ID.nl logo
Zekerheid & gemak

Paint.NET als volwaardige fotobewerker

Wilt u geen duur en ingewikkeld fotobewerkingsprogramma aanschaffen maar heeft het oude trouwe Paint veel te weinig mogelijkheden om u vooruit te helpen? Dan is het gratis Paint.NET een uitstekende oplossing. Het programma begon als een experiment van enkele studenten die bij Microsoft stage liepen. Ze zouden het primitieve Paint de eenentwintigste eeuw proberen binnen te loodsen. Inmiddels is Paint.NET van zijn kinderziektes verlost. Versie 3.5.5 downloadt u gratis van www.getpaint.net. Een Nederlandse vertaling kunt u apart downloaden in het forum van Paint.NET. Het programma werkt soepel, beschikt over geavanceerde mogelijkheden zoals het werken met lagen en effecten, en bevat voldoende gereedschappen om de thuisgebruiker uit de slag te trekken bij het bewerken van zijn vakantie- en familiefoto's. Bovendien ondersteunt Paint.NET een oneindig aantal herstelfuncties en is het bijzonder overzichtelijk waardoor u het snel in de vingers krijgt.

Nederlandse vertaling downloaden

In het forum van Paint.NET kunt u een Nederlandse vertaling downloaden. In de screenshots en in de rest van de tekst hebben we echter de Engelstalige versie gebruikt, omdat ten tijde van het schrijven van dit artikel nog geen NL-versie beschikbaar was.

Aan de slag

1. Tien delen

De interface van het programma bestaat uit tien belangrijke delen. In de titelbalk (1) leest u de naam van het bestand. Daaronder staan het menu (2) en de knoppenbalk (3). Rechts bovenaan ziet u miniaturen van de afbeeldingen die geopend (4) zijn. Centraal staat natuurlijk het werkvlak (5). De gereedschapsbalk (6) is zwevend, u kunt die dus naar een andere plaats slepen. In de kleurenkiezer (7) selecteert u voorgrond- en achtergrondkleur. U beschikt tevens over een geschiedenis (8) en over een palet voor de lagen (9). In de statusbalk (10) onderaan krijgt u informatie over iedere optie.

©PXimport

2. Gereedschapsbalk

In de gereedschapsbalk vindt u 22 gereedschappen waarvan de meeste vertrouwd overkomen. Wanneer u een bepaald gereedschap selecteert, verschijnen bovenaan in de optiebalk de instellingen die u voor dat gereedschap kunt gebruiken. Bij sommige gereedschappen verschijnt in de optiebalk het verwante gereedschap. Klikt u bijvoorbeeld op het ovaal selectiegereedschap, dan kunt u in de optiebalk ook het rechthoekig selectiegereedschap aanduiden. Om over meer werkruimte te beschikken, kunt u de gereedschapsbalk wegklikken. Met F5 staat hij er ogenblikkelijk weer.

©PXimport

3. Bestanden openen

Via het menu File opent en creëert u bestanden. De miniaturen van geopende bestanden verschijnen rechtsboven, de sterretjes markeren de afbeeldingen die u hebt gewijzigd, maar die u nog niet hebt bewaard. Wanneer u met de muisaanwijzer over zo'n miniatuur gaat, verschijnt het sluitvak. Hiermee sluit u niet alleen het miniatuur maar ook het geopende bestand. Via New / Open recent kunt u de laatste acht geopende bestanden bereiken. U kunt tevens bestanden rechtstreeks vanaf de camera of scanner openen. Daarvoor gebruikt u de opdracht New / Acquire / From Scanner of Camera.

©PXimport

Foto's optimaliseren

1. Helderheid

Soms lijkt het alsof er een grijze zweem over een foto hangt. Dat is het signaal om de helderheid aan te passen. Dit kan op verschillende manieren. De meest eenvoudige manier is de opdracht Adjustments / Auto-Level. Hierbij zoekt het programma het witpunt en het zwartpunt en zal het op basis van een eigen analyse de helderheid trachten te verbeteren. Verstandiger is echter meestal de opdracht Adjustments / Levels. Gebruik eerst de knop Auto. Dan gebeurt hetzelfde als bij Auto-Level, met het verschil dat u de autocorrectie nog met de schuifjes Input en Output kunt fijnregelen.

©PXimport

2. Curven

Het contrast kunt u het beste verbeteren met curven. U bereikt die via Adjustments / Curves. Zorg dat de instelling Luminosity (helderheid) actief is. U ziet de curve nu als een hellende lijn. Die loopt van linksonder (de lichtste waarden) tot rechtsboven (de donkerste waarden). Klik zoals in deze schermafbeelding op een derde van de bovenste waarde en trek de curve iets naar boven. Doe het tegenovergestelde voor de heldere waarden. Zodoende vormt de curve een zachtglooiende S-vorm. Hiermee hebt u aangegeven dat de schaduwen dieper moeten worden en de lichte waarden helderder.

©PXimport

3. Kleurtoon en verzadiging

Een oude indianentruc om uw foto's nog pakkender te maken is het opdrijven van de kleurverzadiging. Ga naar Adjustments / Hue/Saturation. In dit regelvenster ziet u drie regelaars staan: Hue (kleurtoon), Saturation (verzadiging) en Lightness (lichtsterkte). Klik op het middelste schuifje en beweeg dit naar rechts. Alle kleuren worden dieper en levendiger door deze ingreep. Met de schuifjes Hue en Lightness hoeft u in principe niets te doen. Tenzij u het beeld expliciet een kleurzweem wilt geven, dan kunt u met Hue de gepaste tint zoeken.

©PXimport

4. Uitsnijden en rode oogjes

Voor uitsnijden is geen apart gereedschap, maar het kan wel: gewoon met behulp van het rechthoekig selectiegereedschap. Sleep een selectie over de foto en kies Image / Crop to selection. Uw foto wordt bijgesneden. Voor het probleem van rode ogen is er een filter. Zoom in op de ogen met Ctrl++(plus) Selecteer een oog en ga naar Effects / Photo / Red Eye Removal. Versleep de schuifjes Tolerance en Saturation percentage tot de oogpupil de gewenste tint heeft en klik op OK. De instellingen blijven bewaard zodat u ze op dezelfde manier kunt toepassen op het andere oog.

©PXimport

5. Objecten wegklonen

Het kloonstempel is gemaakt om objecten te vervangen door een achtergrond. Wij vervangen het bootje door water. Klik daartoe eerst in de gereedschapsbalk op het kloonstempel. Daarna is het belangrijk dat u een behoorlijke penseelbreedte selecteert in de optiebalk. In dit voorbeeld gebruikten we een breedte van 100 pixels. Vervolgens houdt u de Ctrl-toets ingedrukt en u klikt ergens op een brongebied. Hier is dat het water. U laat de Ctrl-toets los en klikt daarna op het object dat u wilt verwijderen. Het object wordt nu vervangen.

©PXimport

6. Verscherpen

Voordat u scherpte gaat toevoegen, moet u eerst de scherpte op de juiste manier beoordelen, hiervoor moet u inzoomen tot 100%. 100% betekent dat één beeldpuntje van uw digitale foto precies overeenkomt met één beeldpuntje van het scherm. In de knoppenbalk zet u het zoompercentage dus op 100%. Daarna gebruikt u Effects / Photo / Sharpen. Dit filter werkt erg rechttoe rechtaan. Verschuif de regelaar Amount tot u helemaal tevreden bent en wacht eventjes tot het beeld opnieuw is berekend. Klik ten slotte op OK.

©PXimport

Creatief met selecties

1. Selectiegereedschappen

Paint.NET beschikt over vier selectiegereedschappen: Rectangle Select om rechthoeken te selecteren, Lasso Select om handmatig met de lasso te selecteren, Elipse Select om ovale selecties te maken en Magic Wand (toverstafje) waarmee u op basis van kleurovereenkomst selecteert. Om selecties bij elkaar op te tellen selecteert u eerst een gebied, drukt u de Shift-toets in en selecteert dan een tweede gebied. Het resultaat is de samengestelde selectie van de eerste en tweede selectie. Om selecties van elkaar af te trekken drukt u op de Alt-toets in plaats van op de Shift-toets.

©PXimport

2. Selectie-effecten

Om verzorgde montages te maken zult u vaak de selectierand moeten verzachten. Zoals u Paint.NET downloadt, beschikt het programma echter niet over een doezelaar. U kunt dit gereedschap wel toevoegen als plug-in. Sluit het programma even af. Surf naar Paint.Net. Open daar het mapje Selection en download Feather Selection. Feather is het Engelse woord voor doezelen. Kopieer het bestand SelectionTools.dll en plak het in C:\Program Files/Paint.Net/Effects en start Paint.NET opnieuw. Voortaan beschikt u over drie extra selectie-instellingen via Effects / Selection.

©PXimport

3. Artistieke effecten

Het aantal artistieke effecten is beperkt, maar ook hiervoor zijn plug-ins beschikbaar. De effecten die aanwezig zijn, zijn te vinden via Effects / Artistic. Bij Pencil Sketch krijgt u als het ware een potloodtekening waarvan u de detailweergave kunt regelen. Het effect Oil Painting geeft een ruw schilderijeffect. De intensiteit van dit effect is niet alleen afhankelijk van de instellingen, ook de resolutie van de foto is bepalend. Hoe meer pixels de foto bevat, hoe sterker u de instellingen moet maken. Een erg leuk effect is Ink Sketch waarbij het filter de kleuren combineert met inktomlijning.

©PXimport

4. Snelheid met Motion Blur

Paint.NET heeft verschillende vervagingsfilters die u op een creatieve manier kunt toepassen. Om bewegende objecten nog meer snelheid te geven, doet u beroep op het effect Motion Blur. Dupliceer eerst de laag van de afbeelding via Layers / Duplicate Layer. U vindt de snelheidsvervaging bij Effects / Blurs / Motion Blur. Geeft hier eerst de richting van de beweging aan met het wieltje. In het vak Distance bepaalt u de lengte van de vervaging. Hoe groter de lengte, hoe sneller het object zich lijkt voort te bewegen.

©PXimport

5. Zachte gum simuleren

De afbeelding bestaat nu dus uit twee lagen. Klik in het palet Layers op de bovenste laag om deze te selecteren. We gaan nu de motorrijder uit deze laag gummen zodat deze opnieuw scherp wordt. Het probleem is dat Paint.NET geen zacht gummetje heeft, waardoor de gumrand heel lelijk wordt. Open daarom het palet Colors, klik op More. Wijzig de alfa-waarde onderaan bij Transparency - Alpha. Zet de waarde op 8. Op die manier creëert u via een omweg toch een zachte gum.

©PXimport

6. Afbeeldingsgrootte

Met Paint.NET kunt u uw afbeeldingen verkleinen. Vergroten gaat natuurlijk ook, maar net als bij alle grafische programma's riskeert u daarmee een behoorlijk verlies aan kwaliteit. Via Image / Resize ziet u hoe groot de oorspronkelijke afbeelding is. Vink beslist het vakje voor Maintain aspect ratio aan, hierdoor zal het programma de hoogte-breedteverhouding behouden. Daarna voert u de nieuwe waarden in voor de hoogte of de breedte. Omdat het programma de verhouding bewaart, zal het automatisch de andere pixelwaarde aanvullen.

©PXimport

Handige lagen

1. Tekst toevoegen

Met het tekstgereedschap brengt u tekst rechtstreeks op de geselecteerde laag aan. In de optiebalk kiest u het lettertype, de lettergrootte en de stijl. Kies een kleur in het palet Colors. Terwijl u tekst ingeeft, krijgt u rechtsonder de tekst een kruisje. Als u dit storend vindt, drukt u de Ctrl-toets in om het te laten verdwijnen. Zolang het kruisje actief is, kunt u de kleur, de grootte, de inhoud en de positie van de tekst wijzigen. Wanneer u eenmaal tevreden bent wordt de tekst op de laag eronder geplaatst en kunt er niets meer aan veranderen.

©PXimport

2. Lagen

Net als in Photoshop kunt u in Paint.NET met lagen werken. Er is wel een belangrijk verschil: objecten die u plakt, worden niet automatisch op een nieuwe laag aangebracht, tekst evenmin. Om een afbeelding op een nieuwe laag te plaatsen, klikt u in het palet Layers op de knop Add New Layer. Dat is de knop linksonder met een groen kruisje. Pas hierna plakt u het object. Met de pijltjes onderaan dit pallet kunt u de lagen van volgorde veranderen. Om een laag te verwijderen, klikt u op de knop met het rode kruis. Wenst u een bestaande laag te dupliceren dan gebruikt u de knop Duplicate Layers.

©PXimport

3. Laageigenschappen

Helemaal rechtsonder in het palet Layers staat de knop Layer Properties. Daarmee laat u de laag­eigenschappen van de actieve laag verschijnen. In de laageigenschappen staat of de laag zichtbaar is en onderaan leest u de dekkingsgraad. De waarde 255 komt overeen met volledige dekking, de waarde 0 betekent volledige transparantie. Heel interessant is de Blending Mode (overvloeimodus). Hiermee geeft u aan op welke manier deze laag zich moet mengen met de onderliggende laag. In dit voorbeeld hebben we de bovenste laag in de modus Multiply gezet.

©PXimport

4. Lagen samenvoegen

Wanneer een document dat uit verschillende lagen bestaat, helemaal klaar is, kunt u de lagen samenvoegen met Layers / Merge Layer Down. Er is geen opdracht om een drie of meer lagen tegelijk samen te voegen, in dat geval moet u de opdracht dus meerdere keren na elkaar gebruiken. Paint.NET bewaart zijn bewerkte documenten standaard in het pdn-formaat, dat lagen ondersteunt. Wilt u de afbeelding invoegen in een ander programma zoals MS Word of PowerPoint, dan moet u het plaatje wel eerst met File / Save as wegschrijven in jpg-, png-, tiff-, of bmp-formaat.

©PXimport

5. Zwart-wit en sepia

Paint.NET heeft een functie om de afbeelding snel om te zetten naar zwart-wit. Dat is de opdracht Adjustments / Black and White. De foto blijft wel in RGB-modus, wat wil zeggen dat u nog steeds kleuren kunt manipuleren en toevoegen. Als u gaat kijken naar Adjustments / Hue/Saturation dan ziet u dat het programma de verzadiging van rood, groen en blauw volledig heeft onderdrukt. U kunt de zwart-witafbeelding rechtstreeks omzetten naar sepia met Adjustments / Sepia.

©PXimport

6. Zwart-wit en kleur

Nu u weet hoe u moet omgaan met lagen en hoe u zwart-wit­afbeeldingen moet maken, is het niet moeilijk om zwart-wit en kleur te combineren. Vertrek van een opname in kleur en dupliceer de achtergrondlaag. Vervolgens zet u de bovenste laag om in zwart-wit. Daarna gebruikt u het gummetje om het object in de bovenste (zwart-wit) laag weg te gummen. Op die manier komt het gekleurde object uit de laag daaronder tevoorschijn. Daarna voegt u de lagen samen. Klaar!

©PXimport

De leukste gratis uitbreidingen

1. 3D-vormen

Er zijn bijzonder veel uitbreidingen voor Paint.NET te vinden. Shape3D is een spectaculaire functie die de foto omzet tot een bol, cilinder of kubus. Surf naar Paint. Dan komt u op een Japanse website terecht waar ook wij geen jota van begrijpen. Zoek het vak waar dan toch 'Shape3D Plugin version 1.2.6.0' staat. Klik op de onderste zip-knop om de download te starten. Deze plug-in installeert u zoals we op pagina 40 in stap 2 hebben uitgelegd. Wanneer een afbeelding geopend is, kunt u dit effect voortaan bereiken via Effects / Render / Shape3D.

©PXimport

2. Waterreflectie

Ook het filter om waterreflectie te creëren is gratis. U haalt het op Paint.Net. Daar opent u de map Distort en onderaan vindt u het filter Water Reflection. In Paint.NET vindt u het geïnstalleerde filter bij Effects / Distort / Water Reflection. Lijken de instellingen ingewikkeld? Werk gewoon van boven naar onder. Eerst bepaalt u de hoogte van de horizontlijn, daarna de vervaging, de wind en de vervorming. Dit is een uitstekende vondst voor plaatjes aan het meer of aan een rivier, waar aanvankelijk geen weerkaatsing te zien was.

©PXimport

3. Psd-bestanden openen

Met een plug-in CodePlex is het zelfs mogelijk om Photoshop-documenten te openen die in het psd-formaat zijn weggeschreven. Zet het bestand bij het installeren niet in de map Effects, maar in de map FileTypes. Daarna kunt u vlot psd-documenten openen die uit meerdere lagen bestaan. Er zijn wel beperkingen: afzonderlijke tekstlagen worden niet herkend omdat Paint.NET die zelf ook niet gebruikt.

©PXimport

4. Ed Harvey Effects v.3.5

Wie veel met Paint.NET werkt moet absoluut eens naar Forum.Getpaint gaan. Het gaat niet om één effect maar om een prachtige collectie fotografische effecten. In de schermafdruk tonen we het effect Vignette dat in de groep Effects / Photo staat. Met het pakket krijgt u ook een set halftoonrasters waarmee u een foto 'gestipt' kunt maken. Ook heel mooi zijn de resultaten van Effects / Photo / Cross Processing waarmee u de typische belichting en groengele gloed krijgt zoals we die bij de modefotografie van de jaren 80 konden bewonderen.

©PXimport

5. Alle plug-ins

We zouden een volledig nummer kunnen vullen met alle plug-ins die Paint.NET te bieden heeft. Ze zijn allemaal gratis en iedere plug-in geeft het ­programma meer mogelijkheden. Op die manier zorgt u dat uw versie volledig is afgestemd op uw persoonlijke behoefte. In Paint.NET zit trouwens een functie in het Help-menu (Plugins) die u rechtstreeks naar het walhalla van de plug-ins leidt: het plug-in forum. U krijgt informatie over iedere nieuwe vondst en u leest de reacties van de kenners. Hiermee kunt u maanden zoet zijn.

©PXimport

6. History

Ten slotte: iedere bewerking die u uitvoert, wordt vastgelegd in het palet History. Hierdoor kunt u steeds teruggaan naar een vorige stap. Omdat zo'n lijst handelingen erg lang kan worden, staan er onderaan dit palet vier knoppen: om terug te gaan naar de allereerste handeling, om de laatste handeling te herstellen, om de laatste herstelde handeling opnieuw te herhalen en om snel naar de allerlaatste handeling te schakelen.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Wat is HDR10+ en wanneer zie je het verschil?
© ER | ID.nl
Huis

Wat is HDR10+ en wanneer zie je het verschil?

Ben je op zoek naar een nieuwe televisie? Grote kans dat de afkortingen je om de oren vliegen. 4K, OLED, QLED... en dan ook nog die eindeloze lijst aan HDR-formaten. Vandaag zoomen we in op een specifieke term die je vaak op de doos ziet staan, vooral bij televisies van Samsung, Panasonic en Philips: HDR10+. Is het een marketingkreet of zie je het echt?

Het is een bekend scenario: je staat in de elektronicawinkel of scrolt door een webshop, en de specificatielijst van je droomtelevisie lijkt wel een geheimtaal. Fabrikanten beloven gouden bergen met termen die indrukwekkend klinken, maar waarvan de betekenis vaak vaag blijft. Toch is het zonde om deze termen zomaar te negeren, want achter die cryptische afkortingen gaan technieken schuil die je filmavond aanzienlijk kunnen upgraden. Het gaat tegenwoordig namelijk niet meer alleen om hoeveel pixels je scherm heeft, maar vooral om de kwaliteit van die pixels. Om te begrijpen waarom die plus in de naam HDR10+ zo belangrijk is, moeten we terug naar de basis.

Eerst even terug: Wat is HDR ook alweer?

HDR staat voor High Dynamic Range. Simpel gezegd zorgt deze techniek ervoor dat de beelden op je tv een groter contrast en meer kleuren hebben. Het zwart is dieper zwart en de felle lichten, zoals een explosie of de zon, knállen echt van je scherm zonder dat de rest van het beeld flets wordt. De standaardvorm hiervan heet HDR10. Dit is de basislaag die bijna elke moderne 4K-televisie ondersteunt. Maar HDR10 heeft één beperking: hij bepaalt aan het begin van de film de instellingen voor helderheid en contrast, en houdt die vervolgens de hele film vast.

©ER | ID.nl

De plus maakt het dynamisch

Hier komt HDR10+ om de hoek kijken. Die plus staat eigenlijk voor dynamische metadata. In plaats van één instelling voor de hele film, stuurt HDR10+ extra informatie mee naar je tv. Hierdoor kan de televisie het beeld scène voor scène of zelfs frame voor frame aanpassen. Zie het als een lichttechnicus die continu aan de knoppen draait om te zorgen dat elk specifiek shot er perfect uitziet, in plaats van dat hij het licht aan het begin instelt en daarna rustig koffie gaat drinken.

Wanneer zie je het verschil echt?

Klinkt goed op papier, maar merk je dit in de praktijk? Het antwoord is ja, vooral in films met veel wisselingen tussen licht en donker. Stel, je kijkt een film die begint met een scène in een zonovergoten woestijn, gevolgd door een scène in een pikdonkere grot. Bij standaard HDR10 stelt de tv zich in op het gemiddelde van de hele film. Omdat die woestijn zo fel is, kan de grot-scène er daarna wat te donker of dichtgelopen uitzien, waardoor details in de schaduw wegvallen.

Bij HDR10+ krijgt je tv, zodra de camera de grot in gaat, een seintje dat het donker wordt en het contrast moet worden aangepast. Hierdoor zie je opeens wél de details op de rotswanden en de texturen in de schaduw, terwijl de felle scènes nog steeds spathelder blijven. Kortom, HDR10+ haalt meer detail uit zowel de donkerste schaduwen als de felste hooglichten, precies op het moment dat het nodig is.

©Gorodenkoff - stock.adobe.com

Wat heb je nodig?

Om van HDR10+ te genieten, moeten alle schakels in de ketting kloppen. Allereerst heb je een geschikte televisie nodig. Vooral Samsung is de grote aanjager van HDR10+, maar ook merken als Panasonic, Philips en TCL ondersteunen het vaak. Let er wel op dat LG en Sony meestal kiezen voor de concurrent Dolby Vision.

Daarnaast moet de content (de film of serie die je kijkt) in HDR10+ geschoten zijn. Amazon Prime Video is de grootste aanbieder van HDR10+-materiaal op streaming-gebied, maar ook Apple TV+ en Google Play Movies bieden het aan. Netflix gebruikt helaas voornamelijk concurrent Dolby Vision. Tot slot ondersteunen veel 4K Ultra-HD Blu-rays het formaat ook als je liever fysieke schijfjes kijkt.

Direct aanschaffen dan maar...?

Is HDR10+ een reden om je huidige tv direct bij het grofvuil te zetten? Nee, dat niet. Maar sta je op het punt een nieuwe tv te kopen, bijvoorbeeld een Samsung, dan is het wel een hele fijne bonus. Het zorgt ervoor dat je films en series ziet zoals de regisseur ze bedoeld heeft: levendig, contrastrijk en vol detail. En ze hoeven tegenwoordig al helemaal niet meer de wereld te kosten.

▼ Volgende artikel
Bedankt, AI! Dit kun je tegenwoordig allemaal doen met Microsoft Paint
© Microsoft
Huis

Bedankt, AI! Dit kun je tegenwoordig allemaal doen met Microsoft Paint

Voor miljoenen gebruikers was Microsoft Paint de eerste stap richting digitale creativiteit. Kinderen tekenden er hun eerste computerkunstwerkjes in, volwassenen plakten er snel iets functioneels mee in elkaar. Sinds Windows 11 is Paint door de toevoeging van AI-functies en de ondersteuning van lagen veel slimmer geworden, zonder zijn eenvoud te verliezen.

Dit artikel in het kort

Microsoft Paint is in Windows 11 flink uitgebreid met AI-functies en ondersteuning voor lagen. In dit artikel laten we zien hoe je met Image Creator afbeeldingen maakt op basis van tekst, hoe het AI-saldo met boosts werkt en wat je kunt verwachten van functies als achtergrond verwijderen en generatief wissen. Ook leggen we uit hoe lagen werken in Paint en hoe je meerdere afbeeldingen en tekst combineert tot één geheel. Zo ontdek je dat Paint inmiddels veel meer kan dan alleen tekenen.

Lees ook: Van prompt tot filmpje: zo maak je je eigen AI-video met Bing Video Creator

Geen download, geen licentie en altijd beschikbaar … Paint is er al sinds de vroegste Windows-versies en het is er nog altijd. Hoewel de mogelijkheden beperkt zijn, blijft het geliefd om zijn eenvoud en simpele bediening of puur vanwege nostalgie. Zelfs wie zwaardere grafische software heeft, grijpt vaak terug naar Paint om snel iets te tekenen, een schermafbeelding bij te snijden of iets te markeren. Met de nieuwe functies groeit het programma uit tot meer dan een digitaal speeltje. 

Image Creator

Met Image Creator maak je in Paint rechtstreeks afbeeldingen door simpelweg te beschrijven wat je voor je ziet. De functie gebruikt het DALL·E-model van OpenAI voor tekst-naar-beeldgeneratie. Open Microsoft Paint en klik bovenaan op Copilot. Selecteer vervolgens Image Creator om het zijvenster te openen. In de interface van Cocreator verschijnt een tekstvak waarin je beschrijft wat je wilt zien en in welke stijl. Hoe preciezer en gedetailleerder je bent, hoe beter het resultaat aansluit bij je verwachtingen.

Kies vervolgens een stijl – bijvoorbeeld Houtskool, Ink Sketch, Anime, Fotorealistisch of een andere – en klik op Maken. Image Creator genereert telkens drie varianten van je afbeelding. Selecteer de versie die je het meest bevalt om die meteen op het canvas te plaatsen.

Aan de hand van een tekstopdracht genereert Paint een afbeelding.

AI-saldo

Om afbeeldingen te genereren met Image Creator in Microsoft Paint, moet je aangemeld zijn met een persoonlijk Microsoft-account. Dit werkt doorgaans niet met een zakelijk- of schoolaccount.

Microsoft hanteert een 'fair use'-systeem voor de rekenkracht die nodig is voor AI. Voor gratis gebruikers heet dit systeem boosts. Je krijgt dagelijks vijftien gratis boosts. Eén boost staat voor één snelle generatie van een set afbeeldingen. Zijn je boosts op? Dan kun je vaak nog steeds doorgaan, maar duurt het genereren aanzienlijk langer. De boosts worden elke dag aangevuld en je kunt ze niet opsparen.

Let op: Heb je een betaald Microsoft 365-abonnement (Personal of Family)? Dan werkt het soms net even anders. Je krijgt dan vaak maandelijks een vast aantal AI-credits (bijvoorbeeld 60) die je kunt inzetten voor diverse AI-functies binnen Microsoft-apps. In tegenstelling tot de dagelijkse boosts van gratis gebruikers, worden deze credits pas aan het begin van een nieuwe maand aangevuld.

Wil je onbeperkt en snel werken? Dan ben je aangewezen op een Copilot Pro-abonnement, waarmee je dagelijks 100 snelle generaties krijgt. Losse boosts bijkopen is in de standaardversie niet mogelijk.

In het deelvenster van AI staat een knop die je naar een webpagina met je AI-tegoedsaldo brengt.

Achtergronden

Een veelvoorkomende taak in beeldbewerking is het isoleren van een onderwerp uit de achtergrond. Met de functie Achtergrond verwijderen wordt dat verrassend eenvoudig. Houd er wel rekening mee dat deze functie niet zo verfijnd werkt als in Photoshop. Bij fijne details zoals haartjes, takjes of kleine blaadjes kan Paints AI soms een wat grof resultaat opleveren.

Ook hier start je via het pictogram Copilot. Kies vervolgens Achtergrond verwijderen. Paint analyseert het beeld en probeert automatisch te bepalen wat het onderwerp is en wat tot de achtergrond behoort. Aan de rechterkant verschijnt een miniatuurvoorbeeld waarin de achtergrond vervangen is door een schaakbordpatroon. Dat is de standaardweergave voor transparantie.

Onderaan in de zijbalk staat een vierkant pictogram. Als je daarop klikt, verschijnt hetzelfde schaakbordpatroon ook in de grote afbeelding. Je kunt via dit pictogram ook een achtergrondkleur kiezen in plaats van transparantie. Wil je een afbeelding opslaan met transparantie (bijvoorbeeld nadat je een achtergrond hebt verwijderd), dan moet je een bestandsformaat gebruiken dat transparantie ondersteunt. Het veelgebruikte jpg-formaat doet dat niet. Kies in dat geval voor png, dat wel transparante achtergronden kan bewaren.

Het schaakbordpatroon geeft het transparante gebied aan

Generatief wissen

Je kunt ook het selectiegereedschap linksboven gebruiken om een object in de afbeelding te verwijderen. Kies hiervoor het gereedschap Rechthoekige selectie of Vrije vorm selectie. Zodra je een gebied hebt geselecteerd, verschijnt er een klein contextmenu naast de selectie. Kies daar de optie Generatief wissen.

Je vindt deze functie ook via de knop Copilot. Vervolgens zie je een blauwe rechthoekige animatie rond het geselecteerde object. Paint analyseert de omgeving en vervangt het object door een realistisch ogende achtergrond die past bij de rest van de afbeelding.

Eerst selecteren, dan volgt een korte animatie en daarna is de selectie verdwenen.

Meerdere vensters openen

In Microsoft Paint lijkt het alsof je niet meerdere Paint-vensters tegelijk kunt openen. Wanneer je bijvoorbeeld een afbeelding hebt bewerkt, zoals het transparant maken van de achtergrond, en je probeert via Bestand / Openen een nieuw grafisch bestand te openen, vraagt Paint je eerst om het huidige bestand op te slaan.

Toch zijn er twee manieren om wel meerdere bestanden tegelijk in Paint te openen. Houd de Shift-toets ingedrukt terwijl je op het Paint-pictogram in de taakbalk of het startmenu klikt. Of klik met de rechtermuisknop op het Paint-pictogram in de taakbalk en kies opnieuw de opdracht Paint. Daarnaast is er nog een andere methode om afbeeldingen in een bestaand bestand toe te voegen. Daarover straks meer.

Met de Shift-toets kun je meerdere Paint-vensters openen.

Creatiever in Paint? Een goede muis is het halve werk

Of je nu AI-afbeeldingen genereert, teksten toevoegt of delen van een foto wilt wegsnijden: met het touchpad van je laptop blijft het behelpen. Voor nauwkeurig selectiewerk en het fijnere tekenwerk is een fysieke muis eigenlijk onmisbaar. Je voorkomt kramp in je vingers en werkt een stuk preciezer. Let bij aanschaf vooral op de DPI (hoe hoger, hoe nauwkeuriger) en extra knoppen die je zelf kunt instellen, bijvoorbeeld voor 'Ongedaan maken'.

Hier zijn drie muizen die het werken in Paint een stuk aangenamer maken:

1. De alleskunner: Logitech MX Master 3S Dit wordt door velen gezien als de beste muis voor creatief werk. Hij is prijzig, maar ligt fantastisch in de hand. Het unieke aan deze muis is het tweede scrolwieltje bij je duim. Dit kun je instellen om in Paint horizontaal te scrollen of om in en uit te zoomen op je canvas. Daarnaast is hij extreem nauwkeurig, waardoor je pixel-precies selecties kunt maken.

2. De ergonomische keuze: Logitech Lift Ben je urenlang bezig met het finetunen van je AI-creaties? Dan ligt een muisarm op de loer. De Logitech Lift is een zogeheten verticale muis. Je houdt hem vast alsof je iemand de hand schudt. Dit zorgt voor een veel natuurlijkere houding van je pols en onderarm. Even wennen in het begin, maar daarna wil je niet meer anders.

3. De prijsbewuste optie: Trust Ozaa Je hoeft geen honderd euro uit te geven voor een goede draadloze muis. De Trust Ozaa is een prima, betaalbaar alternatief. Hij is oplaadbaar (dus geen gedoe met batterijen), ligt prettig in de hand en heeft extra duimknoppen waarmee je snel tussen vensters kunt schakelen. Een uitstekende keuze voor de hobbyist die gewoon comfortabel wil klikken en slepen.

Lagen

Lagen: verwijderen

De nieuwe Microsoft Paint (vanaf versie 11.2306.30.0 op Windows 11) ondersteunt lagen. Dit is een belangrijke stap richting meer geavanceerde beeldbewerking. Lagen werken als transparante vellen met afzonderlijke elementen die je op elkaar stapelt. Elke laag kun je apart bewerken zonder de andere lagen te beïnvloeden. Dat biedt veel meer controle en flexibiliteit tijdens het creatieproces. We tonen dit met een voorbeeld.

We beginnen met een afbeelding van een meisje. Via Copilot / Achtergrond verwijderen halen we de achtergrond weg. Klik je vervolgens bovenaan op de knop Lagen, dan zie je dat de achtergrond is vervangen door het schaakbordpatroon.

Open Lagen en verwijder de achtergrond.

Lagen: combineren

Achter het meisje willen we nu een nieuwe achtergrond plaatsen. Daarvoor klik je in bij Lagen op het plusteken, zodat er een tweede, transparante laag wordt toegevoegd. Klik op de miniatuur van deze nieuwe laag om die actief te maken. Vervolgens gebruik je de opdracht Bestand / Importeren naar canvas / Uit een bestand om een nieuwe afbeelding - de achtergrond - toe te voegen op deze tweede laag. Let op, als je vergeet eerst de juiste laag te selecteren vóór je importeert, wordt de laag met het meisje overschreven door de nieuwe afbeelding.

In Lagen kun je de laagvolgorde wijzigen door te slepen. Zorg ervoor dat de laag met het meisje boven de achtergrondlaag staat. Op die manier verschijnt het meisje op de voorgrond in een nieuwe omgeving. Wil je het meisje nog wat naar links of rechts verplaatsen? Druk dan op Ctrl+A om alles in de actieve laag te selecteren. Vervolgens verschijnt de verplaatsingshandgreep, waarmee je het onderwerp kunt verschuiven.

Wijzig de volgorde van de lagen.

Lagen: manipuleren

Wanneer je met de rechtermuisknop op Lagen klikt, dan zie je zes mogelijkheden. Je kunt de laag verbergen. Dan verschijnt er in de rechterbovenhoek van de miniatuur een oogje dat doorstreept is. Als je op dit pictogram klikt, wordt deze verborgen laag opnieuw zichtbaar. Je kunt ook de opdracht Ctrl+H (met de H van hide) gebruiken om de geselecteerde laag te verbergen.

De opdracht Dubbele laag kies je als je een laag wilt dupliceren. De opdracht Samenvoegen naar beneden gebruik je wanneer je klaar bent, om alle laaginformatie te bundelen in één laag. Dat is vooral nuttig als je de afbeelding wilt opslaan in een formaat dat geen lagen ondersteunt. De opties Naar boven en Naar beneden gebruik je om lagen te verplaatsen. Persoonlijk slepen we de lagen liever in het deelvenster. En ten slotte is er de opdracht Laag verwijderen.

Met de rechtermuisknop kun je de lagen manipuleren.

Lagen: tekst toevoegen

Je kunt ook tekst toevoegen op een aparte laag. Zorg er eerst voor dat je een nieuwe, lege laag aanmaakt via het plusteken in het lagenvenster voordat je het tekstgereedschap gebruikt. Zodra je met het tekstgereedschap op het canvas klikt, verschijnt er een extra werkbalk waarin je het lettertype, de lettergrootte en de stijl instelt. Via een schuifregelaar kies je een lettergrootte tussen 8 en 72 pt. Let wel: bij foto's blijkt zelfs 72 pt vaak te klein. Je kunt dit oplossen door handmatig een groter getal in te voeren in het veld voor lettergrootte.

In ons voorbeeld kozen we een lettergrootte van 800 pt. In de knoppenbalk bovenaan kun je zowel de tekstkleur als de achtergrondkleur van het tekstvak instellen. Klik op de bovenste grote kleurcirkel om de tekstkleur te kiezen via de kleurstalen of de kleurkiezer. Klik op de onderste kleurcirkel om een achtergrondkleur voor het tekstvak te selecteren. In de tekstwerkbalk moet je de optie Opvulling voor achtergrond activeren als je wilt dat de tekstachtergrondkleur zichtbaar moet zijn.

Hier hebben we een lettergrootte van 800 pt toegepast.

Paint is groot geworden

Kijk je naar de nieuwe mogelijkheden in Paint, dan kun je gerust zeggen dat het programma volwassen is geworden. Het is nog steeds even laagdrempelig als vroeger, maar inmiddels wel uitgerust met een AI-brein en een flink aantal nieuwe functies. Of je nu snel iets wilt knutselen of een slimme bewerking wilt uitvoeren met lagen en AI, Paint laat zien dat zelfs oude software prima meekan met de tijd. En het mooiste? Je hoeft niets te installeren of te betalen. Gewoon openen, klikken en creëren. Met of zonder AI-hulp, die keuze is aan jou!

Zeg je Paint, dan zeggen wij

(stiekem, want guilty pleasure): BOB ROSS 🎨