Wanneer je Windows-systeem niet zo vlot blijkt te draaien als je had gehoopt, dan loont het de moeite om eens opnieuw te kijken naar het geheugen. Hoe je alles uit het geheugenbeheer in Windows, lees je hier.

Wanneer je iemand vraagt over hoeveel geheugen zijn systeem beschikt, dan krijg je steevast te horen hoeveel ram erin zit. Windows en de lopende processen beperken zich echter niet noodzakelijk tot het fysieke geheugen, maar werken ook met virtueel geheugen. In deze masterclass komen beide aan bod en geven we ook tools en technieken mee om die te optimaliseren.

Lees ook:RAM kopen - hier moet je op letten

Verschil 32 bit en 64 bit

Laten we beginnen met het fysieke systeemgeheugen. De hoeveelheid fysiek geheugen die Windows kan aanspreken hangt van diverse factoren af, niet in het minst van de Windows-releases zelf. Via www.tiny.cc/winversies krijg je een detailoverzicht van vrijwel alle Windows-versies, zowel van de x86- als de x64-varianten. Je ziet hier bijvoorbeeld dat Windows 7 Home Premium beperkt is tot 4 GB (x86) en 16 GB (x64), dat Windows 8 Professional maximaal 4 GB (x86) en 512 GB (x64) aankan en dat alle versies van Windows 10 overweg kunnen met maximaal 4 GB (x86) dan wel 2 TB (x64; een uitzondering is Windows 10 Home dat maximaal ‘slechts’ 128 GB aankan).

Een opvallende constante is dat geen enkel Windows 32bit-systeem (x86) meer dan 4 GB ram-geheugen kan aanspreken. Immers, 2(32) = 4294967296 bytes oftewel 4 GB. Zowat alle moderne computersystemen hebben echter een 64bit-processor aan boord en daar kun je dus een 64bit-besturingssysteem (x64) op draaien. 64 bits versus 32 bits lijkt misschien slechts een verdubbeling maar een snelle rekensom leert ons dat 2(64) maar liefst 16 EB (exabyte) bedraagt, oftewel meer dan 16 miljard GB. Dat is echter een theoretisch plafond. In de praktijk ondersteunen de diverse Windows x64-systemen veel minder geheugen en bij de meeste moederborden is het maximum vaak nog veel lager.

De 4 GB-limiet

De officiële limiet voor Windows 32 bit ligt op 4 GB ram, maar de werkelijkheid blijkt nog weerbarstiger. Heb je zelf Windows 32 bit draaien, check dan even bij Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeem: de kans is groot dat je bij Geïnstalleerd geheugen iets afleest als (3,00 GB beschikbaar), ook al heb je 4 GB (of zelfs meer) ram ingeprikt. Dat komt omdat ook allerlei hardwarecomponenten, zoals de netwerkadapter en de grafische kaart, geheugen innemen en aangezien Windows 32 bit niet weet hoe het geheugengebied boven de 4 GB-grens aan te spreken, wordt ook dat geheugen binnen het 4GB-gebied ingedeeld.

Het gevolg is duidelijk: Windows en de applicaties hebben nog minder geheugen ter beschikking. Wil je exact weten hoeveel ram door hardware wordt afgesnoept, open dan Windows Taakbeheer (met Ctrl+Shift+Esc). Klik hier op Meer details / tabblad Prestaties / Broncontrole openen / tabblad Geheugen. En om te weten te komen welke hardware hiervoor precies verantwoordelijk is, start je Windows Apparaatbeheer (Start / typ devmgmt.msc). Klik op het menu Beeld, selecteer de optie Bronnen op verbinding en open de rubriek Geheugen. Je zult merken: alle hardware op je 32bit-systeem bevindt zich binnen de 4GB-grens (FFFFFFFF in hexadecimale notatie).

Meer dan 4 GB op 32 bit

Een 64bit-besturingssysteem is dus de logische oplossing voor wie meer dan 4 GB ram effectief wil aanspreken. Toch bestaat er een manier om ook onder Windows 32 bit meer dan 4 GB ram beschikbaar te stellen. Immers, al vanaf de Pentium Pro-processor werd de PAE-techniek (physical address translation) geïntroduceerd waardoor 36 in plaats van 32 adreslijnen beschikbaar komen zodat er (in theorie) 2(36) oftewel 64 GB beschikbaar komt.

Niet alleen de processor, maar ook het besturingssysteem moet hier echter mee overweg kunnen, maar dat is al zo sinds Windows 2000. Deze functie moet je doorgaans wel eerst activeren. Dat kan door als administrator op de opdrachtprompt bcdedit /set pae ForceEnable uit te voeren (met ForceDisable schakel je die weer uit).

Schuw je het experiment (op eigen risico) niet, dan kun je het ook nog proberen met de tool PAEPatch . De kans is aanwezig dat deze tool niet werkt, lees in elk geval eerst het meegeleverde readme.txt-bestand.

Meer RAM kopen?

Je weet intussen hoeveel ram een Windows-systeem maximaal aankan, maar de vraag blijft: wat is de optimale hoeveelheid ram (in de veronderstelling dat je liever geen geld besteedt aan overtollig geheugen). Microsoft zelf stelt dat je voor desktopversies van Windows 10 al wegkomt met 1 GB (32 bit) of 2 GB (64 bit), maar dat zijn uiteraard minimalistische hoeveelheden waar een systeem nauwelijks mee vooruit te branden is.

Het is echter zeer lastig absolute ram-hoeveelheden mee te delen voor een optimaal systeem gezien dat vooral afhangt van hoe (intens) je dat gebruikt.

Je krijgt echter al een aardig idee wanneer je de gebruikelijke applicaties hebt draaien en vervolgens de hoeveelheid beschikbaar geheugen checkt. Dat kan via de eerder vermelde tool Broncontrole, op het tabblad Geheugen. Bij Fysiek geheugen lees je op elk moment af hoeveel geheugen in gebruik is. Het exacte percentage verneem je op het tabblad Overzicht, op de balk Geheugen. Blijkt de hoeveelheid gebruikt fysiek geheugen gedurende langere tijd opvallend hoog – bijvoorbeeld iets in de grootte van 70% – dan is je systeem hoogstwaarschijnlijk gebaat met een geheugenuitbreiding.

Je kunt dit geheugengebruik ook automatisch over een langere periode monitoren met behulp van de ingebouwde Prestatiemeter (druk op Windows-toets+R en voer perfmon uit). Hiervoor gebruik je de functie Gegevensverzamelaarsets. Hier hebben we een extra artikeltje neergezet hoe je met deze tool het geheugen automatisch laat monitoren.

©PXimport

RAM-boosters: Ja of nee?

Op internet vind je tal van tools (ook gratis) die beweren geheugen vrij te kunnen maken, wat dan tot merkbare prestatieverbeteringen zou leiden. Wanneer je zo’n tool gebruikt, zie je vaak de gebruikte hoeveelheid geheugen drastisch verlagen. Maar het is zeer bedenkelijk of je dat vooruit helpt, aangezien het om weinig meer dan een sluwe truc gaat.

Eerst dwingt zo’n tool actieve toepassingen hun werkgeheugen naar het wisselbestand te schrijven, dat uiteraard veel trager is dan ram. Vervolgens eist de tool heel even een pak geheugen voor zichzelf op zodat Windows wordt verplicht de reeds gecachete data uit het geheugen te halen en die eveneens naar het wisselbestand te schrijven. Ten slotte maakt de tool het opgeëiste geheugen weer vrij, met als resultaat een plotse toename in vrij geheugen.

De kans is echter groot dat je systeem hier trager van wordt, omdat allerlei data nu uit het wisselbestand in plaats van uit het ram moet worden ingelezen. Ram-boosters verkopen vooral gebakken lucht.

Het lijkt wellicht dat processen die op hetzelfde ogenblik actief zijn, binnen de beschikbare hoeveelheid ram-geheugen moeten passen. Maar dat is dus niet zo: wanneer er op een bepaald ogenblik meer geheugen nodig is dan er fysiek beschikbaar is, dan kan Windows de harde schijf gebruiken om daar tijdelijk data op te slaan die eigenlijk in het ram thuishoren. Die data belanden dan in het zogenoemde paging file (ietwat inaccuraat vertaald als wisselbestand), Microsoft zelf heeft het hier over virtueel geheugen. Het beschikbare fysieke en virtuele geheugen samen vormen dan de totale hoeveelheid geheugen die Windows kan aanspreken.

Nu kun je redeneren: waarom dan (duur) ram erbij prikken als Windows hiervoor de harde schijf kan inzetten? Een harde schijf is echter vele malen trager dan ram. Zelfs een snelle pcie-ssd met nvme is nog altijd vele malen trager dan ram.

Optimale grootte wisselbestand

Het wisselbestand, standaard met de name pagefile.sys, zit al lang in Windows. Echter, met de komst van Windows 8 is er een extra systeembestand met de naam swapfile.sys bijgekomen, dat slechts circa 256 MB groot is. Dit bestand wordt uitsluitend gebruikt voor de echte ‘apps’ van Windows, zoals je die in de Windows Store kunt vinden. In tegenstelling tot de klassieke Windows-toepassingen kan bij deze apps de complete werkset (een verzameling geheugenpagina’s in ram die actief gebruikt worden door een proces) naar schijf geschreven worden, in dit geval naar swapfile.sys en daaruit weer worden opgehaald als de gebruiker naar die app terugschakelt. Het bestand verdwijnt zodra je het gewone wisselbestand uitschakelt, maar zoals je in deze masterclass kunt lezen: dat is geen goed idee.

Wel is het zo dat een groot aantal apps op de achtergrond actief kunnen blijven, bijvoorbeeld om live tegels te updaten, notificaties te ontvangen of nieuwe gegevens op te halen. Dat vraagt natuurlijk ook geheugen (en batterijverbruik op laptops). Je kunt echter zelf bepalen welke apps je die toestemming wilt geven: ga naar Instellingen en open Privacy / Achtergrond-apps. Zet de schakelaar op Uit bij apps die je niet langer op de achtergrond wilt laten draaien.

Je kunt je terecht afvragen wat de optimale grootte van zo’n wisselbestand is. Op internet wordt er druk gegoocheld met allerlei zogenaamde ultieme formules, zoals anderhalf tot tweemaal de hoeveelheid ram-geheugen. De praktijk blijkt echter genuanceerder, want de optimale grootte hangt niet alleen van je systeem af, maar ook van hoe je het systeem gebruikt en welke programma’s er geregeld actief zijn. Standaard is het zo dat Windows de wisselbestandsgrootte zelf beheert en in de praktijk blijkt dat doorgaans erg goed te werken!

Wisselbestand aanpassen

Wil je toch zelf de grootte bepalen (wij raden dat af), dan kan dat onder meer met de gratis tool Process Explorer. Zorg wanneer je de tool start dat ook alle applicaties die je wel vaker tegelijk geopend houdt, volop actief zijn. Open vervolgens het menu View en selecteer System Information. Er verschijnt een nieuw venster waar je het tabblad Memory opent. Focus je hier op de rubriek Commit Charge, met de items Current, Limit en Peak. Merk op dat Current (in kB) overeenkomt met de grafiek System Commit (in GB): dit getal duidt namelijk de hoeveelheid geheugen aan die momenteel in gebruik is. Limit verwijst naar de maximale hoeveelheid beschikbaar geheugen, zowel het fysieke als het virtuele geheugen.

©PXimport

Om het wisselbestand te controleren of aan te passen, open je het Windows Configuratiescherm en kies je achtereenvolgens Systeem en beveiliging / Systeem / Geavanceerde systeeminstellingen / Geavanceerd / Instellingen (bovenste knop) / Geavanceerd / Wijzigen. De kans is echter groot dat de meeste opties niet beschikbaar zijn. Dat komt omdat er een vinkje staat bij Wisselbestandsgrootte voor alle stations automatisch beheren. Dat houdt in dat Windows zelf de huishouding van het wisselbestand beheert en zoals gezegd is dat in de meeste gevallen een goede oplossing.

Wil je toch aan de instellingen sleutelen, verwijder dit vinkje dan. Doorgaans kies je hier de Windows-partitie als locatie voor het wisselbestand: C in de meeste gevallen. Alleen wanneer je een tweede fysieke schijf hebt aangesloten die minstens even snel is als de systeemschijf kun je het wisselbestand daar plaatsen, zoals op een ssd. Je hoeft niet echt bang te zijn dat zo’n wisselbestand de levensduur van je ssd drastisch zal inkorten (ondanks dat sommige internetpagina’s anders beweren).

Vast of dynamisch wisselbestand

In het venster Virtueel geheugen hoef je slechts het gewenste station te selecteren, Aangepaste grootte te selecteren en een geschikte waarde in te vullen (in MB) bij Begingrootte en Maximale grootte. Bij Maximale grootte zou je in principe dezelfde waarde als bij Begingrootte kunnen invullen. Dit heeft alvast het voordeel dat het wisselbestand constant blijft en niet wordt gefragmenteerd. Het nadeel van zo’n vast wisselbestand is echter dat het niet kan meegroeien met de behoefte van het moment. Je kunt daarom ook een hogere waarde invullen, bijvoorbeeld het dubbele van de Begingrootte (voor ons eerdere voorbeeld zou dat respectievelijk 2048 MB en 4096 MB kunnen zijn). Bevestig je wijzigingen met Instellen en met OK, waarna je de pc herstart.

Voor wie het wisselbestand zelf wil bekijken: standaard bewaart Windows dat in de rootmap als een verborgen systeembestand. Om het zichtbaar te maken in Windows Verkenner open je het menu Beeld en kies je Opties / Weergave, waarna je het vinkje weghaalt bij de optie Beveiligde besturingssysteembestanden verbergen (aanbevolen).

De jaarlijkse herfstupdate van Windows 11 verschijnt dit keer in de vorm van versie 25H2, maar ontzettend veel nieuwigheden hoef je niet te verwachten.Het besturingssysteem krijgt een aantal slimme verbeteringen, nieuwe AI-functies en kleine, maar praktische aanpassingen die het dagelijks gebruik van Windows 11 soepeler moeten maken. Wat merk je daar als Windows 11-gebruiker van? En werkt dat ook allemaal op je eigen computer?

De nieuwe functionaliteiten in de Windows 11 25H2-update zijn misschien niet voor iedereen direct te zien of te vinden. Dit jaar zijn er sowieso meer nieuwe AI-functies in Windows 11 verschenen, maar ze zitten aardig verstopt. Verder communiceert Microsoft de nieuwe functies ook nergens in Windows 11 zelf, waardoor je dus weinig terugvindt tenzij je goed zoekt. Veel opties waren overigens al geïnstalleerd met eerdere Windows 11-updates, maar zijn pas met deze 25H2-update ook echt geactiveerd.

Windows Verkenner met AI-functies

Een van de opvallendste toevoegingen is de integratie van AI-acties in Verkenner. Windows kan nu contextueel meedenken over wat je met geselecteerde bestanden wilt doen. Als je bijvoorbeeld een afbeelding selecteert en met rechts klikt, zie je bijvoorbeeld de mogelijkheid om het bestand direct naar CoPilot te versturen. Er is een optie Ask Copilot bijgekomen, dat overigens ook zo is genoemd in de Nederlandstalige versie van Windows 11.

Deze optie was er al in de vorige Windows 11-release, maar staat nu in het hoofdcontextmenu. Eenmaal geopend in Copilot kan het bestand worden gebruikt om er acties op uit te voeren. Zo kun je bijvoorbeeld een geselecteerde afbeelding door Copilot laten aanpassen, teksten uit afbeeldingen extraheren of samenvattingen maken van Office-documenten.

Geselecteerde afbeeldingen kun je nu direct vanuit het contextmenu linksom of rechtsom draaien, een makkelijke functie als je vanuit een map met foto's snel aan de hand van de preview afbeeldingen snel wil kunnen aanpassen zonder dat je ze hoeft te openen in een fotobewerkingstool.

Er moeten ook meer opties in het contextmenu verschijnen, zoals het direct verwijderen van achtergronden uit afbeeldingen en foto's zonder deze te openen, maar die zijn alleen maar zichtbaar op Copilot+-computers, die een speciale AI-processor hebben. Heb je nog een 'gewone' computer, dan krijg je veel van de AI-functies niet eens te zien.

Meer overzicht in Instellingen

Het Instellingenscherm van Windows 11 is verre van overzichtelijk, want er zijn eigenlijk gewoon teveel instellingen, waardoor het soms lastig is om hetgeen terug te vinden wat je zoekt. Het hoofdscherm is nu zodanig gewijzigd dat je als eerste je laatsgebruikte instellingen terugziet. Ook zie je op het hoofscherm zaken als de audio- en bluetoothinstellingen. Iets overzichtelijker dus.

Windows Copilot verder geïntegreerd

De AI-assistent Copilot wordt in 25H2 dieper in Windows geïntegreerd. Waar Copilot eerder vooral werkte als een zwevend venster, kun je hem nu ook oproepen via Ctrl + Win + C of door op het Copilot-icoon in de taakbalk te klikken. De assistent kan systeeminstellingen aanpassen, zoals Bluetooth aan- of uitzetten, de helderheid regelen of zelfs een schermopname starten.

Copilot herkent bovendien beter wat er op het scherm gebeurt. Open je bijvoorbeeld een Word-document, dan stelt Copilot voor om de tekst samen te vatten of er een samenvatting van te maken in een nieuw document. Dit maakt de functie praktischer en minder afhankelijk van cloudcommando’s.

Meer standaard-apps te verwijderen

Nieuw in 25H2 is dat je nu nog meer standaard-apps van Microsoft kunt verwijderen, zodat je je systeem kunt opschonen door applicaties die je nooit gebruikt, compleet van het systeem te verwijderen. Ga je nu naar Apps in het Instellingen-scherm, dan zul je zien dat je - door op de drie puntjes te klikken - nu ook bijvoorbeeld Mail en Agenda, 3D-viewer, Kaarten kunt verwijderen. Het verwijderen van programma's als Paint en Edge was al langer mogelijk.

Verbeteringen in toegankelijkheid en spraakbediening

De update breidt stemtoegang verder uit. Je kunt nu volledig in het Nederlands opdrachten geven zoals “Open Verkenner” of “Scroll naar beneden”. De functie werkt ook op het aanmeldscherm, waardoor je met spraak kunt inloggen of je wachtwoord kunt dicteren. Daarnaast krijgt Live-ondertiteling ondersteuning voor meer talen en kun je de weergave aanpassen – handig voor doven en slechthorenden, of bij buitenlandse video’s zonder ondertitels.

Kleine aanpassingen in het kort

AI in instellingen: Click to Do

Nieuw in 25H2 is ook Click to Do, een AI-onderdeel in het onderdeel Instellingen dat proactieve suggesties doet. Het systeem leert je gewoontes kennen en biedt knoppen aan zoals “Schakel energiebesparing in” of “Verbind met extern scherm”. Deze acties kun je met één klik uitvoeren zonder door menu’s te hoeven bladeren.

Tot slot

De update van Windows 11 25H2 draait vooral om verfijning. Microsoft heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in AI en productiviteit, en met deze update komt dat eindelijk samen in een stabiel, afgerond pakket. De AI-functionaliteiten zullen bij lange na niet voor iedereen - of beter gezegd iedere computer - beschikbaar komen. De meeste AI-functies zijn namelijk bedoeld voor de nieuwere Copilot+-computers, die een speciale, aparte AI-processor hebben.

Even niets te doen? Train dan spelenderwijs je brein! De appstores van Google en Apple zitten namelijk vol met kortdurende hersenkrakers. Of je nu graag stoeit met cijfers, woorden of puzzels; er is voor ieder wat wils. Sommige spelletjes klinken je wellicht bekend in de oren, zoals Lingo en De Slimste Mens. Start met behulp van deze vijftien apps een heuse workout voor je brein.

1: Kruiswoord Denksport

Wie graag kruiswoordpuzzels maakt, vermaakt zich ongetwijfeld uren met deze app. Nadat je de introductie hebt doorgenomen, open je vanuit het hoofdvenster de eerste puzzel. Tik op een vakje en lees een korte beschrijving. Als je het bijbehorende woord weet, typ je de juiste letters in de hokjes. Wellicht loop je op den duur vast. Geef dan niet meteen op, want je vraagt via het lampje zo nodig om een hulpletter. Je kunt de bewuste kruiswoordpuzzel ook even 'wegleggen', waarna je op een later moment weer verdergaat.

iOS

Android

2: Sudoku.com

Je vindt in de appstores een heleboel sudoku-apps, maar Sudoku.com is een aanrader. Hiermee heb je toegang tot duizenden puzzels op verschillende niveaus. Je bepaalt zelf op welke moeilijkheidsgraad je speelt. Tik op een vakje en wijs vervolgens het juiste cijfer aan. Houd er rekening mee dat ieder getal maar één keer in een rij, kolom en blokje mag voorkomen. Kom je er even niet uit, dan vraag je via het lampje om een aanwijzing. Maak niet te veel fouten, want bij drie verkeerde antwoorden stopt het spel. De gratis versie van Sudoku.com telt behoorlijk wat reclame.

iOS

Android

3: Pink

Het doel van Pink is eenvoudig. Maak het scherm volledig roze. Gemakkelijker gezegd dan gedaan, want de app bevat vijftig uitdagende logicapuzzels. Hierbij neemt de moeilijkheidsgraad geleidelijk toe. Je dient bijvoorbeeld bepaalde objecten naar de goede plek te vegen of figuren in de juiste volgorde aan te tikken. De oplossing is in elk level weer anders. Vind je dit spel leuk? Probeer dan ook Purple, Orange, Red, Green, Blue, Black en Yellow eens uit. Al deze apps komen uit de koker van de gerenommeerde Belgische ontwikkelaar Bart Bonte.

iOS

Android

4: MAX Geheugentrainer

Als je weleens MAX Geheugentrainer op televisie hebt gezien, kent de gelijknamige app weinig verrassingen. Speel veertien spelletjes, verdeeld over de categorieën Geheugen, Rekenen, Concentratie en Taal. Een leuke oefening is bijvoorbeeld het welbekende Boodschappenspel. Selecteer een moeilijkheidsgraad en probeer de getoonde producten te onthouden. Weet jij ze na vijf minuten wachten nog? Noteer ze in de app! Overige vermakelijke spellen zijn Zoekplaatje, Wegwijs en Letterwirwar. Een groot pluspunt is dat MAX Geheugentrainer nergens advertenties toont. Dat is bij veel andere spelapps wel anders.

iOS

Android

5: NeuroNation

NeuroNation telt tientallen wetenschappelijk onderbouwde oefeningen voor je brein. Train daarmee je geheugen, concentratie en reactiesnelheid. De app begint met een intake en enkele oefeningen. Zo dien je onder meer stippen in de juiste volgorde aan te tikken en bewegende figuren met elkaar te matchen. Na afloop verschijnt er een trainingsplan. Doe op basis daarvan gerichte oefeningen om je brein te onderhouden of zelfs te verbeteren. Je kunt de scores met leeftijdsgenoten vergelijken. De voertaal is Nederlands, waardoor je alle oefeningen makkelijk begrijpt. De volledige versie van deze app vereist een betaald abonnement.

iOS

Android

6: Words of Wonders: Crossword

Met een paar letters kun je meestal verschillende woorden bedenken. Dat is precies wat je in Words of Wonders: Crossword gaat doen. Je ontvangt in ieder level drie, vier, vijf of zes letters. Aan jou de taak om daarmee zoveel mogelijk Nederlandse termen te verzinnen. Je regelt dat door de letters via veegbewegingen met elkaar te verbinden. Een juiste volgorde is hierbij cruciaal. Correcte woorden verschijnen in de vakjes. Heb je in eerdere levels voldoende punten verdiend, dan kun je zo nodig om een hint vragen. Hoe verder je komt, hoe meer combinaties je kunt maken.

iOS

Android

7: De Slimste Mens

Deze app komt voort uit de populaire televisiequiz De Slimste Mens. Test hiermee je algemene kennis. Je speelt de van tv bekende rubrieken als Open Deur, 3-6-9, Ingelijst en natuurlijk de finaleronde tegen vrienden of onbekende spelers. Bij die laatste optie moet je wel wat geduld hebben, want je moet vaak op de beurt van je tegenstander wachten. Gelukkig start je eenvoudig meerdere potjes. Overigens speel je dit spel net zo makkelijk alleen. Een nieuwe optie is dat je het, op basis van stemherkenning, aan de keukentafel tegen bekenden kunt opnemen. Wel zo gezellig! Dat kan met maximaal vijf spelers. De Slimste Mens bevat geen reclame.

iOS

Android

8: Rummikub

Voor Rummikub-liefhebbers is deze app een walhalla. Kies eerst een speelnaam en selecteer de Nederlandse taal. Volg daarna de introductie, zodat je de werking van deze app leert kennen. Overigens is dat niet zo moeilijk: veeg gewoon de juiste getalstenen naar het speelveld. Fijn is dat je je stenen automatisch op reeksen kunt sorteren. Kies hierbij voor opeenvolgende getallen van dezelfde kleur of dezelfde getallen van verschillende kleuren. Je kunt zowel tegen willekeurige tegenstanders als bekenden spelen. Voor elke beurt krijg je dertig seconden de tijd.

iOS

Android

9: Lumosity

Naar eigen zeggen heeft Lumosity ruim honderd miljoen gebruikers. Deze populaire Engelstalige hersentrainingsapp is ontwikkeld door neurowetenschappers en game-ontwerpers. De leuke minispellen zijn bedoeld om diverse aspecten van het brein te verbeteren, zoals je geheugen, denksnelheid en probleemoplossend vermogen. Bepaal tijdens de registratie aan welke onderdelen je wilt werken. Aan de hand van drie spelletjes kiest Lumosity een geschikt startpunt. Doe dagelijks enkele oefeningen. Voor onbeperkte toegang vereist deze app een betaald abonnement.

iOS

Android

10: Dammen - Online & Offline

Zoals de naam van deze app al prijsgeeft, kun je zowel online als offline dammen. Speel via internet tegen een vriend(in) of onbekende tegenstander. In de offline modus kun je het tegen de computer of een lokaal persoon opnemen. Je kiest bij een computergestuurde tegenstander tussen verschillende spelniveaus. De speelwijze is vrij simpel. Selecteer een houten schijf en tik op het vakje waarnaar je hem wilt verplaatsen. Uiteraard probeer je hierbij jouw tegenstander te slaan. Vind je al die advertenties maar niks? Die kun je tegen een bescheiden bedrag afkopen.

iOS

Android

11: Lingo Streaks

Waarschijnlijk kent vrijwel iedereen het spel Lingo wel van televisie. Probeer binnen vijf beurten een woord van vijf of zes letters te raden. Je krijgt daarbij wel wat hulp. Bij een groene markering staat de bewuste letter op de juiste positie. Kleurt er een hokje geel, dan dien je er een andere plek voor te zoeken. Neem de tijd om geschikte woorden te verzinnen, want er is geen tijdslimiet. Je kunt alleen of tegen een vriend spelen. Lingo Streaks heeft een overzichtelijke gebruikersomgeving en toont Nederlandstalige instructies. Betaal voor een advertentievrije weergave eenmalig 4,99 euro.

iOS

Android

12: Numito

Numito zit vol met wiskundige puzzels. Bij ieder level zie je bovenaan een of meer doelgetallen. Jouw taak is om daarbij een juiste berekening te formeren. Je kiest hiervoor tussen verschillende getallen. Veeg de cijferblokjes omhoog of omlaag, zodat ze op de juiste plek staan. Op soortgelijke wijze selecteer je ook de benodigde rekentekens, namelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Er zijn vaak meerdere oplossingen mogelijk! Aan de hand van hints helpt Numito je zo nodig een handje, al zijn die niet onbeperkt beschikbaar. De volledige versie van deze app kost enkele euro's.

iOS

Android

13: Easy Game

Los in Easy Game uiteenlopende logische puzzels op. Dat kan werkelijk van alles zijn. De levels hebben veelal een humoristisch tintje. Het lijken vaak eenvoudige vraagstukken, maar wellicht ligt er dan juist een valkuil op de loer. Je komt onder andere een legpuzzel, doolhof en rekensom tegen. Je doet eventueel een beroep op hints, maar wees daarmee wel zuinig want die zijn natuurlijk beperkt beschikbaar. Easy Game bevat opvallende reclame. Zo verschijnen er tussen de puzzels regelmatig commercials. Betaal een paar euro om alle reclame te verbergen.

iOS

Android

14: Peak

Als je een uitgebreide Nederlandstalige hersentrainer zoekt, ben je bij Peak aan het juiste adres. De ontwikkelaar werkt naar eigen zeggen nauw samen met wetenschappers en universiteiten. Geef aan welke eigenschappen je van het brein wilt trainen, zoals je geheugen, taalvaardigheid, probleemoplossend vermogen, concentratie en/of behendigheid. In de daaropvolgende training leer je alvast wat spellen kennen. Tik bijvoorbeeld in chronologische volgorde nummertegels aan of verzin zo veel mogelijk woorden. Voor onbeperkte toegang heb je een betaald account nodig. Een trainingssessie duurt ongeveer tien minuten per dag.

iOS

Android

15: Escape Time

Het doel van Escape Time is eenvoudig. Probeer uit een digitale escaperoom te ontsnappen. Dat is nog niet zo gemakkelijk, want iedere kamer heeft heel wat breinbrekers. Zo stuit je onder meer op logische puzzels, blokpuzzels, raadsels en andere minigames. Probeer aan de hand van deze spelletjes de benodigde codes te kraken. Wanneer je de oplossing onverhoopt niet ziet, word je gelukkig niet definitief opgesloten. Vraag dan gewoon via het lampje om een hint. Escape Time onderscheidt zich door een fraaie Nederlandstalige gebruikersomgeving.

iOS

Android