Het is theoretisch mogelijk om een pc zonder behuizing te bouwen, maar we raden het niet aan. Een behuizing staat niet alleen netter in de werkkamer, maar zorgt ook voor stevigheid en koeling en voorkomt dat er vingers in de ventilatoren komen. Wij zetten alle typen op een rij, met de voor- en nadelen.

Het primaire doel van de behuizing is het camoufleren en beschermen van de hardware. Nagenoeg niemand is geïnteresseerd in de binnenkant van een pc. Uiteraard zijn er groepen die wel graag alle modules, koelblokken en insteekkaarten zien. Daaruit is de case-moddinggemeenschap ontstaan, waarover later meer.

In de beginjaren van de pc waren kasten beige, slecht afgewerkt en onhandig om mee te werken. Alles zat geschroefd en over kabelmanagement was nog niet nagedacht. Het kwam erop neer dat je of goed moest leren omgaan met tie-wraps of flink moest proppen.

Vandaag de dag zijn behuizingen veelal netjes afgewerkt en slim van opzet. Merken als Antec, Lian Li, Silverstone, Cooler Master, Corsair, OrigenAE en Fractal Design hebben erg hun best gedaan om strakke, nette behuizingen te ontwerpen. Nu is het echt niet meer nodig om een beige of zwart blok onder of op het bureau te plaatsen, er zijn gewoonweg mooie behuizingen te koop. Al kunnen daar wel pittige prijskaartjes aan hangen.

Diverse segmenten

Er is voor ieder wat wils. Van gigantisch grote behuizingen die geschikt zijn voor e-atx en tien of meer harde schijven tot microkastjes waarin mini-itx-moederbordjes passen. Kleiner hoeft zeker niet te betekenen dat het goedkoper is. Er zijn instap- en high-end modellen in elke klasse te koop.

Er zijn dus talloze maten voor computerbehuizingen, maar ze hebben allemaal één ding gemeen: ze houden zich aan de standaard voor hardwareformaten: de atx-standaard.

De atx-standaard is in 1995 ingevoerd en specificeert hoe groot een component mag zijn en waar bijvoorbeeld de schroefgaten moeten zitten. Wel zo handig natuurlijk; anders zouden we allemaal zelf schroefgaten moeten gaan maken om een moederbord, voeding of casefan te monteren.

Voor de consument is er een aantal veel voorkomende moederbordformaten: atx (305 bij244 mm), micro-atx (244 bij244 mm), e-atx (305 bij330 mm) en mini-itx (170 bij170 mm). Afhankelijk van het type behuizing kun je dus een keuze maken uit een van deze vier formaten. Als er een e-atx-moederbord in een behuizing past, past er ook een atx- en micro-atx-moederbord in de behuizing. Meestal past mini-itx ook, maar we raden aan dit even te controleren. We zien overigens geen nut in een grote behuizing voor een mini-itx-moederbord. 

Het belangrijkste bij het uitzoeken van een behuizing is vast te stellen wat je wilt. Veel ruimte, stilte, flexibiliteit, iets unieks of gewoon iets goedkoops? Behuizingen zijn er namelijk in alle soorten en maten. En dankzij deze diversiteit is er voor ieder wat wils. Chique, klein, groot, gaming, flexibel of gewoon simpel en goedkoop. 

Omdat er doorgaans twee of meer ventilatoren in een pc-behuizing zitten, is het zaak af en toe even schoon te maken. De ventilatoren trekken immers stof aan, omdat ze lucht aanzuigen en in de lucht zit stof. Sommige behuizingen hebben stoffilters. Dat is in veel gevallen geen overbodige luxe. Na een maandje of twee zitten deze stoffilters al vrij vol. We raden dan ook aan eens per maand of twee maanden even de stoffilters schoon te maken. Als een behuizing geen stoffilters heeft, is het echt aan te raden goed schoon te houden rondom de pc. Dit vermindert de hoeveelheid stof die een pc mee naar binnen zuigt enorm. Stof nestelt zich op de koelcomponenten, wat de koeling minder efficiënt maakt. 

Hoewel de meeste behuizingen er nu prima uitzien en ruimte genoeg hebben voor forse componenten, is het voor bepaalde gebruikers niet interessant. Die willen iets exclusiefs. Deze gebruikers worden ‘casemodders’ genoemd. Bij casemodding gaat het erom een behuizing zo aan te passen dat het een bijzonder object wordt. Dat kan heel ver gaan. Er zijn bijvoorbeeld behuizingen in de vorm van r2d2 of bijvoorbeeld een verbandtrommel. Het kan dus niet gek genoeg bij casemodding. Maar er zijn ook technisch erg mooie projecten, bijvoorbeeld van Virtual Rain. 

Heel soms zit de voeding al bij de behuizing. Bij de betere behuizingen is dat echter niet het geval. Houd daar dus rekening mee als je een behuizing koopt. Zeker bij htpc-behuizingen is het oppassen met de afmetingen van de voeding. Zijn er dan verschillen? Jazeker: er zijn absoluut grotere en minder grote voedingen. Een Enermax high-end voeding is absoluut groter dan bijvoorbeeld een standaard Antec- of Coolermaster-instapmodel (die overigens ook grote high-end modellen hebben). Htpc-behuizingen zijn krap van binnen, dus kan het zijn dat een groter model ruimte inneemt die je later nodig blijkt te hebben. Bij een tower-model speelt dit veel minder een rol en kun je eigenlijk wel je gang gaan wat betreft de grootte van de voeding. 

Schroefloos

Een heel prettige ontwikkeling is het schroefloos monteren van harde schijven, optische stations en zelfs uitbreidingskaarten. We willen niet zeggen dat je een complete pc zonder schroevendraaier kunt bouwen − je moet bijvoorbeeld ook het moederbord vastschroeven − maar je komt wel een heel eind. De schroefloze systemen verschillen per merk. De één maakt het mogelijk om gewoonweg een harde schijf erin te schuiven. Deze kun je dan vastzetten met een kliksysteem. Andere systemen vereisen een alternatieve bracket die vastklikt in het 3,5-inch slot. Sommige brackets moet je nog vastschroeven op de harde schijf of 5,25-inch apparaat. Dan is het natuurlijk geen schroefloos systeem meer. Er zijn merken die het mogelijk maken om uitbreidingskaarten (pci of pci-express) vast te zetten met een klem. Dat systeem werkt naar ons idee nog niet echt goed. 

Is kabelmanagement bij htpc’s doorgaans erg lastig, bij een tower-model is dat gewoonlijk prima geregeld. Het voordeel van een midi-tower is namelijk dat er dankzij de ruimte ook veel aandacht kan worden besteed aan kabelmanagement. Denk bijvoorbeeld aan voldoende ruimte tussen de backplate van het moederbord en het zijpaneel. Als daar genoeg ruimte is vrijgelaten, kunnen de meeste kabels netjes achterlangs, waardoor ze uit het zicht blijven.

Ook kan een fabrikant clips aanbrengen om kabels vast te zetten, eventueel met tie-wraps. Sommige fabrikanten maken ook netjes doorvoergaten in de moederbordtray om kabels doorheen te voeren. Als die strategisch goed zijn aangebracht, is het mogelijk om zeer netjes te werken.

Luchtstroom

Het klinkt wellicht vreemd, maar een behuizing zorgt ook voor koeling van de hardware. Zo kan het dus zijn dat een pc die ingebouwd is, koeler zijn werk doet dan een pc die in de open lucht zijn werk doet. Dit heeft alles te maken met ‘airflow’, de richting van de (koele) luchtstroom die langs, over en door de koelvinnen gaat, die de hitte van de diverse processoren moeten afvoeren. Door deze richting te forceren (door in- en uitgangen van lucht aan te brengen), is efficiënte koeling te realiseren. Doorgaans wordt koele lucht aan de voorkant aangezogen en aan de achter- en/of bovenzijde de behuizing uitgeblazen. Zo kan het goed langs de componenten gaan en warmte meenemen.

Het is dus uitermate belangrijk rekening te houden met de luchtstroom als je de casefans aanbrengt. Veelal levert de fabrikant één of twee fans mee, soms meer. Deze staan meestal al in de goede richting. Of de meegeleverde fans ook stil zijn, is natuurlijk de vraag. Als het een duurder model betreft, is dat vaak wel het geval. Is het een goedkoper model, dan is dit veelal niet het geval. Wil je stilte, dan kies je beter voor een duurdere behuizing of schaf je stille fans aan.

Casefans

Zoals je hebt kunnen lezen, regelt een behuizing ook de airflow: de cruciale luchtstroom langs de warme of zelfs hete componenten. Echter gaat dit niet zonder de hulp van casefans: ventilatoren die in de behuizing aangebracht worden.

Er zijn enkele maten die standaard zijn: acht (al wat ouder), twaalf (gangbaarst) en veertien centimeter (steeds vaker te vinden). Doorgaans geldt: hoe groter, hoe stiller. Dit komt doordat een grotere ventilator minder hard hoeft te draaien om dezelfde luchtverplaatsing te verkrijgen dan een model met een kleinere diameter.

Je zou dus als regel kunnen stellen dat een behuizing die 14cm-fans accepteert stiller is dan een model met 12cm-fans. Hoewel dit niet helemaal opgaat, is het een goede vuistregel. Enkele voorbeelden van merken van stille fans zijn BeQuiet, Papst, Scythe en Noiseblocker.

Deze categorie behuizingen is een beetje een geval apart. Htpc-behuizingen zijn speciaal bedoeld voor een plekje in de woonkamer en zijn dus doorgaans niet heel groot, al zijn er wel modellen die 43 centimeter breed zijn en de hoogte hebben van een gemiddeld

hifi-component: de DIN-maat dus. Uiteraard zijn er uitzonderingen; denk aan de high-end modellen van Origen AE. Zeer mooi, maar zeker niet heel klein.

De consequentie van de compactere maat om de behuizing esthetisch gezien geschikt te maken voor de woonkamer, is dat het inbouwen wat lastig kan zijn. Er is niet heel veel ruimte om kabels weg te werken bijvoorbeeld. Maar omdat er wel een vrije luchtstroom moet zijn om de componenten genoeg te kunnen koelen, is dit wel belangrijk. Uiteraard geldt hier: de doorgewinterde fabrikanten hebben dit beter voor elkaar dan de ‘budgetmerken’. Let dus heel goed op de indeling van de kast en de ruimte om kabels weg te werken. Ook is het prettig als er plek is voor ten minste één casefan. 

Het gros van de desktopbehuizingen is tegenwoordig staand. Dit heet officieel een towermodel. Er zijn mini-towers, midi-towers en big-towers (full-towerformaat).

Full-towerbehuizingen zijn ronduit gigantisch en veelal tegen de 60 centimeterhoog. Dat is handig voor wie een server wil samenstellen met (bijzonder veel) veel interne harde schijven en 5,25-inch uitbreidingen. Het mag voor zich spreken dat een full-tower ruimte heeft voor de grote moederbordformaten, bijvoorbeeld e-atx. Er zijn niet heel veel full-towerbehuizingen op de markt.

Midi-towers zijn er genoeg. Het is een populair formaat vanwege de goede mix tussen interne ruimte en plek dat de toren in een kamer inneemt. Een midi-tower kun je nog kwijt op een bureau, mocht je dat willen. Midi-towers zijn tot ongeveer45 centimeterhoog en bieden iets minder ruimte voor harde schijven of optische stations dan een full-tower. Dit is voor consumenten echter geen probleem. Ook zelfbouwers die uitgebreide systemen willen bouwen, zullen zien dat een midi-tower ruim voldoende ruimte biedt. Er passen vaak zes (soms meer) harde schijven in en in veel gevallen kan er ook een groter moederbord in dan de standaard atx-maat. Midi towers voor gamingsystemen bieden vaak veel lengte voor uitbeidingskaarten, vanwege de steeds langer wordende grafische kaarten. Deze moeten immers ook in de behuizing passen. Wil je zeker weten of een bepaalde videokaart past? Meet hem dan en meet vervolgens in de behuizing. Veel fabrikanten geef de maximale lengte van een uitbreidingskaart op.

Ten slotte de mini-towers, kleine torentjes waarin veelal een atx- of micro-atx-moederbord past. Er is niet heel veel ruimte voor interne harde schijven of 5,25-inch uitbreidingen. De hoogte is tot ongeveer35 centimeter. Ook zijn ze vaak minder breed dan een midi-tower, waardoor grote koelblokken een probleem kunnen zijn. Mini-towers zijn geschikt voor gemiddelde systemen die geen extreme koeling vereisen. 

Wie een lekker potje wil gamen, doet er goed aan om een goede gaming monitor aan te schaffen. Dat zorgt er niet alleen voor dat je game er nog beter uitziet, je eigen prestaties gaan er ook van omhoog. De Lenovo Legion R27qe is een 27 inch beeldscherm met een hoge verversingssnelheid en een QHD-paneel. Hier lees je alles over de monitor.

Partnerbijdrage - In samenwerking met Lenovo

27 inch QHD

De Lenovo Legion R27qe heeft een diameter van 27 inch, oftewel een kleine 70 centimeter. Daarmee is het een relatief compact beeldscherm, maar nog steeds ruim voldoende groot om alle details goed te kunnen zien.

Het IPS-paneel zelf heeft een resolutie van 2560 x 1440 pixels, waarmee het een QHD-scherm is. Zo kun je games spelen op hoge kwaliteit, en zie je nog meer van wat er op je scherm gebeurt.

180 Hz verversingssnelheid

De verversingssnelheid of refresh rate is bij elk beeldscherm belangrijk, maar bij een gaming monitor is dat helemáál het geval – je wilt natuurlijk precies kunnen zien wat er binnen je game gebeurt. Bij de Legion R27qe is die snelheid maar liefst 180 Hz, oftewel: 180 verversingen per seconde. Dat is beduidend hoger dan bij veel andere gaming monitoren.

Met die hoge refresh rate lijkt het alsof je zelf midden in de actie zit, omdat alles veel vloeiender verloopt. Bovendien heb je een voordeeltje ten opzichte van je tegenstanders, omdat ook elk detail op je scherm net iets sneller ververst.

©Dragos Condrea

0,5 ms reactietijd

Niet alleen de refresh rate is een belangrijke factor bij gaming monitoren, ook de reactietijd speelt een rol. De reactietijd is de tijd die het duurt voor het scherm heeft gereageerd op bewegingen.

Voor veel gaming monitoren ligt die reactietijd rond de één à twee milliseconden. Bij de Legion R27qe is dat slechts een halve milliseconde: net even sneller dus, wat je ook weer een voordeel oplevert als je gaat gamen.

Daarbij beschikt de Legion R27qe over AMD Freesync. Dat is een techniek die ervoor zorgt dat screen tearing, het fenomeen waarbij het lijkt alsof er iemand met een schaar door je scherm is gegaan, tot het verleden behoort. Veel populaire gaming monitoren gebruiken die techniek, en de R27qe is daar geen uitzondering op.

450 nits helderheid

Een ander belangrijk punt om rekening mee te houden bij het kopen van een gamingbeeldscherm is de helderheid. Dat zorgt ervoor dat je details nog beter kunt zien, ook als je zelf in een goed verlichte ruimte zit en het beeld op het scherm juist donker is.

Gemiddelde beeldschermen hebben een helderheid van zo'n 300 nits, de eenheid die wordt gebruikt om de felheid van verlichting aan te geven. Bij de Legion R27qe is dat maar liefst 450 nits, genoeg om te kunnen blijven gamen, zelfs als de zon vol op het scherm gericht staat.

Verstelbare hoogte

Een nadeel van veel gaming monitoren is dat de voet niet in hoogte verstelbaar is, zodat je altijd afhankelijk bent van de vaste positie. Bij de R27qe is dat niet het geval: je kunt het scherm in alle hoeken draaien en keren.

Dat geldt zowel voor de hoogte als voor de positie. Het scherm is los van de voet te draaien, zelfs volledig verticaal, en te kantelen, zodat je altijd de perfecte hoek hebt.

Felle kleuren en diepe schaduwen

Ook qua kleurweergave is de R27qe een goede keuze. Het scherm kan overweg met meer dan een miljard kleuren, zodat je altijd een waarheidsgetrouw beeld voor je neus krijgt. Bovendien beschikt het beeldscherm over speciale technologieën die het licht en de schaduwen nog realistischer maken.

©RyanKing999

Low blue light

Blauw licht is funest als je lange tijd naar je beeldscherm wilt of moet staren: het zorgt ervoor dat je ogen sneller vermoeid raken, en je komt achteraf moeilijker in slaap. Toch zenden veel monitoren een behoorlijk fel blauw licht uit, omdat dat makkelijker af te lezen is.

De Lenovo Legion R27qe doet dat niet. Via de Low Blue Light technologie wordt het blauwe licht zoveel mogelijk gedempt, zodat je minder last krijgt van je ogen en langer door kunt gamen of werken.

Conclusie

Wie op zoek is naar een goede gaming monitor, moet zeker de Lenovo Legion R27qe overwegen. Het scherm geeft kleuren, licht en schaduwen zeer realistisch weer. Met de hoge verversingssnelheid en de lage reactietijd heb je altijd een voordeel ten opzichte van je tegenstanders.

De hoogte en de hoek van de monitor zijn makkelijk aan te passen, zodat je altijd recht voor het scherm zit. De Low Light technologie zorgt ervoor dat je minder last krijgt van je ogen, en 's avonds na je gamesessie makkelijker in slaap kunt komen.

Al met al is de Lenovo Legion R27qe een compacte, maar uitgebreide gaming monitor, waarmee je de nieuwste games in QHD-resolutie en zeer waarheidsgetrouw op het scherm tovert.

Odido schudt de markt van vast internet voor thuis op met Klik&Klaar, een dienst van 25 euro per maand die 5G-signaal omzet naar wifi voor al je apparaten. Klik&Klaar is zo een alternatief voor internet via de kabel of glasvezel, en waarschijnlijk ook goedkoper dan wat je nu betaalt voor bekabeld internet. Wij hebben Klik&Klaar een maand getest in een appartement en delen de plus- en minpunten van de dienst met je.

De eerste plus is de prijs. Met 25 euro per maand is Klik&Klaar lekker betaalbaar. Heb je al een geselecteerd mobiel abonnement van Odido, dan betaal je slechts 20 euro per maand voor Klik&Klaar. De dienst is maandelijks opzegbaar, waardoor je lekker flexibel bent.

Het bestellen via de Odido-website is eenvoudig en we ontvingen het pakket na twee werkdagen thuis, in ons appartement in Castricum. In de doos vind je een Zyxel 5G-modem en een 5G-simkaart, die je in de router stopt om internet te ontvangen. Het blijft fascinerend hoe je al je apparaten van wifi kunt voorzien dankzij een simkaartje ter grootte van je nagel.

©Rens Blom

Het simkaartje dat je bij de router krijgt.

Installatie

Om Klik&Klaar te installeren, download je de gratis Klik&Klaar-app op je iPhone of Android-smartphone. Die loodst je binnen het beloofde kwartiertje door de installatie heen. De app laat duidelijk zien waar je de router het beste kunt neerzetten. Neem die instructies serieus, want weggestopt in een hoek ontvangt de router geen goed internetsignaal en heb je dus ook weinig aan de dienst. Na de eenvoudige installatie geef je je wifinetwerk een naam en verbind je je apparaten. Vervolgens zijn je smartphone, computer, tablet, smart-tv en andere gadgets online. Je hebt onbeperkt internet op de hoogst mogelijke snelheid, zoals je gewend bent van internet voor thuis.

©Rens Blom

De installatie van Klik&Klaar is eenvoudig.

Ervaringen

Na ruim een maand gebruik zijn we over het algemeen erg tevreden over Odido Klik&Klaar, maar sturen we de router toch terug. Dat ligt niet aan de internetsnelheden. Odido belooft via deze dekkingskaart dat de router op ons adres een snelheid van 300 Mbit/s of meer biedt en dat klopt. In de woonkamer – waar de router voor het raam staat – halen we tussen de 300 en 600 Mbps download en 70 tot 200 Mbps upload. Dat zijn uitstekende snelheden. In andere kamers, verder weg van de router, halen we nog steeds meer dan 100/50 Mbps. Netjes.

Ons probleem met Odido Klik&Klaar is de betrouwbaarheid. Niet alleen viel de router in een maand twee keer uit (om na een herstart weer te functioneren), tijdens flinke regenbuien en een najaarsstorm had de router grote moeite om een stabiel thuisnetwerk te bieden. Dipjes in het wifisignaal verstoorden onze videobelvergaderingen, onderbraken de muziek uit de Sonos-speakers en lieten onze telefoons af en toe automatisch overschakelen naar het mobiele netwerk. Ongemakken die we tijdens slecht weer niet ervaren via een vaste internetverbinding, en ongemakken waar we niet op zitten te wachten in het gure Nederland.

©Rens Blom

De Klik&Klaar-router uit de doos.

Goed om te weten: de router heeft twee 2,5Gbit/s-ethernetpoorten om apparaten bekabeld aan te sluiten. Wij hebben de smart-tv rechtstreeks aangesloten en de andere poort verbonden met een switch. De smart-tv heeft tijdens het kijken van Videoland, YouTube en NPO Plus nooit problemen met zijn internetverbinding gehad, ook niet tijdens slecht weer.  

Wifirepeaters

Voor een volledige test hebben we ook twee wifirepeaters van Odido Klik&Klaar besteld. Die heten Wifipunten, zijn optioneel en kosten 2,50 euro per stuk per maand. Je huurt ze en moet ze als ze niet bevallen of bij het stoppen van Klik&Klaar dus terugsturen.

©Rens Blom

©Rens Blom

De installatie van de Wifipunten.

Onze ervaringen met de kleine repeaters, die je neerzet in de vensterbank of op je bureau, zijn gemengd. Enerzijds verbeteren ze het wifisignaal in ons appartement duidelijk. Op onze werkplek, een vide boven de keuken/woonkamer en net buiten de directe zichtlijn van de router in de woonkamer, haalden we via router een downloadsnelheid van 270 Mbps en een uploadsnelheid van 120 Mbps. Na het installeren van een wifirepeater op de wifi, met bijna een zichtlijn op de router, schoot de downloadsnelheid omhoog naar 425 tot 616 Mbps – op basis van vier tests verspreid over een uur. De uploadsnelheid bedroeg bij deze tests 107 tot 110 Mbps en verbeterde dus niet ten opzichte van de oude situatie.

©Rens Blom

Een snelheidstest na het koppelen van een wifirepeater.

Een Wifipunt-wifirepeater heeft twee 2,5Gbit/s-lanpoorten om apparatuur bekabeld aan te sluiten. Onze computer op de werkplek tikte bekabeld op de repeater vrijwel dezelfde snelheden aan als via de wifi.

©Rens Blom

De wifirepeater is handzaam en daarom op veel plekken neer te zetten.

Opmerkelijk is dat heel wat van onze apparaten in de war raakten van de Wifipunten. Smartphones, laptops en tablets leken soms niet meer te weten met welk wifipunt (router, wifipunt één of wifipunt twee) ze het beste konden verbinden, wat leidde tot verbindingsproblemen. Dat terwijl we de repeaters geïnstalleerd hebben volgens de instructies van deKlik&Klaar-app, die in de weken erna steevast aangaf dat ons wifinetwerk er keurig uitzag. Na het verwijderen van de Wifipunten waren de verbindingsproblemen ook opgelost.

©Rens Blom

Conclusie

Odido Klik&Klaar is kinderlijk eenvoudig te installeren, is – afhankelijk van je locatie – razendsnel en werkt over het algemeen goed. De verbindingsproblemen tijdens slecht weer zijn ons wel tegengevallen. Dit is voor ons reden om te blijven bij de stabielere vaste internetaansluiting in onze woning. Klik&Klaar lijkt ons wel ideaal voor een campingstandplaats, vakantiehuisje of andere plek zonder (betaalbare) vaste internetaansluiting.