Microsoft Outlook mag dan een uitstekend programma zijn voor e-mail en agendabeheer, met 140 euro is het niet goedkoop. Mozilla heeft een gratis oplossing.

Microsoft Outlook mag dan een uitstekend programma zijn voor e-mail en agendabeheer, met 140 euro is het niet goedkoop. Mozilla heeft een gratis oplossing. Onder de vele softwareprojecten die via Mozilla worden aangeboden, horen ondermeer ook de e-mailclient Thunderbird en agendabeheerder Sunbird, die beide op verschillende platformen draaien (waaronder Windows, Linux en Mac OS X). U staat natuurlijk niet te springen om twee verschillende tools te installeren als het agendabeheer netjes in het emailprogramma kan worden ingepast, zoals bij Outlook. Gelukkig heeft Mozilla ook daar een oplossing voor: Lightning. Met deze plug-in krijgt u in Thunderbird heel wat Sunbird-functionaliteit. In deze workshop focussen we ons overwegend op deze plug-in.

©CIDimport

Stap 1

(De Nederlandstalige versie van) Mozilla Thunderbird downloadt u op www.mozilla-europe.org/nl/products/thunderbird en voor plug-in Lightning kunt u terecht op www.mozilla.org/projects/calendar/lightning. Uiteraard dient u eerst Thunderbird te installeren en dit blijkt een rechttoe-rechtaan proces; u hoeft nauwelijks meer te doen dan enkele keren op Volgende te drukken en af te ronden met Installeren en Voltooien. Start u Thunderbird voor de eerste keer op, dan krijgt u nog de gelegenheid om allerlei gegevens (zoals accountinstellingen, adresboek en e-mails) uit Outlook (Express) te importeren. Importeert u geen account, dan start een Accountwizard die u alsnog verzoekt een account te creëren. Hierbij hebt u de keuze uit een regulier e-mailaccount, nieuwsgroepaccount, rss-nieuws & -blogs, en een Gmail-account. Zodra u Thunderbird uit de stellingen hebt, is het de beurt aan Lightning. Open hiervoor het menu Extra en kies Add-ons. Druk op de knop Installeren, blader naar het gedownloade Lightning xpi-bestand, open het en bevestig met Nu installeren. Zodra u Thunderbird hebt herstart, staat ook Lightning voor u klaar.

©CIDimport

Stap 2

Meteen na de installatie van Lightning treft u onderaan het linkerpaneel een paar pictogrammen aan: E-mail, Agenda en Taken. Via deze pictogrammen kunt u makkelijk schakelen tussen de verschillende onderdelen. We tonen u eerst hoe u taken beheert. Klik hiervoor het pictogram Taken aan en klik bovenaan op Klik hier om een nieuwe taak toe te voegen. Die wordt nu aan de (nog lege) lijst toegevoegd. De knop Nieuwe taak (in de knoppenbalk) of de sneltoetscombinatie Ctrl+d geeft u echter meer mogelijkheden. Hier kunt u dan onder meer de categorie kiezen en verder de eventuele begin- en einddatum, de herhalingsfrequentie en een herinnering (alarm) instellen. Via het kleine knopje uiterst rechts boven de toegevoegde taak kiest u vervolgens welke informatie(kolommen) u in welke volgorde te zien wilt krijgen. Door een of meer taken te selecteren en de selectie met de rechtermuisknop aan te klikken, kunt u onder meer de voortgang en de prioriteit aanpassen. Merk ook op dat u vanuit dit snelmenu een taak makkelijk kunt doormailen (kies Converteren naar Bericht), of omzetten naar een gebeurtenis zodat het item effectief in uw agenda wordt ingepland.

©CIDimport

Stap 3

Als u het Agenda-pictogram opent, krijgt u een overzicht van de ingeplande gebeurtenissen te zien: via de knoppen Vandaag, Dag, Week, Meerdere weken en Maand bepaalt u het bereik van de kalenderweergave. Een nieuwe gebeurtenis plant u in met de knop Nieuwe gebeurtenis of door met de muis over de gewenste periode in de kalender te slepen. Via een dubbelklik op een gebeurtenis kunt u vervolgens aanpassingen doorvoeren. In dit venster treft u dan ook de knop Genodigden uitnodigen aan, waarmee u mensen een uitnodiging voor die gebeurtenis kunt versturen. Aan de linkerzijde hoeft u maar de beoogde invités in te vullen: naar gelang de letters die u intikt, haalt Lightning dan mogelijke adressen uit het adresboek van Thunderbird op. Bevestig met OK en met Opslaan en sluiten om de uitnodigingen te versturen.

©CIDimport

Stap 4

Het bericht met de uitnodiging krijgt nu automatisch een ics-bijlage mee, een bestand met een iCalendar-compatibel formaat, Daar kan - naast Thunderbird/ Lightning zelf - onder meer ook Outlook, Google Agenda en Windows Agenda mee overweg. Ontvangt u zo'n bericht bijvoorbeeld in Outlook of Thunderbird, dan krijgt u het bij openen van de uitnodiging automatisch enkele knoppen te zien waarmee u te kennen geeft de uitnodiging te Accepteren of te Weigeren. In Outlook kunt u ook een nieuw tijdstip voorstellen, maar met deze functie kan Lightning nog niet overweg. Accepteert u de uitnodiging, dan wordt die gebeurtenis meteen ook in uw agenda gezet.

©CIDimport

Stap 5

Het is eveneens mogelijk een agenda te exporteren. Klik de agenda in het linkerpaneel met de rechtermuisknop aan en kies Agenda exporteren, waarna u onder meer het ics-formaat kunt kiezen, zodat u de gegevens in bijvoorbeeld Outlook kunt importeren. Ook Lightning zelf kan overweg met ics-bestanden, en kan tevens csvbestanden importeren. Outlook kan weliswaar exporteren naar dit csv-formaat, maar jammer genoeg niet in het ics-formaat - wel bestaat er hiervoor een gratis plugin op www.daesoft.com/OutlookExport (de bètaversie 2.02 ondersteunt ook Outlook 2007). Met de ingebouwde publicatiefunctie is het eveneens mogelijk uw agenda online te plaatsen vanuit Lightning; klik hiervoor de agenda met de rechtermuisknop aan, kies Publiceren en vul de beoogde url in.

©CIDimport

Stap 6

Beschikt u al over een Google Agenda, dan vindt u het wellicht interessant vanuit Lightning die online gegevens op elk moment te kunnen benaderen (lezen en schrijven). Dat kan met behulp van een kleine plug-in: Provider for Google Calendar die u op dezelfde manier als Lightning installeert (zie boven). U gaat dan als volgt te werk. Ga naar Google Agenda (www.google.com/calendar) en meld u aan. Klik op Instellingen en vervolgens op Agenda's. Open nu de gewenste Agenda en klik op het oranje XML-icoontje in de rubriek Adres voor agenda. Selecteer de url en kopieer die naar het klembord van Windows (met Ctrl-c). Over nu naar Lightning, waar u in het menu Agenda de optie Nieuwe agenda selecteert. Stip hier Op het netwerk aan en druk op Volgende. Selecteer Google Agenda en plak de gekopieerde url met Ctrl-v in het veld Locatie. Druk nogmaals op Volgende, vul uw Google-id in en bevestig met OK. Geef uw Google Agenda een geschikte naam en kleur mee, en rond af met Volgende en met Voltooien. De agenda wordt nu netjes toegevoegd. Door een vinkje te verwijderen of te plaatsen naast zo'n agenda bepaalt u welke van de agenda's u (niet) te zien wil krijgen.

©CIDimport

Stap 7

Mischien had u bepaalde gegevens graag anders weergegeven gezien in Lightning? Weet dan dat u via het menu Extra, Opties op het tabblad Lightning zich heel wat standaardinstellingen kunt aanpassen. Zo bijvoorbeeld kunt u op het tabblad Algemeen de verversingsfrequentie van uw agenda's of de standaardduur van gebeurtenissen en van de sluimertijd instellen. Bij Alarmen zorgt u desgewenst voor een eigen deuntje en stelt u in of gebeurtenissen of taken al dan niet automatisch van een herinnering moeten vergezeld gaan. Op het tabblad Overzichten dan weer legt u onder meer het aanzien van het dag- en weekoverzicht vast, en via Categorieën is het mogelijk bestaande rubrieken voor gebeurtenissen te verwijderen en nieuwe te creëren. U merkt het: met de plug-in Lightning maakt u van Thunderbird een flexibele agenda.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 24, jaargang 2009

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.