Vorig jaar introduceerde Sony tijdens IFA een nieuwe over-ear koptelefoon met actieve noise-cancelling. Deze koptelefoon was speciaal ontworpen om onderweg tijdens bijvoorbeeld vliegreizen te gebruiken. Dit jaar heeft Sony de 1000X-lijn aangevuld met een in-ear model met nekband en een volledig draadloze headset: de WF-1000X. Wij gingen op pad met de nieuwe headset van Sony.

Verpakking en pasvormen

De True Wireless headset van Sony heeft een vrij premium uitstraling. De glimmende dopjes schijnen je tegemoet en de bijpassende laadcase ziet er stevig uit. De WF-1000X wordt geleverd met een scala aan opzetstukken waarmee je zelf de perfecte pasvorm kunt samenstellen. Naast de siliconen dopjes kun je ook kiezen uit 3 dopjes van een stroever en iets steviger materiaal.

Lees ook: Zo kies je de beste koptelefoon

©PXimport

Alle dopjes zijn met kleuren gemarkeerd, om verwarring te voorkomen. Op de headset zit ook nog een verwisselbare vleugel waarmee je de WF-1000X steviger kunt bevestigen in je oorschelp. In de verpakking zit ook een iets groter exemplaar, mocht je die nodig hebben. Aan pasvormen dus geen gebrek en de set zit zeker stevig genoeg voor sportieve activiteiten.

Verbinden

Bij de WF-1000X is het linker exemplaar de leider. Hiermee wordt bedoeld dat de koppeling wordt voltooid met de linker hoofdtelefoon, waarna er automatisch verbinding wordt gemaakt met het rechter exemplaar. Nadat we de linker headset hebben aangezet, verscheen deze automatisch tussen de beschikbare bluetooth-apparaten. Zoals geadverteerd maakte de rechter koptelefoon binnen enkele seconden verbinding. Een kind kan de was doen.

©PXimport

De koptelefoon van Sony blijft gaat moeiteloos door over een afstand van 25 tot 30 meter van de bron. Op het moment dat het geluid wegvalt is niet gelijk de verbinding verbroken, waardoor de set weer verder speelt op het moment dat je weer in de buurt bent van je smartphone of laptop. Wordt de verbinding toch verbroken, dan maakt de set automatisch weer verbinding nadat je een knop op één van beide koptelefoons indrukt. De verbinding is ook heel stabiel: de zeldzame keren dat er een hapering ontstond duurde dit niet langer dan een halve seconde.

Geluid en bediening

Door de vele pasvormen hoef je je geen zorgen te maken dat je iets van je muziek zal missen. De 6mm-drivers produceren een mooi helder geluid met een sterk gedetailleerd middengebied. De lage tonen zijn helaas niet om over naar huis te schrijven en op de hoogste volumestand is de WF-1000X nog steeds niet oorverdovend. Dit kunnen we de compacte set niet al te kwalijk nemen – de set verdient eerder een compliment dat het geluid op hogere volumestanden bijna niet vervormt.

©PXimport

De knoppen zijn mooi weggewerkt aan de onderkant van de set en zijn eenvoudig te bedienen. Beide koptelefoons hebben een knop en ieder bedoeld voor een andere functie. Met de linker koptelefoon kies je de soorten noise-cancelling, terwijl je met de rechter de muziek bedient. Een keer drukken is afspelen en pauzeren, door twee keer snel te drukken ga je naar het volgende nummer en door drie keer te drukken herstart je het nummer of ga je naar het vorige nummer. Door de knop na twee of drie drukken in te houden kun je zelfs voor- en achteruit spoelen. Dit soort muziekbediening mistten we op bijvoorbeeld de AirPods.

Noise cancelling

Met de knop op de linker koptelefoon kun je kiezen uit 3 standen van noise-cancelling: uit, noise-cancelling en ambient. In de eerste stand functioneert de WF-1000X als een gewone true wireless in-ear headset. Wanneer je noise-cancelling activeert worden de microfoons aan de buitenkant geactiveerd en wordt er zogenaamd tegengeluid geproduceerd om omgevingsgeluid weg te werken.

©PXimport

In de derde stand, de ambient mode, worden belangrijke als stemmen en omroepen juist versterkt weergegeven. Geluiden als auto’s en vliegtuigmotoren worden in deze stand wel gewoon weggefilterd. De drie standen worden ieder gekenmerkt met een eigen pieptoon, waarna een stem aangeeft welke stand is geactiveerd –als je pieptonen eenmaal kent kun je heel makkelijk en snel de juiste stand vinden zonder te hoeven wachten op de stem.

De digitale noise-cancelling werkt verrassend goed. Zelfs in de meest rumoerige omgevingen weet de compacte set veel geluid te blokkeren. Ook de ambient modus werkt goed en werd in het verkeer al snel onmisbaar. We willen allemaal een in-ear koptelefoon die goed blijft zitten, maar het is niet altijd wenselijk dat al het omgevingsgeluid wordt geblokkeerd door de vorm van de dopjes. Het versterken van belangrijk geluid zoals stemmen en omroepen is een functie waarvan we niet wisten dat we hem zo hard nodig hadden.

App

Met de Headphones-app van Sony die bij de 1000X-serie hoort geef je de koptelefoon een paar leuke extra functies. De app kan ook je activiteit lezen en zo een bijpassende noise-cancelling modus kan activeren.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Je kunt zelf bepalen welke mate van noise-cancelling wordt geactiveerd als je stilstaat, wandelt, rent of gebruikmaakt van vervoer. Zo kun je instellen dat de ambient mode geactiveerd wordt wanneer je wandelt, om toch stemmen te kunnen horen, en de noise-cancelling actief wordt op het moment dat je in een rijdende trein zit, om even helemaal op te gaan in je muziek. En het mooie is: het werkt ook nog. Het duurt ongeveer twee minuten voordat de app een nieuwe manier van voortbewegen detecteert, waarna de set zich automatisch aanpast aan wat je doet. 

©PXimport

Batterijduur

De 1000X-serie is geweldig voor reizen, zolang de reis maar niet te lang duurt. In zowel de app als in het bluetooth-menu op je smartphone kun je de batterijstatus van de WF-1000X zien. Daarnaast geeft de set bij opstart ook aan wat de status is van de interne accu. Na ruim 2,5 uur kregen we de melding dat de batterij van de koptelefoon leeg was. Met de bijgeleverde oplaadcase kun je de set (onderweg) twee keer volledig opladen, waardoor je de set in totaal ongeveer 8 uur kunt gebruiken voordat ie aan de stekker moet.

Opladen in de case duurt dan wel weer anderhalf uur, wat vrij lang is. Het opladen van de losse oplaadcase duurt 2 uur, met de headset in de case duurt dit zo’n 3 uur. De verhouding laden en gebruik is niet al te best – je krijgt al snel het gevoel dat je meer tijd kwijt bent aan het opladen van de set dan dat je de set echt kunt gebruiken.

In zowel het bluetooth-menu van je smartphone als in de Headphones-app kun je de batterijduur zien van de WF-1000X. Ook geeft de koptelefoon via een stem aan hoe vol de internet batterij nog is. Het is niet mogelijk om te zien hoe het gesteld met de accu in de oplaadcase. 

Conclusie

Met een prijskaartje van 219 euro is de WF-1000X niet bepaald goedkoop, maar op sommige vlakken rechtvaardigt Sony de prijs. Verbinden is een peulenschil, het bereik is indrukwekkend en de set voelt behoorlijk premium aan. Dankzij een scala aan opzetstukken kan iedereen koptelefoon van Sony passend maken en de bijbehorende app geeft de WF-1000X een dimensie die we nog niet eerder zagen in true wireless koptelefoons. Het grootste nadeel is toch wel de batterijduur en de lange laadtijden maken het er niet veel beter op.

Als je op zoek bent naar een nieuwe geur, kom je vast de termen parfum, eau de parfum (EDP) en eau de toilette (EDT) tegen. Maar wat betekenen ze precies en wat zijn de verschillen? Hier leggen we het uit.

Lees ook: Föhn, krultang of multistyler: wanneer gebruik je wat?

De belangrijkste factor die deze drie categorieën onderscheidt, is de concentratie van geurstoffen, ook wel parfumolie genoemd, in de alcoholbasis. Hoe hoger de concentratie, hoe krachtiger de geur en hoe langer deze blijft hangen.

Parfum bevat van deze drie de hoogste concentratie geurstoffen, meestal tussen de 20 procent en 30 procent. Dit zorgt voor een intense geur die urenlang, soms zelfs de hele dag, blijft hangen.

Eau de parfum (EDP) heeft een geurconcentratie van 15 procent tot 20 procent. Eau de parfum blijft doorgaans 6 tot 8 uur goed te ruiken, waardoor het geschikt is voor dagelijks gebruik of speciale gelegenheden.

Eau de toilette (EDT) bevat 5 procent tot 15 procent geurstoffen en heeft daardoor een lichtere en frissere geur. Het blijft 3 tot 5 uur aanwezig. Door de lichte samenstelling is EDT ideaal voor overdag of voor de lente en zomer, omdat je dan niet een té zware geur wilt dragen.

Hoe en waar gebruik je parfum, eau de parfum en eau de toilette?

Wanneer je (nog) niet precies weet wat je moet hebben, kun je ook kijken naar waar en wanneer je van plan bent om de geur te dragen. Parfum is, vanwege de intensiteit vooral geschikt voor om ’s avonds te gebruiken of bijvoorbeeld voor feestjes. Een paar druppeltjes op de huid is vaak voldoende om urenlang heerlijk te ruiken. Eau de parfum is veelzijdig en kan zowel overdag als ‘s avonds worden gedragen. Het biedt een goede balans tussen geursterkte en draagbaarheid. Eau de toilette is ideaal voor dagelijks gebruik, vooral op het werk of tijdens casual activiteiten. De lichtere geur is minder overweldigend en gemakkelijk op te frissen gedurende de dag.

Prijsverschil

Hogere concentraties geurstoffen betekenen doorgaans hogere prijzen. Parfum wordt vaak in kleinere flesjes verkocht, omdat een kleine hoeveelheid al voldoende is. Eau de parfum en eau de toilette zit meestal in grotere flacons, omdat je hiervan doorgaans per keer meer gebruikt.

Sony zet volledig in op miniled voor het topmodel, een plaats die tot vorig jaar nog voorbehouden was voor een qd-qledmodel. De Bravia 9 (K-65XR90) belooft tophelderheid en uitstekend contrast dankzij een hoog aantal dimming zones. De beeldkwaliteit moet die van een studiomonitor benaderen, maar Is dat ook zo?

We beginnen meteen maar positief: we hebben zelden een mooier afgewerkte tv gezien dan deze Sony. Ondanks de miniled-achtergrondverlichting is hij nauwelijks vijf centimeter dik. Een kader is er uiteraard niet, maar rondom kreeg de tv een mooie donkerzilveren rand die het profiel mooi accentueert.

De vlakke rug heeft een vierkantmotief en er zijn inzetstukken bijgeleverd, zodat je alle aansluitingen kunt wegwerken voor een perfect vlakke afwerking. De metalen donkerzilveren voeten kun je op vier posities monteren, aan de uiteinden of meer naar het midden, telkens in een hoge of lage positie. Een echt stijlicoon in de woonkamer, maar wel eentje met het nodige gewicht. Want met 32,4 kilo (zonder voet) is dit een van de zwaarste 65inch-modellen die we tot nu toe hebben bekeken.

📺Lees ook: Kieskeurig.nl's grote tv-test: dit zijn de 15 beste televisies van 2024

Aansluitingen

Ondanks zijn topmodel-status moet ook deze Sony het toch stellen met vier HMDI-poorten, waarvan slechts twee HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync Compatible). Op een topmodel verwachten we eigenlijk vier HDMI 2.1-poorten. De tv ondersteunt geen 144Hz verversingsfrequentie, terwijl concurrenten dat wel doen, maar het is geen groot gemis. De meerwaarde is beperkt en dan nog alleen voor pc-gamers. De input-lag scoort geen topresultaat, maar blijft wel goed, we meten 19,7ms in 4K60 en 10,7ms in 2K120.

❔Lees zeker ook: Wat is Dolby Atmos, DTS:X en surroundgeluid?

©Eric Beeckmans | ID.nl

De resterende aansluitingen zijn twee usb-poorten, een dubbele tv-tuner met één CI+-slot, en een optische digitale audio-uitgang die gedeeld wordt met de S-Center speakeraansluiting. Met S-center kun je de tv als centerkanaal gebruiken met een externe Sony audio-oplossing. Live tv opnemen is ook mogelijk, daarvoor sluit je eenvoudig externe usb-opslag aan. Tot slot is de televisie ook voorzien van bluetooth, wifi en een ethernetaansluiting. 

Beeldverwerking en softwareproblemen

We hadden tijdens het testen wat problemen met de televisie. Een keer herkende hij onze HDMI-beeldsignalen niet, een andere keer leek hij vast te zitten in bepaalde beeldinstellingen, waardoor we een overmatig aangescherpt beeld te zien kregen. In beide gevallen waren de problemen opgelost door de televisie te herstarten.

Sony moet dus absoluut nog werken aan de stabiliteit van de software. Los van die problemen levert de XR-processor zeer goede beeldverwerking. De upscaling is prima, met de opmerking dat Reality Creation iets krachtiger te werk gaat dan vroeger, zodat we het vaak uitschakelden om overmatig aangescherpt detail te vermijden. Vooral in dvd-content kon dat een probleem zijn. De ruisonderdrukking levert erg goed werk.

©Sony

De Bravia 9 beschikt nog steeds over de instelling Soepele Gradatie, waarmee je kleurovergangen vloeiend kunt maken zonder hinderlijke strepen. Die instelling was op de Bravia 8 verdwenen. De bewegingsscherpte is goed, maar er gaat duidelijk wat detail verloren in snel bewegende beelden.

Je kunt in MotionFlow de voor die techniek gebruikte helderheidsfunctie aanpassen om dat te verbeteren, maar daardoor krijg je dan een zichtbare dubbele rand rond bewegende voorwerpen en dat is juist veel storender. In de hoogste stand flikkert het beeld bovendien.

Met MotionFlow kun je er ook voor zorgen dat snelle camerabewegingen vloeiend weergegeven worden. We merkten wel dat de aarzelingen en beeldfouten die op de Bravia 8 verdwenen waren, hier wel nog zichtbaar waren.

Prachtig contrast, indrukwekkende helderheid

De Sony XR90 heeft een ambitieus doel, hij moet de prestaties van Sony's nieuwste masteringmonitor benaderen. Die monitor, de BVM-HX3110, wordt gebruikt in filmstudio's en kan een piekhelderheid van 4.000 nits halen. De XR90 kreeg daarvoor een nieuwe miniled-achtergrondverlichting met een hoog aantal zones, op ons 65inch-model waren dat er 54×28 (1512). Daarmee plaatst Sony zich naast de Hisense 65U8NQ (1600 zones) en de TCL 65C855 (1344 zones).

Het lcd-paneel is uitgerust met een anti-reflectiefilm en kijkhoekfilm, en inderdaad is de kijkhoek is bijzonder breed. Zelfs vanuit een stevige hoek bekeken blijven het contrast en kleur goed bewaard. Enkel intense HDR-contrasten kunnen vaag de zones zichtbaar maken. Die lagen storen het contrast wel een beetje, want zonder lokale dimming komen we maar op ongeveer 2.600:1. Niet slecht, maar voor een modern lcd-paneel is het eerder matig.

Met de lokale dimming geactiveerd schiet dat echter naar 19.240:1 of zelfs naar oled-niveaus op eenvoudigere testpatronen. De dimming reageert snel en correct, en Sony vindt een uitstekende balans tussen heldere accenten intens weergeven en diepzwart bewaren. De uniformiteit is top in donkere beelden, maar in heldere beelden hadden we een heel vage donkere vlek centraal in beeld, dat gaf soms wat dirty screen-effect.

©Sony

En ja, deze Sony haalt naast uitstekend contrast ook een record helderheid. Op het 10%-venster meten we in de Professional HDR-beeldmodus een piekhelderheid van 3258 nits, en zelfs op het volledig wit beeld haalde de tv nog 848 nits. Doe er een kleurbereik van 93% P3 bij en de kaarten liggen perfect voor top HDR-beelden. En die levert de XR90 absoluut.

Zowel in Dolby Vision als HDR10 toont deze Sony hoe tastbaar een beeld kan worden met een uitzonderlijk dynamisch bereik. Hij bewaart nagenoeg alle witdetail en levert zelfs in heel heldere delen van het beeld nog duidelijke kleuren. Een echt plezier om naar te kijken. De Professional-beeldmodus is bovendien uitstekend gekalibreerd. In HDR maakt hij de middentinten weliswaar iets te helder, maar dat vergeven we graag. In donkere beelden behoudt hij heel veel zwartdetail, zodat je elke nuance kunt zien.

Geluid

Het zou echt jammer zijn als dit prachtige beeld niet vergezeld zou worden door dito geluid. We zijn dan ook erg blij dat ook de audioprestaties prima zijn. Het Acoustic Multi-Audio+-systeem is een 2.2.2-kanaalsopstelling van 70 watt.

Het systeem bestaat uit twee voorwaarts gerichte luidsprekers, ondersteund door twee woofermodules, twee tweeters in het frame links en rechts op halve hoogte en (nieuw dit jaar) twee beam-tweeters bovenaan achteraan. Die opstelling maakt het mogelijk om geluid te positioneren in het scherm, en de beam-tweeters verbeteren de surround en hoogteplaatsing van geluid.

©Eric Beeckmans | ID.nl

We haalden flink wat volume uit die opstelling, met een erg goede basondersteuning. De bas zakte wat in als je het volume heel hoog zet, maar de vervorming blijft goed onder controle. Muziek klinkt dan ook erg goed op deze tv. En ja, ook surround klinkt naar tevredenheid, de beam-tweeters dragen wezenlijk bij aan de onderdompeling in het geluid. De verbeterde Voice Zoom-functie maakt het mogelijk om dialogen netjes te boosten zonder ook de rest van de soundtrack luider te maken. Een goede soundbar is uiteraard nog steeds beter, maar is voor deze televisie absoluut niet vereist.

Google TV

Net zoals de Bravia 8 gebruikt de Bravia 9 de Mediatek Pentonic MT5897-chipset met quadcore ARM Cortex-A73 CPU, 6GB RAM en de Mali-G57 GPU. De gebruikerservaring in Google TV is vlot. Het blijft bovendien een van onze favoriete smart tv-systemen. Dat heeft alles te maken met het bijzonder ruime app-aanbod, waar je zowel alle internationale als lokale streamingdiensten vindt.

Maar ook de aanwezigheid van Google Cast en Apple Airplay 2 is een fijne bijkomstigheid. Daarnaast biedt het platform heel uitgebreide aanbevelingen, niet per dienst maar per categorie en dat leidt tot een beter aanbod. Meer detail vind je in het artikel over Google TV. Sony heeft nog een extraatje voor je in petto, Sony Picture Core (het vroegere Bravia Core) is een exclusieve streamingdienst waarmee je films kunt huren of kopen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De tv wordt geleverd met twee afstandsbedieningen. Van de klassieke versie zijn we geen fan, van de moderne des te meer. Die afstandsbediening gebruikt een oplaadbare batterij (op te laden via usb-c), en een eenvoudige maar erg goede lay-out met verlichte toetsen. De toetsaanslag is aangenaam en precies. De instellingen-toets bovenaan rechts brengt je naar het snelmenu voor onder andere beeld- en geluidpresets, en de menu-toets daaronder zet extra functies zoals het on-screen-toetsenbord op het scherm.

Conclusie

Sony heeft voor de Bravia 9 hoge verwachtingen gecreëerd en deze ook kunnen waarmaken. Ondanks wat kleine softwareproblemen zijn we vooral erg onder de indruk van de Sony K-65XR90. De nieuwe miniled-achtergrondverlichting levert niet alleen record-piekhelderheid, maar slaagt er dankzij een hoog aantal dimming zones en uitstekende aansturing ook in om prachtig contrast te tonen. Die combinatie maakt dat de tv uitzonderlijk goed presteert, zowel in donkere als heldere kijkomgeving. Samen met excellente kleurweergave garandeert dat een uitzonderlijke kijkervaring, zowel in SDR als HDR. Het mooie design, de prima audio en Google TV zijn kersen op de taart. Voor dit staaltje technologie betaal je vooralsnog een erg hoge prijs.