Afgelopen jaar kwamen talloze bedrijven in de problemen vanwege ransomware. De besmette servers draaiden voornamelijk Windows; Linux-servers kwamen er zonder al te veel kleerscheuren van af. Naar aanleiding van dit incident vragen veel beheerders zich af hoe veilig Linux eigenlijk is.

Door de manier waarop Linux ontworpen is, is het systeem van nature behoorlijk veilig. Dit is voor een groot deel te herleiden tot het gebruik van de execute-permissie. Zonder de execute-permissie kan geen enkel programma automatisch worden uitgevoerd. De beheerder van de betreffende computer zal eerst als bewuste actie de execute-permissie op een script of programmabestand moeten toepassen voordat een programma wordt uitgevoerd.

Bij het aanmaken van een bestand op een systeem zal dat bestand nooit automatisch uitvoerbaar worden gemaakt. Vanwege de manier waarop Linux omgaat met de execute-permissie, krijgen ook virussen op Linux weinig kans. Er zijn dan ook eigenlijk geen bekende virussen, noch zijn er virusscanners die veel meer scannen dan in- en uitgaande mail wanneer Linux gebruikt wordt als mailserver.

Een tweede kernelement is het gebruik van het root-gebruikersaccount. De gebruiker root is de almachtige systeembeheerder voor wie geen enkele beperking geldt. Alle andere gebruikers kunnen alleen bestanden aanmaken in hun eigen home directory of in /tmp. Dat betekent dat de schade, die een gebruiker bewust of onbewust kan uitvoeren, meestal slechts impact heeft op een beperkte omgeving.

Mandatory Access Control

Een ander belangrijk onderdeel van Linux’ beveiliging is Mandatory Access Control (MAC). Er zijn twee belangrijke systemen voor MAC: SELinux en AppArmor. Beide systemen hebben als doel om ervoor te zorgen dat alleen acties die specifiek zijn toegestaan mogen worden uitgevoerd. Hiervoor wordt gewerkt met profielen, die aan toepassingen worden gekoppeld. In deze profielen wordt op system call-niveau bepaald wat is toegestaan. Alles wat niet in zo’n profiel is gedefinieerd, wordt geblokkeerd.

Tot zover lijkt het alsof Linux zijn zaakjes goed voor elkaar heeft en het nagenoeg onmogelijk is om in te breken. Maar schijn bedriegt! Er zijn namelijk enkele precaire zaken die ervoor kunnen zorgen dat een verkeerd beheerde Linux-machine de deur wagenwijd openzet voor ongeoorloofde activiteit. In het vervolg van dit artikel gaan we verder in op aanvallen op het root-wachtwoord, de installatie van onbetrouwbare software, het uitvoeren van instabiele of onbetrouwbare scripts, brute-force attacks op ssh en zero-day-exploits.

Gevaar van root-gebruiker

De grootste zwakke plek in Linux is de root-gebruiker. Bij het ontwerp van het besturingssysteem werd onderscheid gemaakt tussen geprivilegieerde gebruikers en niet-geprivilegieerde gebruikers. Een niet-geprivilegieerde gebruiker is een gebruiker die slechts toegang heeft tot beperkte onderdelen van het besturingssysteem. De root-gebruiker is de geprivilegieerde gebruiker voor wie geen enkele beperking geldt. Je zou kunnen stellen dat de root-gebruiker onbeperkt toegang heeft tot de Linux-kernel. Zodra een aanvaller een root-shell kan openen, is hij dus binnen.

Het spreekt voor zich dat je de root-gebruiker voorziet van een zeer sterk en ingewikkeld wachtwoord. Daarnaast zorg je er als Linux-gebruiker voor om nooit in te loggen als root, want dan wordt elk proces dat je start met root-privileges opgestart. Het zwakke punt blijft echter dat de root-gebruiker überhaupt bestaat en dat het onder bepaalde omstandigheden mogelijk is om in te loggen als root. De enige beperkende factor is dat je hiervoor bij het opstarten wel consoletoegang moet hebben tot het Linux-systeem

Op een modern Linux-systeem geeft de volgende procedure vrijwel altijd toegang tot een root-shell zonder dat een wachtwoord hoeft te worden ingevoerd.

Zorg ervoor dat de doelwitmachine opnieuw wordt opgestart. Zodra je de Grub2 boot-prompt ziet, druk je op e om de editor te openen:

©PXimport

Eenmaal in de editor zoek je de regel op die begint met linux16. Voeg aan het eind van deze regel de tekst

in. Gebruik nu de toetscombinatie Ctrl+X. Het Linux-systeem zal nu opstarten, waarbij alleen een kernel en het initramfs geladen worden. Initramfs is een minimaal besturingssysteem van waaruit je toegang hebt tot je volledige harde schijf, zonder dat je een root-wachtwoord hoeft in te voeren.

Na het opstarten wordt nu een root-shell weergegeven, maar dan ben je er nog niet. Als je het wachtwoord wilt resetten, dien je eerst de volledige toegang tot het root-filesystem op de schijf te herstellen. Hiervoor zijn nog een paar commando’s nodig. Tik eerst

om uit te vinden op welke directory je root-filesystem is gemount. In het onderstaande voorbeeld gaan we uit van CentOS, waar het root-bestandssysteem op /sysroot wordt gemount. Typ nu:

Dit zorgt ervoor dat alle device files beschikbaar zijn. Gebruik nu deze opdracht, zodat ook de belangrijke kernel interface /proc beschikbaar is op het tijdelijke root-mountpunt:

Als deze essentiële bestandssystemen zijn gemount, typ je

sysroot om het tijdelijke mountpunt van het root-filesystem om te zetten naar de / directory. Wanneer je tools gebruikt die toegang vereisen tot de / directory op de schijf, zullen die het nu allemaal doen. Je kunt nu

gebruiken om het root-wachtwoord in te stellen. Tot slot: als je op een distributie werkt waar SELinux is ingeschakeld, moet je ervoor zorgen dat het hele bestandssysteem opnieuw wordt voorzien van SELinux contextlabels. Dat doe je met de opdracht

Typ nu reboot om opnieuw op te starten en in te loggen met je eigen rootwachtwoord. Veel plezier met de onbeperkte toegang tot het betreffende systeem!

Bescherming

Wellicht vraag je je af of het nu echt zo simpel is. Als je geen tegenmaatregelen getroffen hebt: ja, helaas wel. Gelukkig zijn er maatregelen die je als eigenaar van een Linux-systeem kunt treffen om deze zwakke plek te beschermen. Daarover meer in een later artikel.

Tekst: Sander van Vugt

De tijd dat een screensaver nodig was om je computerscherm te beschermen tegen inbranden, ligt ver achter ons. Vandaag is een screensaver vooral een manier om je computer een persoonlijk tintje te geven. Met een eenvoudige tool verander je je vakantiefilmpjes of familievideo's in een levendige screensaver die je scherm vult zodra de pc even pauze neemt.

Stap 1: Download PUSH VideoWallpaper

Voordat je een video als bureaubladachtergrond instelt, is het verstandig om eerst na te denken over de juiste clips. Voor een opvallend en toch rustig effect werkt een korte video die in een lus draait meestal het best. Met PUSH Video Wallpaper kun je bovendien een afspeellijst maken zodat meerdere clips elkaar automatisch opvolgen. Deze Windows-app is eenvoudig in gebruik en levert de beste resultaten. Je kunt video's afspelen vanaf de harde schijf, maar ook geanimeerde gifs en zelfs YouTube-fragmenten zijn mogelijk. Het programma is niet gratis: een licentie voor persoonlijk gebruik kost 9,95 euro en een thuislicentie voor vijf pc's 14,95 euro. Er is wel een gratis proefversie, waarbij alleen een klein watermerk rechtsonder zichtbaar is.

De eerste stap is het downloaden van PUSH Video Wallpaper (26 MB). Na het binnenhalen installeer je de tool met het bestand VideoWallpaper_setup.exe. Aan het einde van de installatie verschijnt een pop-up met de vraag of je PUSH Video Wallpaper meteen wilt starten en of je de app ook als schermbeveiliging wilt instellen. Vink beide opties aan en klik op Voltooien.

Stap 2: Instellingen

Via het pictogram in het systeemvak kun je met de rechtermuisknop de instellingen openen. Klik bovenaan op het kleine voorbeeldscherm om een afspeellijst samen te stellen. Er staan standaard enkele voorbeeldvideo's klaar. Verwijder die en voeg je eigen filmpjes toe die je als screensaver wilt gebruiken. Ga vervolgens terug naar het tandwieltje en schakel de optie Start with Windows uit. Klik ten slotte op Instellen als schermbeveiliging. De ontwikkelaar gaat ervan uit dat je de tool gebruikt als video-wallpaper. De screensaverfunctie is eigenlijk een extraatje. Door het automatisch opstarten uit te schakelen, gebruik je de app uitsluitend als screensaver en niet als dynamische bureaubladachtergrond.

Stap 3: Als schermbeveiliger instellen

Herstart de pc en ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging. Hier kun je dan PUSH Video Screen Saver selecteren voor schermbeveiliging.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.