De slimme thermostaat staat momenteel volop in de belangstelling. Toch is de ene slimme thermostaat de andere niet. Leer de verschillen in mogelijkheden kennen, zodat je zelf de voor jou beste thermostaat kunt uitkiezen. We bespreken de wat grotere merken slimme thermostaten.

01 Abonnementskosten

Let er bij de aanschaf van een slimme thermostaat op of je abonnementskosten moet betalen voor het gebruik ervan. Bij de meeste slimme thermostaten is dat niet het geval, maar via een energiemaatschappij soms wel. Voor het gebruik van Eneco's Toon betaal je bijvoorbeeld 3,50 euro per maand. Voor Anna van de Nederlandse Energie Maatschappij betaal je 3,99 euro per maand. Overigens geldt dit abonnement niet als je de Anna los aanschaft via fabrikant. Eneco's Toon wordt later dit jaar ook voor niet-klanten van Eneco beschikbaar waarbij een maandelijks abonnement noodzakelijk blijft.

©PXimport

Let er goed op of de slimme thermostaat die je wilt aanschaffen een maandelijks abonnement vereist.

02 Gratis krijgen?

Sommige slimme thermostaten kun je flink goedkoper of zelfs gratis krijgen in combinatie met een (langdurig) energiecontract. Essent geeft bijvoorbeeld de Nest gratis bij een contractduur van vijf jaar, een korting bij een contractduur van drie jaar of hun eigen E-thermostaat gratis bij een contractduur van drie jaar. Eneco geeft een Toon gratis bij een contract van vier jaar. De Anna van de Nederlandse Energiemaatschappij is op de abonnementskosten van 3,99 euro per maand na zelfs gratis. Wel betaal je doorgaans installatiekosten. Je kunt de Anna ook los kopen voor 249 euro, zonder maandelijkse abonnementskosten. De Nest is los te koop voor 219 euro.

©PXimport

Je kunt via energiemaatschappijen een slimme thermostaat vaak gratis of met korting krijgen.

03 Mobiele apps

Vrijwel iedereen heeft een smartphone en een app is volgens ons dan ook onmisbaar voor wat wij een slimme thermostaat noemen. De app maakt een groot deel van de slimme functionaliteit mogelijk. Je kunt de temperatuur overal instellen en controleren. De opbouw van de apps van verschillende fabrikanten lijkt veel op elkaar. Op het hoofdscherm zie je iets dat op de fysieke thermostaat aan je muur lijkt waarmee je de temperatuur kunt bedienen. Daarnaast kun je via de app doorgaans het klokprogramma inzien en aanpassen. De appbediening heeft een belangrijk energiebesparend component: je kunt buitenshuis de verwarming lager zetten als je dat vergeten bent.

04 Aanwezigheidsdetectie

Een groot voordeel van slimme thermostaten is de belofte dat je energieverbruik omlaag gaat. Deze besparing moet komen uit het feit dat de verwarming nooit voor niets aanstaat. Deels kan dit doordat je de verwarming overal via je smartphone kunt bedienen, maar de meeste thermostaten detecteren ook of je thuis bent. Wanneer je niet thuis bent, dan gaat de thermostaat over op een energiezuinig steekprogramma. Essents E-thermostaat, Nest en Anna bevatten een aanwezigheidsssensor. De Nest en Anna gaan ook nog een stapje verder en gebruiken aanwezigheidsdetectie om het klokprogramma zelf samen te stellen en aan te passen.

©PXimport

Op de Essent E-thermostaat is de aanwezigheidssensor duidelijk zichtbaar.

05 Geo-fencing

Aanwezigheidsdetectie kan ook middels geo-fencing. Hierbij worden acties gekoppeld aan een bepaalde fysieke locatie van je smartphone. Zo kun je de verwarming automatisch lager laten zetten als je het huis verlaat en je verwarming juist aan laten gaan als je naar huis gaat. De Anna en Nefit Moduline Easy ondersteunen zelf geo-fencing. De Nest en Honeywell Evohome ondersteunen geen geo-fencing, maar dankzij IFTTT (zie tip 8) kun je toch geo-fencing gebruiken. Tevens biedt Nest ondersteuning voor Google Now, waarbij de verwarming automatisch wordt ingeschakeld als Google Now merkt dat je naar huis gaat. Voor de ThermoSmart is er een optionele app Drebl die die 2,95 euro per maand gaat kosten.

©PXimport

Dankzij geo-fencing weet de thermostaat waar je bent en kan hij daar op anticiperen.

06 Zones

Een thermostaat monitort doorgaans alleen de woonkamer en zal de verwarming alleen stoken als het in de woonkamer te koud wordt. Hierdoor kan het voorkomen dat een slaap- of studeerkamer koud is, terwijl de woonkamer wel warm is. De oplossing is een zoneregeling, waarbij in iedere ruimte een thermostaat hangt. Honeywells EvoHome kun je met een app bedienen en is geschikt voor zoneregeling. Hierdoor kun je de temperatuur per kamer bedienen en zit je dus niet in een koude werkkamer als de woonkamer met thermostaat al op temperatuur is. Je hebt voor iedere zone wel een speciale radiatorknop met ingebouwde thermostaat nodig, deze kost 80 euro per stuk.

©PXimport

Honeywells Evohome is een slimme thermostaat die dankzij speciale radiatorknoppen temperatuurregeling per ruimte mogelijk maakt.

07 Koppelen van Hue

Slimme verlichting is heel eenvoudig met Philips Hue en het is natuurlijk nog leuker als je de verlichting kunt koppelen met je thermostaat. Via Eneco's Toon kun je Hue-verlichting via het aanraakscherm compleet bedienen. Zo heb je Philips eigen lichtknopje, de Hue Tap, niet meer nodig! Ook de Nest kun je koppelen met Hue. Je kunt niet zelf je lampen bedienen via Nest, maar de verlichting wordt gebruikt voor een aanwezigheidssimulatie als je meer dan een dag niet thuis bent. Ook gaan de lampen rood knipperen als een eventuele Nest Protect brand bespeurt. Via IFTTT (zie tip 8) kun je Hue ook op andere manieren koppelen aan Nest- of Honeywell-thermostaten.

©PXimport

Je kunt met de Eneco Toon je Hue-verlichting volledig bedienen.

08 IFTTT

IFTTT (If this, then that) is een dienst die apparaten en webdiensten aan elkaar koppelt om acties te automatiseren. Dat klinkt wat vaag, maar het nut wordt al snel duidelijk als je door de recepten van de ondersteunde thermostaten bladert. Zo kun je de in te stellen temperatuur koppelen aan de zonsondergang, notificaties ontvangen van statusveranderingen en de in te stellen temperatuur koppelen aan de buitentemperatuur. Ook kun je via IFTTT geo-fencing (zie tip 5) instellen, iets dat zowel Nest als Honeywell standaard niet kan. Je kunt naast de al gemaakte recepten ook zelf aan de slag met je eigen ideeën. Naast Nest en Honeywell krijgt ook ThermoSmart ondersteuning voor IFTTT.

©PXimport

Ondersteuning voor IFTTT maakt een hoop leuke dingen mogelijk.

09 API

Een API (Application Programming Interface) maakt het mogelijk om op een relatief eenvoudige manier toegang te krijgen tot de mogelijkheden van een thermostaat. Zo kun je als ontwikkelaar apps maken waarmee de thermostaat te beheren is. Of je kunt de API gebruiken voor een koppeling met een eigen domotica-systeem. Een API is dus vooral voor ontwikkelaars of slimme knutselaars. Toch is het wellicht ook voor normale gebruikers interessant. Door de aanwezigheid van een API is de kans immers hoger dat je thermostaat in de toekomst kan samenwerken met andere apps en producten. Momenteel bieden ThermoSmart, Netatmo en Nest een Api. Eneco is voor Toon bezig met een API.

©PXimport

Via een API kunnen ontwikkelaars op een gestandaardiseerde manier met een slimme thermostaat communiceren.

10 Energieverbruik bijhouden

Energiebesparing is een belangrijk aanschafargument, maar in de praktijk is het energieverbruik van je verwarming lastig te achterhalen. Bij de Eneco Toon wordt er een kabel aangesloten op de slimme meter, of worden er sensoren op oudere meters geplakt. Het scherm van Toon laat hierdoor zien hoeveel gas en elektriciteit je verbruikt en kan dit zelfs 'live' doen. De Nefit Moduline Easy heeft een directe koppeling met de verwarmingsketel en laat precies zien hoeveel gas er voor verwarming en warm water gebruikt is. Andere slimme thermostaten gaan een stuk minder ver. Zo geven de Nest en de Netatmo enkel het aantal branduren weer.

©PXimport

Eneco's Toon maakt door een koppeling met de elektriciteits- en gasmeter je energiegebruik inzichtelijk.

11 Veiligheid

Een slimme thermostaat kan ook de veiligheid verhogen. Het meest concrete voorbeeld is de koppeling tussen de Nest Thermostat en Nests eigen rook/CO-melder Nest Connect. Slim is dat er bij een CO-waarschuwing (een reukloos gas dat bij verbranding vrijkomt) de Nest de warmtevraag zal stoppen. Zo wordt een potentiele bron van CO gestopt. Dankzij IFTTT zijn de Nest Connect-rookmelders ook te koppelen aan Honeywells Evohome en kan ook de Evohome de warmtevraag stoppen als er CO gemeten wordt. Uiteraard kan CO naast de verwarmingsketel ook uit een andere bron komen, maar slim is deze mogelijkheid wel. Eneco heeft aangekondigd dat bij Toon de koppeling met rookmelders ook mogelijk wordt.

©PXimport

De Nest Thermostat is te koppelen met de Nest Protect.

12 Smartwatch

Hoewel de smartwatch nog niet echt is doorgebroken, is het wel een logisch apparaat om je thermostaat mee te bedienen. De eerste stappen zijn voorzichtig gemaakt. De Nest kun je bedienen met een Pebble Smartwatch. Vreemd genoeg is er geen officiële koppeling met Android Wear-smartwatches, terwijl Nest wel samenwerkt met Google Now op een smartphone. Wel zijn er apps van derde partijen. De Pebble Smartwatch is ook te gebruiken in combinatie met de Honeywell Evohome-thermostaat via een app die Honeywell zelf gemaakt heeft. De Nefit Moduline Easy-thermostaat is te gebruiken in combinatie met een Android Wear-smartwatch.

©PXimport

Sommige slimme thermostaten zoals Honeywells Evohome kun je met een smartwatch bedienen.

13 Webinterface

Je zult je slimme thermostaat meestal met je smartphone bedienen, maar het is toch erg handig als er een webinterface of webportal voorhanden is. Als is het alleen maar om de temperatuur aan te passen als je op je pc of laptop aan het werk bent. Een webinterface komt echter het meest van pas als je ingrijpende zaken aan je weekprogramma wilt veranderen. Dat gaat in de praktijk met de muis nog altijd een stuk sneller dan op het aanraakscherm van je smartphone of tablet. De Nest, Netatmo, Eneco Toon, ThermoSmart en Essent E-thermostaat bieden een webinterface of webportal.

©PXimport

Kijk of de slimme thermostaat een webinterface heeft als je hem ook met je laptop of pc wilt bedienen.

14 Weerbericht

Voor veel mensen is het controleren van het weerbericht een vast onderdeel van het ochtendritueel. Natuurlijk heb je al met je smartphone, tablet laptop of zelfs teletekst al een hoop kanalen om aan deze informatie te komen. Toch is het handig als ook je thermostaat je kan voorzien van een weerbericht. De thermostaat hangt op een centrale plaats, waardoor je er waarschijnlijk regelmatig langs loopt. De Nest Thermostat laat een heel simpel weerbericht zien met de huidige buitentemperatuur en een pictogram dat aangeeft of de zon schijnt of dat het juist regent. Ook Eneco's Toon toont op het hoofdscherm een simpel weerbericht, maar kan ook een (regen)voorspelling voor meerdere dagen tonen.

©PXimport

De Nest en Eneco's Toon kun je raadplegen voor een snel weerbericht.

15 Windows Phone

Voor Windows Phone-gebruikers lijkt het erop dat slimme thermostaten aan hun voorbij gaan. De enige uitzondering is Netatmo's Thermostaat, waar een Windows Phone-app voor beschikbaar is. Toch is er genoeg mogelijk. De mobile webinterface van Nest is een prima alternatief voor een echte app. Voor Essents E-thermostaat is er de app E-thermostaat van een derde ontwikkelaar die in de praktijk prima werkt. Voor Honeywells Evohome is er sinds kort de app Evohome Remote waarmee je het systeem kunt bedienen. Eneco's Toon heeft een mobiele webinterface en daarnaast zijn er apps van derde ontwikkelaars. Ook gebruikers van ThermoSmart kunnen terecht bij de webinterface die ook geschikt is voor smartphone.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.