Content. Het woordje keert vaak terug op als het over games gaat. Het gaat dan bijvoorbeeld over de hoeveelheid maps of modi in een game. Een weelde aan content is soms essentieel wil een game een goede game zijn, maar voor écht goede games gaat de contentvlieger vaak niet op.

Rocket League, Team Fortress 2 en Counter-Strike zijn goede voorbeelden van games die in kwaliteit goedmaken wat ze op kwantitatief vlak laten liggen. Overwatch is ook zo'n game. Er zit niet uitzonderlijk veel in Overwatch. Het is een competitieve multiplayergame zonder singleplayer. Het is zes tegen zes. Vier simpele modi. Twaalf maps. Op de officiële fora van Overwatch drukten gamers zich daarom zorgelijk uit de afgelopen weken. Ze leken bang te zijn dat de eerste shooter van Blizzard te feature-licht was. Dat de rek er te snel uit zou zijn, zeg maar. Lees ook: Total War: Warhammer - Totale Overwinning.

©PXimport

Een lang leven beschoren?

Hoe anders blijkt dat het geval nu Overwatch al enkele dagen in de winkels ligt. Inmiddels hebben wij tientallen uren in de consoleversie gestoken. Geen moment hebben we eraan gedacht om daar een punt achter te zetten, want van verveling of herhaling is allerminst sprake. Zelfs de Blizzard-universum-waardige lore houdt ons bezig, al moet je er wel op eigen houtje (en buiten de game om) naar op zoek gaan.

De uiteenlopende Heroes van Overwatch, en hoe zij met elkaar samenwerken, zorgen ervoor dat er constant mogelijkheden, tactieken en personages zijn om te ontdekken. Je hebt sowieso nog even de tijd om beter te worden, gezien de competitieve Ranked Play-modus nog moet worden toegevoegd. Dat gebeurt 'ergens in juni', liet Blizzard deze week weten.

Na de bèta lieten veel mensen zich negatief uit over het matchmaking-systeem in Ranked Play, dus heeft Blizzard het een en ander omgegooid. De maanden die na de toevoeging van Ranked Play volgen bepalen of Overwatch als competitieve game een lang leven beschoren is. Op de Ranked Play-modus komen we in de toekomst dus nog terug. Het zal ons gezien de kwaliteiten van Overwatch overigens niet verbazen als Blizzards jongste een grote speler in de e-sport-scene wordt.

©PXimport

Tactiek of chaos?

Afijn. Wees niet bang voor Overwatch als e-sport je juist afschrikt. Integendeel zelfs, Overwatch is bij uitstek een game voor iedereen: zowel beginnende shooter-spelers als ervaren rotten halen plezier uit Overwatch. De game is juist toegankelijk, want dankzij de vele verschillende krachten van alle Heroes is er altijd wel een leuke speelstijl waarin je je als beginner kunt specialiseren. Je hoeft echt niet bang te zijn dat je 'te slecht bent' voor Overwatch, want iedereen kan ermee uit de voeten.

Wel is het erg aan te raden om met bekenden te spelen. Zonder vrienden valt veel van de charismatische samenwerking in Overwatch weg, zoals in veel competitieve multiplayergames. Bovendien ga je erg vaak dood wanneer spelers niet met elkaar (kunnen) samenwerken en communiceren. Dat is geheel het ding in Overwatch: om lol te hebben, hoef je niet heel goed te kunnen richten. Je moet vooral goed kunnen samenwerken. Werk je niet samen, dan bestaat de kans dat je niet eens je spawn fatsoenlijk kan verlaten. Dan is Overwatch natuurlijk wél vervelend.

Zoals in elke goede multiplayergame is het concept simpel: de modi draaien om een aanvallende partij en een verdedigende partij. Soms moet je een gebied veroveren en behouden, soms moet je de payload van A naar B begeleiden, soms is het een mengvorm van die twee. Hoe dan ook, altijd oogt Overwatch als één grote chaos. Je ziet mensen teleporteren, gigantische draken die door muren worden geschoten, gorilla's in safaripakjes die door de lucht vliegen en voor je het weet regent het rakketten. Juist.

©PXimport

Het getrainde oog ziet het tactische schouwspel dat achter die chaos van Overwatch schuilgaat. Spelers zijn aan het flanken, proberen de verdediging of aanval te breken, zorgen ervoor dat iedereen genoeg health en shield heeft, zoeken naar overzicht of creëren afleiding: spelers zijn, kortom, aan het samenwerken. En wanneer het samenwerken middels tactiek lukt, geeft Overwatch je het beste gevoel ter wereld - een kwaliteit die alle groten in welk competitieve genre dan ook gemeen hebben.

Nog zo'n kwaliteit is de feel. We hebben de game op de Xbox One, PlayStation 4 en pc gespeeld en op ieder platform speelt Overwatch als een trein. Aanvankelijk waren we bang dat de wapens een beetje impact zouden missen, maar dat is allerminst het geval. De dubbele shotguns van Reaper voelen enorm krachtig en de longbow van Hanzo is misschien wel de fijnste longbow in een game ooit. En kunnen we even stilstaan bij alle onbewust generieke assault rifles uit andere shooters die zo pijnlijk onderdoen voor de bewust generieke assault rifle van Soldier 76?

Personages en hun tactieken

Al die Heroes, hun wapens en hun zowel passieve als actieve vaardigheden maken Overwatch iedere ronde tot een feestje. Overwatch telt 21 van die Heroes en hoewel ze zeer verschillend zijn, zijn ze grofweg verdeeld in vier concrete rollen, uiteenlopend van puur offensief tot pure support. Er is zeker één healer of support nodig is om tegen een goed team te winnen. En het liefst heb je in de verdediging ook een tank klaar staan, zodat het team letterlijk wat body heeft.

©PXimport

Door rollen te combineren, creëer je mogelijkheden. Een goed voorbeeld is de Dead Eye-superkracht van McCree, dat een soort van lock-on instakill-festijn inluidt dat doet denken aan de gelijknamige kracht in Red Dead Redemption. Gaat McCree met die skill achter het niet te penetreren energieschild van Reinhardt staan, dan kan hij niemand raken, maar hij kan met Dead Eye wel tegenstanders locken zonder geraakt te worden. McCree hoeft daarna enkel nog de trekker over te halen als Reinhardt zijn schild omlaag doet.

Als team probeer je elkaars pluspunten op zulke wijzen te benutten. Aanvallende personages lopen vooraan, verdedigende personages zakken terug. Sommige personages kunnen turrets plaatsen, wat natuurlijk erg belangrijk is wanneer je als team een bepaald domein in de map wilt beheren, of misschien zelfs een doorgang of route wilt blokken.

Ben je in een duel beland, dan probeer je vooral de pijnpunten van andere Heroes bloot te leggen. Ieder personage kent sterke plussen en minnen, die je moet leren kennen om ze te kunnen benutten. De snelle Tracer kan gemakkelijk dichtbij trage doelwitten komen om schade te doen, maar een traag doelwit als Winston heeft veel leven, en kan Tracer gemakkelijk aan met zijn lompe, onnauwkeurige aanvallen. Snipers als Hanzo en Widowmaker kunnen daarentegen op hoger gelegen platformen komen waar sommige andere personage niet bij kunnen. Als gevolg zijn zij vooral een makkelijk doelwit voor elkaar.

Tracer gebruiken we overigens niet voor niets als voorbeeld. Wij zijn fan. Haar mogelijkheid om te dashen ('Blinken') en vervolgens terug te teleporteren naar de plek waar ze drie seconden geleden was, maakt haar ongekend leuk om mee te spelen. We houden er nu rekening mee en tellen continu drie tellen mee: waar komen we terecht als we nu terugspoelen? Zie de voorbeelden. De speelse en ongekend snelle Tracer staat voor ons symbool voor de mooiste momenten in de game.

Spanning is Overwatch eigen

En mooie momenten, daar zit Overwatch vol mee. Van die momenten dat je je digitale teamgenoten het liefst in de armen wilt vallen en je wel in vreugdetranen kunt uitbarsten. Tot twee keer toe hebben we in Overwatch met 99 punten achterstand nog gewoon met 99-100 gewonnen. Soms lijkt een comeback onmogelijk, maar spannende conclusies lijken Overwatch op de een of andere manier eigen.

Dat maakt dat je Overwatch met zijn korte snelle potjes maar moeilijk weg kunt leggen. Overigens is dat ook de verdienste van de twaalf maps, waarop simpelweg weinig aan te merken is. Als gevolg hoef je tijdens het matchmaking-proces zelden te vrezen voor 'een potje op die ene klote-map'.

Nu staan daar momenten tegenover dat Overwatch je furieus maakt. Dat heeft vooral van doen met de balans. Blizzard heeft erg goed werk geleverd en de balans is subliem voor een game die pas net uit is. Maar ze is nog niet perfect. Bastion is als mobiele turret nog een beetje te sterk en haalt snel het bloed onder je nagels vandaan. Ook Mei is met haar bevriezingskrachten ontzettend sterk. De Ultimate-krachten van iedere personage (zoals de eerder genoemde Dead Eye-kracht van McCree) zijn soms oneerlijk krachtig, maar in alle eerlijkheid: ze zijn altijd te counteren. Bovendien hoor je dat ze worden ingezet als je goed luistert.

©PXimport

Hoewel de snelle gameplay net iets beter uit de verf komt op de pc, oogt en draait Overwatch op alle platformen als een bezetene, zonder framedrops en zonder screen-tearing (die laatste héél soms op de Xbox One). Het grinden om loot-boxes waarmee je cosmetische gear vergaart is als extraatje nog de moeite waard om even te benoemen. Je kunt die loot-boxes met echt geld kopen, maar goed, het is niet alsof je die leuke pakjes, poses en sprays écht nodig hebt. Dus die keuze legt Blizzard bij de speler.

Heb je nog geen Overwatch, dan is een veel belangrijkere keuze aan de orde: ga je 'm kopen? Mocht je een gamende vriendengroep hebben, dan kunnen we het je niet anders dan aanraden. En als je geen gamende vrienden hebt, dan vind je die vrienden hier. Nu rest ons niet anders dan je de komende weken veel plezier te wensen. En mocht je ons tegenkomen, vergeet dan vooral niet waar die ene vervelende Tracer drie seconden geleden was.

Conclusie

De beste Hero-shooter ooit én de leukste competitieve shooter van het moment komt uit de stal van een ontwikkelaar die nog nooit een shooter gemaakt heeft. Overwatch is online met vrienden leuk voor jong en oud, ongeacht de hoeveelheid shooters die je achter de kiezen hebt. Op ieder platform is dit competitief meesterwerk een kandidaat voor game van het jaar.

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.