Grafische kaarten en monitoren beschikken tegenwoordig over talloze aansluitmogelijkheden. Maar wat is waarvoor bedoeld en wat zijn de verschillen? En hoe sluit u een product met een compleet andere stekker aan? Deze en andere problematiek bespreken we in deze editie van Opgelost.

Out of sync

Misschien kent u het: een monitor die zwart blijft, op de vage mededeling ‘out of sync’ en soms een RGB-kleurenpatroon na. Dat betekent dat er iets misgaat in de communicatie tussen de pc en de monitor. De monitor kan niet weergeven wat de pc vraagt. Dat kan een (te hoge) resolutie zijn die niet ondersteund wordt, maar ook een te hoge verversingssnelheid (refresh rate), bijvoorbeeld 85 Hz (hertz). Dit probleem kan onder andere ontstaan door verkeerde drivers, problemen in Windows of het spelen van een oud spel. Bij crt-monitoren moest de verversingssnelheid zo hoog mogelijk staan voor een flikkervrij beeld. Bij lcd-monitoren gaat die vlieger niet op. Een verversingssnelheid van 60 Hz is voldoende voor een stabiel beeld. Alleen voor gamers die gewend zijn aan een hoog aantal fps (frames/beelden per seconde) is een verversingssnelheid van 75 of 85 Hz wenselijk. Het ‘out of sync’-probleem is op te lossen door de resolutie of verversingssnelheid te verlagen (bijvoorbeeld naar een veilige instelling als 1280 x 1024 op 60 Hz). Dit kunt u doen door tijdens het booten op F8 te drukken en dan te kiezen om op te starten in de veilige modus van Windows. Als alternatief kunt u ook tijdelijk een oude crt-monitor aansluiten om de instelling te wijzigen. Als dit het probleem niet verhelpt, kunt u het beste het stuurprogramma van de grafische kaart en/of monitor nog eens installeren.

Monitoraansluitingen

Moderne monitoren hebben vaak een hele reeks aansluitingsmogelijkheden. Meestal bieden ze naast een DVI-poort ook een VGA-poort, waarmee de monitor met een oudere computer kan worden verbonden, of als beeldscherm voor een ander systeem kan dienen (u kunt de bron wisselen via een schakelknop). Sommige monitoren hebben ook een componentingang, waarmee het beelden van een externe bron kan tonen. Op de nieuwste modellen treffen we vaak een HDMI- of DisplayPort-aansluiting aan. Minder voor de hand liggend maar wel erg handig, is een ingebouwde usb-hub waar de iets duurdere monitor vaak over beschikt. Wanneer u een usb-kabel van uw pc op uw monitor aansluit, hebt u een aantal extra usb-poorten tot uw beschikking, zodat u een apparaat snel kunt aansluiten zonder achter de pc te kruipen.

©PXimport

Kleurkalibratie

Monitoren geven kleuren niet exact hetzelfde weer. Te donker, te licht, oververzadigd, te rood, te geel, alles is mogelijk. Zet eens twee monitoren naast elkaar neer en vergelijk een foto, of beter nog een kleurenkaart met verschillende grijstinten (van wit tot zwart) en een reeks kleurvlakken. U zult een duidelijk verschil waarnemen. Zo kan het dus gebeuren dat u een foto er perfect vindt uitzien, maar dat u van anderen, (die u de foto bijvoorbeeld toestuurt) kritiek krijgt over de helderheid of een zichtbare kleurzweem. Dit komt omdat digitale apparaten een beperkt kleurbereik hebben en ze dus niet exact hetzelfde weergeven. Dit probleem doet zich ook voor in combinatie met printers en scanners. Om dit probleem op te lossen raden we aan uw monitor te kalibreren, bij voorkeur met een kleurenmeter. Er wordt dan een zogenaamd ICC-profiel gemaakt, waarin het kleurprofiel ligt opgeslagen. Andere apparaten, zoals pc’s, monitoren en printers, gebruiken op basis hiervan dezelfde kleurwaarden, waardoor het beeld overeenkomt. De meeste monitorfabrikanten leveren een dergelijk ICC-profiel al standaard mee (op de cd met drivers). Omdat monitoren na verloop van tijd wat helderheid verliezen, maar ook omdat de omgeving eromheen soms verandert, is het verstandig de kalibratie om de paar maanden te herhalen. Ook wanneer u twee monitoren (of meer gebruikt) is kleurkalibratie een must. Let er in dat geval op dat de goedkoopste kleurenmeters vaak slechts één monitor ondersteunen.

©PXimport

Met een kleurenmeter kunt u uw monitor optimaal kalibreren.

Oude en nieuwe DVI-poorten

Wanneer u overweegt een monitor te kopen met een hogere resolutie dan 1920 x 1200 pixels, zoals 2560 x 1600 pixels wat bij 30inch-monitoren gangbaar is, controleer dan of uw grafische kaart een ‘duallink’ DVI-poort heeft. De eerste generatie DVI-poorten had een beperkte bandbreedte van 3,7 Gbps: te weinig om een hogere resolutie dan Full HD weer te geven. Een duallink DVI-aansluiting heeft drie extra contactpunten in het midden van de rij, waardoor deze twee keer zoveel bandbreedte biedt. Op moderne grafische kaarten die niet ouder zijn dan circa 2,5 jaar is duallink standaard.

©PXimport

DVI

Op moderne grafische kaarten treffen we tegenwoordig twee DVI-poorten aan. Op oudere kaarten betreft het een DVI- en een VGA-poort. Wilt u op een moderne grafische kaart een tweede monitor aansluiten met een VGA-poort, dan kunt u een converter gebruiken (zie het kopje Converters). Wanneer u de keuze hebt tussen DVI en VGA, heeft DVI altijd de voorkeur omdat de informatie dan volledig digitaal wordt doorgestuurd. Bij VGA wordt het signaal eerst vertaald naar analoog en dan weer naar digitaal, waardoor er licht kwaliteitsverlies optreedt.

©PXimport

HDMI

De HDMI-standaard wordt vooral gebruikt voor tv’s, maar soms ook voor monitoren. Het grootste verschil met DVI is dat HDMI ook geluidsignalen overbrengt en compatibel is met HDCP (de kopieerbeveiliging van blu-ray). De bandbreedte van HDMI is ook een stuk groter (14,9 Gbps).

©PXimport

DisplayPort

DisplayPort is voor computerapparatuur een alternatief voor de HDMI-aansluiting. De standaard is in het leven geroepen door een aantal hardwarefabrikanten (waaronder AMD/ATI, NVIDIA, Dell en HP) om geen licentiekosten te hoeven te betalen voor HDMI. Hoewel de connector lijkt op een HDMI-stekker, is hij niet compatibel. DisplayPort biedt een bandbreedte van 10,8 Gbps en is net als HDMI standaard compatibel met hdcp.

©PXimport

Converters

Op pc’s en laptops zijn DVI-aansluitingen momenteel de standaard. Soms zijn er nog andere poorten, zoals HDMI, DisplayPort of zelfs de oude VGA-poort. Maar er zijn ook computers met een iets kleinere variant, zoals mini-DVI en mini-DisplayPort die we veel bij Macs terugzien. Welke variant(en) u ook hebt, er is altijd wel een converter om hem op een ander apparaat aan te sluiten. Zo zijn er bijvoorbeeld converters van DVI naar HDMI, DVI naar VGA (en andersom), en VGA/DVI naar composiet/S-VHS.

©PXimport

Voor iedere aansluitingsvorm is er wel een converter te vinden, zoals deze van VGA naar DVI.

Bij je zoektocht naar een vriezer zijn er verschillende zaken om op te letten. Denk bijvoorbeeld aan de ruimte waar je de vriezer wilt plaatsen – in de keuken of juist ergens anders, zoals de schuur of garage. Welk model past het beste? En wat zijn de technische verschillen tussen een inbouw- en een vrijstaand model?

Sta je op het punt een nieuwe vriezer te kopen? Dan kom je waarschijnlijk al snel voor een keuze te staan: ga je voor een inbouwvriezer of kies je toch liever voor een vrijstaand model? Op het eerste gezicht lijken ze misschien op elkaar, want ze doen in de basis hetzelfde: eten en drinken invriezen en koel bewaren. Toch zijn er flink wat verschillen tussen deze twee soorten, en het is handig om daar even goed naar te kijken voordat je beslist.

Locatie: keuken of ergens anders

Eén van de eerste dingen om over na te denken is waar je de vriezer wil plaatsen. Een inbouwvriezer is bedoeld om netjes weggewerkt te worden in een keukenkast. Je ziet ‘m dus bijna niet, omdat de deur van de vriezer schuilgaat achter een kastdeur. Dat ziet er strak uit, vooral als je keuken een rustige en moderne uitstraling heeft. Wel heb je dan dus een keuken nodig die daar op is voorbereid, met de juiste maten en ruimte om de vriezer in te bouwen.

Een vrijstaande vriezer kun je neerzetten waar je maar wilt, zolang er een stopcontact in de buurt is en het niet te warm of te koud wordt in de ruimte. Denk aan de bijkeuken, schuur of garage. Dit maakt een vrijstaande vriezer wat flexibeler in gebruik.

©ID.nl

De keuken is voor de meesten de meest logische plek voor een vriezer, maar hij kan ook ergens anders staan.

Is er op de plek waar de vrijstaande vriezer komt te staan genoeg ruimte? Dan kun je ook een ander model overwegen, zoals een liggende vriezer. Dat zijn vrieskisten die je van boven opent. Het voordeel van dergelijke vriezers is dat er vaak meer inpast, omdat de opslagruimte groter is en je meerdere lagen kunt vullen.

Installatie

Als je kiest voor een vrijstaande vriezer, is het installeren meestal een fluitje van een cent. Je zet ‘m neer, zorgt dat hij waterpas staat en steekt de stekker in het stopcontact. Bij een inbouwvriezer komt er wat meer bij kijken. Je moet namelijk zorgen dat alles goed past en dat het keukenfront netjes aan de vriezerdeur wordt bevestigd. Soms zijn er ook speciale scharnieren nodig. Wanneer je een keuken laat ontwerpen, kan er alvast rekening worden gehouden met een inbouwvriezer en kunnen de juiste deurelementen daar alvast op worden aangepast.

Hoe zit het met het stroomverbruik?

Vriezers staan dag en nacht aan, dus het stroomverbruik telt flink mee in je energierekening. Zowel inbouw- als vrijstaande modellen zijn tegenwoordig verkrijgbaar met een zuinige energieklasse, maar vrijstaande vriezers zijn over het algemeen net iets efficiënter. Dat komt doordat ze beter hun warmte kunnen afvoeren, omdat ze immers niet 'opgesloten' zitten. Als je de vriezer vaak gebruikt en er veel in bewaart, kan het op de lange termijn dus schelen in je energiekosten. Bij een inbouwvriezer moet je sowieso goed opletten dat er voldoende koele lucht in de inbouwnis komt en dat de warmte goed kan worden afgevoerd. De achterzijde van een nis waar een inbouwvriezer in wordt gezet is standaard altijd open, maar zorg ook voor voldoende ruimte tussen de muur en de inbouwvriezer, zodat de afgegeven warmte niet blijft hangen en goed kan worden afgevoerd.

©ID.nl

Geluidsproductie

Een vriezer maakt geluid, dat hoort erbij. Dat geluid is niet constant, maar meestal vooral hoorbaar als de compressor aanslaat. Toch kan het verschil maken waar hij staat en welk type je hebt of het geluid dat een vriezer produceert, storend is. Een inbouwvriezer hoor je doorgaans iets minder, omdat het geluid wordt gedempt door de keukenkast eromheen. Een vrijstaande vriezer kan net iets meer opvallen qua geluid, vooral als hij in de keuken staat en niet ergens apart. Benieuwd hoeveel geluid de vriezer naar keuze eigenlijk maakt? Van tevoren kun je op de site van het Europees productregister voor energie-etikettering zien wat de geluidsproductie van de gekozen vriezer in Decibel is.

Op het energielabel dat verplicht is voor alle vriezers en koelkasten, zie je direct wat de geluidsproductie is van het gekozen apparaat.

Schoonmaak en onderhoud

Kijken we naar de schoonmaak en het onderhoud van de vriezer, dan is er eigenlijk weinig verschil in hoe een inbouwvriezer of een gewone vriezer wordt schoongemaakt. Intern zijn beide kasten op dezelfde manier opgebouwd, maar aan de buitenzijde is dat toch anders. Een vrijstaande vriezer kun je bijvoorbeeld aan de achterzijde veel beter schoonmaken omdat je de vriezer makkelijker kunt verplaatsen. Bij een inbouwvriezer kan er na verloop van tijd wel veel meer stofophoping plaatsvinden en is het lastiger om de achterkant schoon te maken: daarvoor zul je toch echt de vriezer uit de nis moeten halen.

©ID.nl

Kostenplaatje

Als je kijkt naar de prijs, zijn vrijstaande vriezers meestal wat goedkoper dan inbouwmodellen met vergelijkbare eigenschappen. Bij een inbouwvriezer betaal je namelijk ook voor het inbouwsysteem en het strakkere ontwerp. Bovendien moet je bij vervanging vaak een model kiezen dat precies in je keukenkast past. Dat maakt de keuze beperkter en soms ook duurder. Verder hangt het ook af van het deursysteem dat je kiest voor een inbouwvriezer. Bij een deur-op-deursysteem waar de deur van de keukenkast direct op de deur van de vriezer wordt gemonteerd, zijn ook andere scharnieren nodig die het extra gewicht van de keukendeur kunnen dragen. Bij een glijsysteem is dat niet het geval, omdat in dat geval de deur van de keukenkast een eigen scharniersysteem heeft.

Staat je vriezer op een koude plek?

Niet elke vriezer werkt goed bij lage temperaturen. Als je van plan bent om je vriezer in een onverwarmde ruimte te zetten, zoals een schuur of garage, is het belangrijk om eerst na te gaan of het apparaat daar wel tegen kan. Vaak wordt gedacht dat een vriezer het juist beter doet als het buiten koud is, maar dat klopt niet altijd. Een vriezer moet voldoende warmte kunnen afvoeren, en bij te lage omgevingstemperaturen kan de thermostaat in de war raken, waardoor het apparaat minder goed of zelfs helemaal niet meer werkt. De meeste vriezers kunnen tot zo'n 10 graden Celsius als minimum temperatuur aan.

Sommige vriezers kunnen ook prima in een schuur of garage staan, maar alleen als de temperatuurspecificaties dit toelaten.

Om te bepalen of een vriezer geschikt is voor een koude ruimte, kijk je naar de klimaatklasse. Die vind je op het energielabel of in de productspecificaties. Klimaatklassen geven aan binnen welk temperatuurbereik een vriezer goed kan functioneren. De meest voorkomende klassen zijn SN, N, ST en T. Een vriezer met klimaatklasse SN (Subnormal) werkt bijvoorbeeld nog bij temperaturen vanaf 10 graden, terwijl sommige modellen die speciaal ontworpen zijn voor gebruik in onverwarmde ruimtes al functioneren vanaf 5 graden of zelfs lager. Fabrikanten geven dit meestal duidelijk aan.

Op het Europees productregister voor energie-etikettering kun je van alle producten zien wat de klimaatklasse en de minimale en maximale temperatuur is waardoor het apparaat geschikt is.

Vrijstaande vriezers zijn soms speciaal ontworpen voor dit soort omstandigheden, met aanpassingen aan de techniek en isolatie. Er zijn bijvoorbeeld modellen met zogeheten Freezer Guard- of Frost Protect-technologie, die juist wel goed blijven werken in koude omgevingen. Die zijn ideaal als je de vriezer bijvoorbeeld op zolder of in een onverwarmde bijkeuken wilt zetten.

Inbouwvriezers daarentegen zijn vrijwel altijd bedoeld voor gebruik binnenshuis, op plekken waar de temperatuur redelijk constant is, zoals in de keuken. Ze zijn meestal niet getest of ontworpen voor gebruik bij lage omgevingstemperaturen. Zet je zo’n vriezer toch in een koude ruimte, dan is de kans groot dat hij niet goed werkt of dat de levensduur wordt verkort.

©ID.nl

Een vriezer op zolder zetten kan een oplossing zijn bij ruimtegebrek in de keuken, maar vergeet ook niet dat hij ook helemaal naar boven moet worden gezet.

Tot slot is het goed om te bedenken dat ook vocht en vorst in onverwarmde ruimtes een rol kunnen spelen. Als de omgeving te vochtig is of als er bevriezingsgevaar ontstaat, kan dat schade veroorzaken aan de elektronica of het rubber van de deurafdichting. Het is dus altijd slim om niet alleen naar de temperatuur, maar ook naar de algemene omstandigheden van de ruimte te kijken voordat je besluit waar je de vriezer neerzet.

Verhuizing of herinrichting?

Als je nog niet zo lang op één plek woont of van plan bent te verhuizen, is het handig om te bedenken hoe flexibel je wilt zijn. Een vrijstaande vriezer kun je gemakkelijk meenemen of op een andere plek zetten. Een inbouwmodel zit vast in je keuken en is lastiger te verplaatsen of te vervangen. Dat maakt een vrijstaand model soms praktischer, en is een betere keuze als je je (keuken)inrichting regelmatig verandert.

Tot slot

Of je nu kiest voor een inbouw- of een vrijstaande vriezer, het belangrijkste is dat hij goed past bij jouw huishouden en wensen. Denk goed na over waar je hem wilt neerzetten, hoeveel ruimte je nodig hebt en hoe belangrijk je dingen als energieverbruik of uitstraling vindt. Door even de tijd te nemen en je goed te laten informeren, voorkom je dat je achteraf spijt krijgt van je aankoop. Zo weet je zeker dat je een vriezer kiest waar je jarenlang plezier van hebt.

De vakanties zijn begonnen en als je op weg gaat naar het zuiden, sta je al gauw vast, bijvoorbeeld op de Autoroute du Soleil.De gratis app Google Map sbeschikt over een set tools om je trip vlot te laten verlopen. Zo kun je bijvoorbeeld heel eenvoudig de verkeersdrukte volgen.

De laag Verkeer

Open Google Maps op je smartphone en geef het vertrekpunt en de bestemming in. Daarna tik je onderaan op Route. Boven de kaart kies je de manier hoe je je verplaatst: auto, tram, metro, te voet of per fiets. Onderaan de kaart lees je alvast de afstand en de reistijd. Tik daarna op het pictogram Lagen in de rechterbovenhoek van het scherm. In de groep Kaartgegevens selecteer je Verkeer. Hierdoor wordt de verkeerslaag over de Google Maps-kaart gelegd. Verlaat het gedeelte Lagen door op het kruisje in de rechterbovenhoek te tikken.

Op de kaart worden de wegen ingekleurd op basis van de actuele verkeersdichtheid. Groen betekent dat je op een normaal tempo kunt rijden. Oranje staat voor langzaam rijdend verkeer en rood betekent dat het verkeer stilstaat. Niet tevreden met de route die Google Maps heeft geselecteerd? Bekijk dan alle alternatieve routes die als grijze lijnen op het scherm worden weergegeven. Tik op een van de opties om een ​​alternatieve route te selecteren.

De verkeersdrukte wordt met kleuren weergegeven.

Live verkeer

Op de computer open je de webbrowser en surf je naar Google Maps. Weer zoek je de bestemming, zodat Maps de route tevoorschijn kan halen. Daarna beweeg je de muisaanwijzer over het pictogram Lagen linksonder. Klik op de laag met het label Verkeer. Opnieuw zal Google de wegen inkleuren volgens verkeersdrukte. Je kunt de weergave Live verkeer in- en uitschakelen door op de schakelaar in het onderste deel van het scherm te klikken.

Op de computer kun je de weergave Live verkeer in- en uitschakelen.

Meldingen ontvangen

Het is mogelijk om van Google Maps meldingen te ontvangen wanneer er drukte ontstaat in de buurt van een locatie die je in Maps hebt opgeslagen. Hiervoor tik je rechtsboven op het pictogram van je Google-account. Daarna kies je Instellingen en dan Meldingen. Op de iPhone controleer je of het schuifje bij Plaatsen en evenementen aanstaat. Op een Android-apparaat tik je bij Navigeren / Verkeer bij nabije evenementen op Aan of Alleen in de app.

Wil je verkeersupdates ontvangen over plaatsen die je hebt opgeslagen?