Kinderen zijn heel handig met nieuwe technologie. Ze leren snel nieuwe apparaten te gebruiken. Betekent dat ook dat kinderen weten hoe die technologie werkt? Is het nodig om ze vroeg te leren programmeren? Leren programmeren kan een leuke levensles zijn en niet per se een toekomstige carrièrekeuze.

In de jaren '80 betekende het bezit van een computer meestal dat je een hobbyist was. Dat je bereid was om niet alleen andermans software te gebruiken, maar ook om zelf te experimenteren met programmeren. Wie in dat tijdperk opgroeide en bijvoorbeeld met BASIC of PASCAL leerde werken, leerde tegelijk een aantal waardevolle lessen. Lessen die een kind van nu niet meer automatisch meekrijgt door met een iPad te spelen.

Volgens mediacoach Gemma Steeman is het nog steeds zo dat kinderen veel sneller leren omgaan met computers dan volwassenen. "Ze leren door te experimenteren. Ze zijn niet bang om iets fout te doen en ontdekken daardoor heel snel de mogelijkheden die ze graag gebruiken."

Dat betekent in de praktijk dat ze sneller dan hun ouders weten hoe ze apps moeten downloaden en opstarten. En natuurlijk vooral hoe ze al die spellen kunnen spelen. Toch is dit natuurlijk wat anders dan 'weten hoe een computer werkt'.

©PXimport

Leren programmeren is een belangrijk onderdeel van 'mediawijsheid': de verzameling vaardigheden voor kinderen en volwassenen die helpen om media te gebruiken en te duiden.

Consequenties

Steeman: "Kinderen weten ook niet hoe ze computers slim in kunnen zetten, bijvoorbeeld om taken beter of efficiënter uit te voeren. Ook weten ze niet wat de consequenties zijn van hun gedrag online. Dat komt ook door de ontwikkeling van de hersenen: ze zijn gewoon niet in staat om dat allemaal te overzien." Want voor een kind is het gewoon niet te bevatten dat wat je op internet zet, er ook nooit meer van af kan. En vooral dat anderen (vreemden) het kunnen zien. Voor een kind is het begrip data volkomen abstract. Om nog maar te zwijgen van 'big data' en wat bedrijven allemaal kunnen door gegevens te verzamelen en te analyseren.

©PXimport

Gemma Steeman is mediacoach bij

Belangrijk

Volgens Steeman is het leren programmeren geen manier om kinderen op weg te helpen in een carrière als programmeur. "Het schrijven van programma's is iets wat steeds meer in lagelonenlanden gedaan wordt. Wie later een baan krijgt in de IT, wordt hoogstwaarschijnlijk geen programmeur." Maar we leven in een wereld die volledig doordrongen is door digitale media. Je moet mee kunnen komen en hoe meer je begrijpt van de processen die al die media mogelijk maken, hoe beter.

Ook zijn er heel wat (toekomstige) banen waarbij kennis van programmeren nuttig is, zonder dat je daarvoor programmeur hoeft te zijn. Want hoewel het daadwerkelijke programmeerwerk van grote programma's en games vaak wordt uitbesteed, gebeurt het plannen en het denkwerk van de ontwikkeling wel degelijk ook in ons land. Wie ergens werkt waar computerprogramma's gebruikt of gemaakt worden, heeft dus erg veel aan kennis over de werking van die programma's. Steeman zelf geeft aan dat ze erg veel heeft aan die kennis bij haar werk voor de website MediaWijsheid.nl. "Ik kan niet programmeren, maar wel computercode lezen en dat is bij het werken aan websites een groot voordeel."

©PXimport

Het kunnen lezen van computercode helpt zeker als je websites ontwerpt of bijhoudt.

Het is gewoon leuk!

Veel tv-series en films leren ons dat programmeren betekent: schermen vol onbegrijpelijke wiskundig ogende formules. Maar dat is een vooroordeel. Programmeren is het oplossen van een puzzel. En dankzij allerlei leuke, grafische lesmethoden, is het voor kinderen net zo goed een spel als een les.

Hour of Code bijvoorbeeld is een wereldwijde introductie voor kinderen om te leren programmeren met 'Hopscotch'. In een uur spelen leren ze hoe ze niet alleen computers kunnen gebruiken, maar vooral hoe ze deze naar hun hand kunnen zetten. Door bouwsteentjes te verslepen, laten ze bekende figuren zoals Anna en Elsa uit 'Frozen' of de bekende Angry Birds bewegen. Hopscotch is dé taal voor kinderen op dit moment, die juist door zijn directe grafische feedback meteen laat zien wat een commando of functie doet.

Voor de kinderen die hier echt lol in hebben, zijn er allerlei vervolgprojecten. Het hoeft niet op te houden bij één uur.

©PXimport

Grote studio's zoals Disney lenen bekende figuren aan deze educatieve site.

Levensles

Maar de belangrijkste reden om kinderen (eenvoudige) programma's te laten maken, is dat het een manier van denken aanleert die ze de rest van hun leven kunnen gebruiken. Programmeren is namelijk vooral een levensles: om een computerprogramma te maken, leer je om een probleem op een gestructureerde manier op te lossen. Je begint met een formuleren van het probleem en om dat probleem op te lossen, moet je het in stukjes ophakken. Als je 'probleem' bijvoorbeeld is: een eenvoudig huisje tekenen op het scherm, dan kun je dit opdelen in delen: hoe teken je een vierkant? Een rechthoek? Een driehoek? Hoe zorg ik ervoor dat de driehoek op het vierkant staat en dat de rechthoek op de plaats komt waar de deur moet zijn?

Deze manier van problemen oplossen overstijgt het schrijven van computerprogramma's. Wie een feest organiseert en een groep moet aansturen, moet ook leren om het geheel te overzien en dat in subtaken te verdelen. En het is juist deze manier van analytisch denken die kinderen op een speelse en natuurlijke manier kunnen leren door de computer naar hun hand te zetten.

©PXimport

Met eenvoudige puzzels leert het kind in de app Daisy the Dinosaur spelenderwijs programmeren op de iPad.

Wanneer

Volgens Steeman kunnen kinderen vanaf een jaar of zes al heel wat leren, dankzij speciale programma's. Deze zijn er op gericht om kinderen op een visuele en aantrekkelijke manier te leren om eenvoudige programma's te maken. De kinderen zullen dit niet als 'programmeren' ervaren, maar als een spel waarbij ze de computer opdrachten geven die direct resultaat op het scherm toveren. Veel van dit soort programma's hebben een duidelijke relatie met de wat oudere programmeertaal LOGO (zie kader). Voor de iPad is er bijvoorbeeld de app Daisy the Dinosaur. Met deze app leren kinderen kleine programma's schrijven die het figuurtje Daisy over het scherm laten bewegen. Helaas is de Daisy-app wel Engelstalig.

Op de website van Kennisnet.nl vinden we Ko de Kraker. Net als bij Daisy geeft het kind opdrachten aan het vogeltje Ko, die dankzij correcte programma's zijn geliefde nootjes kan eten.

©PXimport

Ko de Kraker is een vogeltje dat nootjes wil eten. Kinderen schrijven programma's om hem te helpen.

LOGO

Een aantal computerveteranen zal vast even opveren bij het lezen van die naam. LOGO, ontwikkeld in de jaren zestig door Seymour Papert. LOGO werd speciaal voor kinderen bedacht. Het belangrijkste kenmerk is de schildpad-cursor die met eenvoudige commando's is aan te sturen. Commando's geven direct resultaat. 'FORWARD 100' zorgt bijvoorbeeld voor een lijn van 100 pixels in de kijkrichting van de schildpad.

Daarnaast is het een krachtige taal waarbij de programmeur feitelijk zijn eigen commando's maakt die steeds complexere taken uitvoeren.

Het volgende simpele programma laat de schildpad een cirkel tekenen:

TO CIRCLE

REPEAT 360 [FORWARD 1 RIGHT 1]

END

Vanaf dat moment 'kent' de computer het nieuwe commando 'circle' dat ook weer in een nieuw programma te gebruiken is. Heel krachtig en heel overzichtelijk.

©PXimport

Met MSWLogo (gratis) kun je al snel mooie 'turtle graphics' maken.

Simpel

Daarnaast is op dit moment Scratch heel populair: op de site kunnen kinderen programmeren met bouwsteentjes die ze in een venster slepen. Ook hier gaat het om grafische feedback: animaties en simpele spellen.

Toch is het een misverstand om te denken dat kinderen (zeker als ze een jaar of 10, 11 zijn) heel simpele talen moeten leren. Kijk maar eens wat kinderen inmiddels allemaal aan complexe dingen kunnen bouwen in het spel Minecraft. Ze zijn zeker in staat om complexere talen onder de knie te krijgen. We noemden LOGO al. Ook Microsofts Small Basic richt zich volledig op kinderen. Maar ook een 'volwassen' taal is een leuke uitdaging.

©PXimport

Small Basic is een versimpelde, gratis versie van BASIC, speciaal voor kinderen.

Python

Op deze site staat een compleet lesprogramma voor de basisschool, waarin kinderen de taal Python leren. Deze scripttaal (ontwikkeld door Nederlander Guido van Rossum), is eenvoudig te leren en wordt ook in het echt gebruikt. Een perfecte brug dus tussen het klaslokaal en digitale wereld, maar uiteraard niet geschikt voor de allerjongsten.

Dit soort lespakketten zijn minder geschikt voor thuis. Maar volgens Steeman is het een goed idee als ouders samen met school en buitenschoolse opvang in gesprek gaan over programmeren. "Ik ben er niet voor om het verplicht in lesprogramma's op te nemen. Het is echter wel belangrijk dat elk kind er even mee in aanraking komt en als hij of zij dat wil er ook meer mee kan doen. Ouders en scholen kunnen elkaar daar denk ik goed in ondersteunen."

Direct effect

Hoewel Python niet meteen allerlei grafisch vuurwerk produceert, heeft het als groot voordeel dat het een geïnterpreteerde taal is. Dat wil zeggen dat je het resultaat meteen kan zien.

print("Hallo wereld")

>> Hallo wereld

print(3*2)

>> 6

print("3*2")

>> 3*2

Dit is natuurlijk in een leeromgeving heel belangrijk omdat de leerling meteen het resultaat van zijn instructies ziet. Dat is ook de reden dat talen als C++ niet kindvriendelijk zijn. Afgezien van de complexiteit is het ook lastig om programma's steeds te moeten compileren voor je kan zien wat ze doen.

Amsterdam investeert in jonge programmeurs

Als onderdeel van een plan van de gemeente Amsterdam om in de toekomst te behoren tot de top 3 van Europese steden met startups, wil de gemeente investeren in het opleiden van jongeren in deze sector. Daartoe zouden er 'coding academies' moeten worden opgericht waar jongeren en zzp-ers leren coderen en programmeren. Verder zou de gemeente wel op zoek zijn om initiatieven te ondersteunen die erop gericht zijn dat coderen op basisscholen, middelbare scholen en universiteiten even standaard worden als rekenen en taal.

Verder lezen?

Daisy the Dinosaur (iOS)

Ko de Kraker

Microsoft Small Basic

Hour of Code

Microsoft Windows Logo (gratis Windows-versie van LOGO)

ACSLogo (gratis OS X-versie van LOGO)

Hopscotch (iOS)

Kodable (iOS)

Robomind

Heb je een diavoorstelling samengesteld voor een infoavond, een wachtkamer of een informatiestand dan wil je die uiteraard niet iedere keer handmatig opstarten. Stel de PowerPointpresentatie in op automatisch herhalen.

Timing

Zo’n oneindige lus in PowerPoint werkt zowel in de Windows-versie als op de Mac. Momenteel heeft PowerPoint op het web geen lus-functie. Voordat je de presentatie instelt op herhalen, moet je eerst de timing goed controleren. Je kunt immers dezelfde tijd voor iedere dia instellen of bepaalde dia’s langer in beeld houden. Open de presentatie en ga naar het tabblad Overgangen. In het onderdeel Timing zorg je dat er geen vinkje staat in het vakje Bij muisklik. Je vinkt het vakje Na aan en je stelt het aantal seconden in dat de dia te zien is. Je kunt ook de pijlknopjes gebruiken om in kleine stapjes de tijdsduur te verhogen of te verlagen. Als je dezelfde timing voor alle dia’s wilt gebruiken, dan selecteer je hier de optie Overal toepassen. Wil je per dia andere tijden instellen, dan moet je de volgende dia selecteren en voer je ook daar in het Na-vakje de specifieke tijden in. Herhaal dit voor de resterende dia’s.

Controleer eerst grondig de timing voor iedere dia.

Type voorstelling

Zodra is ingesteld hoelang de dia’s in beeld blijven, kun je de instelling Herhalen inschakelen. Ga naar het tabblad Diavoorstelling en selecteer Diavoorstelling instellen in het gedeelte Instellen. In het pop-upvenster kies je een type voor de voorstelling. Ben je van plan de voorstelling te presenteren of door één persoon te laten bekijken, dan kies je een van de eerste twee opties. Wil je dat de diavoorstelling automatisch wordt afgespeeld dan kies je de derde optie: Bekeken in kiosk (volledig scherm).

Hoe wil je dat de voorstelling wordt bekeken?

Herhalen

In het onderdeel Afspeelopties vind je de functie die je nodig hebt: Herhalen tot er op Esc wordt gedrukt. Daarna ga je naar het vak Naar volgende dia gaan. Hier duid je aan dat PowerPoint tijdens de herhalingen de tijdinstelling moet aanhouden met de optie: Tijdinstelling gebruiken. Eventueel kun je hier nog andere opties aanpassen, zoals welke dia’s er in een lus moeten draaien. Gebruik de OK-knop om de instellingen op te slaan.

Zorg dat de functie Herhalen actief is, net als de functie Tijdinstelling gebruiken.

De Huawei Watch Fit 4 Pro is een nieuwe fitnesstracker. Of is het toch een smartwatch? De wearable lijkt ertussenin te zitten, wat een interessante gebruikservaring oplevert. In deze review lees je onze ervaringen met de Watch Fit 4 Pro, die een adviesprijs van 280 euro heeft.

Goed om te weten is dat de Watch Fit 4 Pro een duurdere versie is van de tegelijk gelanceerde Watch Fit 4. Die heeft een adviesprijs van 170 euro – een wezenlijk verschil. Het prijsverschil uit zich met name in de eenvoudigere behuizing en wat minder geavanceerde sensoren om je gezondheid te meten. Waar de Watch Fit 4 een typische betaalbare fitnesstracker is, komt de Pro-versie daadwerkelijk luxer over.

©Rens Blom

We hebben de Watch Fit 4 Pro anderhalve week om de pols gehad en zijn positief verrast over het uiterlijk en draagcomfort. De wearable oogt wat oneerbiedig gezegd erg veel als de peperdure Apple Watch Ultra, maar is dunner en lichter. Dat merk je om de pols. Je overhemd of T-shirt glijdt zo over de wearable heen en ook met slapen hebben we weinig erg gehad in het feit dat we een 30 gram wegende gadget droegen. De bouwkwaliteit komt premium over en een regenbui of duik in een zwembad is geen probleem. Wij ontvingen de Watch Fit 4 Pro met zachte stoffen band, die niet irriteert. Het bandje is verwisselbaar. De kroon draait en navigeert zo door de interface.

Groot scherm

Is de Watch Fit 4 Pro een fitnesstracker? Sommige functies wijzen erop, maar fitnesstrackers staan ook bekend om hun doorgaans kleinere, smalle schermen. In deze Huawei-wearable zit echter een groot rechthoekig scherm, dat veel doet denken aan een Apple Watch. Op het grote scherm met saffierglas zie je duidelijk de tijd, meldingen van je smartphone, gezondheidsinformatie en andere gegevens. Het scherm is binnen en buiten goed afleesbaar, al kan het display onder sommige omstandigheden wel spiegelen. Dan moet je wat beter kijken of je pols wat draaien.

Onderstaande foto's laten zien wat we bedoelen. Op de ene afbeelding spiegelt het scherm nogal, waar het scherm op de andere foto wél goed afleesbaar is.

©Rens Blom

Het scherm kan spiegelen.

©Rens Blom

Je pols draaien kan het spiegelen verhelpen, waardoor het scherm erg goed afleesbaar is.

Veel functies

De Huawei Watch Fit 4 Pro heeft veel ingebouwde functies. Natuurlijk, er is keuze uit meer dan honderd wijzerplaten om geheel naar eigen smaak te zien hoe laat het is. De wearable houdt echter ook je hartslag, aantal gezette stappen, sportieve activiteiten en slaap bij (mits je de tracker 's nachts draagt). Ook kun je meldingen van je smartphone laten tonen op het wearablescherm. Je bepaalt zelf van welke apps. Antwoorden kan doorgaans niet of alleen met vooraf ingestelde reacties.

Je kunt bellen met de Watch Fit 4 Pro, mits de wearable via bluetooth verbonden is met je smartphone. Over je smartphone gesproken: dat kan een Android-toestel of Apple iPhone zijn. Huawei's wearable werkt met beide besturingssystemen. Klinkt logisch, maar sommige smartwatches van andere merken werken alleen met Android óf iOS. De Huawei-smartphoneapp die hoort bij de Watch Fit 4 Pro installeer je op een iPhone eenvoudig uit de App Store. Op een Android-toestel dien je de app via een omweg te installeren, omdat Huawei van de Amerikaanse overheid geen apps in de Google Play Store mag aanbieden. Dat is eenmalig een onhandige handeling. De smartphone-app zelf werkt naar behoren, bevat veel instellingen en toont door de Watch Fit 4 Pro verzamelde informatie op een overzichtelijke manier.

©Rens Blom

De smartphone-app geeft informatie duidelijk weer en laat je ook kiezen uit heel veel wijzerplaten.

Lange accuduur

Een sterke eigenschap van Huawei-wearables is de lange accuduur, te danken aan een energiezuinige processor en eveneens energiezuinige software. Ook de Watch Fit 4 heeft een lange adem. Wij hebben 'm na zeven dagen aan de oplader moeten leggen, wat we een hele respectabele accuduur vinden. Het doet ons ook weer denken aan wat de Watch Fit 4 Pro nu precies is. De wearable komt qua ontwerp en scherm over als een smartwatch, maar biedt de lange accuduur waar fitnesstrackers om bekendstaan.

Conclusie: Huawei Watch Fit 4 Pro kopen?

Met de Huawei Watch Fit 4 Pro koop je een wearable die oogt als een premium smartwatch, voorzien van een groot scherm en met een lange accuduur. De wearable werkt met Android en iOS en biedt veel functies, maar mist ook zaken die je misschien belangrijk vindt. Of de Watch Fit 4 Pro jouw ideale wearable is, hangt daarom af van je wensen. Deze fitnesstracker/smartwatch laat in ieder geval een goede indruk achter.