Bent u nieuwsgierig naar de omgeving van uw vakantiebestemming of vindt u topografie leuk? Dankzij Google Earth verkent u elk gebied op aarde aan de hand van schitterende satellietfoto’s. U ‘vliegt’ rechtstreeks naar mooie steden of gluurt even op een tropisch eiland. Met versie 6 kunt u zelfs inzoomen tot op straatniveau!

©CIDimport

Google Earth is een virtuele atlas op uw systeem. Werkelijk elk deeltje van de wereld is in kaart gebracht. Het is niet alleen een handig hulpmiddel om een kijkje te nemen in allerlei gebieden, maar er is ook veel aanvullende informatie aanwezig. Zo ziet u precies met welke projecten organisaties van goede doelen zich momenteel bezighouden en u bekijkt hoe steden er vroeger uitzagen. Naast de aarde, heeft Google ook de maan en planeet Mars in beeld gebracht. Verder is het leuk om door verschillende (Nederlandse) wijken te zwerven. U ‘wandelt’ met de nieuwste versie van het programma namelijk moeiteloos door straten, omdat er ondersteuning is voor Street View.

Rondje om de wereld

U downloadt de atlassoftware vanaf www.earth.google.com. Er is ondersteuning voor Windows, Mac OS X en Linux. Ook voor verschillende mobiele apparaten is de software beschikbaar, zoals iPhone, iPad en Android-toestellen. Een vrije schijfruimte van 2 GB of meer is aanbevolen. Daarnaast hebt u een redelijke processor en videokaart nodig om het programma zonder beperkingen te gebruiken. Het startpunt in Google Earth is een digitale wereldbol.
In het linkerdeelvenster ziet u het onderdeel Zoeken staan. Hiermee vindt u simpel geografische locaties door een trefwoord te typen. U vult bijvoorbeeld een adres, plaats, land of bedrijfsnaam in. Ook met globale termen komt u een heel eind. Typ maar eens een onderwerp waarin u geïnteresseerd bent in combinatie met een plaatsnaam, bijvoorbeeld ‘musea Amsterdam’ of ‘hotels New York’. De resultaten verschijnen in het linkerdeelvenster. U klikt op uw favoriete bestemming om de bijbehorende plattegrond weer te geven. Het is leuk om achtereenvolgens verschillende locaties verspreid over de wereld op te zoeken, omdat een virtuele reis met lange afstanden er zeer fraai uitziet. Bent u niet op zoek naar een specifieke plek? U kunt natuurlijk ook gewoon een beetje rondkijken. Houd de  linkermuisknop ingedrukt en beweeg met de cursor over de wereldbol om deze te draaien. Dubbelklik op de kaart om in te zoomen. Als alternatief gebruikt u de navigatieknoppen aan de rechterkant.

Flexibele kaart

U beslist zelf welke informatie u op de kaart wilt zien via het onderdeel Lagen. U kunt onder meer de opties Internationale grenzen, Wegen, Luchthavens, YouTube en Foto’s activeren. Er zijn ook bijzondere lagen aanwezig. Zo bekijkt u in welke gebieden organisaties van goede doelen actief zijn, zoals Unicef, Greenpeace en het Wereld Natuur Fonds. U leest uitgebreid welke problemen deze organisaties willen oplossen. Andere interessante lagen zijn Foto’s van de aarde door astronauten, Aardbevingen, Vulkanen en Scheepswrakken. Probeer ook de laag Het oude Rome in 3D eens, waarmee u vijfduizend oude gebouwen bekijkt. U ziet hoe Rome er in de Klassieke Oudheid ongeveer uitzag (320 jaar na Christus). Over elk gebouw leest u extra informatie. Overigens moet u de 3D-modellen wel eerst downloaden.
Liefhebbers van geschiedenis vragen gemakkelijk historische kaarten op in Google Earth. Mits er beeldmateriaal uit het verleden beschikbaar is, ziet u een oud jaartal in de statusbalk staan. Klik daarop om te zien hoe het betreffende gebied in de afgelopen jaren is veranderd. Met de schuif-regelaar selecteert u eventueel een andere datum.

Straten verkennen

U kunt met Google Earth heel ver inzoomen. In stedelijke gebieden zijn veel gebouwen, bruggen, bomen en fonteinen als 3D-model te bewonderen. Zorg er dan wel voor dat de laag 3D-gebouwen is aangevinkt. U verkent op die manier bijvoorbeeld het Muiderslot of het Koninklijk Paleis Amsterdam. Veel gebieden zijn toegankelijk in de Street View-weergave. Google heeft grote delen van de wereld namelijk in 360-graden panoramafoto’s vastgelegd, waardoor u op straatniveau rondkijkt. De meeste straten en wegen in Nederland zijn op deze wijze gefotografeerd. Ook van enkele bijzondere locaties zijn er 360-graden kiekjes gemaakt, zoals het Binnenhof, de boulevard in Scheveningen, de Efteling en het PSV-stadion. Als Street View op uw kaart beschikbaar is, ziet u rechts Muiderslot of het Koninklijk Paleis Amsterdam.

Veel gebieden zijn toegankelijk in de Street View-weergave. Google heeft grote delen van de wereld namelijk in 360-graden panoramafoto’s vastgelegd, waardoor u op straatniveau rondkijkt. De meeste straten en wegen in Nederland zijn op deze wijze gefotografeerd. Ook van enkele bijzondere locaties zijn er 360-graden kiekjes gemaakt, zoals het Binnenhof, de boulevard in Scheveningen, de Efteling en het PSV-stadion. Als Street View op uw kaart beschikbaar is, ziet u rechts tussen de navigatieknoppen een oranje poppetje staan. U versleept dit pictogram naar de straat die u wilt weergeven. Aan de blauwe markering op de kaart ziet u welke gebieden Google heeft gefotografeerd. Merk op dat het perspectief verandert. U kijkt immers niet meer naar de wereld vanuit de lucht, maar u bevindt zich in een virtuele straat. Om uzelf te verplaatsen, dubbelklikt u in de gewenste richting.

Routes en rondleiding opnemen

Wanneer u bepaalde geografische plekken wilt onthouden, voegt u een Plaatsmarkering toe. U vindt deze optie in de werkbalk. Er verschijnt een verplaatsbare gele punaise op de kaart. U koppelt desgewenst een beschrijving aan de Plaatsmarkering. Handig is de mogelijkheid om autoroutes uit te stippelen. Klik bij het onderdeel Zoeken op het tabblad Routes. U vult een start- en eindpunt in. Aan de linkerkant verschijnt er een uitgebreide routebeschrijving. Op de plattegrond ziet u aan de paarse lijn langs welke steden en dorpen de rit voert. U speelt de reis eenvoudig na via de knop Tour starten. In de weergave ziet u elke afslag voorbijkomen. Met de schuifregelaar spoelt u delen van de reis door. Gebruik de spoelknoppen om de rijsnelheid aan te passen. U bekijkt specifieke delen van de weg door op de gele ballonnetjes te klikken. Dat is bijvoorbeeld nuttig, wanneer u ter voorbereiding alvast een lastig kruispunt wilt verkennen. Via het diskettepictogram slaat u de route op. Google Earth heeft een functie om een rondreis op te nemen. Op deze manier geeft u reisgenoten bijvoorbeeld informatie over bepaalde bezienswaardigheden in een stad. U klikt hiervoor in de werkbalk op Een tour opnemen. Met de Record-knop start u de opname. Gebruik het microfoontje als u de rondleiding wilt voorzien van commentaar. Na afloop van de opname kunt u de tour bewaren. 

Gps-gegevens importeren

Hebt u een gps-apparaat? In Google Earth importeert u trackbestanden, zodat u precies nagaat waar u hebt gewandeld of gereden. U opent de functie via Extra en GPS, waarna u het bestand op uw computer selecteert. Vervolgens ziet u welke locaties u bent gepasseerd. U bekijkt de exacte gegevens door ergens te klikken op de gekleurde lijn.

Andere hemellichamen

U maakt simpel een virtueel uitstapje naar de ruimte. U ziet in de werkbalk een knop met een planeet staan. Klik daarop om de keuzemogelijkheden uit te klappen. Onder Hemel verschijnt er een schematische weergave van ons sterrenstelsel. Allerlei sterrenbeelden zijn te herkennen, omdat de lichtbronnen met elkaar zijn verbonden door middel van lijnen. Google Earth biedt u verder de kans om planeet Mars eens goed te bekijken. Er is zelfs een Street View-functie aanwezig, maar die stelt natuurlijk niet zo veel voor. Vooral de verschillende beschikbare lagen met informatie zijn de moeite waard. Zo bekijkt u satellietfoto’s van ruimtevaartorganisatie NASA en ziet u welke landingsvoertuigen er ooit zijn geland. Interessant is de laag Live from Mars. Dit zijn namelijk recente afbeeldingen van de planeet. Ten slotte neemt u een kijkje op de maan. U leest alles over de bemande Apollo-missies en u ziet precies welke routes er zijn afgelegd.n

Vluchtsimulator

Google Earth heeft een heuse vluchtsimulator in huis. Deze functie vindt u onder het menu-onderdeel Extra. Voor een snelle vlucht kiest u een F16 straaljager, maar u kunt het ook rustiger aan doen met een simpel propellervliegtuigje. Beslis verder vanaf welke luchthaven u wilt opstijgen, bijvoorbeeld Sydney, Frankfurt of Los Angeles. Schiphol komt jammer genoeg niet in het overzicht voor. U bestuurt het voertuig met het toetsenbord of een joystick. Gebruik Page Up en pijltje omlaag om respectievelijk snelheid te maken en op te stijgen. De overige sneltoetsen voor de besturing vindt u op de helppagina’s van Google Earth. Let op, want aan het begin is het een heel karwei om geen vliegtuigcrash te veroorzaken! 

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 10, jaargang 2011

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.