Als we spreken over ‘het geheugen’ van een computer, dan hebben we het uiteraard over Random Access Memory, oftewel RAM. In dit artikel gaan we wat dieper in op hoe dit werkt, en waar je bij aanschaf op moet letten.

RAM is supersnel, maar wel vluchtig. In tegenstelling tot harde schijven blijft de inhoud alleen bewaard zolang er spanning staat op de modules. Net als alle andere onderdelen van een computer, heeft RAM een lange evolutie doorgemaakt. De dominante vorm van geheugen is nu DDR SDRAM. DDR kan twee keer per klokslag data overzetten, waardoor het effectief op een twee keer zo hoge snelheid werkt. 

Inmiddels zitten we op de vierde generatie DDR-geheugen (DDR4), waarbij de kloksnelheden aanzienlijk zijn opgeschroefd. Naast dat het geheugen sneller geworden is, is de bandbreedte van het geheugen vermeerderd door het gebruiken van parallelle aansturing. Tegenwoordig ondersteunt vrijwel elk systeem dual-channel, waarbij de bandbreedte wordt verdubbeld door het gebruik van twee kanalen. Het high-end-platform van Intel ondersteunt zelfs quad-channel, waardoor de bandbreedte van het geheugen vier keer zo hoog wordt. Voor videokaarten is er een veel snellere en minder zuinige vorm van geheugen, namelijk GDDR5.

Verschil DDR3 en DDR4

DDR4 werd voor het eerst toegepast bij de introductie van het high-end Haswell-E platform in 2014. Het mainstream Skylake-platform dat het jaar daarop volgde, bood er eveneens ondersteuning voor. DDR4 werkt op aanzienlijk hogere kloksnelheden dan met DDR3, maar wel op een lager voltage. Dit betekent minder stroomverbruik en dus een hogere performance per watt. Nu maakt dit voor gewone desktopgebruikers niet zoveel uit, aangezien geheugen erg weinig stroom verbruikt, maar voor laptops en servers kan dit erg belangrijk zijn. DDR4 is niet compatibel met DDR3. Het aantal pinnetjes en de vorm van de modules verschillen. Alleen de nieuwste processors kunnen overweg met DDR4.

Geheugen heeft enkele primaire eigenschappen. De meest in het oog springende hiervan is de kloksnelheid, die bepaalt hoeveel data per seconde overgezet kan worden. Daarnaast heb je ook zogenaamde timings, die aangeven met hoeveel vertraging de modules bepaalde taken kunnen uitvoeren. Hierbij heb je uiteraard liever lagere timings dan hogere. Een voorbeeld van timings is 13-13-13-31-2T. 

Hoe hoger de kloksnelheid, des te hoger de timings

In de regel is er een correlatie tussen de timings en de geheugensnelheid: hoe hoger je geheugenkloksnelheid, des te hoger de timings. Dit pakt lang niet altijd voordelig uit, aangezien sommige programma’s meer profiteren van lagere timings dan van een hogere kloksnelheid.

RAM combineren

Een andere belangrijke eigenschap is het voltage. Sommige modules kunnen op een extra laag voltage werken. Voor het stroomverbruik maakt het vrijwel niets uit, maar het is soms nodig voor bepaalde platforms. De Skylake-processors hebben bijvoorbeeld een geheugencontroller die zowel DDR3 als DDR4 aankan. Wil je Skylake combineren met een DDR3-moederbord, dan wordt officiële ondersteuning alleen geboden voor het zogenaamde DDR3L: DDR3 met een lager voltage. 

Overigens hebben wij probleemloos ‘gewoon’ DDR3-geheugen gebruikt in combinatie met Skylake, maar naar verluidt zou dit de processor kunnen beschadigen. Tenzij je al DDR3-geheugen hebt dat je wilt hergebruiken, is het daarom beter om het zekere voor het onzekere te nemen en in dit geval voor DDR3L te kiezen.

Hoeveel profijt de gemiddelde gebruiker zal hebben van de hogere snelheid is een tweede vraag, deels omdat het geheugen allang niet meer de bottleneck voor een snelle computer is. DDR3-snelheden waren al meer dan genoeg voor vrijwel alle toepassingen. Er zijn echter ook bepaalde taken waarvoor een hogere geheugensnelheid wel verschil maakt. Het encoderen van video’s en het uitpakken van gecomprimeerde bestanden gaat sneller, hoewel het verschil niet enorm is. 

©PXimport

Overigens moeten we hierbij opmerken dat de meeste RAR-bestanden op internet zonder compressie zijn ingepakt. Daarnaast suggereren recente tests dat game-prestaties er ook positief door beïnvloed kunnen worden, maar vooralsnog is dit alleen in vrij onrealistische scenario’s gebleken. De GTX 1080 wordt bijvoorbeeld iets sneller in Full HD, maar voor die resolutie koop je een kaart van dat kaliber uiteraard niet.

Kloksnelheid en hoeveelheid

Welke kloksnelheid wil je graag hebben om echt van de snelheid te profiteren? DDR4 begint bij 2133 MHz, maar 2400 MHz is bijna net zo goedkoop. Je betaalt iets meer voor 2666 MHz. Afhankelijk van het budget en het doel van de computer zijn 2400 MHz en 2666 MHz keuzes met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Uiteraard kun je sneller geheugen nemen als dit nauwelijks duurder is.

Naast de snelheid is ook de hoeveelheid geheugen in je systeem van belang. Windows 10 vereist minimaal 2 GB geheugen, maar voor optimaal gebruik van de computer heb je veel meer nodig. Bij een tekort aan geheugen zul je bijvoorbeeld veel minder programma’s (inclusief browservensters) tegelijkertijd kunnen gebruiken en zal Windows een deel van de veel langzamere harde schijf of SSD gebruiken als ‘virtueel geheugen’. 

Voor systemen die alleen maar zijn bedoeld voor tekstverwerken en internetten met weinig browservensters is 4 GB daarom misschien voldoende. Een beetje fanatiekere pc-gebruiker heeft al 8 GB nodig, en wil je echt veilig zitten dan is 16 GB aan te raden. Meer dan dat heeft niet bijster veel nut, tenzij je een echte high-end-gebruiker bent die bijvoorbeeld tien foto’s tegelijkertijd wil bewerken in Photoshop. De geheugeneisen van Windows en programma’s nemen de laatste tijd ook niet meer echt toe, dus om voorbereid te zijn op de toekomst is het ook niet noodzakelijk om extreem veel geheugen te hebben.

Dualchannel en quadchannel

Over het geheel genomen is het dus maar de vraag of je daadwerkelijk profijt zult hebben van sneller geheugen. Er zijn echter nog andere punten waar je op moet letten bij het aanschaffen van geheugen. Het aantal modules dat je nodig hebt is van primair belang. Om te kunnen profiteren van dual- of quad-channel, heb je geheugenmodules met dezelfde capaciteit nodig in een veelvoud van het aantal channels dat het platform ondersteunt. Voor dual-channel wil je dus twee of vier modules, voor quad-channel vier of acht. 

Fabrikanten verkopen 'kits' met identieke modules die nooit problemen opleveren

Het is ook aan te raden om hiervoor hetzelfde type geheugenmodule te gebruiken, en het liefst identieke modules. Fabrikanten bieden ‘kits’ aan met geheugenmodules die identiek zijn en daarom op dat vlak gegarandeerd geen problemen veroorzaken.

Voor een mainstream Skylake- of AMD-systeem met dual-channel-ondersteuning moet je een gewone kit nemen met twee modules, en voor een high-end Haswell-E-systeem met quad-channel-ondersteuning moet je een quadkit hebben met vier modules. Het is aan te raden om niet meer geheugenmodules in het systeem te plaatsen dan noodzakelijk, om de kans op problemen te minimaliseren, en om toekomstige upgrade-mogelijkheden open te houden.

Een ander belangrijk punt is de hoogte van de geheugenmodules. Heb je een relatief brede cpu-koeler, dan kan deze uitstrekken tot boven je DIMM-bank (waar je geheugenmodules in plaatst). Het is dan wel zo handig als deze niet zo hoog zijn dat ze je cpu-koeler blokkeren. Hiervoor brengen fabrikanten speciale ‘LP-modules’ (low-profile) uit die dit moeten voorkomen. Tot slot is de prijs natuurlijk een belangrijk aandachtspunt bij de aankoop van geheugen. Zeker als je het systeem niet gebruikt voor doeleinden waarvoor sneller geheugen daadwerkelijk iets uitmaakt, moet prijs een zwaarwegende factor zijn.

Heatsinks

Een aantal andere zaken waarop fabrikanten zichzelf proberen te onderscheiden, blijken in de praktijk niet zo heel erg veel uit te maken. Een goed voorbeeld hiervan is de aanwezigheid van heatsinks op de geheugenchips. Dit maakt sowieso niets uit als je het geheugen op de standaardsnelheid gaat draaien (zelfs zonder heatsink moet hij immers goed werken op de gespecificeerde snelheid), maar ook bij het overklokken zien we dat er modellen zonder heatsink zijn die je uitstekend kunt overklokken. Een bijkomend voordeel is dat geheugenmodules zonder heatsink sowieso ‘low profile’ zijn en dat ze daarom niet in de weg zullen zitten van een grote cpu-koeler. 

Niet iedereen vindt ‘kale’ geheugenmodules trouwens even mooi, dus voor een windowed behuizing zou je wellicht modules met heatsink willen nemen voor esthetische doeleinden. Ook de levensduur is niet echt een issue. Tegenwoordig gaan geheugenmodules bij correct gebruik vrijwel nooit kapot, wat trouwens ook de reden is dat sommige fabrikanten er nu levenslange garantie op geven. Dit betekent overigens niet dat modules niet kapot te krijgen zijn, maar daarvoor zul je met het voltage moeten knoeien in het BIOS.

RAM kopen: zo plaats je ze

Om problemen te voorkomen, zijn er nog andere zaken waar je op moet letten. Allereerst is het bij het samenstellen van het systeem belangrijk om de geheugenmodules in de DIMM-banken te plaatsen die volgens de moederbordfabrikanten de voorkeur hebben. Dit kun je vinden in de handleiding (altijd online te vinden als je hem niet meer hebt). Als je vier geheugenmodules hebt, plaats er dan eerst twee in de daarvoor bedoelde banken en stel ze op de juiste manier in. Dit kan handmatig of door XMP in te schakelen. Plaats vervolgens de andere modules in het systeem.

©PXimport

In het overgrote deel van de gevallen zal dit direct goed werken. Zo niet, plaats dan een enkele geheugenmodule in de bank die de handleiding daarvoor aanwijst. Krijg je het systeem nog steeds niet aan de praat, verwissel de module dan met de andere en bekijk of het dan wel werkt. Als er een module is waarmee het systeem niet wil opstarten, dan ligt dit hoogstwaarschijnlijk aan die module. Werkt het systeem echter met geen enkele module, dan is er sprake van een kapot moederbord of zijn de geheugenmodules niet compatibel met het moederbord.

Compatible moederbord

In de handleidingen van moederborden staat trouwens vaak een lijst met ondersteunde geheugenmodules. Dit is een goede richtlijn, maar geen onfeilbare. Er zijn namelijk zo veel geheugenmodules dat deze lijsten allesbehalve uitputtend zijn. Fabrikanten van geheugenmodules veranderen soms de chips, waardoor het voorkomt dat een officieel ondersteunde lijn van geheugenmodules toch niet blijkt te werken.

Overigens komt het niet zelden voor dat fabrikanten werkende moederborden teruggestuurd krijgen die door de koper defect werden verondersteld, omdat ze niet werkten met bepaald geheugen. Wees er eerst zeker van dat het probleem daadwerkelijk aan het moederbord ligt voordat je hem terugstuurt, want dit kan je eventueel op kosten jagen.

Tekst: Farzin Parham

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.