ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Stemwijzer is lek: hoe zit dat precies?

De Stemwijzer is lek. De belangrijke tool waarmee kiezers aan de hand van een aantal stellingen een stemadvies krijgt blijkt last te hebben van privacy- en beveiligingsproblemen. Wat is er de afgelopen 2 dagen nou precies ontdekt?

De ophef over de Stemwijzer is tweeledig. Aan de ene kant ontdekte een beveiligingsonderzoeker dat er meerdere beveiligingslekken in de website zaten, maar er is nog een ander probleem: het is niet erg anoniem. De Stemwijzer maakt namelijk gebruik van een aantal tools van Google, én stuurt ieder antwoord door naar de makers van de wijzer.

De site van de Stemwijzer maakt gebruik van zowel Google Analytics voor het meten van websitebezoek, als van Google AdSense voor het tonen van advertenties.
 

Analytics

Google Analytics draait op een groot aantal websites op internet, en is een gedetailleerde manier om het bezoek van websites te meten. Dat betekent dat Google ook precies weet wie wat aanklikt op de website. Opvallend is daarbij dat de website elke keer een berihtje naar Analytics stuurt als er een keus is gemaakt. Dat betekent dat Google via Analytics precies kan zien welke aparte keuzes stemmers maken.

Google-data is via Analytics grotendeels geanonimiseerd, maar dat wil niet zeggen dat gegevens niet tot de persoon te herleiden zijn. ProDemos zegt zelf ip-adressen door Google te laten anonimiseren, maar dat geldt alleen voor Googles eigen diensten. Dat betekent dat het bedrijf zelf niets met de gegevens mag doen, maar dat kan wel als Google er bijvoorbeeld om gevraagd wordt in een gerechtelijk bevel. Ook zou het kunnen dat berichten onderweg onderschept worden.
 

Google Analytics is nooit écht anoniem

Daar komt bij dat de stemkeuzes nog steeds te koppelen zijn aan een unieke identifier. Als je die van iemand kunt achterhalen, is het in theorie mogelijk zijn keuzes te onderscheppen.
 

Data voor onderzoek gebruikt

Er staat daarnaast een opvallende clausule in het privacybeleid van de StemWijzer: data wordt "geanonimiseerd" gebruikt voor onderzoek. Dat gebeurt dit jaar voor het eerst. Er wordt ruwe data 'met encryptie' opgeslagen, en aangeboden aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens de clausule is de data geanonimiseerd is kan niemand achterhalen vanaf welke computer de antwoorden zijn verstuurd.

Dat wordt bevestigd door de vondst van Kloeze, die ook zag dat alle data ná het stemmen wordt teruggestuurd naar de server van ProDemos. "Je kunt je afvragen of dat nodig is", schrijft hij in een post. De hele stemwijzer wordt namelijk al voor je begint ingeladen. "Je kunt dan je computer van het internet ontkoppelen en nog steeds de Stemwijzer gewoon maken".
 

Advertentienetwerken

Er is ook kritiek op de advertentienetwerken die op de site van de Stemwijzer staan. Ook die komen van Google af, en zijn afkomstig van het DoubleClick-netwerk. Volgens de Stemwijzer zijn advertenties nodig om de kosten te betalen, maar sommige critici zijn het daar niet mee eens. Uit een jaarverslag bleek vorig jaar namelijk dat ruim 90% van de kosten van de Stemwijzer door de overheid werd gesubsidieerd. Advertenties beslaan maar een minimaal deel van de inkomsten, en kunnen volgens critici dan ook makkelijk van de site worden gehaald.
 

Resultaten af te lezen

De resultaten zijn makkelijk uit te lezen

Er is echter meer aan de hand met de website. Die is namelijk lek, en de resultaten zijn makkelijk uit te lezen. Er wordt al maanden gewaarschuwd dat de website niet veilig is, al zijn er sinds die tijd ook wel veel maatregelen ingevoerd. Zo ging het verkeer lange tijd niet over SSL, maar is er inmiddels https geïmplementeerd. Toch zijn er nog meer dan genoeg fouten in de website te vinden.

Dat ontdekte beveiligingsonderzoeker Loran Kloeze, die zijn bevindingen op Twitter zette. Dat is niet eens moeiijk, want volgens Kloeze kon dat gewoon met de standaard debugging-tools die in browsers zitten. Een gedetailleerdere beschrijving heeft Kloeze op zijn blog gezet. Waar het op neer komt, is dat het eindresultaat te vinden is in een php-script op de pagina. Met een python-applicatie die Kloeze schreef kon hij onderscheppen welke resultaten uit de Stemwijzer naar voren kwamen. Zo kan hij monitoren welke partijen het vaakst wordt gegeven. Dat is belangrijke informatie, al zegt de organisatie achter de Stemwijzer dat dat geen representatieve weergave is van de uiteindelijke resultaten.
 

-

 

Manipuleren van resultaten

Belangrijker is het secundaire bewijs dat de website lek is. Waar Kloeze slechts data kan uitlezen, zijn er ook aanwijzingen dat de data actief gemanipuleerd is. In de broncode is namelijk ergens de variabele "SijmenRuwhofIsEenLul" te zijn, een verwijzing naar de beveiligingsonderzoeker die vorige week met RTL aantoonde dat het verkiezingsproces onveilig is.

 

 

 

Het is goed mis bij

-

 

 

 

Het lijkt erop alsof data ook te manipuleren is

Het lijkt erop dat het via een soort injectie mogelijk is eigen velden aan de Stemwijzer toe te voegen. De website 'Meedogenloos.nl' heeft inmiddels geclaimd die wijziging te hebben gedaan, maar geeft daar verder geen bewijs of uitleg over. Volgens een Tweakers-forumlid is het mogelijk om een JSON-injectie op te site uit te voeren. Dat gebeurt door een kwetsbaarheid in het AJAX-script dat ervoor zorgt dat de resultaten uiteindelijk weer worden teruggestuurd naar de server van ProDemos - opnieuw dat punt waar Kloeze zich al zorgen over maakte.

 

Reactie van ProDemos

ProDemos heeft inmiddels gereageerd op de aantijgingen. Volgens de organisatie heeft het al enkele maanden contact met het Nationaal Cyber Security Centrum om diverse beveiligingsproblemen op te lossen, maar zijn er sinds de onthullingen van Kloeze nog extra maatregelen genomen. De instantie erkent dat het mogelijk was dat de code 'SimonRuwhofiseenlul' op de site kon komen, maar voegt daar direct aan toe dat het nooit mogelijk is geweest om stemmen te beïnvloeden.

 

Het gevaar van onveilige stemwijzers

 

 

Onveilige stem-tools zijn zeker nu een heet hangijzer

Ondanks die uitspraak is de beveiliging van de website juist nu een belangrijk onderwerp. Security-experts waarschuwen er namelijk al maanden voor dat de beveiliging van de aankomende verkiezingen gevaar loopt. Vorige week ontdekte RTL bijvoorbeeld al dat de software waarmee de stemmen worden geteld lek was, waardoor het van een afstandje mogelijk is die te onderscheppen en zelfs te manipuleren.

Daarnaast onthulde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding Dick Schoof vorige week dat Rusland diverse inbraakpogingen had gedaan bij het Ministerie van Algemene Zaken, al werd er tijdens die hacks geen data buitgemaakt.

Inmiddels is ook al bekend dat Rusland achter de hacks zat op de Democratic National Committee, de Amerikaanse Democratische Partij waarvan vorig jaar tienduizenden emails naar buiten kwamen. Amerikaanse inlichtingen- en opsporingsdiensten hebben inmiddels geconcludeerd dat Rusland dat deed om de verkiezingen actief te beïnvloeden.

▼ Volgende artikel
Inbouwkoelkast vervangen: dit moet je weten over afmetingen en montage
© Oleg Fedosenko
Huis

Inbouwkoelkast vervangen: dit moet je weten over afmetingen en montage

Ben je van plan een inbouwkoelkast te kopen of een bestaande te vervangen? Let dan goed op de juiste nismaten, het type scharniersysteem en de benodigde ventilatieruimte. In dit artikel lees je hoe je de juiste maat kiest, welke standaardhoogtes er zijn en hoe je voorkomt dat je nieuwe koelkast straks nét niet past.

In dit artikel lees je:
  • Welke standaard nismaten er zijn voor inbouwkoelkasten
  • Hoe je breedte, diepte en ventilatieruimte correct opmeet
  • Wat het verschil is tussen een sleepdeur en een deur-op-deur-systeem
  • Wanneer maatwerk nodig is (en hoe je dat voorkomt)
  • Hoe je bij vervanging of een nieuwe keuken kiest voor de juiste inbouwmaat

Wie op zoek is naar een nieuwe inbouwkoelkast, ontdekt al snel dat afmetingen minstens zo belangrijk zijn als inhoud, energielabel of uitstraling. Zeker als het apparaat in een bestaande nis moet passen of deel uitmaakt van een strak ontworpen keukenfront. Een kleine afwijking in maatvoering kan leiden tot frustratie, extra kosten of zelfs een keukenaanpassing. Gelukkig zijn er standaarden die houvast bieden.

De standaardhoogtes voor inbouwkoelkasten

Inbouwkoelkasten zijn er in een aantal vaste hoogtes, afgestemd op gangbare keukenkastmaten. De meest voorkomende nishoogtes zijn 88, 102, 122, 140 en 178 centimeter. Een koelkast van 88 centimeter wordt vaak gekozen in compacte keukens of onder het aanrecht. De 102 en 122 centimeter zijn net iets ruimer en bieden meer koelruimte zonder een volledige hoge kast nodig te hebben. De 140 centimeter is populair bij mensen die wel wat extra capaciteit willen, maar niet kunnen of willen overstappen naar een vloerhoge koelkast. Wie echt voldoende ruimte zoekt voor een gezin of een royale levensstijl, komt al snel uit bij de nishoogte van 178 centimeter, die geldt als de standaard voor volwaardige inbouwkoelkasten (vaak met een vriezer er direct onder). Het is goed om te weten dat de koelkast zelf altijd iets kleiner is dan de nismaat, zodat er ruimte overblijft voor ventilatie en installatie.

©rois010

Breedte, diepte en ventilatie-eisen

Naast de hoogte zijn ook de breedte en diepte van de nis van belang. In vrijwel alle gevallen gaat het om een nisbreedte van 56 tot 60 centimeter en een diepte van ongeveer 55 tot 60 centimeter. Daarmee sluiten de meeste inbouwkoelkasten mooi aan op standaard keukenkasten. Toch is het belangrijk om altijd te controleren of er voldoende ruimte is aan de achterkant en zijkanten voor luchtcirculatie, want een gebrek aan ventilatie kan de levensduur van je apparaat verkorten en het energieverbruik verhogen. De exacte marges en ventilatie-eisen staan altijd vermeld in de inbouwtekening van de fabrikant.

Let op het juiste deursysteem

Een ander aspect waar je zeker rekening mee moet houden is het type deurscharnier en bevestigingssysteem. Er zijn twee veelgebruikte manieren om de keukendeur aan de koelkastdeur te koppelen. Bij een sleepdeur schuiven beide deuren over elkaar via een glijgeleider. Bij een deur-op-deur-systeem wordt de keukendeur rechtstreeks vastgemaakt aan de koelkastdeur. Deze laatste methode is robuuster, eenvoudiger in gebruik en vaak de voorkeur bij moderne keukens. Belangrijk is dat je bij vervanging van een koelkast goed controleert welk systeem je huidige keuken gebruikt, want een sleepdeursysteem en deur-op-deur-systeem zijn niet onderling uitwisselbaar zonder aanpassingen.

©yunava1

Wanneer maatwerk nodig is

Hoewel standaardmaten veel problemen voorkomen, is maatwerk soms toch onvermijdelijk. Dit is bijvoorbeeld het geval bij oudere keukens met afwijkende kastafmetingen, bij zelfbouwkeukens of designoplossingen waarbij concessies zijn gedaan op standaardisatie. Ook in kleine woningen of appartementen met schuine wanden of andere beperkingen kan het nodig zijn om af te wijken van de standaard. Soms volstaat een simpele opvulling of aanpassing, maar in andere gevallen moet een kast volledig opnieuw worden ontworpen.

Problemen voorkomen bij aankoop of vervanging

Wie verrassingen wil voorkomen bij de aanschaf van een nieuwe koelkast of bij de montage in een nieuwe keuken, doet er goed aan om alles zorgvuldig op en in te meten. Dat betekent dat je niet alleen de hoogte, breedte en diepte van de nis opneemt, maar ook rekening houdt met de ruimte voor ventilatie en het juiste type deursysteem.

Daarnaast is het verstandig om altijd de technische tekening van het apparaat te raadplegen en je goed te laten adviseren door een keuken- of witgoedspecialist. Zeker bij vervanging is het belangrijk om niet alleen naar de buitenmaten te kijken, maar ook naar de technische en functionele eigenschappen die bepalen of een apparaat probleemloos past.

Wie zich aan deze richtlijnen houdt en bewust kiest voor een standaardmaat, voorkomt gedoe, vertragingen of kostbare aanpassingen achteraf. Een koelkast op maat hoeft dus helemaal geen maatwerk te zijn, als je maar weet waar je op moet letten.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 betaalbare digitale waterpassen met laser
© ID.nl
Huis

Waar voor je geld: 5 betaalbare digitale waterpassen met laser

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Deze zomer klussen? Goed gereedschap is dan onontbeerlijk. Ee digitale waterpas bijvoorbeeld, ook wel kruislijnlaser genoemd. Dankzij een duidelijke lijn van laserlicht kun je alles mooi waterpas ophangen, zetten of plaatsen.

Een digitale waterpas met laser, ook wel kruislijnlaser genoemd, helpt je om alles perfect recht of waterpas te krijgen, bijvoorbeeld bij het ophangen van een schilderij, het plaatsen van een plank of het tegelen van een muur. De ingebouwde laser projecteert een strakke lijn op de muur, zodat je grotere afstanden gemakkelijk kunt uitlijnen zonder steeds opnieuw te hoeven meten. Handig bij het klussen, verbouwen of inrichten van je huis! Wij vonden vijf betaalbare kruislijnlasers.

Kapro Prolaser 862GS

Deze Kapro Prolaser 862GS verrast met een opvallend groen laserlijn die beter zichtbaar is in fel licht, perfect voor binnen én buiten gebruik. Hij werkt tot zo’n 20 m met indrukwekkende nauwkeurigheid van ± 0,2 mm/m en een zelfnivelleringsbereik van ± 3°. Je krijgt er zelfs een mini‑statief bij, waardoor je meteen aan de slag kunt. Compact, lichtgewicht – maar gebouwd om te presteren onder uiteenlopende omstandigheden dankzij zijn IP 54‑behuizing en lange batterijduur. Een slimme keuze voor wie zowel gemak als zichtbaarheid wil tijdens precisiewerk.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,4 mm / meter
Automatische correctie: ± 3 °
Lijnzichtbaarheid: 20 meter
Stroombron: 2x AA-batterij

Parkside PKLL 7 D3

De Parkside PKLL 7 D3 is een betaalbare instapper die verrassend veel kan. Hij projecteert kruislijnen met automatische nivellering tot ± 4° en werkt tot ca. 7  meter afstand. Uniek is de mogelijkheid om de lasers onder vaste hoeken te projecteren – handig bij creatief-imaginair werk of wanneer precieze hoeken nodig zijn zonder automatisch corrigerend niveau. Hij is compact, licht en ideaal voor gebruik bij kleine klussen in huis. De nauwkeurigheid van deze kruislijnlaser is met een afwijking van 0,8 mm per meter echter wel iets minder goed, iets om rekening mee te houden.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,8 mm / meter
Automatische correctie:
Lijnzichtbaarheid: 7 meter
Stroombron: 2xAA-batterij

Makita SK105DZ

Deze Makita projecteert heldere rode lijnen tot 25 meter, ideaal voor zowel horizontale als verticale lijnprojectie. Dankzij de zelfnivellerende functie hoef je je nooit druk te maken over scheve hoeken: hij corrigeert automatisch tot zo'n 4° graden. Deze Makita werkt op en afzonderlijk te verkrijgen 12Volt CXT-accu. De nauwkeurigheid van de SK105DZ is met een afwijking van 0,3 mm per meter erg goed.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,3 mm / meter
Automatische correctie:
Lijnzichtbaarheid: 25 meter
Stroombron: Accu

Stanley STHT77502-1 Cross 90

Deze Stanley Cross 90 projecteert naast een horizontale en verticale ook nog een extra verticale lijn op exact 90°, waardoor hij ideaal is voor bijvoorbeeld tegelwerk, vloeren en het netjes uitlijnen van tussenschotten. De automatische nivellering zorgt voor een precieze uitlijning zonder gedoe. Een uitstekende keuze voor wie professioneel resultaat wil zonder poespas.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,5 mm / meter
Automatische correctie: ± 4°
Bereik: 12 meter
Stroombron: 2xAA-batterij

Bosch Universal Level 2

De Bosch Universal Level 2 biedt drie handige modi: kruislijnen met automatische nivellering, verticale lijnen met puntenfunctie of een hellingsmodus voor schuine uitlijning. Dankzij de heldere rode laserstraal en de intuïtieve bediening ervaar je snel gemak en nauwkeurigheid. Compleet geleverd inclusief batterijen en opberghoes.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,5 mm / meter
Automatische correctie: 4 °
Lijnzichtbaarheid: 10 meter
Stroombron: 3xAA-batterij