Je hebt net een tweede schijf aan je computer gekoppeld, maar als je dacht dat je die meteen vanuit de Verkenner kunt benaderen, kom je bedrogen uit: je moet eerst nog drie vrij technische stappen doorlopen. Windows Schijfbeheer helpt je daarbij; deze tool biedt nog een paar andere mogelijkheden voor slim schijfbeheer.

Tip 01: Schijfbeheer

Je harde schijf of ssd heeft nog maar weinig ruimte over, ook nadat je alle overtolligheden hebt opgeruimd. Je data uitsluitend in de cloud bewaren doe je liever niet. En dus sluit je een extra dataschijf aan. De aankoppeling klopt, maar … in de Verkenner geen spoor van de nieuwe schijf. Wat nu? Welk probleem je ook ondervindt met een schijf of partitie, het is altijd zinvol er de module voor schijfbeheer bij te halen. Na het inpluggen van een nieuwe schijf is dat zelfs een must. Die module start je als volgt: druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit (mgmt staat voor management). De tool bestaat uit twee vensters: bovenaan een beschrijving van de eigenschappen van de schijfpartities, onderaan een visuele representatie van de fysieke schijven met de partities. De kans is groot dat je bij je nieuwe schijf een rood icoontje ziet met de indicaties Onbekend en Niet geïnitialiseerd. Dat kan overigens ook gebeuren wanneer je een (externe) schijf aankoppelt (zie kader ‘Dataherstel’).

©PXimport

Tip 02: Initialisatie

Schijfbeheer vertelt je hiermee dat je die nieuwe schijf eerst moet initialiseren. Dat is een proces dat eventuele data op die schijf ontoegankelijk kan maken – wat op een nieuwe schijf overigens geen problemen oplevert. Windows verwacht namelijk een geldige partitietabel op een schijf. Zo’n tabel is een stukje schijfruimte waarin Windows de aanwezige partities zal beschrijven. Een partitie is een logische eenheid die de hele schijf of een deel ervan in beslag neemt. Elke schijf moet in elk geval minstens één partitie bevatten. Het aanbrengen van zo’n partitietabel is waar het proces van initialisatie om draait.

Hoe initialiseer je een schijf? Rechtsklik op de schijf in de visuele weergave en kies Schijf initialiseren. Er verschijnt een dialoogvenster waarin je meteen een flink dilemma wordt voorgehouden.

©PXimport

Dataherstel

©PXimport

Tip 03: Partitiestijl

Voor de initialisatie kan beginnen moet je een partitiestijl kiezen voor de schijf: MBR (master boot record) of GPT (GUID-partitietabel). In het kader ‘Partitiestijl’ lees je meer over beide partitiestijlen. We gaan er gemakshalve even van uit dat je GPT hebt aangevinkt, waarna je met OK bevestigt. De hele initialisatie duurt nauwelijks een seconde en het rode icoontje is verdwenen.

Heb je per abuis de verkeerde partitiestijl gekozen, dan kun je in dit stadium nog probleemloos omschakelen: rechtsklik de schijf opnieuw en kies Converteren naar MBR-schijf dan wel Converteren naar GPT-schijf. Bedenk je nu pas na de formatteringsfase dat je toch liever een andere partitiestijl wilt, dan moet je die partities eerst verwijderen, samen met de data die je eventueel al op die partities had gezet.

©PXimport

Partitiestijlen

©PXimport

Tip 04: Partitioneren

Als het goed is, bevat je nieuwe schijf nu één grote ruimte Niet-toegewezen. Daar kun je niets mee beginnen zolang je niet minstens één partitie hebt aangemaakt. Klik daarom maar met de rechtermuisknop op deze ruimte, kies Nieuw eenvoudig volume en druk op Volgende. Je dient nu de gewenste grootte van je partitie in te vullen, uitgedrukt in MB.

We gaan er even van uit dat je twee partities op deze schijf wilt: een kleinere voor je programma’s en een grotere voor je data, bijvoorbeeld. Stel alvast de grootte voor de eerste partitie in, druk op Volgende en stel een geschikte vrije stationsletter in het uitklapmenu in, iets als P: voor programma’s en D: voor data.

©PXimport

Tip 05: Formatteren

Druk opnieuw op Volgende. Bij Bestandssysteem laat je NTFS geselecteerd en ook de Clustergrootte laat je op Standaard staan. Bedenk een duidelijke Volumenaam, laat het vinkje staan bij Snelformatteren en bevestig met Volgende en met Voltooien. De partitie wordt geformatteerd en aan het overzicht toegevoegd. Het aanmaken van elke volgende partitie doe je vervolgens op dezelfde manier. En inderdaad, deze partities laten zich nu ook bereiken vanuit de Windows Verkenner: ze zijn gebruiksklaar!

©PXimport

Tip 06: Herpartitioneren

Na verloop van tijd kom je er misschien achter dat je die ene partitie toch liever wat groter had gezien. In dat geval moet je de schijf herpartitioneren. Dat kan zolang de partitie die je wilt inkrimpen nog voldoende vrije ruimte overheeft, iets wat Schijfbeheer je wel vertelt. In principe verloopt zo’n operatie zonder dataverlies, maar je doet er altijd verstandig aan eerst een back-up van alle gegevens van de complete schijf te maken!

Selecteer vervolgens de partitie die je gaat verkleinen. Rechtsklik en kies Volume verkleinen. Geef aan met hoeveel MB je die wilt verminderen en bevestig met Verkleinen. De vrijgekomen schijfruimte duikt nu rechts van de verkleinde partitie op. Rechtsklik vervolgens de uit te breiden partitie en klik op Volume uitbreiden / Volgende. Als het goed is, heeft Schijfbeheer de volledige Niet-toegewezen ruimte al geselecteerd – eventueel kun je de hoeveelheid MB hier nog verminderen. Zodra je bevestigt met Volgende / Voltooien zal de partitie de toegekende schijfruimte netjes innemen.

©PXimport

Tip 07: Dynamisch

Wanneer die Niet-toegewezen ruimte zich echter niet onmiddellijk bevindt achter de partitie die je wilt vergroten, verschijnt een waarschuwing: de geselecteerde standaardschijven zullen worden omgezet in dynamische schijven. Een dynamische schijf biedt functies die standaardschijven niet bieden, zoals partities die meerdere schijven of niet-aaneengesloten gebieden op dezelfde schijf omspannen, en zelfs het creëren van softwarematige en fouttolerante raid-volumes. Net als standaardschijven ondersteunen dynamische schijven de partitiestijlen MBR en GPT. Andere besturingssystemen dan Windows kunnen normaal gesproken echter niet met deze partities overweg.

Belangrijk om te weten is dat Windows niet kan opstarten van zo’n dynamische schijfpartitie. Ook in de visuele weergave wordt nu duidelijk aangegeven dat het om een dynamische schijf gaat: alle betreffende partities krijgen een olijfachtige kleur mee.

©PXimport

Toch aaneengesloten?

©PXimport

Tip 08: Stationsletter

Ben je bij nader inzien toch niet zo tevreden met de stationsletters die Schijfbeheer aan je nieuwe partities heeft toebedeeld, dan kun je dat altijd nog aanpassen. Rechtsklik op de betreffende partitie en kies Stationsletter en paden wijzigen. Druk op de knop Wijzigen, kies een geschikte vrije stationsletter en bevestig met OK en met Ja. Let wel, Schijfbeheer heeft geen weet van eventuele netwerkverbindingen die je in de Verkenner hebt aangemaakt. Zorg dus dat de beoogde stationsletter nog wel beschikbaar is. Houd er tevens rekening mee dat sommige programma’s die wellicht nog verwijzen naar de vorige stationsletter, niet meer correct zullen functioneren.

©PXimport

Tip 09: Virtuele schijf (1)

Tot nog toe hebben we uitsluitend met een fysieke schijf gewerkt. Schijfbeheer staat je ook toe een virtuele schijf te maken. Er wordt dan een speciaal bestand op een bestaande partitie gecreëerd die als een heuse partitie aan de Verkenner en andere applicaties wordt gepresenteerd.

Start Schijfbeheer op, open het menu Actie en kies Virtuele harde schijf maken. Er verschijnt een dialoogvenster waar je via Bladeren te kennen geeft waar je die schijf (of dat bestand) wilt creëren. Geef ook de gewenste schijfgrootte aan in MB, GB of TB. Je kunt bovendien kiezen tussen twee schijftypes: VHD en VHDX. Deze laatste kan ook met virtuele schijven groter dan 2040 GB overweg en is iets minder storingsgevoelig, maar alleen Windows 8 of hoger kan die benaderen. Tot slot maak je nog duidelijk of je een schijf met een Vaste grootte verkiest dan wel Dynamisch uitbreiden prefereert. Deze laatste heeft het voordeel dat je virtuele schijf meegroeit met de behoefte van het moment, althans tot het eerder ingestelde plafond is bereikt. Bevestig je keuzes met OK. Op vergelijkbare manier maak je desgewenst nog andere virtuele schijven aan.

©PXimport

Tip 10: Virtuele schijf (2)

De virtuele schijf wordt toegevoegd aan het schijfoverzicht van het Schijfbeheer. Net als bij een fysieke schijf dien je die nog te initialiseren, te partitioneren en te formatteren.

Je kunt deze virtuele schijf op elk moment tijdelijk ontkoppelen. Dat kan via Actie / Virtuele harde schijf ontkoppelen of je rechtsklikt de schijf en kiest dan Virtuele harde schijf ontkoppelen. Na je bevestiging met OK is de schijf niet langer zichtbaar, tot je die weer activeert via Actie / Virtuele harde schijf koppelen, waarna je het bijhorende vhd(x)-bestand selecteert. Zolang je laatstgenoemde niet verwijdert, blijven de gegevens in het schijfbestand bewaard.

©PXimport

Tip 11: Virtuele Windows

Via een omweg is het zelfs mogelijk een Windows-omgeving aan zo’n vhd-bestand te koppelen en dat als tweede, virtuele Windows, naast je huidige Windows-installatie te installeren. De procedure is wel wat bewerkelijk; je voert hem uit op eigen risico. We gaan ervan uit dat je via Schijfbeheer een vhd-bestand van voldoende grootte hebt gecreëerd, bijvoorbeeld van 30 GB (zie ook tips 09 en 10). Vervolgens start je je pc op met het installatiemedium van Windows (dvd of usb-stick; je kunt er desgewenst een maken met de Media Creation Tool).

Zodra je na het instellen van taal en toetsenbord Nu installeren ziet verschijnen, druk je op Shift+F10, waardoor je op de Opdrachtprompt belandt. Hier voer je het commando diskpart uit, waarna je de volgende twee opdrachten intikt, telkens gevolgd door een druk op Enter:

select vdisk file=<volledig_pad_naar_uw_vhd_bestand> (bijvoorbeeld: select vdisk file=e:\virtueel\windows.vhd – let wel, dat is hier wellicht niet meer je c:-schijf)

attach vdisk

Met detach vdisk is het overigens mogelijk die schijf ook weer te ontkoppelen.

Sluit het venster van de Opdrachtprompt af en ga verder met de Windows-installatie. Als doellocatie voor je virtuele Windows selecteer je dus wel de partitie (of niet-toegewezen ruimte) van je virtuele schijf. Negeer de melding Windows kan niet worden geïnstalleerd op dit station, druk op Volgende en ga op de gebruikelijke manier verder met de installatie. Als je je systeem na afloop herstart, hoor je de keuze te krijgen tussen je virtuele en je standaardinstallatie van Windows.

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.