Een eigen cloud maken voor je foto's. Waarom zou je dat doen? Vooral vanuit privacy-overwegingen. Met de juiste apparatuur en bijbehorende software kom je een heel eind. In dit artikel leggen we uit welke opties je hebt.

Diensten als Google Foto’s, iCloud-fotobibliotheek, Flickr, Amazon Prime Photos, Canon Irista, Photobucket, SmugMug en Shoebox maken het makkelijk en betaalbaar om foto’s van je smartphone of computer (nagenoeg) automatisch naar je ‘persoonlijke’ cloudopslagruimte te kopiëren én die met je andere apparaten te synchroniseren. Gooi daar nog handige extra’s bovenop als (automatisch) taggen en categoriseren, diverse manieren om je foto’s te bekijken, tools om je beelden creatief te bewerken en verschillende opties om je plaatjes met anderen te delen … en je hebt zo de gedroomde oplossing.

Toch? Dat mag grotendeels kloppen, maar veel privacybewuste gebruikers blijven achter met een wat wrang gevoel: je persoonlijke foto’s staan op externe servers, vaak ergens in het buitenland. Hoe veilig zijn ze daar, hoe respectvol gaan de beheerders met je privacy om en wat als de dienst het voor bekeken houdt? Er zijn gelukkig alternatieven waarbij je je fotocollectie geheel in eigen beheer houdt. Op jouw eigen opslagruimte en toch extern bereikbaar. En je kunt de foto’s ook delen met wie jij ze wilt delen.

QNAP en Synology

QNAP en Synology zijn de populairste nas-merken voor thuisgebruik. Ze hebben een uitgebreid aanbod aan kant-en-klare apps die je zo vanuit het App Center of Package Center kunt downloaden. Bij zowel QNAP als Synology vindt je ook een fotosharing-app in het aanbod, en ook bij de uitbreidingen van andere nas-producenten zit vaak zo’n applicatie.

In dit artikel nemen we de app Photo Station van Synology als voorbeeld (op een DS214-nas met DiskStation Manager 6.1), maar de werkwijze en mogelijkheden bij o.a. QNAP zijn vergelijkbaar. Bij QNAP heeft deze app overigens dezelfde naam, uitgebreide instructies vind je hier.

Ga in je browser naar de webinterface van je nas, meld je (als beheerder) aan en open Package Center. Je vindt de app Photo Station in de rubriek Alles, waarna je die met een muisklik downloadt en installeert. Foto’s uploaden en albums creëren kan op verschillende manieren. Als dat vanaf een computer kan gebeuren, doe je dat bij voorkeur met de gratis tool Photo Station Uploader (voor Windows en macOS).

Tijdens de upload worden dan ook de bijhorende miniatuurafbeeldingen gecreëerd. Je vindt deze tool in het Synology Download Center, waar je wel eerst het juiste nas-model selecteert. De installatie is eenvoudig, laat wel nog aan je firewall even weten dat het om een vertrouwd programma gaat.

©PXimport

We gaan hier uit van de Windows-versie, die nestelt zich standaard in het contextmenu van Windows Verkenner. Rechtsklik op een foto(selectie) en kies Uploaden naar Photo Station / Nieuw profiel aanmaken. Er verschijnt een dialoogvenster waar je profielnaam invult, evenals het IP-adres of de hostnaam van je nas. Plaats eventueel een vinkje bij HTTPS. In het volgende venster laat je Photo Station actief en vervolgens vul je je nas-id in. Ten slotte geef je de doelmap op je nas aan – eventueel creëer je hiervoor een nieuwe submap – en even later gaat de upload van start.

Wanneer je een volgende batch foto’s op deze manier uploadt, kun je hetzelfde profiel gebruiken (met dus dezelfde instellingen) of een nieuw profiel maken. Via de optie Profielen beheren in het contextmenu van de verkenner kun je bestaande profielen bewerken en verwijderen.

DS Photo UAP

Een alternatieve tool is DS Photo UAP (universal application platform), een programma dat je gratis kunt downloaden uit de Windows Store. Die tool bevat het onderdeel Photo Backup waarmee je foto’s uit specifieke mappen automatisch naar Photo Station kunt laten uploaden. Dat kan overigens ook naar een publieke map gebeuren. Standaard worden foto’s uit de map %userprofile%\pictures en eventuele submappen geback-upt. Een optie om dit aan te passen hebben we niet gevonden. Meer informatie over deze tool vind je hier.

Uiteraard is het ook mogelijk om albums te creëren en foto’s te uploaden via de webinterface van Photo Station zelf. Beide opties bevinden zich onder de knop Toevoegen. Het wordt natuurlijk een stuk interessanter als je deze interface ook vanaf buiten je netwerk kunt bereiken.

Dat kan weliswaar door het creëren van juiste poortdoorverwijzingsregels in je router, wellicht in combinatie met ddns (instelbaar in je nas via Configuratiescherm / Externe toegang / DDNS), maar nog makkelijker gaat dat wanneer je een QuickConnect-ID op je nas creëert. Dat regel je vanuit het Configuratiescherm van je nas, bij QuickConnect.

©PXimport

Schakel deze functie in en zorg dat je met je Synology-account bent aangemeld (als je geen account hebt, registreer je dan eerst). Vul een geschikt id in (iets als nas<mijnnaam> bijvoorbeeld) en klik op Toepassen. Als het goed is verschijnt nu je persoonlijke DSM-adres: http://quickconnect.to/<mijn_id> voor DSM en http://quickconnect.to/<mijn_id>/photo voor Photo Station.

Open ook even het tabblad Geavanceerd, wellicht wil je hier de Mobiele toepassingen, DS photo, DSM en Photo Station inschakelen, zodat je ook hiervoor van QuickConnect gebruik kunt maken. Je laat de vinkjes bij de twee opties bovenaan het best ingeschakeld.

Foto's delen

Je Photo Station bevat nu de nodige albums en foto’s. Het is ongetwijfeld de bedoeling dat je die met anderen gaat delen. Dat kan op verschillende manieren. Zo kun je een compleet album publiekelijk delen (via Delen / Publiek delen). Dit album kun je overigens later vanuit de rubriek Gedeelde album ook weer verwijderen. Het is mogelijk om losse foto’s te delen, maar wanneer je daarvoor kiest, wordt alsnog gevraagd die in een gedeeld album onder te brengen. Deel je slechts één foto op deze manier, dan komt die automatisch terecht in de rubriek Individuele foto’s binnen Gedeelde albums.

©PXimport

Bij het delen kun je eventueel een geldigheidsperiode aangeven: de link zal dan niet gebruikt kunnen worden buiten deze periode. Het is tevens mogelijk een wachtwoord in te stellen: alleen gebruikers die het wachtwoord kennen, krijgen dan toegang tot het gedeelde album. Er zijn verder nog enkele Geavanceerde instellingen, hiermee kun je bezoekers toestaan een gebied binnen een foto te markeren en te labelen, commentaren achter te laten en/of kleurlabels toe te passen.

Hebben meerdere gebruikers toegang tot je Photo Station, dan bepaal je als beheerder zelf wie toestemming heeft om foto’s (en video’s) publiek te delen. Dat stel je in bij Instellingen / Delen.

Een andere mogelijke insteek is het delen van foto’s met een of meer sociale netwerken. Photo Station ondersteunt onder meer Facebook, Twitter, YouTube, Flickr en Google+. Wil je bepaalde services uitschakelen, open dan de Instellingen van Photo Station, ga naar Delen en verwijder het vinkje naast de gewraakte sociale media. Hier stel je trouwens ook in of je de foto’s in de originele resoluties wilt uploaden naar die media en of andere gebruikers van Photo Station ook foto’s naar sociale media mogen uploaden.

Om vervolgens daadwerkelijk foto’s naar sociale media te uploaden, selecteer je een of meer foto’s, kies je Delen en selecteer je Uploaden naar <socialemediasite>. Klik vervolgens op Verbinding maken met <socialemediasite>, autoriseer het verzoek en kies het album waarnaar je de foto’s wilt uploaden.

DS Photo-app

We kunnen ons voorstellen dat je gedeelde foto’s ook op mobiele apparaten wilt kunnen bekijken. Synology heeft daarvoor een gratis app: DS Photo, beschikbaar voor iOS en Android. We bekijken hier heel kort de Android-versie.

Download de app en log in bij Photo Station. Zoals gezegd gaat dat het makkelijkst via je QuickConnect ID – let wel: vul dan alleen het id in, niet het volledige adres. Vul tevens je gebruikersaccount en wachtwoord in.

Voor een veilige(r) verbinding – wat zeker op openbare netwerken aan te bevelen is – schakel je HTTPS in. Zodra de verbinding is opgezet, kun je aan de slag. Wat er mogelijk is met de mobiele app? Bijvoorbeeld foto’s bekijken, uploaden en downloaden, maar ook taggen, commentaar geven en delen. Meer informatie vind je hier, zowel voor Android als iOS.

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).