Heb je geen nas, maar wel een (oudere?) computer ter beschikking en waarop je zelf een fotosharing-server kunt installeren? In deze Piwigo-tutorial vertellen we je over de mogelijkheden daarvan.

Lees ook: Eigen cloud maken voor het delen van foto's

Piwigo is een php-applicatie, gebruikt een MySQL-database en werd onder een GPL-licentie uitgebracht. Het programma bestaat al zo’n vijftien jaar en werd door de maker, de Fransman Pierrick Le Gall, aanvankelijk uitgebracht onder de naam PhpWebGallery. Op het moment van schrijven is versie 2.9.2 de nieuwste, daterend van oktober 2017.

De systeemvereisten van Piwigo zijn alles bij elkaar bescheiden: een webserver (als Apache) die php ondersteunt, MySQL 5 en PHP 5 of hoger. Hoewel je zo’n ‘AMP’-stack (Apache, MySQL, PHP) ook onder Linux en zelfs macOS kunt realiseren, focussen we ons in dit artikel op een Windows (10)-omgeving. Een ‘WAMP’-configuratie dus.

Je kunt gemakkelijk een WAMP-server downloaden en installeren. Check eerst of je systeem over de vereiste componenten beschikt, waaronder Visual CC+ Redistributable for Visual Studio 2012 Update 4. Je kunt ook handmatig die AMP-stack installeren, de uitleg hiervoor vind je via deze site.

Heb je echter geen zin of tijd om je met een soms wat recalcitrante WAMP-installatie bezig te houden, dan kan het ook makkelijker: met behulp van de portable USBWebserver V8.6. Die is weliswaar al enkele jaren oud, maar bevat wel alle benodigde onderdelen.

USB-server configureren

Er verschijnt nu een klein programmavenster waar je via Instellingen niet alleen de taal maar ook de poort van de webserver (standaard 8080) en van de MySQL-server (standaard 3307) kunt aanpassen. Je start (en stopt) beide services door respectievelijk Apache en MySQL te openen en op Start te drukken (of Stop om te stoppen natuurlijk).

Voor de installatie van Piwigo heb je een MySQL-database nodig, dus maak die gelijk maar aan. Dat doe je door in het programmavenster Algemeen te kiezen en vervolgens PHPMyAdmin te starten. De standaard inloggegevens zijn root (naam) en usbw (wachtwoord). Als je bent aangemeld, wijzig dan het wachtwoord in de rubriek Algemene instellingen bij Wachtwoord wijzigen, wel even bevestigen via Start.

Over naar het tabblad Databanken, waar je bij Databank aanmaken een geschikte naam voor je fotodatabank invult. Laat de optie Collatie ongemoeid. Bevestig met Aanmaken. De nieuwe database verschijnt in het linkerpaneel en je kunt PhpMyAdmin verlaten.

©PXimport

Piwigo instellen

je vindt het Piwigo-pakket op deze site, via de knop Download Package. Pak het zip-archief uit en kopieer de complete inhoud van de uitgepakte map \piwigo naar een lege, zelf te creëren submap (bijvoorbeeld met de naam \fotos) van de map \root van je USBWebserver.

Heb je nu zowel Apache als MySQL ingesteld, dan kunnen we aan de slag. Ga in je browser naar http://localhost/<naam_van_de_submap>. De kans is groot dat er nu een foutmelding opduikt in verband met de datum en tijd. Piwigo is pas tevreden als je zelf de juiste tijdzone hebt ingesteld. Dat doe je in het bestand php.ini, dat je vindt in de map \php, een submap van je USBWebserver-installatie. Idealiter open je php.ini in een teksteditor als Notepad++. Hier verwijder je vervolgens de puntkomma voor de regel

en wijzig je die in

In Notepad++ is dit regelnummer 923. Herstart de Apache-server na deze wijziging.

De foutmelding hoort nu te verdwijnen en je kunt met de configuratie van de database en het Piwigo-beheer beginnen. Laat MySQL host (wellicht) ingesteld op localhost(:<poortnummer>), vul root in als gebruiker met het bijhorende wachtwoord voor MySQL (usbw of iets anders als je dat daarnet hebt aangepast). Vul tevens de Database-naam in (mijnfotos in ons voorbeeld). De prefix kun je gerust ingesteld laten op piwigo_.

Tot slot kies je zelf een gebruikersnaam, die zal zichtbaar zijn voor bezoekers. Stel ook geen goed wachtwoord in. Vul tevens je e-mailadres in (en verwijder beide vinkjes). Rond af met Start installatie. Piwigo is zo vriendelijk je een rondleiding aan te bieden en waarom zou je niet?

(Lees verder onder de afbeelding)

©PXimport

Foto's uploaden met Piwigo

Er valt op dit moment natuurlijk nog weinig te beleven op je Piwigo, want je hebt nog geen fotoalbums. Daar brengen we snel verandering in. Ga in je browser naar http://localhost(<:poortnummer>)/<submap>/admin.php (of andere gegevens als je in de vorige stappen andere keuzes hebt gemaakt) en meld je aan. Je belandt nu als beheerder op je dashboard. Klik op Foto’s / Toevoegen in het linkerpaneel en kies Maak een nieuw album aan.

Je kunt hier nog geen Hoofd-album selecteren omdat je nog nooit eerder een album in Piwigo hebt aangemaakt. Voor daaropvolgende albums is het dus wél mogelijk die in bovenliggende albums onder te brengen, dus je kunt hier een logische structuur aanbrengen. Selecteer het gewenst (sub)album en open het tabblad Via webformulier. Versleep de foto’s naar het browservenster of klik op Foto’s toevoegen en bevestig met Start Upload.

Er zijn nog andere methodes om foto’s aan je albums toe te voegen: op het tabblad Via toepassingen tref je negen applicaties aan, waaronder Piwigo Remote Sync, Piwigo voor iOS (zie verder), Lightroom, digiKam en iPhoto.

Op het tabblad Via FTP + Synchronisatie lees je hoe je via een ftp-client ‘fysieke albums’ creëert. Dergelijke albums kun je binnen Piwigo niet zomaar verplaatsen of verwijderen.

Een andere handige tool om snel een hele reeks foto’s van je computer naar Piwigo te uploaden is nog het portable pLoader for Windows (je vindt het exe-bestand in de uitgepakte submap \bin).

Foto's delen

Komen we bij het delen van je foto’s. Je wilt waarschijnlijk albums met anderen delen, maar wel zó dat niet iedereen zomaar alle foto’s kan bekijken. We gaan uit van de situatie dat je een bepaald album uitsluitend wilt delen met je collega’s.

Ga naar je dashboard en open Gebruikers / Groepen. Klik hier op Voeg een groep toe, vul een geschikte naam in en bevestig met Toevoegen. Over naar de rubriek Gebruikers / Beheer, waar je Voeg een gebruiker toe aanklikt en de bijhorende naam en wachtwoord invult. Bevestig met Verzenden, selecteer de toegevoegde naam en kies Wijzig. Vervolgens selecteer je de gewenste groep in het uitklapmenu bij Groepen. Bevestig met Werk de gebruiker bij.

Nu moet je nog aangeven dat je een bepaald fotoalbum alleen zichtbaar wilt maken voor je collega’s. Open de rubriek Albums / Beheer, selecteer het gewenste (sub)album en kies Wijzig. Open het tabblad Rechten van dit album, kies Privé en selecteer de juiste groep(en) bij Rechten verleend aan groepen.

Overigens is het ook mogelijk rechten aan specifieke gebruikers te verlenen. Bevestig met Bewaar instellingen, eventueel nadat je een vinkje hebt geplaatst bij Toepassen op subalbums. Wanneer nu een van je toegevoegde collega’s zich bij je Piwigo-galerie aanmeldt, zal hij toegang krijgen tot het bedoelde album (let op, gebruikersnamen zijn hoofdlettergevoelig). Tenzij je dat als beheerder anders hebt ingesteld, kunnen bezoekers ook commentaar achterlaten bij foto’s.

©PXimport

Extra's

Er zijn nog heel wat meer functies en instelopties beschikbaar in Piwigo, die kun je zelf gaan ontdekken. Een paar in het kort: in de categorie Configuratie vind je allerlei thema’s terug op het tabblad Nog niet geïnstalleerde thema’s. Bij Plugins / Beheer tref je circa 150 uiteenlopende extensies aan (op het tabblad Andere plugins).

Er zijn ook gratis mobiele apps beschikbaar voor Piwigo. Voor Android zijn de beschikbare apps (Piwigo Client en ReGalAndroid behoorlijk rudimentair. De iOS-app is een stuk gebruiksvriendelijker, hiermee kun je onder meer foto’s downloaden en uploaden en albums bekijken, verplaatsen en verwijderen.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.