Netwerk- en systeembeheerders zoeken voortdurend naar gereedschap dat hun werk zoveel mogelijk vergemakkelijkt. Dergelijke tools zijn niet alleen handig voor professionals, maar ook voor u! We hebben de favoriete hulpprogramma's van IT-pro's geselecteerd en laten zien hoe u er thuis mee aan de slag kunt.

1. Disk2vhd

1. Virtualisatie

Virtualisatie is niet alleen hip, het is ook handig, zowel voor professionals als voor 'gewoon' thuisgebruik. Door op een moderne pc enkel Windows 7 te installeren, maakt u slechts gebruik van een beperkt gedeelte van de capaciteit van de computer. Een hedendaagse machine is echter prima in staat om naast een nieuwe Windows-versie ook nog een ouder besturingssysteem te laten draaien. Door dit via virtualisatie te doen, maakt u als het ware een 'extra pc' binnen uw bestaande computer. Om dit te bereiken hebt u virtualisatiesoftware nodig, en een prima gratis pakket is bijvoorbeeld VirtualPC van Microsoft. U vindt dit programma op Microsoft. Met VirtualPC op uw computer bent u er echter nog niet. Het kan veel tijd kosten om een virtuele pc volledig in te richten. Door een bestaande computer of een volledige harde schijf naar een virtuele pc te kopiëren, bespaart u veel tijd. Bovendien maakt u het daarmee mogelijk om snel iets te testen.

2. Downloaden

Professionals gebruiken vaak het programma Disk2vhd, als ze een bestaand systeem of een bestaande harde schijf willen virtualiseren. Disk2vhd is een programma van Sysinternals, een maker van handige hulpprogramma's die een paar jaar geleden door Microsoft werd opgekocht. Disk2vhd is gratis te downloaden via Disk2vhd. U krijgt het dan binnen in een zip-bestand dat u kunt uitpakken. U kunt het programma daarna direct opstarten, installeren is verder niet nodig.

©PXimport

Disk2vhd is een gratis hulpprogramma van Microsoft.

3. Virtualiseren

De naam Disk2vhd zegt het al, het programma zet een disk (schijf) om in een vhd-bestand. VHD staat voor virtual harddisk en het is het Microsoft-bestandsformaat voor virtuele machines. Dubbelklik op Disk2vhd om het programma te starten en selecteer bij Volumes to include de schijven of partities die u wilt opnemen in de virtuele schijf. Kies bij VHD File name de locatie waar u dit bestand wilt opslaan en geef het een herkenbare naam. Klik nu op Create. Disk2vhd leest de schijf of schijven die u hebt geselecteerd, het maakt een vhd-bestand aan en kopieert er de hele inhoud van de geselecteerde schijven naartoe.

©PXimport

Met Disk2vhd kopieert u de inhoud van een heel systeem of van een harde schijf naar een vhd-bestand.

4. Koppelen in Windows

Als u Windows 7 gebruikt, kunt u een vhd-bestand direct koppelen als een echte harde schijf. Klik met de rechtermuisknop op Computer en kies Beheren. Klik daarna op Schijfbeheer en kies Actie, Virtuele harde schijf koppelen. Klik op Bladeren en selecteer het vhd-bestand dat u zojuist met Disk2vhd hebt gemaakt. Wilt u de schijf alleen kunnen lezen, dan moet u de optie Alleen lezen aanvinken. Bevestig met OK. Even later zal Windows Verkenner oplichten omdat het een nieuwe schijf heeft gevonden. Open Verkenner en zie hoe de schijf of partities die eerder aan het vhd-bestand werden toegevoegd, nu als extra harde schijf beschikbaar zijn. Een virtuele harde schijf, welteverstaan! Hebt u de virtuele schijf niet meer nodig, dan klikt u in Schijfbeheer met de rechtermuisknop op de disk en kiest u Virtuele harde schijf ontkoppelen.

©PXimport

De virtuele harde schijf kan via Schijfbeheer worden gekoppeld en vervolgens als echte harde schijf worden gebruikt.

5. VirtualPC

Binnen VirtualPC kunt u uw virtuele harde schijf ook gebruiken. Start VirtualPC en selecteer een bestaande virtuele machine. Kies voor Settings en selecteer bijvoorbeeld Hard Disk 2 om de virtuele harde schijf als tweede schijf in de pc te koppelen. Ga via Browse naar de virtuele harde schijf en selecteer het vhd-bestand. Bevestig met Openen, OK. Wanneer u nu de virtuele machine start, zal de tweede harde schijf er in Windows Verkenner zijn te vinden. Is dat niet het geval, dan moet u de schijf koppelen in Schijfbeheer. Klik met de rechtermuisknop op Deze Computer en kies Beheren. Onder Schijfbeheer ziet u een nog niet toegewezen disk. Die kunt u initialiseren of een stationsletter geven, waarna u de schijf kunt gebruiken alsof het een 'echte' is.

©PXimport

In Microsoft VirtualPC kunt u een gekloonde harde schijf koppelen alsof het een echte harde schijf is.

2. VHD Attach

6. VHD koppelen

In de vorige tips stond de virtuele harde schijf (vhd) centraal, een vaak meerdere gigabytes groot bestand waarin de inhoud van een complete harde schijf kan worden opgeslagen, als in een soort container. Het mounten van zo'n vhd gebeurt in Windows 7 via Schijfbeheer. VHD Attach vergemakkelijkt dat nog, doordat het de mogelijkheid biedt om vhd-bestanden te koppelen en te ontkoppelen via een rechtsklik in Verkenner.

7. Installeren

Via Jmedved kunt u het programma VHD Attach downloaden. Klik op Uitvoeren en doorloop de installatie met alle standaardopties. Schakel aan het einde van het proces Launch application now in en klik op Finish. Het gebruik van VHD Attach vereist dat Windows 7 op uw computer staat.

©PXimport

Als u VHD Attach installeert met de 'gewone' standaardopties leidt tot een prima resultaat.

8. Bestanden koppelen

Windows Verkenner is het werkveld van VHD Attach. Open dit Windows-onderdeel en blader naar een map met een of meer vhd-bestanden. Klik met de rechtermuisknop op een vhd-bestand en kies Attach om het te koppelen. De schijf wordt gekoppeld en even later ziet u in de linkerkantlijn van Verkenner dat er onder Computer een nieuwe harde schijf is toegevoegd. Mogelijk verschijnt er ook een venster voor Automatisch Afspelen. Kies in dat geval voor Map en bestanden weergeven. Wilt u de schijf ooit weer ontkoppelen, sluit dan alle vensters die gebruikmaken van de schijf en ga terug naar het vhd-bestand in Verkenner. Klik wederom met de rechtermuisknop op het vhd-bestand en kies nu Detach.

©PXimport

VHD-bestanden kunt u direct binnen Windows Verkenner koppelen en ontkoppelen.

9. VHD Attach-venster

VHD Attach heeft ook een programmavenster. Dit is na de installatie terug te vinden via Start, Alle programma's, VHD Attach. Als u het opent, ziet u een leeg programmavenster, maar via Open kunt u een vhd-bestand selecteren. Het programma toont daarbij ook bestandsinformatie over de virtuele schijf, zoals de virtuele grootte, de werkelijke grootte en de naam. Via Attach en Detach kunt u ook hier eenvoudig schijven koppelen. Bovendien laat het venster via Attached Path altijd zien met welke stationsletter de virtuele schijf kan worden teruggevonden in Windows Verkenner.

©PXimport

VHD Attach heeft ook nog een echt programmavenster, dat u kunt gebruiken om schijven te koppelen en te ontkoppelen.

3. RichCopy

10. Bestanden kopiëren

RichCopy is de superversie van RoboCopy. RoboCopy is een hulpprogramma voor het kopiëren van bestanden en mappen onder Windows. Het was vroeger een onderdeel van de Resourcekit voor Windows, maar in Windows 7 is het een standaardonderdeel van de OS-installatie geworden. RoboCopy is een command line-programma dat u kunt starten door via Start, Uitvoeren het commando CMD op te geven zodat de opdrachtprompt start. RichCopy is een beter programma voor het kopiëren van bestanden en mappen, alleen is het wel volledig grafisch en dus een echte Windows-toepassing.

11. Installeren

RichCopy is een programma van Microsoft Innovation Center. De download is nogal lastig te vinden en hij heeft bovendien een nogal vreemde naam (HoffmanUtilitySpotlight2009_04.exe). Daarom kunt u het beste naar Techworld, waar uitleg staat over het programma en waar u onderaan de pagina een directe link vindt. Bewaar het bestand op de pc. Het is een bestand dat zichzelf uitpakt, en u kunt zelf aangeven op welke locatie dat moet gebeuren. Open daarna de map waar u de bestanden hebt laten uitpakken en klik op Setup.exe. Volg de aanwijzingen die tijdens de installatie op het scherm verschijnen. Na de installatie vindt u RichCopy 4.0 via het menu Start van Windows.

©PXimport

RichCopy is lastig te vinden. Het heeft bovendien een nogal eigenaardige bestandsnaam.

12. Snel kopiëren

RichCopy kan sneller kopiëren dan hoe Windows dat standaard doet, doordat het alle bijbehorende activiteiten gelijktijdig uitvoert. Windows leest, controleert, verifieert, kopieert, schrijft, verifieert wederom en bevestigt bij verplaatsingen, en voert al die activiteiten standaard na elkaar uit. RichCopy werkt dus anders. Bovendien kan RichCopy veel voorkomende activiteiten opslaan als één handeling en ze zo gemakkelijk herhalen. Om bestanden of mappen te kopiëren klikt u eerst op Source om de betreffende mappen te selecteren. Klik vervolgens op Destination en selecteer de locatie waar de bestanden naartoe moeten worden gekopieerd. Klik ten slotte op Start Copy, de groene knop midden op werkbalk van RichCopy.

©PXimport

Selecteer een bron en een doel, en start de kopieeractie.

13. Kopieeropties

Een belangrijk onderdeel van RichCopy betreft de kopieeropties. Klik op Option om alle mogelijkheden van het programma te openen. Dat zijn er beangstigend veel, maar u zult ze lang niet allemaal gebruiken. Belangrijk zijn de mogelijkheden om te kopiëren. Deze staan bij Method. Standaard voert RichCopy geen verplaats- maar een kopieeractie uit, en als u daar tevreden mee bent houdt u alle opties uitgeschakeld. Wilt u bestanden niet kopiëren maar verplaatsen, dan schakelt u Move in. Wilt u dat beide mappen na een kopieeractie dezelfde inhoud hebben, dan selecteert u Purge. Let wel, RichCopy vergelijkt daarbij de Source- en Destination-map (bron en doel). Bestanden die niet in de Source-map staan maar wel in de Destination-map worden vervolgens uit die laatste map verwijderd.

©PXimport

Via Move zorgt u ervoor dat RichCopy bestanden verplaatst in plaats van kopieert.

14. Consolideren

Een handige optie is Consolidate Multiple Sources. Het is mogelijk om in RichCopy bij Source meerdere bronnen op te geven, meerdere mappen om te kopiëren dus. Standaard kopieert RichCopy ze allemaal naar één doelmap. De spreiding over meerdere mappen die bij de bron bestaat, verdwijnt daarbij. Is dat onwenselijk en wilt u dat Destination uit dezelfde mappen bestaat als de mappen die u als Source hebt geselecteerd, schakel dan Consolidate Multiple Sources in.

©PXimport

Bepaal of de mapverdeling binnen de bron ook behouden blijft in het doel.

15. Actie herhalen

Het aantal opties voor een kopieeractie van RichCopy is groot. Als u ze steeds weer opnieuw moet instellen, is dat lastig en bovendien is de kans groot dat er dan fouten worden gemaakt of dat opties worden vergeten. Het is dus handig om alle kopieeropties in een profiel vast te leggen dat u later eenvoudig kunt openen. Open het Option-scherm en stel alle opties op de door u gewenste manier in. Klik vervolgens op OK en daarna op File, Save as. Geef de kopieeropties een naam, liefst een waarmee u gemakkelijk onthoudt om wat voor type opties het gaat, en klik op Opslaan. Als u de opties op een later moment wilt gebruiken, klikt u op File, Recent profiles en selecteert u het juiste profiel.

©PXimport

Bewaar alle kopieerinstellingen in een profiel, zodat u ze later eenvoudig opnieuw kunt gebruiken.

16. Meer opties

RichCopy heeft veel opties, maar tot nu toe hebt u er nog maar een klein deel van gezien. Via View, Advanced, Action, Copy Options kunt u nog veel meer opties selecteren. Zo zijn er opties voor Process Controll, waarmee u de systeemimpact van een kopieeractie kunt sturen, er zijn File attributes, er is een 'error handling'-pagina vol mogelijkheden om attributen en beveiligingsinformatie aan bestanden toe te voegen, bij Files to be included en Files to be excluded vindt u uitgebreide filtermogelijkheden en onder Others zit onder andere de mogelijkheid om naar een ftp-server te kopiëren. Al deze opties kunt u gebruiken om uw kopieerslag te finetunen. Bovendien kunt u de door u gemaakte keuzes uiteindelijk opslaan in een profiel voor hergebruik, en dat is gezien de hoeveelheid aan mogelijkheden zeker geen overbodige luxe!

©PXimport

Onder Advanced blijkt RichCopy zijn naam pas echt waar te maken. Het programma telt een ongekend aantal opties.

4. Remote Desktop Manager

17. Computers overnemen

Windows kent de mogelijkheid om via een netwerk een andere pc over te nemen en deze te bedienen alsof u er direct achter zit. In het Nederlands heet deze functie Extern Bureaublad, maar doorgaans wordt de Engelse naam Remote Desktop gebruikt. Windows gebruikt er eigen software voor, maar er zijn meer programma's voor beschikbaar. Het overnemen van een andere computer kan - ook als u de Windows-manier gebruikt - met betrekking tot meer dan één andere computer worden toegepast. Professionele beheerders hebben vaak meer dan honderd andere computers die op afstand worden overgenomen, en vaak worden daar ook nog meerdere softwarepakketten bij ingezet. Remote Desktop Manager helpt om al die verbindingen te beheren en vooral eenvoudiger te gebruiken.

©PXimport

Met Extern Bureaublad wordt standaard verbinding gemaakt met slechts één andere computer.

18. Installeren

Van Remote Desktop Manager is zowel een betaalde als een gratis versie beschikbaar. De betaalde versie is alleen interessant voor bedrijven. Daarmee is het bijvoorbeeld mogelijk om alle inloggegevens, zoals gebruikersnamen en wachtwoorden, centraal in een database te bewaren. Zelfs de netwerkbeheerder hoeft die dan niet te weten. Voor thuisgebruik is de gratis standaardversie uitgebreid genoeg. Ga naar Remotedesktopmanager, klik op Download en daarna op Download the binaries here. Na de installatie wordt het programma gestart. Kies Standard Edition en bevestig met OK.

©PXimport

Voor thuisgebruik voldoet de Standard Edition van Remote Desktop Manager prima.

19. Sessie toevoegen

Nu de software is geïnstalleerd kunt u 'remote sessies' toevoegen waarmee u een machine op afstand overneemt. Klik op File, Import, Import Session. Selecteer op uw harde schijf de configuratiebestanden van de RDP-sessies en klik op OK. U kunt meerdere sessies in één keer selecteren en importeren. Voor elke verbinding krijgt u een venster met geavanceerde opties die Remote Desktop standaard niet biedt. U kunt bij alle opties op OK klikken, zodat ze bij de standaardopties worden gevoegd. Om een sessie te starten, selecteert u hem in de lijst en klikt u op Open Session.

©PXimport

Voeg sessies toe aan Remote Desktop Manager, zodat alle verbindingen in één programma kunnen worden beheerd.

20. Nieuwe sessies

Remote Desktop Manager kent veel verschillende soorten sessies: RDP, Telnet, LogMeIn, en nog vele andere. Klik met de rechtermuisknop op Sessions en kies Add blanc session. Selecteer in het venster het gewenste type en geef alle benodigde opties mee. Hebt u bijvoorbeeld Putty op uw pc staan (een programma om SSH-verbindingen te maken) en selecteert u hier Telnet/SSH, dan leest Remote Desktop Manager alle sessies uit die in Putty zijn geconfigureerd. U hoeft ze alleen maar te selecteren, bij Session. Handig is ook dat u bij Group/Folder een onderverdeling van alle sessies kunt maken. Dat zorgt ervoor dat het hoofdscherm overzichtelijker wordt. Is alles naar wens ingesteld, dan klikt u op OK. Remote Desktop Manager is echt een must-have voor de geïnteresseerde netwerkgebruiker.

©PXimport

Als u wat tijd steekt in het configureren van Remote Desktop Manager, zult u het programma steeds beter gaan waarderen.

5. EventID.net

21. Website als tool

Bij problemen met de pc tast de gebruiker vaak in het duister over de oorzaak. Althans, als die gebruiker Event Viewer niet gebruikt. In dit onderdeel verzamelt Windows alle meldingen die het systeem geeft over fouten, maar ook over problemen die het heeft weten te ondervangen, de applicaties die worden gestart en nog veel meer. Deze meldingen zijn vaak lastig te begrijpen. EventID.net steekt echter de helpende hand toe.

©PXimport

Meldingen in de Windows-logboeken zijn vaak maar lastig te begrijpen.

22. Event uitzoeken

Event Viewer - of, in het Nederlands: Logboeken - kan via het configuratiescherm worden gestart of door event in te typen in het zoekvenster van het Start-menu. Ook als u een Nederlandstalige Windows-versie hebt, worden vervolgens de 'gebeurtenislogboeken' weergegeven, die daarna via een muisklik kunnen worden geopend. Zoek in de logboeken naar een fout of waarschuwing en noteer het Gebeurtenis-ID en de Bron die in de kolom ervoor staat. Ga nu naar Eventid. Typ bij Event ID het getal in dat u hebt overgenomen bij Gebeurtenis-ID en bij Event Source de naam die u hebt overgenomen bij Bron. Klik nu op Search. Na korte tijd zal de website in veel gevallen aanvullende informatie over de gebeurtenis geven. Soms vindt u daar ook nog koppelingen bij naar nog meer informatie leiden.

©PXimport

Via EventID.net kunt u bijna altijd aanvullende informatie over systeemmeldingen vinden.

6. IPNetInfo

23. IP-adressen

Computers communiceren met elkaar via IP-adressen. Dat geldt voor computers in het thuisnetwerk, maar ook voor die op internet. Een verzoek om informatie, bijvoorbeeld als u een webpagina wilt bekijken, gaat altijd van het ene naar het andere IP-adres. IP-adressen zijn dus erg belangrijk en ze zijn - net als echte adressen - uniek. Beheerders denken vaak 'in IP-adressen'; ze verzamelen informatie over een adres of gebruiken dat adres bij het oplossen van problemen. Ze worden daarbij geholpen door IPNetInfo, en ook u kunt gebruik van deze dienst maken.

24. Installeren

IPNetInfo is een gratis programma van Nirsoft. Nirsoft is een leverancier van software voor beheerders, en enkele van zijn producten mogen gratis worden gebruikt. Ga naar IpNetInfo en klik bijna helemaal onderaan de pagina op Download IPNetInfo (in ZIP file). Pak de bestanden uit en bewaar ze in een map. Meteen daarna kunt u netinfo.exe starten, verdere installatie is niet nodig.

©PXimport

IPNetInfo hoeft niet te worden geïnstalleerd.

25. Informatie opvragen

Als u IPNetInfo start, verschijnt het venster Choose IP Addresses. Hier kunt u een of meerdere IP-adressen of namen van servers invoeren. Gebruik één naam of IP-adres per regel. Vervolgens kunt u gewoon met Enter naar de volgende regel gaan, om er een volgend adres in te voeren. Wanneer u host-namen gebruikt, zoals in IDG, dan moet u de optie Convert host names to IP adresses inschakelen. Klik vervolgens op OK. IPNetInfo zal nu van alle adressen en namen de netwerkgegevens opzoeken en ook de administratieve gegevens, zoals die van de eigenaar, de bijbehorende IP-reeks en contactgegevens. Denk bij dat laatste aan de naam van de uitvoerende registrator, het post- en e-mailadres en telefoongegevens.

©PXimport

Klik op een naam of adres om de gegevens te lezen die IPNetInfo heeft verzameld.

26. Firewall-logging

Het invoerscherm van IPNetInfo is handig om grote aantallen namen of IP-adressen op te zoeken. Daarmee kunt u bijvoorbeeld aan de hand van de log in uw firewall nakijken wie er toch telkens aan uw digitale voordeur morrelt en probeert binnen te komen. Open de router of firewall en ga naar de log. Waar u deze precies kunt vinden, verschilt per apparaat, maar iedere router of firewall beschikt over deze functie. Is het loggen van gegevens uitgeschakeld, zet deze functie dan aan en keer enkele uren later terug. Als het loggen al is ingeschakeld, opent u de log en kopieert u de adressen naar het klembord door ze te selecteren en dan via Ctrl+C in het geheugen te zetten. Ga vervolgens naar IPNetInfo en open via een klik op de grote blauwe IP-knop het venster Choose IP Adresses. Plak hier via Ctrl+V de gegevens in en klik op OK. Even later weet u alles over uw (ongewenste) netwerkcontacten.

©PXimport

Informatie over de IP-adressen uit de firewall-log kan (nadat u de adreslijst eventueel hebt opgeschoond in Notepad), in één keer worden opgevraagd via IPNetInfo.

27. Meer prof-tools

U bent uiteraard niet als enige geïnteresseerd in de beste tools voor IT-professionals, ook de IT-professionals zelf zijn ermee bezig. Bijna dagelijks publiceert de website Techworld.nl over nog betere en handigere hulpprogramma's voor IT-pro's. Soms zult u geen idee hebben wat u met een volgens Techworld.nl "enorm handig" programma kunt doen, maar even vaak zult u het liefst zo snel mogelijk aan de slag gaan met de besproken software. Bezoek Techworld.nl daarom met enige regelmaat, zodat u alles over handige hulpprogramma's kunt lezen.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.