Maps en Uber. “Maar”, zegt Schoofs, “uiteindelijk levert dat allemaal dezelfde eindgebruikers op. Dat zijn mensen die TomTom gewend zijn en die die kwaliteit willen houden.”

©PXimport

Die mensen hebben allemaal hun eigen wensen, en om daaraan tegemoet te komen ziet TomTom een grote meerwaarde in dat magische cijfer, die 100 miljoen gebruikers. “Die leveren samen enorm veel data op, inzichten zoals wat de beste route of de huidige verkeersdoorstroom is”, zegt Schoofs.

Vroeger, zegt hij, was navigatie nog vrij simpel. Je was op locatie A, en je wilde naar B. Je kastje stuurde je daar dan heen. Maar tegenwoordig wil je als gebruiker veel méér dan alleen de juiste weg weten. Je wilt weten hoe druk het is op de weg, waar de flitsers staan, wat een leuke route is ... Nu zijn de locaties van benzinestations belangrijk, in de toekomst komen daar ook oplaadpunten voor elektrische auto’s bij. En, voegt Schoofs toe, iedereen heeft weer verschillende behoeftes. De forens wil vooral file-informatie, de vakantievierder wil de hotspots in de omgeving vinden. “Daar spelen we straks meer op in.”

Sociale aanbevelingen

Dat klinkt allemaal logisch, en inderdaad, de visie komt bekend voor. Toen TomTom nog alleenheerser was op navigatiegebied, was dat mede door de ‘POI’s’, de Points Of Interest die op kaarten te vinden waren. Wat is dan nu het grote verschil? “Vroeger gebeurde alles tijdens de reis”, legt Schoofs uit. “Straks gaan we meer naar wat er vóór en ná de reis gebeurt.” Dat betekent dat de forens al aan de keukentafel hoort hoe laat hij precies moet vertrekken om het verkeer voor te zijn, en dat de reiziger ‘inspiratie kan opdoen’ zodat hij restaurants of museums in de buurt kan vinden. Vooral dat laatste biedt mogelijkheden.

Navigatie moet persoonlijker worden, denkt Schoofs. TomTom werkt aan een sociaal platform voor en door de gebruikers. “Sociale aanbevelingen door andere gebruikers worden een belangrijk onderdeel voor ‘de TomTom-ervaring’. Al die miljoenen gebruikers kunnen elkaar inspireren.” Schoofs wil er niet te veel over uitwijden, maar zegt dat ‘deze zomer belangrijk wordt’.

Concurrentie

De grote vraag is of zulke plannen genoeg zijn om de concurrentie aan te gaan met gratis navigatie-apps. Google Maps hangt als een zwaard van Damocles boven TomTom, en niet alleen meer voor de doorsnee consument met een smartphone. Vorig jaar ging Renault-Nissan-Mitsubishi de samenwerking aan met Google. Maps werd in miljoenen auto’s geïmplementeerd, een markt waar TomTom tot dat moment juist veel kansen zag. Kan het bedrijf zich wel meten aan zo’n gigant?

Schoofs denkt van wel. Hij wijst wederom op de 100 miljoen gebruikers die TomTom binnenkort bereikt en de data die het daarmee binnenhaalt en omzet naar nuttige producten. Maar uitgerekend Google heeft die data ook. En Maps wordt ook nog eens door méér dan 100 miljoen mensen gebruikt.

Schoofs spreekt tegen dat TomTom geen echt techbedrijf is zoals Google dat wel is. “Wij waren bijvoorbeeld al heel vroeg met AI bezig, al vóór 2010. Toen berekenden we met IQ Routes de echte aankomsttijd van een reis, daar liepen we echt mee voorop. We zijn wel degelijk nog innovatief.”

©PXimport

De echte innovatie wordt pas in de toekomst belangrijk. Om volledig autonoom te kunnen rijden, hebben auto’s namelijk high-definition kaarten nodig. “Zulke kaarten moeten op minder dan tien centimeter nauwkeurig zijn”, zegt Schoofs. In zulke HD-maps ziet TomTom heil. Het bedrijf zet er hard op in; Schoofs zegt dat TomTom er ‘al ver mee is’. Tegelijkertijd is het heel moeilijk te zeggen wannéér die revolutie nu eens doorbreekt, en dat maakt het heel lastig voor TomTom. “We ontwikkelen voor de toekomst. Autonome auto’s zijn afhankelijk van veel factoren. Acceptatie, innovatie vanuit de sector, regelgeving ... Maar of ze er nu over drie, vijf of zelfs tien jaar zijn, we moeten daar klaar voor zijn.”

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.