Freewaremakers zijn enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma's wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste programma's van dit moment en nieuwe versies van 'evergreens'.

Tip 01: Lekker fris

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Glary Disk Cleaner kan schijfruimte vrijmaken door overbodige bestanden en programmaresten te verwijderen. Het programma voert automatisch een controle uit en toont hoeveel schijfruimte je terugkrijgt met een schoonmaakactie. Glary Disk Cleaner toont welke Windows-onderdelen en programmaresten er worden gesaneerd. Standaard zijn niet alle opties actief. Controleer de lijst en vink alleen de onderdelen aan die je kent. Dit geldt niet alleen voor Glary Disk Cleaner, maar voor alle schoonmaakprogramma's. Voer nooit schoonmaakacties uit waarvan je niet weet wat er gebeurt. Als je items aanpast in het 'schoonmaakschema', klik dan op Her scan. Met Start opschonen wordt de schoonmaker pas echt aan het werk gezet en krijg je je schijfruimte terug.

Wees alert tijdens de installatie van Glary Disk Cleaner om extra programma's te voorkomen: de makers willen graag dat je ook Glary Utilities installeert. Maar dit heb je niet nodig om Glary Disk Cleaner te gebruiken.

©PXimport

Glary Disk Cleaner verwijdert overbodige bestanden en verouderde instellingen.

Tip 02: Spionnensloper

Geschikt voor: Windows 10

Onze privacy komt steeds meer in het geding door het gebruik van smartphones en de computer. Windows 10 doet hier een flinke schep bovenop. Sommige programma's die beweren om hier een stokje voor te steken, maken het probleem alleen maar erger en injecteren soms zelfs malware. Op het forum van Spybot kwamen we een interessant programmaatje tegen dat direct actie onderneemt.

Spybot Anti-Beacon komt zonder enige garanties, maar werkt goed en toont direct welke telemetrie-opties nadelig zijn voor je privacy en of deze in- of uitgeschakeld zijn. Telemetrie is het op afstand meten en verzamelen van bepaalde gegevens (in dit geval onder meer diagnostische en gebruiksgegevens) en dat terugsturen voor onderzoek.

Let wel op: sommige aanpassingen hebben gevolgen voor het gebruik van je computer. Als je bijvoorbeeld bepaalde onderdelen van OneDrive laat uitschakelen, werkt de Windows Mail-app niet meer. Alle aanpassingen die je doet met Spybot Anti-Beacon zijn gelukkig eenvoudig ongedaan te maken. Gebruik hiervoor de knop Undo.

Tip 03: Klassieke start

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Met de komst van Windows 10 hebben we eindelijk het startmenu weer terug, maar wel in een nieuw jasje. Voor wie zich hierbij nog steeds niet prettig voelt (of functionaliteit mist), heeft aan Start10 een uitstekend alternatief. Dit programma is met vijf euro weliswaar betaalbaar, maar niet gratis. Het is dan ook niet zo gek dat veel mensen alsnog teruggrijpen op Classic Shell. Classic Shell was vooral bekend onder Windows 8/8.1, maar werkt ook uitstekend onder Windows 10 en brengen we daarom graag nog een keertje onder je aandacht. Classic Shell heeft zeer veel instellingen waardoor je je startmenu volledig aan je wensen kunt aanpassen. De keerzijde hiervan is dat je even de tijd moet nemen om alle opties te doorgronden. Gelukkig kun je de 'expert-instellingen' verbergen en voldoet de basis van Classic Shell zelfs voor beginners.

©PXimport

Classic Shell geeft ook Windows 10 weer een klassiek startmenu.

Tip 04: Alles over je pc

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Altijd al meer willen weten over de 'ingrediënten' van je computer? Dankzij HWiNFO32 hoeft je pc of laptop niet open. Het programma toont alle informatie over je hardware. De gegevens worden gerubriceerd in categorieën als Memory (geheugen), Motherboard (moederbord) en Drives (opslag). Per onderdeel leest HWiNFO32 ook de sensors uit (indien aanwezig) en zie je bijvoorbeeld hoe warm bepaalde componenten zijn. HWiNFO32 is zeer uitgebreid en dat kan lastig zijn voor de absolute beginner. De knop Summary geeft direct een beknopt overzicht met de meest essentiële informatie.

De gedetailleerde informatie van HWiNFO32 is handig als je je computer wilt verkopen of upgraden. Dankzij HWiNFO32 weet je bijvoorbeeld welk geheugen je nodig hebt en of er nog plaats is voor uitbreiding. Let op: de knoppen Driver update en BIOS update leiden je naar overbodige commerciële programma's.

©PXimport

HWiNFO32 biedt een kijkje onder de motorkap van je computer.

Tip 05: Gegevens overzetten

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8(.1), 10

Als je een upgrade uitvoert naar Windows 10, blijven je bestanden en programma's en bestanden behouden. Bij de aanschaf van een nieuwe pc of als je je systeem 'schoon installeert' met Windows 10, moet je je gegevens op een andere manier overzetten.

Laplink PCmover Express kan dit voor je regelen. Laplink PCmover Express werkt tussen Windows XP of hoger en Windows 8.1/10. Je installeert Laplink PCmover Express op je oude (of vorige) computer waarna je aangeeft welke gegevens en informatie je wilt overbrengen. Laplink PCmover Express maakt een 'pakketje' dat je op de nieuwe frisse computer kunt importeren, waarna alles automatisch wordt neergezet en ingesteld. Dit laatste werkt uiteraard alleen in een 'perfecte wereld' en daarin leven we niet. In de praktijk kan er veel misgaan door allerlei factoren, te veel om op te noemen. Gelukkig gaat het ook vaak goed en dan heb je aan Laplink PCmover Express een goede oplossing om je gegevens te migreren.

©PXimport

Laplink PCmover Express zet gegevens om tussen je oude en nieuwe computer.

Tip 06: Usb-virus

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Wie de tv-serie Mr. Robot heeft gezien, weet dat het bijzonder onveilig is om een usb-stick van iemand anders aan te sluiten op je computer. Scripts en malware vinden op deze manier hun weg. UsbFix is gespecialiseerd in het tackelen van dit probleem en kan een usb-stick controleren op malware en andere ellende. Gebruik hiervoor de knop Research. Met de knop Clean verwijder je aangetroffen problemen. UsbFix toont reclames en is hierdoor niet echt overzichtelijk. De commerciële versie heeft hier geen last van en biedt ook realtime bescherming. Bij de gratis versie moet je usb-sticks handmatig controleren. Hoewel we de insteek van UsbFix waarderen, moet goede beveiligingssoftware dezelfde bescherming bieden en malware buiten de deur houden, zelfs als deze via usb probeert binnen te komen.

©PXimport

UsbFix controleert usb-opslag op malware en andere problemen.

Tip 07: Bestanden delen

Geschikt voor: Linux, OS X, Windows 7, 8(.1), 10

Als je thuis meer dan één computer hebt, is het handig om af en toe bestanden uit te kunnen wisselen. Hiervoor kun je een thuisgroep instellen, maar voor incidenteel gebruik is dit misschien te veel van het goede. Ook ben je hiervoor afhankelijk van het besturingssysteem (en versie) van de andere computers. Dankzij NitroShare kan het veel eenvoudiger. Installeer NitroShare op je computers. Zodra je iets wilt versturen, klik je met de rechtermuisknop op het NitroShare-icoontje in je systeemvak (rechts onder in beeld). Kies Send files en wijs de bestanden aan die je wilt verzenden. Je andere computer(s) met NitroShare worden automatisch gevonden waarna het bestand wordt gekopieerd. Met Send directory kopieer je de inhoud van een map. NitroShare werkt onder bijna alle besturingssystemen. Je kunt dus eenvoudig bestanden uitwisselen tussen Windows-computers onderling, maar ook met een Mac- of Linux-systeem.

Aan de kant van de ontvanger bewaart NitroShare de bestanden op het bureaublad. Deze locatie kun je aanpassen bij de programma-instellingen.

©PXimport

Met NitroShare deel je bestanden met andere gebruikers in je (thuis) netwerk.

Tip 08: Systeemherstelpunt

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows Systeemherstel kan je redder in nood zijn om een haperende computer weer aan de praat te krijgen. Als het goed is maakt Windows zelf herstelpunten, bijvoorbeeld als je een nieuw programma installeert of essentiële wijziging doorvoert. Met Restore Point Creator heb je meer controle of je herstelpunten. Alle instellingen en opties vind je terug in één overzicht. Klik op Create system checkpoint om snel handmatig een herstelpunt aan te maken. Je kunt je systeemherstelpunten met Restore Point Creator ook selectief verwijderen en zo schijfruimte vrijmaken. Bij Program options / Keep X ammount of restore points bepaal je hoeveel herstelpunten Windows moet bewaren.

Restore Point Creator is een aanrader voor iedereen die regelmatig sleutelt aan Windows-instellingen, of nieuwe programma's of tweaks uitprobeert. Je kunt beter één herstelpunt te veel hebben dan één te weinig.

©PXimport

Restore Point Creator helpt bij het snel aanmaken van herstelpunten.

Tip 09: Flash-blokkade

Geschikt voor: Firefox en Chrome

Flash is zowel geliefd en gehaat op websites, maar wordt nog steeds gebruikt ondanks de beperkte ondersteuning van met name Apple. De techniek wordt gebruikt voor animaties, filmpjes en geluid. Als je niet gediend bent van de (bewegende) Flash-elementen kun je in Firefox en Chrome een uitbreiding installeren. Voor Chrome-gebruikers heet de uitbreiding 'Flashcontrol' en voor Firefox-gebruikers 'Flash Control'. De uitbreidingen zijn niet gemaakt door dezelfde programmeur, maar doen nagenoeg hetzelfde. Standaard worden alle Flash-elementen geblokkeerd tijdens het internetten. In plaats daarvan zie je een zwart vlak met een icoontje dat aangeeft dat er iets geblokkeerd is. Als je het Flash-element alsnog wilt afspelen, klik je op het zwarte vlak.

©PXimport

Flash Control blokkeert alles wat met Flash te maken heeft in Firefox.

Tip 10: Basisbeveiliging

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Hoewel Windows 10 met Windows Defender een goede basisbeveiliging aan boord heeft, kan het altijd beter. Hiervoor hoef je niet per se een commercieel beveiligingsprogramma te installeren, het kan ook met een gratis oplossing. Comodo Antivirus Free heeft bijvoorbeeld alles in huis om je systeem veilig te houden en te beschermen tegen virussen. Comodo Antivirus Free kan je systeem scannen en biedt met 'realtime protection' ook permanente beveiliging. Na de installatie heb je bijna geen omkijken naar Comodo Antivirus Free. Je bestanden worden gecontroleerd en het programma haalt automatisch de meest recente updates op.

Wees alert tijdens de installatie om te voorkomen dat de maker meer producten van zichzelf installeert of aanpassingen doet aan je browser.

©PXimport

Comodo Antivirus biedt goede basisbescherming tegen virussen en andere ellende.

Tip 11: Verborgen agenda

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Windows heeft een taakplanner aan boord die wordt gebruikt voor allerlei onderhoudstaken van programma's en Windows zelf. Zo controleert bijvoorbeeld Adobe op nieuwe versies van geïnstalleerde Adobe-producten. TaskSchedulerView is een handig programmaatje om een goed overzicht te krijgen van alle geplande taken. De lijst van een gemiddelde Windows-computer kan meer dan honderd items bevatten. Achter elk onderdeel vind je de instellingen in kolommen.

Hier zie je bij Status of een taak actief is. Bij Last run zie je wanneer een taak voor het laatste werd uitgevoerd. Triggers geeft aan wat er moet gebeuren om de taak uit te voeren. Hier kan een datum staan, maar ook de aanduiding 'weekly' (wekelijks). De trigger 'idle' zorgt er voor dat de taak wordt gestart zodra je de computer een tijdje niet aanraakt. De geplande taken kun je met TaskSchedulerView eenvoudig activeren of juist uitschakelen. Gebruik hiervoor de stoplicht indicator in het menu. Let op: het is af te raden om taken uit te schakelen waarvan je niet weet waarvoor ze dienen. Het per ongeluk uitschakelen van essentiële onderdelen is een beveiligingsrisico voor je computer.

©PXimport

TaskSchedulerView toont alle taken die ingepland zijn in Windows.

Tip 12: Video roteren

Geschikt voor: Windows 7, 8(.1), 10

Per ongeluk een video gefilmd op je smartphone waarbij het beeld gedraaid is? Dan moet je tijdens het afspelen op je computer je hoofd een slag draaien. Dankzij Movie Rotator los je dit eenvoudig op. Start Movie Rotator en sleep het probleemfilmpje naar het Movie Rotator-venster. Klik op de roteerknoppen totdat het beeld recht staat en bewaar het eindresultaat. Het leuke aan Movie Rotator, ten opzichte van vergelijkbare programma's, is dat je het gratis kunt gebruiken, er geen watermerken worden geplaatst en Movie Rotator geen overbodige extra's installeert.

©PXimport

Movie Rotator draait je filmpjes een slag zodat ze weer goed worden weergegeven.

Niet schrikken?

De beste beveiligingssoftware laat weleens een steekje vallen waardoor een risico over het hoofd wordt gezien en de computer in gevaar komt. Omgekeerd zijn er ook veel voorbeelden. Een handig programmaatje wordt als 'gevaarlijk' gezien waarna de beveiligingssoftware groot alarm slaat. Dit kan ook voorkomen bij freeware uit deze rubriek, maar uiteraard hoef je dan niet echt te schrikken. We hebben alle programma's uitgebreid voor je getest. Zorg er wel voor dat je de download binnenhaalt via de website van de programmamaker. Twijfel je toch aan de 'goede bedoelingen' van een download? Bij VirusTotal kun je je bestand laten onderzoeken door alle gerenommeerde beveiligingsprogramma's. Als één of twee van de programma's een waarschuwing geeft is het waarschijnlijk vals alarm. Als meerdere programma's melding maken van problemen is er mogelijk wel iets aan de hand.

©PXimport

Vertrouw je een download niet of twijfel je aan je beveiligingssoftware? Voer een second opinion uit bij VirusTotal.

Pas op voor ongewenste software!

Veel programmamakers bundelen andere (ongewenste) programma's in hun installatieprocedure. Dit houdt in dat wanneer je een programma installeert, je er zomaar één of meer programma's bij krijgt. Ook worden soms instellingen van je browser aangepast en heb je plotseling een andere zoekmachine of extra werkbalk. Als we dergelijke praktijken tegenkomen bij freeware, maken we hier melding van. Het is echter altijd mogelijk dat er iets verandert tussen het tijdstip van testen en het moment dat je de besprekingen leest. Gelukkig zijn overbodige extra's en wijzigingen meestal eenvoudig te voorkomen door alert te zijn tijdens de installatieprocedure. Doorloop deze aandachtig en vink alle opties uit die je niet wilt installeren of wijzigen.

©PXimport

Wees altijd alert als je een programma installeert: voor je het weet, installeer je overbodige extra's of worden er instellingen aangepast.

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.