Talen leren via een cd-rom. Een nieuwe taal leer je vooral door deze veel te spreken. Daarvoor hoeft u niet meteen naar het land te verhuizen, want met een interactieve cd-rom kunt u vanachter uw eigen pc aan de slag. Tussen de verkrijgbare leermethoden bestaan echter grote verschillen. Wij bekijken het aanbod aan cursussen Duits, Engels, Frans en Spaans.

"Het leren van een nieuwe taal kost altijd een hoop tijd. Volle agenda's en strakke werkschema's maken het er ook niet makkelijker op om één of meer malen per week een les bij te wonen. Gelukkig biedt de pc een goed alternatief om een taal geheel in eigen tempo op te pikken. Dankzij de computer beschikt u met de juiste taallessen op cd-rom over een persoonlijke coach die u al een heel eind op weg helpt. Alleen, welke moet je kiezen? Alle aanbieders van talencursussen op cd-rom beloven dat u binnen de kortste keren de door u gekozen taal spreekt, maar de verpakkingen vertellen u nauwelijks hoe ze dat doen en welke methode ze gebruiken. De verschillen beginnen al bij de prijs: sommige toepassingen zijn spotgoedkoop, voor anderen moet u flink wat euro's neertellen. Daardoor kan ook de inhoud van de verschillende pakketten behoorlijk verschillen. Sommige pakketten leveren alleen een basisprogramma, bij anderen krijgt u een audio-cd of cassette en soms zelfs een hoofdtelefoon met microfoon mee. Vier talen Behalve de verschillen in aanpak, onderscheiden de diverse methodes zich ook in het talenaanbod. Voor vrijwel elke moderne vreemde taal is wel een methode beschikbaar, maar lang niet iedere softwareontwikkelaar biedt ook elke taal aan. Wat wel opvalt is dat aan de talenreeks van één aanbieder over het algemeen wel één universele lesmethode ten grondslag ligt. Vandaar dat wij ons in deze massatest kunnen beperken tot de cursussen voor de vier populairste vreemde talen: Duits, Engels, Frans en Spaans. Omdat niet elke reeks in deze test deze vier talen ook in hun gamma heeft, geven we per bespreking aan in welke talen we de methodes hebben bekeken. Voor een overzicht van het totale spectrum aan talen per leerreeks, verwijzen we u naar de websites van de verschillende uitgevers. ***weblogo Beoordeling Bij het testen van de verschillende taalcursussen kijken we in de eerste plaats naar de gebruikte leermogelijkheden. Anders gezegd: welke toepassingen begeleiden u zo optimaal mogelijk bij het leren lezen, schrijven, begrijpen en spreken van een vreemde taal? Vervolgens bekijken we welke lesmethode er binnen een talenreeks wordt toegepast: is er sprake van een speelse aanpak, of zijn de lessen volgens klassieke lijnen opgebouwd? Tot slot kijken we ook naar de doelgroep van de cursus (toeristen, zakenlieden, etc) en of de geboden leerstof op deze groep aansluit. In de tabel op pagina XX vertaalt dit zich in een optimale score van 5. Een lager cijfer wil zeggen dat de geboden stof te simpel is voor de beoogde doelgroep, een hoger cijfer dat het te moeilijk wordt. In deze tabel zijn de resultaten overigens per reeks gebundeld, omdat de opmerkingen binnen eenzelfde reeks voor alle talen gelden. De eindconclusie splitsen we echter wel per taal op; niet alleen levert niet elke softwarereeks alle door ons geselecteerde talen, ook de afwijkingen tussen de verschillende talen binnen een reeks kunnen de balans per taal naar een ander pakket doen omslaan. In de kaders leest u per taal wat volgens ons de beste methode is. Daarbij kijken wij naar het totaalconcept; uw persoonlijke leerdoelen en voorkeuren kunnen natuurlijk tot een andere keuze leiden Bij de beoordeling van de leermethode houden we geen rekening met eventueel meegeleverde gratis extra's, maar melden we die wel in de tabel. Over het algemeen geldt echter wel dat voor een optimaal gebruik van de pakketten een op de pc aangesloten microfoon sterk aan te bevelen is. Davilex Easy ***Engels, Frans, Spaans*** Met de Easy-reeks richt softwareontwikkelaar Davilex zich in de eerste plaats op de vakantieganger. Dit blijk ondermeer uit de aanvullende informatie over de verkeersregels en de lokale keuken. Die krijgt u overigens wel eerst in de vreemde taal te zien, pas daarna in vertaling. Hiermee wordt het voor de complete beginner meteen al iets moeilijker gemaakt. Dit geldt niet voor de oefeningen zelf; deze sluiten beter aan bij het beginnersniveau. De nadruk in deze cursus ligt op spreekvaardigheid en veel minder op grammatica, waardoor Easy minder geschikt is voor studenten. Toeristen willen zich nu eenmaal verstaanbaar kunnen maken en grammatica interesseert hen daarbij minder. Ieder hoofdstuk bestaat uit een aantal onderdelen, zoals situaties, taalregels, taalspelletjes en handige tips. De videobeelden zijn mooi en sober. Nadat u de volledige conversatie gezien hebt, kunt u de tekst zin per zin afspelen en beluisteren. Zijn er woorden die u niet begrijpt, dan kunt u de Nederlandse vertaling meteen opvragen. Er is ook een mogelijkheid om zelf zinnen in te spreken, maar u zult dan wel een eigen microfoon moeten gebruiken. De uitspraak wordt door het programma niet gecorrigeerd. U kunt alles afdrukken en hebt een woordenboek waarin u een overzicht vindt van alle termen uit de betrokken les. Daarbij vindt u eveneens een verwijzing naar de situatie waarin deze voor het eerst werd gebruikt. Het aantal oefeningen is in alle beschikbare talen erg beperkt: wie na het voltooien van een hoofdstuk of de hele cursus een toets nog eens wil overdoen, krijgt exact dezelfde vragen voorgeschoteld. Daar staat tegenover dat dit pakket erg goedkoop is. Denda: Tell Me More ***Engels, Frans*** De Tell Me More-reeks van Denda kent twee varianten: één voor beginners en één voor gevorderden. De opbouw van beide cursussen is echter identiek: het hele menu is opgebouwd in Flash, wat de gebruiksvriendelijkheid zeker ten goede komt. Aan het begin van de cursus geeft u uw naam op en kiest u eventueel een wachtwoord. Daarna worden er drie opties geboden: de Vrije methode, Methode met begeleiding of Dynamische methode. In het eerste geval krijgt u meteen toegang tot alle onderdelen en kunt u zelf bepalen waar u begint. In het tweede geval stelt Tell Me More aan de hand van uw leerprioriteiten een lesprogramma samen. In het laatste geval wordt de lesinhoud aangepast aan uw lesdoelstellingen én uw behaalde punten. De methode zelf werkt goed: als cursist word je gedwongen actief de taal te leren - enkel bij de grammatica is dat niet het geval. Verder krijgt u tijdens de cursus heel wat toeristische informatie mee en is er via Club Auralog de mogelijkheid om via internet in forumdiscussies uw taalkennis actief verder te ontwikkelen. Door de toepassing van Flash, zijn de mogelijkheden haast eindeloos. Zo kunt u zelf de basistaal - de taal waarin de toepassing u wegwijs zal maken - instellen. Dat neemt niet weg dat het geheel nogal chaotisch oogt. Over het geheel genomen werkt de Tell Me More-reeks prettig. Een speciale tutor legt u de werking van de vele knoppen op het scherm uit. Dit wordt op den duur wel wat vervelend, maar dan kunt u de tutor ook eenvoudig uitschakelen. Denda Talk to me ***Duits, Engels, Frans, Spaans*** Dit is de enige talenreeks waarbij de naam van het pakket per taal varieert. Zo heten de Duitse, Franse en Spaanse versie respectievelijk Sprich mit Mir, Parle-moi en Hablame. Bovendien zijn er twee versies: één voor beginners en één voor gevorderden. Hebt u eenmaal één versie ge'nstalleerd, dan is het invoeren van een cd met een andere taal voldoende om de toepassing te starten. Toch is deze serie heel wat minder indrukwekkend dan de Tell Me More reeks. Hier krijgt u ongetwijfeld de droogste opleiding voorgeschoteld, waarbij de nadruk ligt op de taal aanleren en dan vooral de communicatie en de juiste uitspraak. Veel Nederlandstalige uitleg hoeft u niet te verwachten: u wordt bij wijze van spreken meteen voor de leeuwen geworpen. Daarmee is dit zonder twijfel ook de meest intensieve taalcursus in deze test. Er wordt zelfs gelet op de wijze waarop u woorden en zinnen uitspreekt. Daarvoor kunt u uw uitspraak opnemen om te zien in hoeverre u de juiste intonatie benadert. De oefeningen richten zich in eerste instantie op de uitspraak en de woordenschat. Grammatica komt enkel in het dictee aan bod. Naast de beginners en de gevorderdenversie is er ook nog een oudere versie van deze talenreeks op de markt. Deze bestaat uit één cd en is bijzonder scherp geprijsd. Een koptelefoon met microfoon is hier echter niet bij inbegrepen. Dit is wel het geval bij de duurdere nieuwe versie met twee cd-rom's. Bij deze versie krijgt u ook toegang tot een website met extra informatie. Wie de oefeningen maakt in de oude versie, kan dit nog doen door de woorden te verslepen met de muis. In de nieuwe versie moet u de woorden zelf in de juiste positie plaatsen door ze uit te spreken. Een nadeel van deze cursusreeks is dat deze - net als de Tell Me More reeks - een nogal chaotische indruk achterlaat. Idiomas Top-idio ***Engels, Frans*** Top-idio is ongetwijfeld de eenvoudigst vormgegeven cursusreeks. Het ontbreken van alle franje heeft veel te maken met de systeemeisen: u hebt namelijk voldoende aan een 386-processor. Dit betekent niet alleen dat u geen multimedia hoeft te verwachten, maar ook dat de interactiviteit ver te zoeken is. Toch maakt dit de opleiding niet minder interessant. De taalcursussen zitten sober maar logisch in elkaar. Idiomas levert over het algemeen sterke opleidingen af. Dat mag ook niet verbazen als u weet dat er eerst uitvoerig basiswerk in het het betrokken land word gedaan voor er een cursus op poten wordt gezet. De nadruk ligt bij Top-idio op het verwerven van een woordenschat, het gebruik van werkwoorden en de juiste uitspraak. Dit laatste blijft beperkt tot het geven van het goede voorbeeld; u kunt met dit programma niet testen hoe goed of slecht uw uitspraak is. De kwaliteit van de geboden leerstof is degelijk, maar de aankleding zal in deze moderne tijden met multimedia nog maar weinig mensen weten te bekoren. Wie nog met een oudere computer werkt heeft hier echter een heel aardig pakket aan. Idiomas Multimedia taalcursus ***Engels, Duits, Frans, Spaans*** De inhoudelijke kwaliteit die we in Top-idio al zagen, wordt in deze tweede taalreeks van Idiomas consequent doorgetrokken. Tijdens het installeren blijkt wel dat we via e-mail een licentiecode moeten aanvragen; vervelend wanneer u niet over een internetverbinding beschikt. Maar eerlijk is eerlijk: het antwoord laat niet lang op zich wachten, zelfs niet op oudejaarsavond! Ook wordt ons aangeraden een upgrade uit te voeren om een nog optimalere werking te krijgen. Wanneer u meerdere taalversies naast elkaar gebruikt, is deze update maar één keer nodig. Zorg er in dat geval wel even voor dat u eerst alle taalopleidingen ge'nstalleerd hebt voordat u de update uitvoert! De meeste oefeningen zijn opgebouwd rond een hele reeks keuzemogelijkheden waarvan er maar eentje de juiste is. Dat maakt 'giswerk' al heel wat moeilijker, waardoor deze taal-cd op dat punt boven de anderen uitsteekt. Nieuwe woorden worden steevast in een filmpje van behoorlijke kwaliteit ge'ntroduceerd. Idiomas presenteert de informatie nogal droog en maakt minder gebruik van een flitsende navigatie of van schitterende foto's dan andere softwareontwikkelaars. Het grammaticagedeelte is behoorlijk theoretisch en oefeningen daarin zult u tevergeefs zoeken. U kunt deze reeks dan ook het best zien als een cursusboek waaraan een laagje multimedia is toegevoegd. Verfrissend is dat deze reeks niet specifiek gericht is op toeristen, maar een meer algemene inhoud voorstaat. Daardoor kunnen de thema's divers zijn, waardoor de stof zelf inhoudelijk minder saai wordt. Ook wordt er duidelijk gebruik gemaakt van native speakers. Toch nog een minpuntje: de oefeningen komen rechtstreeks uit de besproken leerstof. Op zich is dat niet slecht, maar als cursist kun je alles na-apen. Wordt er in het filmpje over een fiets gesproken, dan zal in de oefening diezelfde fiets ook aan bod komen Mindscape Basiscursus ***Engels, Spaans*** De structuur bij de basiscursus van Mindscape is vanaf het begin erg duidelijk en wordt in alle lessen doorgetrokken, wat de herkenbaarheid en het gebruiksgemak ten goede komt. Hoewel de aan te leren taal binnen het programma ook de werktaal is, is de vertaling nooit ver weg. Hier staat tegenover dat deze basiscursus niet erg uitgebreid is. Wie over alle mogelijkheden binnen deze methode wil beschikken, kan het best meteen kiezen voor de uitgebreidere Vanzelfsprekend-reeks van Mindscape, die we hieronder behandelen. De basiscursus is geschikt als voorbereiding op een reis en probeert u verder te helpen in een aantal specifieke situaties die u in het land dat u wilt bezoeken tegen kunt komen. Mindscape Vanzelfsprekend ***Duits, Engels, Spaans*** In de Vanzelfsprekend-reeks is de opbouw van de cursus toegespitst op toeristen of zakenlieden die via een luchthaven het land binnenkomen. De te leren taal is voertaal, maar Nederlandse vertalingen zijn vlot beschikbaar. De reeks richt zich op beginners, maar ontwikkelt zich verder wel naar de middelgevorderde en ook gevorderde gebruiker. Elke les begint met een heldere formulering van de leerdoelen. De opbouw is logisch en de voorbeeldteksten zijn ingesproken door native-speakers. Voor het zelf inspreken van teksten wordt er bij het pakket een koptelefoon met microfoon meegeleverd. Daarmee kunt u de woorden of zinnen zelf uitspreken en opnemen om vervolgens vast te stellen hoe goed uw uitspraak is. Daarnaast wordt er bij elke taal een uitgebeid werkboek meegeleverd, dat uit twee delen en een aantal bijlagen bestaat. Het eerste deel bevat de oefeningen per hoofdstuk. Daarnaast hebt u ook de beschikking over de uitgeschreven dialogen met vervolgens nog in bijlage de oplossingen van alle oefeningen, een grammatica-index en een lijst van de belangrijkste woorden. Mindscape heeft met de reeks Vanzelfsprekend een heel interessante cursus uitgebracht die heel wat in zijn mars heeft, al laat het bij de Engelstalige cursus een paar steekjes vallen (zie kader). Spectrum Communicatietraining ***Duits, Engels, Frans, Spaans*** De reeks van Spectrum kent een geheel eigen opzet. Videoclips zijn vervangen door een soort fotoroman waarbij u de teksten al dan niet uitgeschreven kunt laten weergeven. Een nadeel van deze opzet is dat het hierdoor even duurt voor u uw weg zult vinden. Al bij de start van de cursus spreekt een lokale schone u aan in de te leren taal. Voor iemand die de betrokken taal niet kent kan dit intimiderend overkomen, maar door het indrukken van de Alt-toets kunt u eenvoudig naar de Nederlandse vertaling luisteren. Waar u ook even aan zult moeten wennen, is de IntelliPlan-structuur. Hiermee springt u vlotjes tussen de verschillende onderdelen, zonder een bepaalde volgorde aan te hoeven houden; u begint gewoon met wat u het belangrijkst vindt. De opbouw van de leerstof wijkt af van die van de andere cursussen in de test. Eerst en vooral wordt de uitspraak geoefend, daarna komt de basis aan bod: leren tellen, maar ook leren groeten, een klacht uiten of vragen hoe laat het is. Een aantal van deze onderwerpen wordt later nog wat diepgaander behandeld. De structuur van iedere les is identiek. Wie af en toe terug wil kunnen vallen op een tutor, vindt hier precies wat hij nodig heeft. Via Webmate kunt u via e-mail online begeleiding krijgen, terwijl u zich via Webmag kunt abonneren op een online tijdschrift met extra informatie over het land, de taal en de mensen. Geef de tutor echter wel wat tijd om de vraag te beantwoorden - in ons geval duurde het toch enkele dagen. Het resultaat van de cursus wordt zowel op het totaal als op ieder onderdeel afzonderlijk beoordeeld, wat maakt dat u meteen weet hoe goed of slecht uw algemene kennis is en aan welke onderdelen u nog moet werken. Alleen spijtig dat de grammatica minder uitgelegd wordt. Er zijn wel oefeningen, maar voor de beginner is het lastig te bepalen wat het juiste antwoord is. Conclusie Is het mogelijk om aan de hand van een cd-rom een taal te leren? Kort gezegd: ja. Daar moeten we echter meteen aan toevoegen dat taaldocenten niet meteen voor hun baan hoeven te vrezen. Er zijn nu eenmaal dingen die u in een klas gemakkelijker aanleert dan vanaf een cd-rom. Sommige pakketten proberen dit te ondervangen door u een online tutor aan te bieden, maar de reactiesnelheid van sommigen laat daarbij toch wel wat te wensen over. Het kiezen van het 'beste' taalpakket voor een bepaalde taal blijkt een lastige opgave, omdat iedere methode wel iets heeft waarop het de anderen naar de kroon steekt: de prijs, de kwaliteit, de mogelijkheid om op een ouder systeem te draaien, enz Uiteindelijk blijkt het niet mogelijk om een hele reeks als winnaar aan te wijzen. Om te beginnen zijn namelijk niet in elke reeks alle geselecteerde talen beschikbaar, belangrijker nog is dat er binnen eenzelfde reeks ook kleine kwaliteitsverschillen zijn die de weegschaal soms naar een ander taalpakket doen uitslaan. Duits: Spectrum Communicatietraining Een schitterende toepassing om uw Duits op te frissen. De mogelijkheid om via de Voice Pilot het programma te sturen in de Duitse taal maakt deze methode aantrekkelijk. En wie behoefte heeft aan een online leraar, kan via de Webmate hulp krijgen. Engels: Idiomas Multimedia taalcursus In deze cursus spreekt vooral de keuze van het vlekkeloze Britse Engels ons erg aan. Ook de algemene onderwerpen pleiten in het voordeel van deze taalversie. Alleen spijtig van de taalmodule, die beter had gekund. Frans: Denda Tell me More Hoewel de Tell me More reeks licht chaotisch overkomt, kiezen we voor de Franse taal toch voor dit pakket van Denda (beginners en gevorderden). Vooral de hippe interface en de mogelijkheden van Club Auralog trekken onze aandacht. Spaans: Mindscape Vanzelfsprekend Wie een volledig pakket zoekt en daar wat geld voor over heeft, kan goed terecht bij Vanzelfsprekend Spaans, versie 7.0 aan van Mindscape aan. Alles wat we van een taalpakket mogen verwachten zit erin, inclusief een werkboek. *** Kader De professional Om een indruk te krijgen van de didactische opzet van de verschillende leermethoden, vroegen we de mening van Ingrid Vermeir, docente Engelse taal. “De Multimediaopleiding van Idiomas benadert nog het best die van het traditionele onderwijs, al zijn de grammaticale oefeningen beperkt. De Nederlandstalige instructies zijn goed en zullen de echte beginner niet meteen afschrikken. De uitspraakmodule is wel voor verbetering vatbaar: zelf kwam ik nooit boven het gemiddelde uit, wat toch wel bizar is. Ook de grammatica is wel erg theoretisch. Gelukkig is de rest van de cursus wel (inter)actief en komen alle vaardigheden (lezen, schrijven, spreken en luisteren) aan bod. Daarom is dit voor mij het beste pakket.” “Tell Me More en Talk to Me van Denda zijn wat onoverzichtelijk. Doordat alles is onderverdeeld in ateliers en thema's, is het in de vrije methode zoeken naar de logica. Ook ontbreekt in deze modus de niveauaanduiding en een overzicht van de lesinhoud: je opent dan maar iets op goed geluk. Het voordeel is weer wel dat hierdoor ook algemene, niet-toeristische onderwerpen aan bod komen. Het materiaal is zeker niet slecht, maar is jammer genoeg wel ondoorzichtig. De dialogen zijn natuurlijk, de taal prachtig (native speakers) en de spraakherkenning werkt in beide uitstekend.” “De Communicatietraining van Spectrum is zeker niet bedoeld voor de totale beginner, maar kan wel gebruikt worden als opfrisser. Voor de Engelse versie wordt vooral gebruik gemaakt van het Amerikaans: Brits Engels wordt vaak niet als goed herkend. Interactief is de toepassing ook, alleen het aansturen via stemcommando's wil bij mij niet erg goed lukken.” “Easy van Davilex laat zich niet zo eenvoudig installeren. Het is ook een beetje ontnuchterend om te zien dat dit soort cursussen nog verkocht wordt. Na het lezen van de verpakking werd ik zelfs een beetje boos: de belofte van een volledige cursus met grammaticale ondersteuning en een continue controle op de uitspraak wordt niet waargemaakt. Het biedt wel een eindeloze reeks losstaande woorden en zinnetjes aan, maar is alleen gericht op vertalen. Met een gewoon woordenboek bereik je hetzelfde.” “Mindscapes Basiscursus en de uitgebreidere variant Vanzelfsprekend zijn volledig gericht op Amerika. Antwoorden met een Britse intonatie worden fout gerekend. Bovendien zijn de mogelijke antwoorden beperkt: alleen de mogelijke antwoorden die in de cursus zelf aan de orde gekomen zijn, worden goedgekeurd. Tijdens de lessen wordt je als cursist niet persoonlijk aangesproken, maar toch moet je actief deelnemen. De grammatica is weer erg theoretisch. Ondanks 7de eenzijdige gerichtheid op Amerika een goede methode”. "

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.