ID.nl logo
Tijdlijn besturingssystemen: van tikken tot klikken
© PXimport
Zekerheid & gemak

Tijdlijn besturingssystemen: van tikken tot klikken

We staan nog maar weinig stil bij ons besturingssysteem (vooral omdat het zo goed werkt). Zonder deze software zijn onze pc’s maar een waardeloze verzameling onderdelen. Maar er is veel gebeurd voordat besturingssystemen zo geavanceerd raakten…

1966 – Introductie eerste besturingssysteem voor IBM-computers: Disk Operating System (DOS). Kan één programma tegelijk draaien. 1984 – Niet Microsoft, maar Apple kwam 19 jaar met de eerste grafische gebruikers­interface. Mac OS was niet tikken, maar klikken. 1985 – Een jaar later komt ook Microsoft met een grafische interface: Windows 1.0. Voor het eerst zijn pc’s echt gebruiksvriendelijk. 1991 – Windows is inmiddels bij versie 3.0 wanneer Linus Torvalds met een opensource-besturingssysteem komt genaamd Linux. 1995 – Met Windows 95 krijgt Windows een grote metamorfose met een betere grafische interface, die tevens 32 bits is. 2007 – Diverse succesvolle versies van Windows verder zijn gebruikers massaal ontevreden met Windows Vista. Het zit vol problemen. 2007 – Apple zorgt met iOS weer voor een revolutie door z’n mobiele besturingssysteem een gebruiksvriendelijke aanraakinterface te geven. 2007 – Ook Google doet een duit in het zakje met Android. Dat lijkt erg op iOS, maar is flexibeler en beschikbaar is voor niet-Apple-telefoons. 2013 – Na de ongelukkige hybride tablet/pc-interface van Windows 8, revancheert Microsoft zich met het solide Windows 8.1. 2015 – Microsoft kondigt aan dat Windows 10 de laatste Windows-versie ooit is (qua naam). Er blijven natuurlijk wel updates komen.

Technisch gezien was DOS niet het eerste besturingssysteem, daarvoor moeten we helemaal terug naar de jaren 50, het was echter wél het eerste besturingssysteem dat de basis legde voor een interface waar gewone consumenten iets mee konden. Interessanter dan de technologische achtergrond zijn de gebeurtenissen rónd de release van die besturingssystemen.

MS-DOS gestolen?

In 1981 introduceerde Microsoft een eigen versie van DOS, genaamd MS-DOS. Het bedrijf ontwikkelde deze software niet zelf, maar kocht het van een bedrijf genaamd Seattle Computer Products. Dat bedrijf had een versie ontwikkeld, genaamd Q-DOS, dat in tegenstelling tot het op dat moment populaire C/PM, kon samenwerken met IBM-computers. Microsoft ontwikkelde op basis van Q-DOS z’n eigen versie MS-DOS en verkocht dit aan IBM. Er gaan al jaren hardnekkige geruchten dat Bill Gates dat niet op een nette manier heeft gedaan, en dat hij delen C/PM-code heeft ‘gestolen’ om MS-DOS te bouwen. Als dat waar zou zijn, is het gehele imperium van Microsoft gebouwd op gestolen software, en dat zou gigantische consequenties hebben voor het bedrijf. Na al die jaren heeft echter nog niemand dat gerucht kunnen bewijzen.

©PXimport

Windows gestolen?

Ook Windows heeft de nodige problemen gekend met betrekking tot auteursrechten. Vier jaar na het verschijnen van Windows 1.0, daagt Apple in 1988 Microsoft en Hewlett Packard voor de rechter voor het schenden van auteursrechten. Kortgezegd, was Apple van mening dat de besturingssystemen Microsoft Windows en HP New Wave rechtstreekse kopieën waren van besturingssysteem Lisa en later Mac OS. Apple verloor de zaak, omdat de rechter oordeelde dat ‘Apple geen octrooibescherming kan genieten voor het idee van een grafische gebruikersinterface of het idee van een bureaubladmetafoor’. Desalniettemin bleef Apple Microsoft belagen met rechtszaken omtrent het gebruik van Apple-patenten in Windows. Tot 1997, toen Steve Jobs terugkeerde bij Apple en Microsoft een steunpakket van 150 miljoen dollar toezegde, op voorwaarde (onder andere) dat de rechtszaken zouden stoppen.

©PXimport

Mac OS gestolen?

Microsoft is niet de enige partij die is beschuldigd van diefstal. Softwarebedrijf Xerox klaagde Apple in 1989 aan wegens schending van auteursrecht. Het bedrijf was van mening dat Apple gebruik heeft gemaakt van technologie van Xerox voor z’n eigen software. Helemaal ondenkbaar is dat niet, het is algemeen bekend dat Steve Jobs tijdens een bezoek aan Xerox voor het eerst in aanraking kwam met een grafische gebruikersinterface met muis en daar zeer geïnspireerd door raakte. De zaak werd niet-ontvankelijk verklaard. Een fantastische anekdote is een vergadering in 1983, waarin Jobs trachtte om Gates te intimideren in een vergaderkamer vol Apple-werknemers en riep: “Je steelt van ons!” Gates schijnt daarop heel rustig te hebben geantwoord: “Steve, ik denk dat je het anders moet zien. We hadden allebei een rijke buurman, Xerox, en ik heb daar ingebroken om de televisie te stelen, om vervolgens te ontdekken dat jij die al had gestolen.” Een heerlijk stukje softwaregeschiedenis.

©PXimport

Windows boycotten

Een andere interessante stap in de geschiedenis van besturingssystemen is de release van Windows Vista. Ditmaal geen gesteggel omtrent gestolen software, maar meer om software die totaal niet gereed leek voor lancering. Vista was bedoeld als overbrugging tussen Windows XP en Windows 7, en had in 2003 uit moeten komen. In 2004 kondigde Microsoft echter aan dat de broncode van Vista werd weggegooid en dat men helemaal opnieuw begon. Het zou tot 2007 duren voordat Vista eindelijk in de winkel lag, en zelfs toen bleek de software nog niet klaar voor release. Het zat vol met bugs, gebruikers klaagden steen en been, en er klonken steeds meer geluiden om Vista te boycotten om zo de release van een betere versie te versnellen. Hoewel Microsoft benadrukte dat niet overstappen een heel slecht idee was, duurde het (al dan niet door deze strategie) slechts tot 2009 voordat Windows 7 verscheen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Nieuw van Sony:  WH-1000XM6 met verbeterde noise cancelling en duidelijker geluid
© Sony | Christopher Collie
Huis

Nieuw van Sony: WH-1000XM6 met verbeterde noise cancelling en duidelijker geluid

Sony introduceert de WH-1000XM6, de nieuwste draadloze koptelefoon in de bekende 1000X-serie. Het model bouwt voort op zijn voorganger met nog betere ruisonderdrukking, helderdere gesprekskwaliteit en meer comfort. De koptelefoon is vanaf mei verkrijgbaar voor 450 euro.

Noise cancelling met twaalf microfoons

De WH-1000XM6 gebruikt een nieuwe processor die de ruisonderdrukking in realtime aanpast. De koptelefoon beschikt over twaalf microfoons – vier keer zoveel als bij de WH-1000XM5 – en detecteert storende geluiden nauwkeuriger. De adaptieve algoritmes passen zich automatisch aan op basis van je omgeving en de luchtdruk.

Verbeterd draagcomfort en opvouwbaar ontwerp

Sony heeft het ontwerp aangepast met een bredere hoofdband en zachtere oorkussens van veganistisch leer. De pasvorm is ontworpen voor langdurig gebruik, zonder druk op het hoofd. Het opvouwbare frame is verstevigd met metaal en de case heeft nu een magnetische sluiting.

©Sony

Audio in studiokwaliteit

De nieuwe driverunit zorgt voor meer detail en helderheid. Dankzij ondersteuning voor LDAC en High-Resolution Audio Wireless levert de koptelefoon ook draadloos hoge geluidskwaliteit. Met DSEE Extreme worden gecomprimeerde audiobestanden in realtime opgewaardeerd. Voor ruimtelijk geluid is er ondersteuning voor 360 Reality Audio, inclusief een upmix-functie voor films.

Helder bellen met AI-gestuurde microfoons

Voor telefoongesprekken gebruikt de WH-1000XM6 zes beamforming-microfoons die achtergrondgeluid actief onderdrukken en je stem isoleren. Daardoor blijf je goed verstaanbaar, ook in rumoerige omgevingen.

©Sony

Slimme functies en snelladen

De koptelefoon ondersteunt multipoint-connectiviteit, LE Audio en schakelt automatisch tussen apparaten. Via de Sound Connect-app pas je het geluid aan, stel je equalizers in of gebruik je functies zoals Quick Access en Scene-based Listening. Opladen gaat snel: drie minuten laden is goed voor drie uur luisteren.

Prijs en beschikbaarheid

De Sony WH-1000XM6 is beschikbaar in drie kleuren: Black, Platinum Silver en Midnight Blue. De adviesprijs bedraagt 450 euro.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 waterdichte smartwatches met GPS-functie

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal
: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur
: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal
: 1,43 inch