Tips voor de expert: Zelf elektrische apparaten repareren
In deze weggooi-economie is het altijd verleidelijk om iets nieuws te kopen, zodra er iets stuk gaat. Niet doen! Zelf elektrische apparaten repareren scheelt een hoop geld, en je leert er ook nog wat van. In dit artikel helpen we je op weg met wat tips.
Werkt een apparaat niet meer goed (of helemaal niet meer) en kun je zelf niet zo snel achterhalen wat het euvel is, dan is Google je grootste vriend. Een zoekopdracht met ‘merknaam + typenummer + euvel / code foutmelding’ zorgt er in de meeste gevallen al snel voor dat terecht komt bij berichten van anderen die hier al eerder tegenaan zijn gelopen.
Vrijwel alle apparaten die in Nederland verkocht worden, zijn ook te koop in Duitsland met dezelfde typeaanduidingen. En omdat de markt daar groter is, gaan er ook meer apparaten stuk en is de kans groter dat een gebruiker hier iets over gemeld heeft en misschien inmiddels ook wel een oplossing heeft bedacht of gevonden. Je kunt ook zelf speuren op sites als selbst.de, gutefrage.net of het forum van electronicwerkstatt.de.
Vergeet daarnaast YouTube niet. Er inmiddels zijn op YouTube ook duizenden filmpjes te vinden van mensen die oplossingen laten zien voor veelvoorkomende storingen van huishoudelijke apparaten.Zeker voor wat betreft wasmachines, vaatwassers, drogers en ander witgoed zijn problemen en oplossingen vaak generiek en niet gebonden aan een bepaald merk.
Gespecialiseerde sites en fora
Een echte aanrader is iFixit. Op deze site vind je voor duizenden - met name elektronische – apparaten handleidingen om deze te repareren, inclusief benodigdheden en hoe moeilijk de reparatie is. Voor apparaten die lastig uit elkaar zijn te halen zijn er zelfs aparte demontagebeschrijvingen te vinden. Als gebruiker word je aangemoedigd om je eigen reparatie te beschrijven en te delen. En ja, zelfs voor hoe je dat het beste kunt doen is een handleiding gemaakt.
Zeker bij oudere apparaten of apparaten die in kleine series zijn geproduceerd, kan het zijn dat je niet direct een beschrijving van jouw probleem of oplossing vindt. In zulke gevallen raden we je aan op zoek te gaan naar meer gespecialiseerde online plekken waar de echte liefhebbers zich ophouden, zoals een forum. En als er geen gebruiksklaar antwoord is dan kun je hier ook je vraag stellen, zoals bij Vraag & Antwoord op onze site. Een paar andere aanraders zijn superuser.com (hardware en software), hififorum.nl (audio-apparatuur), autoweek.nl/forum/ (auto’s), klusidee.nl/forum/ (apparaten in- en rondom huis), gathering.tweakers.net (elektronica + computers) en forum.zoom.nl (camera’s).
©PXimport
Handleidingen vinden
Bij vrijwel alle apparaten zit een handleiding, maar die helpt je vaak alleen met het oplossen van kleine en makkelijk op te lossen storingen en problemen. Gelukkig zijn er tal van sites op internet waar je ook uitgebreide (technische) handleidingen terug kunt vinden, zoek hiervoor met de termen ‘service manual’ en ‘repair manual’. Hierin staan vaak schema’s en wordt beschreven hoe je de meest voorkomende reparaties dient uit te voeren en – misschien nog wel belangrijker - wat de typenummers zijn van de onderdelen die je hiervoor misschien moet bestellen.
Goede sites voor het vinden van dit soort handleidingen zijn o.a. gebruikershandleiding.com, suche-anleitung.de, manualsdir.eu, devicemanuals.eu, nodevice.com, tradebit.com en eserviceinfo.com. Houd er wel rekening mee dat bij een aantal van deze sites (service) handleidingen alleen tegen betaling zijn te downloaden. Overigens worden ze ook uitgewisseld via de verschillende fora die hiervoor al aan bod kwamen. Je zult er in dat geval waarschijnlijk wel wat meer tijd kwijt zijn.
Nog een paar aanvullende tips. Heb je geen servicehandleiding kunnen vinden met onderdelenlijst en/of onderdelennummers? Zeker bij witgoed en bruingoed kun je het nummer in de meeste gevallen ook terugvinden op het onderdeel dat vervangen moet worden. Heb je het juiste nummer maar is het onderdeel niet verkrijgbaar? Neem dan even contact op met de juiste onderdelenaanbieder. Zij weten vaak wel of er een ander onderdeel is dat je ook kunt gebruiken.
Onderdelen en gereedschap
Als je weet wat een apparaat mankeert dan zul je in bepaalde gevallen nieuwe onderdelen nodig hebben en soms ook speciaal gereedschap. De handel in onderdelen groeit enorm en veel aanbieders bieden inmiddels als service ook allerlei how-to’s aan. In sommige gevallen krijg je een tegoed of korting wanneer de uitvoering van je eigen reparatie filmt of fotografeert en die registratie op die betreffende site aanbiedt.
Ter inspiratie noemen we een aantal interessante op: conrad.nl (elektronica en gereedschap), fixjeiphone.nl (iPhone en iPad), replacedirect.nl (o.a. computer, huishoudelijk, gereedschap), onderdelenwinkel.nl (o.a. keuken, huishoudelijk, tuin), parts.nl (o.a. witgoed en bruingoed) en handyman.nl (o.a. computer, huishoudelijk, fiets).
©PXimport
Onderdelen bestellen uit buitenland
Naast de vele sites waar je nieuw kunt kopen is het met name voor computer- en notebookonderdelen interessant te kijken wat er zoal aan ‘refurbished’, ‘replacement parts’, ‘pre-owned’ wordt aangeboden. Soms heb je simpelweg geen andere keus of is nieuw veel te duur.
Ebay is een prima begin voor het zoeken naar tweedehands onderdelen. Lukt dat niet, dan bieden aliexpress.com en alibaba.com vaak uitkomst. Met name in China is een levendige handel in gebruikte computer-, tablet en smartphone-onderdelen. Verkopers doen – zij het vaak in gebrekkig Engels – veel moeite om je te helpen als je niet zelf het juiste onderdeel of een alternatief kunt vinden. Laat je het via de reguliere post opsturen, dan kan het vanuit China wel zomaar een paar weken duren voordat je een onderdeel binnen hebt.
Let ook even op de verzendkosten en eventuele ander opslagen. Voor aankopen buiten de EU en boven de 22 euro betaal je btw (21%). Is de waarde boven de 150 euro, dan zul je douanerechten moeten betalen aan de bezorger. De hoogte daarvan is afhankelijk van diverse factoren. Kijk voordat je iets bestelt eerst even op de sites van de belastingdienst en douane.
Met wat durf en een handleiding of instructies van internet kun je ver komen, zelfs als je twee linkerhanden hebt. In bepaalde gevallen houdt het echter op omdat je het probleem zelf niet boven tafel kunt krijgen of omdat je bijvoorbeeld niet weet welk gereedschap of welke onderdelen je nodig hebt.
Gelukkig zijn er genoeg mogelijkheden om de hulp van anderen in te schakelen. Lees daarvoor verder op de volgende pagina.
Het Repair Café
Het Repair Café-netwerk organiseert inmiddels wereldwijd op bijna 1400 plaatsen bijeenkomsten waar je je kapotte apparaat door handige vrijwilligers kunt laten repareren. In de meeste gevallen gaat dit om bruin- en witgoed, maar ook steeds meer ict-apparatuur wordt hier gefikst. Dat gebeurt gratis, maar een donatie wordt wel op prijs gesteld. Wanneer ze er niet uitkomen kunnen de mensen die dit organiseren je in veel gevallen verder helpen met een adresje waar je wel terecht kunt. Repair Cafés worden vaak periodiek georganiseerd in buurthuizen, scholen. Meer informatie kun je vinden op repaircafe.org.
Monteur inhuren
Voor advies over de reparatie van een wasmachine, wasdroger of ander witgoed kun je ook gebruik maken van de dienst Monteur op Afstand. Voor € 9,95 kun je een adviesgesprek van maximaal 15 minuten aanvragen via Skype, Facetime of telefoon, waarvan de kosten komen te vervallen als er een monteur langs moet komen. Dure voorrijkosten kunnen zo in veel gevallen worden voorkomen. Kijk op monteuropafstand.nl voor de voorwaarden en mogelijkheden.
Een zoekopdracht met ‘Reparatie elektronica’ plus de naam van je woonplaats levert bij Google een flinke lijst op van bedrijven en zelfstandigen die elektronica, witgoed, computerapparatuur en mobiele apparaten kunnen repareren. Ook via sites als Marktplaats en Werkspot kun je een oproep plaatsen. En ook een oproepje via Facebook kan bruikbare tips opleveren.
Controleer – voor zover dit mogelijk is – hoe deze aanbieders worden gewaardeerd, bijvoorbeeld via klantenvertellen.nl. Ga je er met eentje in zee, check dan van tevoren of er onderzoekskosten in rekening worden gebracht en wat de hoogte hiervan is. Probeer indien mogelijk een afspraak te maken waarbij het apparaat dat je aanbiedt voor een vaste prijs wordt gerepareerd. Check ook of en wat voor een soort garantie je op de uitgevoerde reparatie krijgt.
Extra aandacht gaat uit naar de reparatie van tablets en smartphones. De prijzen en kwaliteit van reparaties verschillen nogal. Bovendien is het vrij gangbaar dat er bij reparaties niet-originele onderdelen worden gebruikt. Wil je wel echt originele onderdelen dan kun je hier het beste specifiek om vragen.
Maak melding
Blijkt dat het ondanks al je pogingen (en die van anderen) niet is gelukt om je kapotte apparaat te repareren, met name doordat de fabrikant dit door de manier van fabriceren min of meer onmogelijk heeft gemaakt, doe dan iets met die informatie. Zeker als het apparaat nog in de handel is, mag je over dit aspect best een review schrijven. Ga zeker ook even langs het Meldpunt Kapotte Apparaten en maak melding. Milieu Centraal gebruikt deze informatie om de slechte repareerbaarheid van apparaten onder de aandacht te brengen en fabrikanten aan te zetten om hier verandering in aan te brengen.
Toch weggooien?
Heb je een apparaat waar je afscheid van moet nemen, dan is het goed om dit op de juiste manier af te danken. Verhuis oude computers, smartphones en tablets niet naar een doos op zolder, maar probeer deze - of onderdelen daarvan - een tweede leven te geven. Over een aantal jaar zijn ze hopeloos verouderd en nu kan iemand er nog iets mee. Dit geldt uiteraard niet voor energieslurpend witgoed dat beter gerecycled kan worden.
Weggeven of online gratis aanbieden via bijvoorbeeld Marktplaats, gratisaftehalen.nl of Facebook. En anders is er wel een kringloopwinkel in de buurt waar ze er nog iets mee kunnen.
Is een apparaat écht stuk en kun je niemand een plezier doen met de resterende onderdelen? Bij het huisvuil is geen optie want dan gaan alle kostbare grondstoffen verloren en belast je bovendien het milieu. Als je een vergelijkbaar apparaat nieuw koopt, kun je je oude apparaat gratis inleveren bij de winkel. Doe je dit niet, dan kun je het in jouw gemeente inleveren bij het afvalscheidingsstation zodat het kan worden gerecycled.
Kleine apparaten kunne sinds 2014 ook gratis worden ingeleverd bij elektronicawinkels, supermarkten en bouwmarkten, ook zonder een nieuw apparaat aan te schaffen. Kijk op wecycle.nl voor inleverpunten bij jou in de buurt.
Tekst: Art ten Boer
